پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,750 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,084,959 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,823,434 |
بررسی ویژگی های تزیینی قرآن نگاری مکتب شیراز عصر صفوی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 2، دوره 20، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 13-24 اصل مقاله (3.98 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2015.55441 | ||
| نویسندگان | ||
| ندا شفیقی* 1؛ محسن مراثی* 2 | ||
| 1کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 2استادیار، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| نیمه اول صفوی یکی از اعصار طلایی هنر کتابت قرآن در ایران است و سبک ها و مکاتب هنری شاخصی در شهرهای مختلف تحت حکومت صفوی پدیدار شده است. یکی از مکاتبی که همواره در طول تاریخ ایران نقشی کلیدی در هنرهای مربوط به کتابآرایی ایفا کرده است، مکتب شیراز میباشد. نقطه اوج هنر تذهیب نسخ دست نویس و قرآننگاری در شیراز را باید در سال های قرن نهم و دهم ه. ق جستجو کرد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که دستاوردهای تزیینی و تصویری قرآنهای مکتب شیراز صفوی چیست؟ تجزیه و تحلیل تزیینات و ابعاد گرافیکی نمونه هایی نفیس از قرآنهای مکتب شیراز عصر صفوی با این هدف صورت گرفته است تا ویژگی آرایه های تصویری آثار مورد مطالعه قرار گیرد و نقش این مکتب در هنر قرآننگاری شناسایی شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و از طریق منابع کتابخانهای و مشاهده به انجام رسیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد قرآنهای مکتب شیراز صفوی از جهت ساختار، فشردگی و پیچیدگی تذهیب، جسارت در انتخاب ترکیبات رنگی زنده، شیوه خوشنویسی و غلبه نقوش گیاهی با یکدیگر مرتبط هستند. این آثار از الگویی واحد در ترسیم قالب اصلی پیروی میکنند و عمده نوآوریهایشان در جزییات نمایان میشود | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ویژگی های تزیینی؛ قرآن نگاری؛ مکتب شیراز؛ عصرصفوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The analysis of decorative features of shiraz Quran`s school | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Neda Shafighi1؛ Mohsen Marasi2 | ||
| 1Master of Art Research, Islamic Art University Of Tabriz, Tabriz,Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Art Faculty, Shahed University Of Tehran,Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The first half of Safavi period is one of the golden age of Iran`s book designing and specific styles and schools has been created in various cities at this time. One of the most important schools throughout the history of book design has played key role in art is Shiraz school .The peak manuscripts of handwriting and Qurans illuminated in Shiraz was in the ninth and tenth centuries AH. The rise of Islamic arts and their evolution and beauty is indebted to dignity of the Quran for Muslims and pages of it, so placed the best visual Islamic arts. In this regard Iranian artists decorated the Quran seriously and used the achievements of the aboriginal culture of each area and periods. This study seeks to answer these question that what are the achievements of decorative and pictorial of the Shiraz school Qurans in Safavi era? The analysis of decorations and graphic dimensions of precious Qurans of Shiraz`s school in Safavi period aimed to study features of visual arrays and identify the role of Shiraz school in Qurans designing. Research methods are descriptive- analytical and accomplished through library and observation. The results of study showed the most important art property of Shiraz Qurans are similar to safavi style in illumination. The Shiraz school Qurans in Safavi era, are related together. These works are followed unit model in drawing fundamental format and were shown their main innovations in details. Decoration and concinnity Qurans preferred to readability, insofar as spaces, especially at the beginning and end pages are hard to be found. Illuminating and decorating of Shiraz Qurans not only belong to inauguration pages, but also can be seen in final chapter of Qurans. The Qurans are in various sizes. Lay out of some papers have little and vertical friezes, as well as used triplet epigraph for double decorated. In these works length of middle lines are short. Writing of the Naskh style in text and Sols in epigraph are thriving in Shiraz school Qurans and great use of beautiful capacity, vertical and long forms of Mohaqeq and Reyhan style. Also clear and furtive method of various lines are common with different calligraphies and colors on lines of a page. Another feature of these Qurans are harmonious proportions of calligraphy and decoration around the letters and words that are consistent with structures of work and its decorative area. The main intimacy of this school is using the golden color, the scroll arabesque pattern, Dandanmoshi figure and Shahabbasi flower for canvas decorating. Also dominance of plants elements can be seen in composition. Variety forms of signs in verses divider and counter, drawing a line surrounding the motifs and writings, presence of Sharafa and colored and golden involute lineation made replete illumination. They are highly characterized by multi golden color, variety of blues, using a color combinations such as pink, orange and green in color composition. Complexity and compaction of decorations and courage of choosing animated colors combinations are gain from Shiraz school Qurans of Safavi. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Decorative features, Qurans designing, Shiraz school, Safavid Era | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1387)، مکتب نگارگری شیراز، فرهنگستان هنر، تهران.
آیت اللهی، حبیب ا... (1363)، نسبت های طلایی در هنر، فصلنامه هنر، شماره 7، صص129-108.
آیت اللهی، حبیب ا... (1382)، مبانی نظری هنرهای تجسمی، سمت، تهران. افشار مهاجر،کامران (1380)، انعکاس بصری کلام قرآنی،گلستان قرآن، دوره جدید، شماره73، صص39-36.
اتینگهاوزن، ریچارد و احسان، یارشاطر (1379)، اوج های درخشان هنراسلامی، ترجمه رویین پاکباز و هرمز عبداللهی، آگه، تهران.
برزین، پروین (1345)، تاریخچه تذهیب قرآن، هنر و مردم، دوره 5، آبان، صص40-36.
بهنام، عیسی (1348)، مکتب دوم هنر نقاشی ایران در تبریز، هنر و مردم، دوره 8، بهمن، صص13-10.
پاکباز، رویین (1386)، دایره المعارف هنر نقاشی، پیکره سازی، گرافیک ، فرهنگ معاصر، تهران.
حبیبی، عبدالحی (1355)، هنر عهد تیموریان و متفرعات آن، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، کابل.
حسینی‌راد، عبدالمجید (1382)، مبانی هنرهای تجسمی، قسمت اول، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی، تهران.
خلیلی، ناصر و جیمز، دیوید (1381)، پس از تیمور: قرآن نویسی تا سده دهم هجری، مترجم پیام بهتاش، کارنگ، تهران.
دیماند، موریس اسون (1383)، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبدا... فریار، نشر علمی فرهنگی، تهران.
رهنورد، زهرا (1386)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی:کتاب آرایی، چاپ اول، سمت، تهران.
سیوری، راجر (1372)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، نشر مرکز، تهران.
صحراگرد، مهدی و شیرازی، علی اصغر (1391)، سطر بندی و صفحه آرایی قرآن های خطی با تاکید بر آثار قرن هشتم تا دهم هجری شیراز، فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، سال بیست و سوم، شماره4، صص151- 136.
غفاری فرد، عباسقلی (1381)، تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، سمت،تهران.
قلیچ خانی، حمیدرضا (1388)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات خوشنویسی و هنرهای وابسته، روزنه، تهران.
لینگز، مارتین (1377)، هنر خط و تذهیب قرآنی، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، نشر گروس، تهران.
مایل هروی، غلامرضا (1353)، لغات و اصطلاحات فن کتابسازی همراه با اصطلاحات جلدسازی، تذهیب، نقاشی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران. مایل هروی، نجیب (1372)، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، بنیاد پژوهش های اسلامی، مشهد.
معتقدی، کیانوش (1387)، شکوه خوشنویسی و تذهیب در مکتب شیراز، آینه خیال، شماره 10، صص 125-118.
معتقدی،کیانوش (1391)، روزبهان شیرازی؛ نابغه خط و تذهیب، www.tazhib.org، بازیابی شده در تاریخ 8 اردیبهشت 1393. منشی قمی، احمدبن حسین (1366)، گلستان هنر، تصحیح: احمد سهیلی خوانساری، منوچهری، تهران.
Ghyka,Matila.(1977).The Geometry of Art and Life. Dover Publications: New York. pp. 126–128. www.cbl.ie(access date: 28/08/2014). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,857 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,192 |
||