سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,230
تعداد مقالات67,765
تعداد مشاهده مقاله115,202,571
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,950,710
کشتکار, امیر رضا, پاک طینت, مهدی, پاک طینت, هادی. (1394). به کارگیری روش تصمیم‌گیری چند معیاره در تعیین اراضی مناسب به منظور استفاده از منابع آب شور در اجرای طرح های پرورش آرتمیا در محیط های خشک و بیابانی (مورد مطالعه: پلایای سیاه کوه یزد). , 47(2), 303-315. doi: 10.22059/jphgr.2015.54465
امیر رضا کشتکار; مهدی پاک طینت; هادی پاک طینت. "به کارگیری روش تصمیم‌گیری چند معیاره در تعیین اراضی مناسب به منظور استفاده از منابع آب شور در اجرای طرح های پرورش آرتمیا در محیط های خشک و بیابانی (مورد مطالعه: پلایای سیاه کوه یزد)". , 47, 2, 1394, 303-315. doi: 10.22059/jphgr.2015.54465
کشتکار, امیر رضا, پاک طینت, مهدی, پاک طینت, هادی. (1394). 'به کارگیری روش تصمیم‌گیری چند معیاره در تعیین اراضی مناسب به منظور استفاده از منابع آب شور در اجرای طرح های پرورش آرتمیا در محیط های خشک و بیابانی (مورد مطالعه: پلایای سیاه کوه یزد)', , 47(2), pp. 303-315. doi: 10.22059/jphgr.2015.54465
کشتکار, امیر رضا, پاک طینت, مهدی, پاک طینت, هادی. به کارگیری روش تصمیم‌گیری چند معیاره در تعیین اراضی مناسب به منظور استفاده از منابع آب شور در اجرای طرح های پرورش آرتمیا در محیط های خشک و بیابانی (مورد مطالعه: پلایای سیاه کوه یزد). , 1394; 47(2): 303-315. doi: 10.22059/jphgr.2015.54465

به کارگیری روش تصمیم‌گیری چند معیاره در تعیین اراضی مناسب به منظور استفاده از منابع آب شور در اجرای طرح های پرورش آرتمیا در محیط های خشک و بیابانی (مورد مطالعه: پلایای سیاه کوه یزد)

پژوهش های جغرافیای طبیعی
مقاله 9، دوره 47، شماره 2، تیر 1394، صفحه 303-315    اصل مقاله (531.88 K)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2015.54465
نویسندگان
امیر رضا کشتکار* 1؛ مهدی پاک طینت2؛ هادی پاک طینت3
1عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران
2دانش‌آموختة کارشناسی‌ارشد شیلات، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3دانش‌آموختة کارشناسی‌ارشد سنجش از دور و سامانة اطلاعات جغرافیایی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران
چکیده
مناطق خشک و بیابانی به‌دلیل دارا بودن منابع گوناگون از جمله منابع فراوان و بدون استفادة آب‌های بسیار شور و نامتعارف، در سال‌های اخیر در کانون توجه برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و کسب منافع اقتصادی قرار گرفته است. اجرای هرگونه طرحی در این مناطق، بدون توجه به شرایط خاص محیطی حاکم و ضرورت نگاه ویژه به اجرای این‌گونه طرح‌ها در اراضی مناسب، به‌گونه‌ای که از آثار و پیامدهای مخرب آنها جلوگیری کند، اجتناب‌ناپذیر است. این تحقیق با هدف تعیین اراضی مناسب استفاده از منابع آب شور در پرورش آرتمیا، در پلایای سیاه‌‌کوه یزد انجام گرفته است. به‌همین منظور و برای تعیین عوامل مهم، ارزشگذاری و اولویت‌بندی آنها و تعیین اراضی مناسب از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی به‌مثابة یکی از روش‌‌های تصمیم‌گیری چند‌معیاره استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از پرسش‌نامه، معیارهای محیط‌زیستی، فنی و اقتصادی و اجتماعی معیارهای اصلی در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در مناطق بیابانی، بهترین و مناسب‌ترین عرصه‌ها از دیدگاه کارشناسان، لحاظ کردن رخساره‌های ژئومورفولوژی مناسب به‌مثابة اراضی پایة ارزیابی دیگر معیارها و شاخص‌هاست و دیگر معیارها از جمله فنی و اقتصادی و اجتماعی، در درجه‌های بعدی اهمیت قرار گرفت.
کلیدواژه‌ها
پرورش آرتمیا؛ پلایای سیاه‌کوه؛ تحلیل سلسله‌مراتبی؛ منابع آب شور؛ مناطق خشک و بیابانی؛ یزد
عنوان مقاله [English]
Application of Multi Criteria Decision Making for Site Selection of Artemia Farming in Arid Region Using Saline Water (Case Study: Siah Kouh Playa, Yazd)
نویسندگان [English]
Amir Reza Keshtkar1؛ Mahdi Paktinat2؛ Hadi Paktinat3
1Assistant Professor of Desert Research, International Desert Research Center (IDRC), University of Tehran, Tehran, Iran
2MA in Natural Resources, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3MA in geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Introduction
The major threat to habitability of a region may be degradation of arid lands, particularly in developing countries where many people depend upon restricted resources for their livelihood. Although land degradation process in arid regions (desertification) is not new or site specific, the environmental awareness in a world board scale has extended and generated a wider public interest, extensive to the scientific circles and governments. Desertification affects the livelihoods of millions of people, including a considerable proportion of the poor in arid lands which occupies about 41% of the Earth's land and are home to more than two billion people. The persistence of unresolved stabilization of these fragile environments and a substantial decrease in ecosystem services as a result of intensive use of resources, incapacity of wide spread suitable technologies for providing increased supply of food, forage and fuel, water scarcity, and climate change all made desertification as one of the main environmental challenges today and a major limitation to meet human needs. Recently, arid regions and desert ecosystems with several potential and various resources such as unconventional water became remarkable areas for economic projects. With desert condition and in order to guarantee both rich and sustainability and prevent undesirable consequences of these economic projects, it is essential to address suitable areas for aquaculture in any aquaculture activities. In the case of suitable site selection research, the researchers apply MultiCriteria Evaluation (MCE) in Geographical Information Systems (GIS) to determine suitable sites for aquaculture in Iran. Therefore, this study was conducted to identify suitable sites for Artemia farming development in SiahKouh Playa, Yazd, using Multi Criteria Decision Making (MCDM). 
 
Materials and Methods
The method is based on Analytical Hierarchy Process (AHP) as one of the multi-criteria decision making methods. Analytical Hierarchy Process usually includes three phase: first, the decomposition of a complex problem into a decision hierarchy in order to determine the main components of the problem, second the evaluation of options (comparative judgment) by means of a pairwise comparison, which enables the decision maker to assess the contribution of each criterion to the overall goal, and finally the synthesis of the priorities so as to identify the relative preferences for the selected policy options. One of the major advantages of this method is that it considers the interrelations among different levels of decision as well as the interconnection of the decisions in one level. After the decision makers groups are determined, the most important criteria effective in determination of suitable areas in the study area were identified through comparison questionnaires filled by the experts and researchers. The second questionnaire was designed to determine the rate of each criterion to choose the best alternative. The thematic layers of slope, geology, geomorphology, soil, vegetation, climate, hydrometery, land use, power lines and management quality indices are the main data required to determine the suitable areas for Artemia farming. These layers were extracted and manipulated from the available topographic, geologic maps, aerial photographs and field survey data analyses. Spatial analyst function in ArcGIS 9.2 software was used for matching of the thematic layers and evaluating the aquaculture indices.
 
Results and Discussion
The results of this research showed that three main factors are effective to determine the suitable areas for aquaculture units in desert ecosystem. These factors according to their importance are environmental, technical, and infrastructure, socio-economic conditions. The environmental criteria were included geomorphological faces and rangeland areas. The indices in the technical criteria were slope percentage, soil texture, unconventional water resources and climatic elements such as evaporation, rainfall and temperature. The indices in the infrastructure, socio-economic criteria were based on distance to cities, roads and power sources and also land use. Finally, those criteria and indices were applied to address the optimal areas for Artemia farming by using weighted linear combination assessment. In the final result of this study, suitability levels were determined as suitable areas (the areas with high potential, located east and eastern south of study area) and non- suitable areas.
 
Conclusion
It can be concluded that the best choice among three alternatives is the geomorphological landforms as assessment and monitoring unit of other criteria in arid and desert ecosystems. Application of multi criteria analysis methods will also help the planners make better decisions and choose effective alternatives.
کلیدواژه‌ها [English]
Analytical Hierarchy Process (AHP), Artemia, desert ecosystem, Saline water, Siahkouh Playa, Yazd
مراجع
  1. احمدی، ح.، محمدخان، ش.، فیض‌نیا، س. و قدوسی، ج. (1384). «ساخت مدل منطقه‌ای خطر حرکت توده‌ای با استفاده از ویژگی‌های کیفی و تحلیل سلسله‌مراتبی سیستم‌ها، مطالعة موردی حوضة آبخیز طالقان». مجلة منابع‌ طبیعی ایران. ش 58. ج 1. ص 3-14.
  2. اردکانی، ط.، دانه‌کار، ا.، کرمی، م.، عقیقی، ح.، رفیعی، غ. و عرفانی، م. (1390). «زون‌بندی خلیج چابهار با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند‌متغیره جهت کاربری تفرج متمرکز». فصلنامة جغرافیا و آمایش سرزمین. س 1. ش 1. ص 1-20.
  3. داداش‌پور، ه.، خدابخش، ح.ر. و رفیعیان، م. (1391). «تحلیل فضایی و مکانی مراکز اسکان موقت با استفاده از تلفیق فرایند تحلیل شبکه‌ای و سامانة اطلاعات جغرافیایی». مجلة جغرافیا و مخاطرات محیطی. ش 1. ص 11-131.
  4. دریجانی، ع.، شاه‌حسینی دستجردی، س. و شاهنوشی، ن. (1390). «تعیین اولویت‌های مدیریت ریسک خشکسالی در بخش کشاورزی شهرستان گنبدکاووس با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی». اقتصاد کشاورزی. ج 5. ش 1. ص 31-59.
  5. سامانی، ج.م.و. و دلاور، م. (1389). «کاربرد فرایند تحلیل شبکه‌ای در اولویت‌بندی ساختگاه‌های پرورش میگو». تحقیقات منابع آب ایران. س 6. ش 2. ص 46-56.
  6. سلمان ماهینی، ع.ر.، ریاضی، ب.، نعیمی، ب.، بابایی کفایی، س. و جوادی لاریجانی، ع. (1388). «ارزیابی توان طبیعت‌گردی شهرستان بهشهر بر مبنای روش ارزیابی چندمعیاره با استفاده از GIS». علوم و تکنولوژی محیط زیست. دورة 11. ش 1. ص 187-198.
  7. سیف، ع. و کارگر، ا. (1390). «پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی و سیستم جغرافیایی، مطالعة موردی: حوضة آبریز سیرجان». فصل‌نامة جغرافیای طبیعی. س 4. ش 12. ص 75-90.
  8. عشوری، پ. و فریادی، ش. (1389). «ارزیابی توانایی مناطق طبیعت‌گردی با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل چند‌معیاره (مطالعة موردی: دهستان لواسان کوچک)». محیط‌شناسی. سال 36. ش ۵. ص1-12.
  9. فاتحی، پ.، نمیرانیان، م.، درویش‌صفت، ع.ا. و فتاحی، م. (1388). «بررسی الگوی مناسب سازماندهی مکانی جنگل در زاگرس شمالی». نشریة جنگل و فراورده‌های چوب. دورة 62. ش 4. ص 417-428.
  10. قاسمی، س.ع. و دانش، ش. (1391). «کاربرد روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی در تعیین گزینة بهینة نمک‌زدایی از آب‌های لب شور». نشریة آب و خاک. ج 26. ش 4. ص 999-1009.
  11. قدسی‌پور، س.ح. (1387). فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی. تهران: انتشارات دانشگاه امیرکبیر.
  12. کریمی، ع.، مهردادی، ن.، هاشمیان، س.، نبی‌بیدهندی، غ. و توکلی‌مقدم، ر. (1389). «انتخاب فرایند بهینة تصفیة فاضلاب با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی». آب و فاضلاب. ش 4. ص 2-12.
  13. مرتضوی، م.، زارعی، ع. و رعنایی، ح. (1385). «اولویت‌بندی طرح‌های تحقیقات کشاورزی با تأکید بر فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی». پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. ش 72. ص 2-14.
  14. نادری، ن.، محسنی ساروی، م.، ملکیان، آ. و قاسمیان، د. (1390). «فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی تکنیکی برای تصمیم‌گیری در حوضه‌های آبخیز» محیط زیست و توسعه. س 2. ش 4. پاییز و زمستان. ص 41-50.
  15. نظرپور، ع.ر.، نعمت‌الهی، م.ع. و دانه‌کار، ا. (1390). «مکان‌یابی زمین‌های مناسب برای پرورش آرتمیا با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره مکانی در شهرستان قم». پایان‌نامة کارشناسی ارشد در رشتة تکثیر و پرورش آبزیان. دانشگاه تهران.
    1. 16.  Ahmadi, H., Mohammadkhan, Sh, Feiznia, S. and Ghoddousi, J. (2006). "A Modeling of Mass Movement Hazard, Case Study: Taleghan Drainage Catchment". Iranian Natural Resources Journal. 58. pp. 3-14. (In Persian).
    2. 17.  Ardakani, T., Danehkar, A., Karami, M., Aghighi, H. Rafiei, Gh.R. and Erfani, M. (2012)."Chahbahar gulf zoning using multi criteria decision making model for promenade use". Makan Journal. 1. pp. 1-20. (In Persian).
    3. 18.  Ashouri, P. and Fariadi, Sh. (2011). "Ecotourism region potential assessment using multi criteria analysis (Case study: Lavasan-e-Kouchak)". Environment Journal. 55. pp. 1-12. (In Persian).
    4. 19.  Dadashpour, H., Khodabakhsh, H.R. and Rafieian, M. (2013). "Special analysis and temporary habitancy site selection using network analysis process and GIS hybrid method". Journal of Geography and Environmental Risks. 1. pp. 111-131. (In Persian).
    5. 20.  Darijani, A., Shahhoseini, S. and Shahnoushi, N. (2012). "Drought risk management priorities determination in agricultural part of Gonbad-e-kavous using Analytical Hierarchy Process". Agricultural Economy. 5. pp. 37-59. (In Persian).
    6. 21.  Fatehi, P., Namiranian, M., Darvish-sefat, A.A.and Fattahi, M. (2011). "The study of suitable forest territorial organization in the northern Zagros". Journal of Forest and Wood Productions. 62. pp. 417-428. (In Persian).
    7. 22.  Ghassemi, S.A. and Danesh, Sh. (2013). "Application of Fuzzy Analytical Hierarchy Process in Determining the Optimum Alternative of Brackish water Desalination". Journal of Water and Soil. 26. pp. 999-1009. (In Persian).
    8. 23.  Ghodsipour S.H. (2009). Analytical Hierarchy Process. Tehran: Amirkabir University of Technology Press Center. (In Persian).
    9. 24.  Hwang, C.L. and Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making methods and application. New York: Springer-Verlag.
    10. 25.  Karimi, A., Mehrdadi, N., Hashemian, S.J., Nabi-Bidhendi, Gh. and Tavakoli-Moghadam, R. (2011). "Optimal process selection of wastewater treatment using AHP model". Water and Wastewater. 4. pp. 2-12. (In Persian).
    11. 26.  Lin, S. (2010). "GIS-based Multi-criteria Analysis for Aquaculture Site Selection". B.Sc. thesis. University of Gavle. P. 51.
    12. 27.  Mortazavi, M., Zeraei, A. and Ranaei, H. (2007). "Priority setting in agriculture program and projects research by analytic hierarchy process (AHP)". Pajouhesh & Sazandegi. 72. pp. 2-14. (In Persian).
    13. 28.  Naderi, N., Mohseni-Saravi, M., Malekian, A. and Ghasemian, D. (2012). "Analytic hierarchy process, a technic for decision making in watersheds". Environment and Development. 4. pp. 41-50. (In Persian).
    14. 29.  Nazar-pour, A.R., Nematollahi, M.A. and Daneh-kar, A. (2011). "Site selection for Artemia culture using spatial multi criteria method in Qom province". M.Sc. Thesis of reproduction and aquaculture. University of Tehran. (In Persian).
    15. 30.  Nyoman Radiarta, I., Saitoh, S. and Miyazono, I. (2008)." GIS-based multi-criteria evaluation models for identifying suitable sites for Japanese scallop (Mizuhopecten yessoensis) aquaculture in Funka Bay, southwestern Hokkaido, Japan". Aquaculture. 284. pp. 127-135.
    16. 31.  Saaty, T.L. (1977)."A Scaling method for priorities in hierarchical structures". Journal of Mathematical Psychology. 13. pp. 234-281.
    17. 32.  ــــــــــــــــــــــــ. (1980). The analytic hierarchy process. New York: McGraw-Hill.
    18. 33.  Salam, M.A., Lindsay, G.R. and Beveridge, M.C.M. (2003). "A Comparison of development opportunities for crab and shrimp aquaculture in south-western Bangladesh, using GIS modeling". Aquaculture. 220. pp. 477-494.
    19. 34.  Samani, J.M.V. and Delavar, M. (2011). "Application of Analytical Network Process (ANP) for prioritize shrimp culture sites". Iranian Water Resources Research. 2. pp. 46-56. (In Persian).
    20. 35.  Salman-Mahini, A., Riazi, B., Naeimi, B., Babaie-Kafaei, S. and Javadi-Larijani, A. (2010)."Behshahr ecotourism evaluation base on multi criteria assessment using GIS". Environment Technology and Science. 11. pp. 187-198. (In Persian).
    21. 36.  Seif, A. and Kargar, A. (2012). "Groundwater potential using analytical hierarchy process and GIS, Case study: Sirjan catchment". Natural Geography. 12. pp. 75-90. (In Persian).
    22. 37.  Shahadat-Hossain, M., Chowdhury, S.R., Das, N.G., Sharifuzzaman, S.M. and Sultana, A. (2009). "Integration of GIS and multi criteria decision analysis for urban aquaculture development in Bangladesh". Landscape and Urban Planning. 90. pp. 119-133.
    23. 38.  Silva, C., Ferreira, J.G., Bricker, S.B., DelValls, T.A., Martín-Díaz, M.L. and Yáñez, E. (2011). "Site selection for shellfish aquaculture by means of GIS and farm-scale models, with an emphasis on data-poor environments". Aquaculture. Vol. 318. Issues 3–4.pp. 444–457.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,532
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,080


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب