دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ الهیات و علوم اسلامی دانشگاه پیام نور
چکیده
در حقوق فرانسه و دیگر کشورهایی که نظام حقوقی آن‌ها به نوعی وام‌دار یا برگرفته از فرانسه است، نظریۀ «عدم جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» قاعده‌ای سنتی و ریشه‌دار است. حسب این قاعده، چنانچه دعوای جبران خسارت به‌جای آنکه بر مبنای ضمان قهری اقامه شود، به‌واسطۀ وجود قرارداد میان زیان‌دیده و عامل زیان و بر پایۀ نقض قرارداد طرح شود، این دعوی محکوم به رد است و به همین کیفیت، دعوایی که اشتباهی بر مبنای مسئولیت قهری اقامه گردد، درحالی که می‌بایست نقض قراردادی متعهد مبنای طرح دعوی قرار گیرد، راه به جایی نخواهد برد.نتیجۀ این تفکیک، نوعی تشتت آشفتگی را در رسیدگی به این‌چنین دعاوی با ماهیت دوگانه سبب میشود که افزون‌بر سردرگمی اهالی حقوق، ایجاد وحدت رویه را نیز ممتنع می‌سازد. از طرف دیگر، قاعدۀ یادشده به‌نوعی در تقابل با اصل «جبران کامل» یا جبران حداکثری خسارات زیان‌دیده است؛ چراکه ممکن است انتخاب هرکدام از دو مسئولیت قهری یا قراردادی، جبران خسارت کامل‌تر یا حداقل آسان‌تری (از حیث رعایت تشریفات دادرسی و ادلۀ اثبات دعوی) را برای خواهان به ارمغان آورد. این گونه مشکلات و موانع باعث شد کهنظریۀ «عدم جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» اهمیت و جایگاه سابق خویش را ازدست بدهد و روش‌هایی برای یکسان‌سازی، ایجاد وحدت رویه و جلوگیری از رد این گونه دعاوی پیش‌بینی گردد که ذیل عنوان «نظریۀ جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» مطالعه میشود.
Plurality theory on claim of civil liability with a comparative study in French law
نویسندگان [English]
Ebrahim Taghizadeh
Associate Professor, Private Law Department, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Payame Noor University (PNU), Iran
چکیده [English]
The principle of “non-retractable agreement between contractual and non-contractual responsibility” is a traditional rule in the French law and countries adapting the French law of harmony and homogeneity; this rule means that if the claim for petition is based on the mistake, i.e., if it was meant to be based on contractual liability, rather than liability enforced in accordance with established liability or vice versa, a case will be rejected. This, theoretically, creates a dispersion and disorganization in addressing “the claims brought in the courts and the legal precedents”; the other defendant cannot found legal right to compensation. Thus this article gathers two liabilities predicted above.
کلیدواژه‌ها [English]
contractual liability, plurality, responsibility, selection between contractual liability and tort liability, Tort, Unity Theory
Malaurie Philippe et Aynés. (2008) Les obligations. 11e éd. Paris. Cujas..
Mazeaud Henri et Léon et Tunc. André. (1960) Traité théorique et pratique de la responsabilité civil délictuelle et contractuelle. trios tomes. 5e édition,. Montchrestien.
Mazeaud. Henri, Léon, Jean(1985) Leçon de droit Civil. Obligations. Tome.2. 7e édition. Volume Première Par François chabas. Paris. Menthriestien.
Planiol. Marcel, Ripert. Gerges. (1930) Traité pratique de droit civil français Tome.6 Paris,.
Saint-Pau. Jean-Christophe. Juris-Classeur. (2003) Responsabilité civile. Art.Savatiér. René. Traité de la responsabilité civil en droit Français. 2e édition. Paris. 1951.
