سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,036
تعداد مشاهده مقاله125,507,225
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,771,040
موسوی, سید حجت. (1394). آلومتری مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های جنوب شرق کویر حاج‌علی‌قلی. , 47(2), 255-269. doi: 10.22059/jphgr.2015.54462
سید حجت موسوی. "آلومتری مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های جنوب شرق کویر حاج‌علی‌قلی". , 47, 2, 1394, 255-269. doi: 10.22059/jphgr.2015.54462
موسوی, سید حجت. (1394). 'آلومتری مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های جنوب شرق کویر حاج‌علی‌قلی', , 47(2), pp. 255-269. doi: 10.22059/jphgr.2015.54462
موسوی, سید حجت. آلومتری مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های جنوب شرق کویر حاج‌علی‌قلی. , 1394; 47(2): 255-269. doi: 10.22059/jphgr.2015.54462

آلومتری مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های جنوب شرق کویر حاج‌علی‌قلی

پژوهش های جغرافیای طبیعی
مقاله 6، دوره 47، شماره 2، تیر 1394، صفحه 255-269    اصل مقاله (888.35 K)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2015.54462
نویسنده
سید حجت موسوی*
استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکدة منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
چکیده
مدیریت محیط یکی از شاخه‌های ژئومورفولوژی کاربردی است که فرایندهای کنترل‌کنندة مخاطرات محیط را در بر گرفته و بیان‌کنندة عملکرد ژئومورفولوژیست‌ها در تبیین تأثیر احتیاطی انسان روی چشم‌اندازی ژئومورفیک است. در این زمینه، انسان سعی می‌کند محیط خود را با روش‌هایی مدیریت کند که برایش سودمند است. یکی از مهم‌ترین مسائل مدیریتی مناطق خشک و نیمه‌خشک، شناخت و به‌کارگیری اصول محیطی حاکم بر رفتار تپه‌های برخانی است. هدف از این پژوهش، تعیین نوع رابطه، نسبت‌های طلایی و آلومتری بین مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های جنوب شرق کویر حاج علی‌قلی به‌منظور شناخت اصول مدیریتی حاکم بر رفتار آنهاست. برای رسیدن به این هدف، ابتدا مهم‌ترین مؤلفه‌های مورفومتری 52 برخان به روش نمونه‌برداری طولی اندازه‌گیری میدانی شد. سپس با ارزیابی آنها از طریق آزمون‌های آماری و ریاضی، به رابطه‌سنجی و تعیین آلومتری برخان‌های پژوهش مبادرت شد. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان می‌دهد که بیشینة ارتباط معنا‌دار خطی، بین طول و ارتفاع برخان با ضریب تبیین 945/0 و انحراف معیار خطای برآورد 889/0 وجود دارد. نتایج رابطه‌سنجی و آلومتری نیز به‌شرح رابطه‌های آماری و ریاضی گزارش‌شده در این پژوهش است که این معادله‌ها امکان محاسبة به‌نسبت دقیق و سریع مؤلفه‌های مورفومتری برخان‌های این پژوهش را فراهم ساخته، مبین آلومتری آنهاست.
کلیدواژه‌ها
آلومتری؛ برخان؛ ژئومورفومتری؛ کویر حاج علی‌قلی
عنوان مقاله [English]
Allometric Analysis of Barchans Morphometric Parameters in Southeast Part of Haj Ali Gholi Playa
نویسندگان [English]
Seyed Hojjat Mousavi
Assistant Professor of Geomorphology, Department of Geography and Ecotourism, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]
Introduction
Management principles predominated on the development and evolution stages of the geomorphic landscapes are different. This is because of variability in landscape evolution, its relationship with other system components and its response to environmental changes and feedback. One of the most important methods of management of geomorphic landscape is the study and evaluation of morphometric parameters and allometric measurements. Allometric measurement is the investigation of relative changes between system components. It also represents the development of a system component compared with that of the entire system or other components.  Therefore, the study and evaluation of barchan morphometric parameters and allometric relations between them will help managers and environmental planners achieve the unified and accurate recognition from landscape, in one hand. On the other hand, it may be effective in the determination of stability, equilibrium and thresholds of barchan system.
One of the most important problems of management in arid and semi-arid regions is the identification and application of environmental principles governing on the behavior of Barchan dunes. Barchans are one of the aerial depositional features formed in regions by sand and prevailing uni-directional wind.
The aims of this study are to determine the most important morphometric parameters of Barchan dunes in the southeast part of Haj Ali Gholi Playa and also to recognize relationships, the ratio and allometric properties between them. These are conducted to identify the management principles governing on the Barchan dunes.
 
Materials and Methods
The study area in the research is the barchan field located in the southeast area of Haj Ali Gholi Playa. With about 25260 hectares in area, the field is one of the most important ergs of Haj Ali Gholi playa. It is located irregularly along northeastern - southwestern edge of playa with 10 to 12 km long. This region is located at Eastern longitudes between 55° and 55°, 10΄ and at Northern latitudes between 35°, 45΄ and 35°, 50΄.
At first, the study area is recognized via topography maps and Google Earth images. Then, barchans morphometric parameters are measured along 10 transects covering entire extent of the erg.
We define for each barchan dunes, the lengths La, Lb and the widths Wa, Wb independently. Furthermore, this study introduces the length of the slip face Ls and the length Lo from the dune’s toe on the windward side to the brink. Finally, the height of the slip face H is defined at the highest point of the brink. This is the intersection of the brink and the longitudinal centerline of the dune. The total width (W) of a barchan is the sum of the widths Wa and Wb. The overall length (L) of a barchan is the sum of the length (Lo) from the windward foot of the dune to its crest, the length of the slip face (Ls), and the average of the horn lengths [(La + Lb)/ 2].
From measurement and determination of morphometric parameters, for recognition of the type and intensity of relationships between them, we have reexamined these relationships using SPSS software and regression analysis technique. Finally, with analysis and evaluation of the obtained relationships using mathematical tests, the ratio and the allometric state of morphometric parameters have been defined and determined for the studied barchans.
 
Results and Discussion 
In the study area, several barchans can be observed that they have the same form and shape, generally. The barchan dunes of the southeast Haj Ali Goli playa are 1.2 and 17.9 m high, between 19.5 and 307.9 m long, and between 6.3 and 165.6 m, wide.
The results obtained from statistical modeling by the regression analysis are presented. Models Summary indicates the correlation index, determination index, adjusted determination index and standard deviation of estimation error. The values of model parameters (coefficient and line slope), t value and their significant level are also demonstrated. Totally, the most important and the most suitable relationships are following from simple linear relationships, in this study. Therefore, in the results part, only, these relationships are presented.
Comparative evaluation of similar studies reveals the application of different equations in other regions. Quantitative researches of the morphology studied by other researchers show the specific relationship between barchan morphometric parameters in their study area.
As mentioned previously, allometric analysis is the investigation of relative changes among system components. It also represents development of a system component compared with development of entire system or other components. In the study, to determine the ratio between morphometric parameters of the studied barchan and identification of allometric relationships between them was first attempted to determine the types of their relationship and, then, find the ratio from them.
 
Conclusion
The results show that the obtained relationships between morphometric parameters of the studied barchan represent the maximum significant linear relationship in barchan length and height, with determination index of 0.945 and standard error estimate of 0.889.The obtained relationships and allometric analysis among barchan morphometric parameters are statistical and mathematical models reported in this study. The mentioned models provide the possibility of rapid and accurate calculation of barchan morphometric parameters, and illustrate the allometric relationships among them.
The recognition of morphometric parameters of barchan dunes and their allometric analysis can serve as an index to determine the condition of barchan system and also shed light on their trends. Furthermore, recognition and estimation of these indices is a consequence from rate of threat and distribution.  This can provide environmental managers with the required information and help their investigation determine the states in different regions from the view point of environmental management.
کلیدواژه‌ها [English]
allometric analysis, barchan, geomorphometry, Haj Ali Gholi Playa
مراجع
  1. المدرسی، س.ع. (1389). «ارگودیسیتی در ژئومورفولوژی». پایان‌نامة دورة دکتری، اصفهان: دانشگاه اصفهان، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا.
  2. ـــــــــــــــــــ‌، رامشت، م.ح.، عباسی، ع.ر.، معیری، م. و انتظاری، ح. (1391). «ارگودیسیتی در ژئومورفولوژی». فصلنامة جغرافیا و توسعه. ش 27. ص 51-62.
  3. پناهی، پ.، پورهاشمی، م.، حسنی‌نژاد، م. (1393). «آلومتری زی‌توده و ذخیرة کربن برگ بلوط‌های باغ گیاه‌شناسی ملی ایران». مجلة پژوهش‌های گیاهی (مجلة زیست‌شناسی ایران). ج 27. ش 1. ص 12-22.
  4. سیف، ع.، موسوی، س.ح. (1391). «ارزیابی شاخص‌های مورفودینامیک تپه‌های برخانی (مطالعة موردی: ریگ چاه‌جام)». پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمّی. ش 1. ص 1-18.
  5. قربانزاده، ق.، رفیعی، غ. ، ایگدری، س.، پورباقر، ه. و عفت‌پناه، ا. (1393). «بررسی آلومتری رشد خصوصیات ریختی ماهی‌سفید (Rutilus frisii kutum) در طی مراحل اولیة تکوینی». فصلنامة علوم و فنون شیلات. دوره 3. ش 2. ص 35-50.
  6. گایینی، ع.ع.، کاشف، م.، صابری نوغابی، ز. و رمضانی، ع. (1389). «تعیین روایی معادلة آلومتری ویژة اندازه‌گیری Vo2max دانش‌آموزان دختر 12-16 سالة شهر مشهد». فصلنامة المپیک. س 18. ش 1. پیاپی 49. ص 107-115.
  7. محمودی، ش. (1384).«بررسی تغییرات طبیعی تپه‌های ماسه‌ای شرق جاسک (پیمایش تپه‌های ماسه‌ای به‌وسیلة RS و GIS در بازة زمانی 1369-1383)». پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. اصفهان: دانشگاه اصفهان. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی. گروه جغرافیا.
  8. محمودی، ف. (1388). ژئومورفولوژی دینامیک. چ 9. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
  9. مقیمی، ا.، محمودی، ف. (1383). روش تحقیق در جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی). چ 1. تهران: انتشارات قومس.
  10. موسوی، س.ح.، معیری، م. و ولی، ع.ع. (1389). «تلفیق مدل‌سازی ریاضی و آماری برخان (مطالعة موردی: ریگ چاه‌جام)». پژوهش‌های جغرافیای طبیعی. ش 73. ص 83-96.
  11. ـــــــــــــ، ولی، ع.ع. و معیری، م. (1389). «تأثیر مؤلفه‌های مورفومتری برخان بر میزان جابه‌جایی آن (مطالعة موردی: ریگ چاه‌جام)». مجلة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی. ش 38 (2). ص 101-118.
  12. نگارش، ح. و لطیفی، ل. (1387). «تحلیل ژئومورفولوژیکی روند پیشروی تپه‌های ماسه‌ایشرق دشت سیستان در خشکسالی‌های اخیر». دانشگاه سیستان و بلوچستان. مجلة جغرافیا و توسعه. ش 12. ص 43-60.
  13. ولی، ع.ع.، شهبازی، ع. و موسوی، س.ح. (1392). «مدل‌سازی روش‌های برآورد مؤلفه‌های مسطحاتی برخان (مطالعة موردی: برخان‌های جنوب کویر چاه‌جام)». مجلة جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای. ش 20. ص 163-179.
  14. ــــــــــ، موسوی، س.ح. (1390). «مدل‌سازی برآورد حجم تپه‌های برخانی (مطالعة موردی: برخان‌های منطقة چاه‌جام)». فصلنامة مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. س 2. ش 6. ص 1-14.
    1. Al-Harthi., A.A. (2002). "Geohazard assessment of sand dunes between Jeddah and Al-Lith, western Saudi Arabia". Journa of Environmental Geology. No. 42. pp. 360-369.
    2. Almodaresi, S.A. (2010). "Ergodicity in Geomorphology". Ph.D. Thesis. Isfahan: University of Isfahan. Faculty of Literature and Humanities. Department of Geography. (In Persian).
    3. Almodaresi, S.A., Ramesht, M.H., Abbasi, A., Moayeri, M. and Entezari, H. (2012). "Ergodicity in Geomorphology". Journal of Geography and Development. 10nd Year. No. 27. pp. 11-13. (In Persian).
    4. Anthonsen, K.L., Clemmensen, L.B. and Jensen, J.H. (1996). "Evolution of a dune from crescentic to parabolic form in response to short-term climatic changes - Rabjerg- Mile, Skagen-Odde, Denmark". Journal of Geomorphology. No. 17. pp. 63–77.
    5. Anton, D. and Vincent, P. (1986). "Parabolic dunes of the Jafurah Desert, Eastern Province, Saudi Arabia". Journal of Arid Environments. No. 11.pp. 187–198.
    6. Bagnold, R.A. (1941). The Physics of Blown Sand and Desert Dunes. London: Methuen.
    7. Daniell, J. and Hughes, M. (2007). "The morphology of barchan-shaped sand banks from western Torres Strait. Northern Australia". Journal of Sedimentary Geology. No. 202. pp. 638-652.
    8. El-belrhiti, H. and Douady, S. (2010). "Equilibrium versus disequilibrium of barchan dunes". Journal of Geomorphology. 03416. pp. 1-11 .
    9. Finkel, H.J. (1959). "The barchans of southern Peru". Journal of Geology. No. 67. pp. 614–647.
    10. Gaeini, A.A., Kashef, M., Saberi-Noghabi, Z. and Ramezani, A.R. (2010). "Determining the Validity of Allometry Equation Measurement Vo2max 12-16 year Old Female Students in Mashhad". Journal of Olympic. Vol. 18. No. 1 (49). pp. 107-115. (In Persian).
    11. Gay, S.P. (1999). "Observations regarding the movement of barchan sand dunes in the Nazca to Tanaca area of southern Peru". Journal of Geomorphology. No. 27. pp. 279–293.
    12. Ghorban-zadeh, Gh., Rafiee, Gh., Eagderi, S., Pour-bagher, H. and Efat-panah, I. (2014). "Early development and allometric growth patterns in Caspian kutum (Rutilus frisii kutum)". Journal of Fisheries Science and Technology. Vol. 3. No. 2. pp. 35-50. (In Persian).
    13. Gould, S.J.(1966). "Allometry and size in ontogeny and phylogeny". Biol. Rev.. No. 41. pp. 587-640.
    14. Hastenrath, S. (1967). The barchans of the Arequipa Region, Southern Peru". Zeitschrift fur Geomorphology. No. 11. pp. 300–331.
    15. Herrmann, H.J. and Sauerman, G. (2000). "The shape of dunes". Journal of Physical A. No. 283. pp. 24–30.
    16. Hersen, P. (2004). "On the crescentic shape of barchan dunes". The European Physical Journal B. No. 37. pp. 507–514.
    17. Hesp, P. and Hastings, K. (1998). "Width, height and slope relationships and aerodynamic maintenance of barchans". Journal of Geomorphology. No. 22. pp. 193–204.
    18. Hesse, R. (2008). "Do swarms of migrating barchan dunes record pale environmental changes? A case study spanning the middle to late Holocene in the Pampa de Jaguay, southern Peru". Journal of Geomorphology. 02747. pp. 1 – 6.
    19. Howard, A.D., Morton, J.B., Gad-El-H, M. and Pierce, D.B. (1978). "Sand transport model of barchan dune equilibrium". Journal of Sedimentology. No. 25. pp. 307-338.
    20. Hugenholtz, C.H., et al. (2008). "Spatial and temporal patterns of aeolian sediment transport on an inland parabolic dune, Bigstick Sand Hills, Saskatchewan, Canada". Journal of Geomorphology. 02707. pp. 1- 13.
    21. Mahmoudi, F.A. (2009). Dynamic Geomorphology. 9th Edition. Tehran: University of Payame Nour Press.
    22. Mahmoudi, Sh. (2005). "Evaluation of Natural Change of Sand Dunes in Jask East (Monitoring of Sand Dunes by RS and GIS in the Period 1369-1383)". M.Sc. Thesis. Isfahan: University of Isfahan. Faculty of Literature and Humanities. Department of Geography. (In Persian).
    23. Moghimi, E. and Mahmoudi, F.A. (2004). Methods in Physical Geography (Geomorphology). First Edition. Tehran: Publication of Ghoomes. (In Persian).
    24. Mosley, M.P. and Zimpfer, G.L. (1976). "Explanation in geomorphology". Zeitschrift für Geomorphology. NF 20. pp. 381-90.
    25. Mousavi, S.H., Dorgouie, M., Vali, A.A., Pour-khosravani, M. and Arab-Ameri, A.R. (2010). "Statistical Modeling of Morphological Parameters of Barchan Dunes (Case Study: Chah Jam Erg in South of Haj Ali GHoli Playa, in Central Part of Semnan Province, IRAN)". Journal of Geography and Geology. Vol. 2. No. 1. pp. 98-113. (In Persian).
    26. Mousavi, S.H., Moayeri, M. and Vali, A.A. (2010). "The Combination of Mathematical and Statistical Modeling of Barchan Dunes (Case study: Chan Jam Erg)". Journal of Physical Geography Research Quarterly. Vol. 42. No. 73. pp. 83-96.
    27. Mousavi, S.H., Vali, A.A. and Moayeri, M. (2010). "The Effectiveness of Barchan Morphometric Parameters on Its Movement Rate (Case Study: Chah Jam Erg)". Journal of Geography and Environmental Planning". Vol. 21. No. 2. pp. 101-118. (In Persian).
    28. Negaresh, H. and Latifi, L. (2008). "Geomorphological Analysis of Dunes Drifting Process in the East of Sistan Plain During Recent Draughts". Iranian Journal of Geography and Development. Vol. 6. No. 12. pp. 43-60. (In Persian).
    29. Niklas, K.J. (1994). Plant allometry: the scaling of form and process. USA; University of Chicago Press. 395 pp.
    30. Osse, J., Van Den Boogaart, J., Van Snik, G. and Van Der Sluys, L. (1997). "Priorities during early growth of fish larvae". Aquaculture. No. 155. pp. 249-258.
    31. Panahi, P., Pour-hashemi, M. and Hassani-nejad, M. (2014). "Allometric equations of leaf biomass and carbon stocks of oaks in National Botanical Garden of Iran". Journal of Plant Researches (Iranian Journal of Biology). Vol. 27. No. 1. pp. 12-22. (In Persian).
    32. Peters, R.H. (1983). The ecological implications of body size. UK: Cambridge University Press. 345 pp.
    33. Rowland, T.W. (2005). Childeren’s exercise physiology. 2nd Edition.
    34. Safe, A. and Mousavi, S.H., 2012. "Investigation of Morphodynamic Indices of Barchan Dunes (Case Study: Chah Jam Erg)". Journal of Quantitative Geomorphological Researches. Vol. 1. No. 1. pp. 1-18. (In Persian).
    35. Sauermann, G., Andrade, J.S., Maia, L.P., Costa, U.M.S., Araujo, A.D. and Herrmann, H.J. (2003). "Wind velocity and sand transport on a barchan dune". Journal of Geomorphology. No. 54. pp. 245–255.
    36. Sauermann, G., Rognon, P., Poliakov, A. and Herrmann, H.J. (2000). "The shape of the barchan dunes of Southern Morocco". Journal of Geomorphology. No. 36. pp. 47–62.
    37. Vali, A.A. and Mousavi, S.H. (2011). "Modeling for Estimation of Barchan Dunes Volume (Cease Study: Barchans of Chah Jam Region)". Journal of Arid Regions Geographic Studies. Vol. 2. No. 6. pp. 1-14. (In Persian).
    38. Vali, A.A., Shahbazi, A.R. and Mousavi, S.H. (2013). "Modeling for Estimation of Barchan Plane Geometry (Case Study: Barchans in South of Chah Jam Playa)". Journal of Geography and Regional Development. Vol. 11. No. 20. pp. 163-179. (In Persian).
    39. Valle, H.F.del., Rostagon, F.R.C.M., Coronato, F.R., Bouza, P.J. and Blanceo, P.D. (2008). "Sand dune activity in north-eastern Patagonia". Journal of arid Environment. No. 72. pp. 411-422.
    40. Van Snik, G.M.J., Van Den Boogaart, J.G.M. and Osse, J.W.M. (1997). "Larval growth patterns in Cyprinus carpio and Clarias gariepinus with attention to the finfold". Journal of Fish Biology. No. 50. pp. 1339-1352.
    41. - Wang, T.Z., Chen Tao, S., Wen Xie, Y. and Hui Dong, G. (2007). "Barchans of Minqin: Morphometry". Journal of Geomorphology. No. 89. pp. 405-411.
    42. Weibel, E.R., Bacigalupe, L.D., Schmitt, B. and Hoppeler, H. (2004). "Allometric scaling of maximal metabolic rate in mammals: muscle aerobic capacity as determinant factor". Journal of Respir Physiol Neurobiol. No. 20. 140 (2). pp. 115-132.
    43. Wippermann, F.K. and Gross, G. (1986). "The wind-induced shaping and migration of an isolated dune: A numerical experiment". Journal of Boundary-Layer Meteorol. No. 36. pp. 319–334.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,302
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,268





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب