اخلاق سکولار که به تعبیر‌های مختلفی مانند اخلاق دین‌زدایی‌شده، انسانی یا عرفی از آن یاد می‌شود، در مقابل اخلاقی دینی و الهی قرار دارد و پدیده‌ای برآمده از تفکر سکولاریسم است که خود را بر مدار نیاز و حرکت جامعۀ بشری تطبیق می‌دهد. با این نگاه در اخلاق سکولار، قبض و بسط شناور و نسبی خواهد آمد و نمی‌توان آن را از جهان‌بینی الهی منبعث دانست.
سؤال اصلی پژوهش آن است که اخلاق غیرمبتنی بر دین بر چه مستندات و ادله‌ای متکی است و چگونه می‌توان در یک مواجهۀ منطقی به ارزیابی آن پرداخت؟
با این فرضیه که اشکال‌های طرح‌شده بر اخلاق دینی هم در مبنا و هم در روش به تأمل فراوان نیاز دارد، باید میان اعمال دینداران در عدم التزام کامل به اصول اخلاق دینی، با بنیادهای اساسی دین فرق گذاشت؛ چه آنکه برخی از ایرادهای روشنفکری به برخی اباحه‌گری‌های افراد جامعۀ دینی برمی‌گردد نه اصل دین.
در گفت‌وگوی پیش‌رو میان این دو رویکرد، پس از طرح نظریات ادلۀ اخلاق سکولار از زبان روشنفکران مسلمان و وطنی در قالب چند دستۀ هم‌افق، ابتدا این موارد به‌صورت مختصر و مورد‌پژوهانه تحلیل و نقد خواهند شد. در ادامه مواجهه‌ای کلی‌تر ناظر به مبانی و مؤلفه‌های معرفتی اخلاق سکولار صورت خواهد گرفت.
Examining the secular ethics philosophy and the methodology of its contrariety with the religious ethics
نویسندگان [English]
Moslem Mohamadi
Assistant Professor University of Tehran
چکیده [English]
Secular ethics – which is known as the de-religionized, human, or conventional ethics – contrasts the religious and divine ethics. Its roots are in humanistic thought that adapts itself to the needs and the direction of the society. Therefore, the contraction and dilation of secular ethics will be unstable, gradual, and accidental. Moreover, it is not possible to expect this thought system to present mysteriousness, divine worldview, and generality.
In the discussion about the two foregoing thoughts, the objective is to criticize the foundations of the secular thought through the Muslim open-minded thinkers’ ideas in a case study and particular affirmative proposition manner based on our society’s present day ethical harms, and then, to present the epistemic principles of the religious ethics.
In the direct discussion between these two approaches, first the secular ethics arguments will be presented through the Iranian open-minded scholars’ words in some theme-based categories, and then, they will be criticized briefly in a case study manner. Next, a more general confrontation regarding the principles and factors of the secular ethics will be provided.
کلیدواژه‌ها [English]
Religious Ethics, secular ethics, Religion, Ethics, the relationship between religion and ethics
