تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,515,112 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,263 |
واکاوی حدود و شاخصههای رئالیسم علمی در معرفت اجتماعی سید جمالالدین اسدآبادی | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
مقاله 6، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 5، مهر 1392، صفحه 301-322 اصل مقاله (299.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2013.55730 | ||
نویسندگان | ||
ایمان عرفان منش* 1؛ غلام رضا جمشیدیها2 | ||
1دانشجوی دکتری تخصصی جامعهشناسی فرهنگی دانشگاه تهران | ||
2استاد دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد نظری روششناسی بنیادین، روش تحقیق اسنادی و با نگرشی تفسیری و اکتشافی، محدوده و برخی از شاخصههای رئالیسم علمی مندرج در معرفت اجتماعی سید جمالالدین اسدآبادی شناسایی شده است. سید جمالالدین با استفاده از بینش هرمنوتیکی و بر اساس مفاهیم قرآنی از جمله عقل، علم و جهاد تلاش کرده است ظرفیت معرفت دینی را در جهان مدرن آشکار کند. قرین بودن علم و دین یکی از اصول معرفتشناختی اوست. به اعتقاد سید جمالالدین، ضرورت کاربردیسازی علوم اسلامی و توجه مسلمانان به سایر روشهای علمی از جمله روشهای مکتب اثباتی میتواند در تقویت بُعد معرفتی و علمی کشورهای اسلامی و در نتیجه، احیای مجدد تمدن اسلامی سهم مهمی داشته باشد. به نظر میرسد در پرتو منطق روششناختی و معرفتشناختی سید جمالالدین، نوعی توصیه به مؤلفههای پارادایمی رئالیسم علمی میتواند در بهکارگیری معرفت دینی و قرآنی در کنار سایر روشهای علمی و تجربی مدرن سودمند باشد. همچنین از جمله ویژگیهای عملی معرفت اجتماعی سید جمالالدین، روحیۀ عملگرایی و پراکسیس (عقیده و جهاد) است. | ||
کلیدواژهها | ||
سید جمالالدین اسدآبادی؛ رئالیسم علمی؛ هرمنوتیک؛ مکتب اثباتی؛ علم؛ جهاد؛ تمدن اسلامی؛ پراکسیس | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Exploring the Range and Features of the Scientific Realism in Sayyid Jamāl ad-Din Asad Ābādi’s Social Thinking | ||
نویسندگان [English] | ||
Iman Erfanmanesh1؛ Gholamreza Jamshidiha2 | ||
1Ph.D. Student – Cultural Sociology – Tehran University | ||
2Professor- Tehran University | ||
چکیده [English] | ||
This article tries to investigate the range and some features of scientific realism from the perspectives advocated by Sayyid Jamāl ad-Din Asad Ābādi. It applies grounded theory, documentary research method, and some interpretative and exploratory views. Sayyid Jamāl has tried to reveal the capacity of religious knowledge including modern world, using hermeneutics insight and Qurān’s concepts reason, knowledge, and Jihād in the Companionship of knowledge and religion is one of his epistemological principles. To Sayyid Jamāl, the necessity of practical utility of Islamic knowledge and Muslims’ attention to the other scientific approaches, as positivistic methods, can play a remarkable role for reinforcing the scientific dimension of Islamic countries, as well as reviving Islamic civilization. In the light of Sayyid Jamāl’s methodological and epistemological logic, it seems that a recommendation to adopt paradigmatic axioms of the scientific realism can be a useful way to apply religious knowledge and/or Quranic knowledge , in addition of some modern scientific and empirical methods. Furthermore, the pragmatic manner and praxis (a combination of belief and Jihād) is among the practical features of Sayyid Jamāl’s social Knowledge | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Sayyid Jamāl ad-Din Asad Ābādi, Scientific Realism, Hermeneutics, positivism, Science, Jihād, Islamic civilization, Praxis | ||
مراجع | ||
اسدآبادی، سید جمالالدین (1379)، مجموعۀ رسائل و مقالات، بهکوشش سید هادی خسروشاهی، تهران و قم: کلبۀ شروق. الگار، حامد (1369)، دین و دولت در ایران، ترجمۀ ابوالقاسم سری، تهران: توس. بهادر هندی، سید احمدخان (1343)، تفسیر القرآن و هو الهدی و الفرقان، ترجمۀ محمد تقی فخر داعی گیلانی، تهران: آفتاب. بهنام، جمشید (1375)، ایرانیان و اندیشۀ تجدد، تهران: فرزان. پارسانیا، حمید (1380)، عرفان و سیاست، تهران: مرکز آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی. پارسانیا، حمید (1392)، نظریه و فرهنگ: روششناسی بنیادین تکوین نظریههای علمی، راهبرد فرهنگ، شمارۀ 23، 28-7. پارسانیا، حمید و عرفانمنش، ایمان (1391)، روششناسی بنیادین معرفت اجتماعی سید قطب، نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، شمارۀ 2، 109-75. حائری، عبدالهادی (1368)، ایران و جهان اسلام، مشهد: آستان قدس رضوی. خمینی[امام]، روح اله (1378)، صحیفۀ نور، جلد 5، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). درخشه، جلال (1390)، بازسازی اندیشۀ دینی در ایران معاصر و تأثیر آن بر بازیابی تمدن اسلامی، فصلنامۀ سیاست، شمارۀ 3، 109-93. رضاداد، علیه (1388)، روشهای نوین در عرصۀ تفسیر قرآن کریم، پژوهش دینی، شمارۀ 19، 116-103. رئیسکرمی، سید علی (1382)، شیخ محمد عبده و همبستگی جهان اسلام، زاهدان: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت سیستان و بلوچستان. شیخ نوری، محمد امیر (1386)، فراز و فرود اصلاحات در عصر امیرکبیر، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. ظریفیان، غلامرضا و تقوی سنگدهی، سیده لیلا (1389)، بررسی تطبیقی آرای سید جمالالدین اسد آبادی و حسن حنفی دربارۀ غرب، جستارهای تاریخی، شمارۀ 1، 57-72. علیخانی، علیاکبر و همکاران (1384)، اندیشۀ سیاسی در جهان اسلام از فروپاشی خلافت عثمانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی. فوران، جان (1383)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمة احمد تدین، تهران: رسا. قاضیزاده، کاظم و ناظمی، روحالله (1388)، مبانی و شاخصههای تفسیر اجتماعی قرآن کریم، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شمارۀ 1، 23-5. مجتهدی، کریم (1384)، سید جمالالدین اسد آبادی و تفکر جدید، تهران: تاریخ ایران. مدکور، ابراهیم (1368)، فارابی، ترجمۀ علی محمد کاردان، در: تاریخ فلسفه در اسلام، جلد1، بهکوشش م. م. شریف، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. مطهری، مرتضی (1387)، مجموعه آثار، جلدهای 2، 14، 16، 17، 21 و 24، قم: صدرا. نقوی، علیمحمد (1377)، جامعه شناسی غربگرایی، جلد 1، تهران: امیرکبیر. ولایتی، علیاکبر (1384)، پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، جلد 4، تهران: مرکز اسناد و خدمات پژوهشی وزارت امور خارجه.
Adam, Abba Idris. (2014), Islamic Civilization in The Face of Modernity: The Case of Jamal Al-Din Al-Afghani and Muhammad Abduh, Proceeding of the Social Sciences Research(ICSSR), 594-599. Bailey, K. D. (1994), Methods of Social Research,New York: The Free Press.
Bhaskar, R. (1975), A Realist Theory of Science, Hassocks: Harvester.
Bhaskar, R. (1979), The Possibility of Naturalism: A Philosophical Critique of the Contemporary Human Sciences, Brighton: Harvester.
Bhaskar, R. (1983), Dialectical Materialism and Human Emancipation, London: New Left Books.
Bhaskar, R. (1986), Scientific Realism and Human Emancipation, London: Verso.
Blaikie, N. (2007), Approaches to Social Enquiry: Advancing Knowledge, U.K: Polity Press.
Collier, A. (1994), Critical Realism: An Introduction to Boy Bhaskar’s Philosophy, London: Verso.
Daymon, C. & Holloway, I. (2005), Qualitative Research Methods in Public Relations and Marketing Communications, London & U.S. : Routledge.
Harre, R. & Secord, R. F. (1972), The Explanation of Social Behavior, Oxford: Basil Blackwell.
Keat, R. & Urry, J. (1975), Social Theory as Science, London: Routledge & Kegan Paul.
McCulloch, G. (2005),Documentary Research in Education, History and the Social Sciences, London and New York: RoutledgeFalmer.
Unsar, Seda. (2011), On Jamal Ad-Dın Al-Afghanı And The 19th Century Islamıc Polıtıcal Thought, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 79-96. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,041 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 917 |