تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,116,395 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,220,911 |
سنجش عوامل مؤثر بر محیط زیستگرایی زنان ایرانی | ||
زن در توسعه و سیاست | ||
مقاله 7، دوره 12، شماره 4، دی 1393، صفحه 577-592 اصل مقاله (277.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2014.54536 | ||
نویسندگان | ||
امیر ملکی1؛ پروین علی پور* 2 | ||
1دانشیار گروه جامعهشناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه پیام نور | ||
2پژوهشگر مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
بحران محیط زیست، امروزه یکی از گرفتاریهای مهم جهانی بهشمار میرود. مواجهه با این بحران بهمنزلۀ یک تلاش جمعی نیازمند ایجاد نگرشهای محیط زیستگرایانه در مردم است. آنچه در این زمینه درخور تأمل است شناسایی عوامل مؤثر بر محیطزیستگرایی افراد مختلف جامعه، بالاخص زنان است، زیرا بنا بر دو محور اصلی نظریۀ اکوفمنیسم، یعنی رابطۀ زنان با محیط زیست و نقش آنان در حل مشکلات اکولوژیکی، زنان در توجه به محیط زیست جایگاه ممتاز و ویژهای دارند و از طرف دیگر به علت اینکه زنان با محیط زیست بیشتر عجیناند، میتوانند از طریق انتقال دانش و علاقۀ زیستمحیطی به کودکان در حفظ محیط زیست فعال باشند. ازاینرو، مطالعۀ عوامل تأثیرگذار بر محیطزیستگرایی زنان میتواند راهگشای بسترسازی برای ایجاد این عوامل و جلب مشارکت زنان در حفاظت از محیط زیست باشد. تحقیق حاضر درصدد شناسایی و مطالعۀ عوامل مؤثر بر محیطزیستگرایی زنان ایرانی است. بدین منظور، با توجه به تحقیقات انجامشده در این خصوص و با پشتوانۀ نظری اکوفمنیسم و با تحلیل ثانویه دادههای موج پنجم پیمایش «دادههای ارزشهای جهانی»در کشور ایران با حجم نمونۀ 2 هزار و 667 نفر، که با روش نمونهگیری احتمالی چندمرحلهای صورت پذیرفته است، به کنکاش در این عوامل میپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد متغیرهای مشارکت اجتماعی، دینداری، دانش زیستمحیطی، سن، و تحصیلات با محیطزیستگرایی زنان ارتباط معناداری دارند، ولی طبقۀ اقتصادی زنان تأثیری بر محیطزیستگرایی آنان ندارد. همچنین، یافتههای تحقیق نشان میدهد که سه متغیر دانش زیستمحیطی، دینداری، و مشارکت توانستهاند 82درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند و توضیح دهند. | ||
کلیدواژهها | ||
اکوفمنیسم؛ دانش زیستمحیطی؛ دینداری؛ محیطزیستگرایی؛ مشارکت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The factors affecting women′s environmentalism in Iran | ||
نویسندگان [English] | ||
Amir Maleki1؛ Parvin Alipoor2 | ||
1Associate Professor, Sociology Department, Payame Noor University, Iran | ||
2Researcher in Social Studies and Research Institute, University of Tehran, PhD Candidate in Payame Noor University, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Environmental crisis is one of the most important global problems. Dealing with this crisis as a collective effort requires formation of environmentalism attitudes among people. What is considerable in this field is to identify the factors affecting people’s attitudes towards environmentalism especially women. Since, based on two main perspectives of ecofeminism; i.e. women's relationship with the environment and their role in solving ecological problems, women have a privileged position in regard to the environment. On the other hand, women status is notable due to their roles in nurturing children and transmitting knowledge and culture to the future generation; therefore, they have the most important role for protecting environment. Accordingly, study of the factors affecting women’s environmentalism can pave the way to attract women to participate in activities of protecting environment. The current study aims to identify the factors which affect Iranian women’s environmentalism. We have used ecofeminism, secondary analysis of fifth wave data and empirical literature for this purpose. In Iran, a sample size of 2667 subjects with multi-stage probability sampling was studied. Findings have shown that such variables as social participation, religious practice, environment knowledge, age and level of education have significant relationship with women’s environmentalism but economic class has shown to have has no effect. The research findings showed that three variables including environmental awareness, religiosity and participation explain 82% of the dependent variable variance. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
ecofeminism, environmentalism, Environmental awareness, Religiosity, participation | ||
مراجع | ||
احمدوند، مصطفی؛ نوریپور، مهدی (1389). «نگرشهای زیستمحیطی دانشجویان کشاورزی دانشگاه یاسوج؛ تحلیلی جنسیتی»، مجلۀ علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، ج6، ش2، ص1ـ13. ادارۀ کل امور بانوان (1390). سند بهبود وضعیت بانوان در شهر تهران، شهرداری تهران. جوادی آملی، عبدالله (1386). اسلام و محیط زیست، قم: مرکز چاپ و نشر اِسراء. درسنر، سایمون (1384). مبانی پایداری، ترجمۀ محمود دانشور و همکاران، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی. دواس، دی.ای (1385). پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نی. رحمانی، بیژن؛ مجیدی خامنه، بتول (1388). «عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در حفظ محیط زیست شهری با تأکید بر نگرش اکوفمنیستی مطالعۀ موردی: مناطق 6 و 8 شهرداری شهر تهران»، فصلنامۀ جغرافیایی آمایش محیط، ش7:، ص 15ـ37. ساتن، فیلیپ (1392). درآمدی بر جامعهشناسی محیط زیست، ترجمة صادق صالحی، تهران: سمت. صالحی، صادق؛ امامقلی، لقمان (1391). «مطالعۀ تجربی رابطۀ آگاهی و رفتارهای زیستمحیطی»، مسایل اجتماعی ایران، س3، ش1، ص121ـ147. صالحی، صادق؛ حمایتخواه جهرمی، مجتبی (1392). «مقایسۀ تحلیلی ارزشهای زیستمحیطی جهان اسلام و غرب (تحلیل ثانویۀ دادههای پیمایش ارزشهای جهانی)»، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورۀ دوم، ش3، ص505ـ523. صالحی، صادق؛ کریمزاده، سارا (1393). تحلیل اکوفمنیستی بر نگرش نوین زیستمحیطی زنان (مورد مطالعه: شهر ارومیه)، بیجا. علی احمدی، امید (1389). پژوهشی در تحولات معاصر خانواده در شهر تهران، تهران: معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران. فردوسی، سیما؛ مرتضوی، شهرناز؛ رضوانی، نعیمه (1386). «رابطۀ بین دانش زیستمحیطی و رفتارهای محافظت از محیط»، پژوهشنامۀ علوم انسانی، ش53، ص253ـ266. کاظمی، جمال (1389). «نگاهی به آراء توماس بری، بنیانگذار الهیات زیستمحیطی: روایت نو از دین، زمین و زندگی»، ماهنامۀ اخبار ادیان، س8، ش1، ص19ـ25. محقق داماد، سید مصطفی (1389). «الهیات محیط زیست»، ماهنامۀ اخبار ادیان، س8، ش1، ص 38ـ45. ملکی، امیر؛ عبداللهی، عظیمهالسادات (1392). «تبیین جامعهشناختی محیطگرایی ایرانیان در دو سطح خرد وکلان»، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، ش2، ص177ـ202. نوکل، زیگرید (1389). «مفاهیم محیط زیستی در اسلام»، ماهنامۀ اخبار ادیان، س8، ش1، ص36ـ37. وزیری، رویا. جایگاه محیط زیست در علوم اجتماعی، سایت انسانشناسی و فرهنگ. http://anthropology.ir/node/750 Budak. D.B, Budak. F, Zaimoglu. Z, Kekec. S, and Yavuz Suca. M (2005). Behavior and attitudes of students toward environmental Issues at faculty if Agriculture, Turkey. Journal of Applied sciences, No 7: pp 1227- 1244. Cudworth, E. (2003). Environment and Society, London and New York: Routledge Deng, J, Walker, G. J and Swinnerton, G (2006). A camparison of environmental values and attitudes between Chines in Canada and Anglo-Canadians. Environment and behavior, 38 (1): pp 11-47. Ewers, A., Galloway, G (2004). Expressed environmental attitudes andactual behavior: Exploring the Concept of Environmentally DesirableResponses, Paper presented at theInternational Outdoor EducationResearch Conference, La Trobe University, Bendigo, Victoria, Australia, July 6-9. Honnold, J. A. (1981). “ Predictors of public environmental concern in the 1990s”, Field Research: A Sourcebook and Field Manual, London: Allen & Unwin. pp. 79- 90. Kaiser, F. G; Wolfing , S; Fuhrer, U.(1999). "Environmental attitude and ecological behavior". Journal of Environmental psychology. 19, pp 1-19. Lowe, G. D. and others (1980). “Public support for environmental protection: new evidence from national surveys”, Pacific Sociological Review, No 23: pp 423- 45. Lowe, G. D. and T. K. Pinhey (1982). “ Rural-urban differences in support for environmental protection”, Rural Sociology, No 47: pp 114- 28. Mohai, p and B.W, Twight (1987). “Age and environmentalism: an elaboration of the Buttel model using national survey evidence”, Social Science Quarterly, No 68: pp 798- 815. Van Liere, k. D and R. E. Dunlap (1980). “Social bases of environmental concern: a review of hypotheses, explanations and empirical evidence”, Public Opinion Quarterly, No 44: pp 181-97. World Values Survey, Values Change the World: World Values Survey, website: http://www.worldvaluessurvey.org. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,000 |