پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,218,152 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,964,744 |
پژوهشی پیرامون قدیمی‌ترین نسخۀ مصور خمسه نظامی مبتنی بر مقایسۀ تطبیقی نسخۀ خمسۀ جلایری | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 21، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 53-60 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2016.57709 | ||
| نویسندگان | ||
| ادهم ضرغام1؛ فرزانه داستان* 2 | ||
| 1استادیار دانشکدۀ هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد نقاشی، دانشکدۀ هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از کارهای شایسته در حوزۀ پژوهش تاریخ نقاشی ایران، بررسی نسخه‌های خطی مصور است که سیر تحولات تصویری ایران را در خود جای داده است. در این مقاله، به معرفی قدیمی‌ترین و مهم‌ترین نسخۀ مصور تاریخ‌دار خمسة نظامی پرداخته می‌شود که در 26 دی 1388، با حضور اعضای کمیتۀ حافظۀ جهانی و نمایندۀ یونسکو در ایران به ثبت جهانی رسید. این نسخه به این دلیل حائز اهمیت است که اگر تاریخ وفات نظامی را سال 619 ه.ق در نظر بگیریم، این اثر کمتر از صد سال با مرگ مؤلف فاصله دارد و می‌تواند نزدیک‌‌ترین متن به اثر نظامی باشد و کمترین دخل و تصرف در آن صورت گرفته باشد. این نسخه در سال 1388 به ثبت رسیده است؛ با این حال، همچنان در منابع مکتوب خارجی و ایرانی، نسخۀ خمسۀ جلایری به سال 790-788 ه.ق، به‌عنوان قدیمی‌ترین خمسۀ نظامی مطرح می‌گردد که لازم است با شناسایی نسخۀ دانشگاه تهران، اطلاعات منابع هنری در معرفی قدیمی‌ترین نسخۀ مصور اصلاح گردد. در این مقاله، پس از معرفی خمسۀ دانشگاه تهران، مقایسه‌ای تطبیقی میان تصاویر این نسخه با خمسۀ جلایری صورت می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خمسۀ نظامی؛ نسخۀ خطی؛ نگارگری ایران؛ نگاره | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Survey of the oldest illustrated manuscript of Nezami's Khamseh based on a comparative illustrated manuscript of Jalayeri’s Khamseh (788 AH) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Adham Zargham1؛ Farzaneh Dastan2 | ||
| 1Assistant Professor, Faculty of Visual Arts, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2Master painting, Faculty of Visual Arts, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the worthy works in the study of history of Persian painting is illustrated manuscripts that contain Persian painting evolution. In this article, we will present the most historical and important illustrated manuscripts of “Nezami's Khamseh” with attendance of the World Heritage Committee and UNESCO representative in Iran that was registered on 16 January 2010. This prescription is important because if we consider death of Zabihulla Safa in 619 H.A, then the death of the author of this work is less than one hundred years away, but according to the foreign and Iranian written sources, another version of the oldest "Nezami's Khamseh" has been proposed and this prescription could be one of the nearest to Nezami’s work and has been manipulated less than other manuscripts. Although this work was registered in 2010, it is propounded to the oldest version of "Nezami's Khamseh" in the Iranian and foreign reference and evidence. For identifying this prescription from Tehran University, the oldest version introduced to the art of information should be amended. The current article aims to introduce the “Nezami’s Khamse" from Tehran University and then compare it with the JALAYERI version. The Tehran University Khamse, has been written in 21*30 cm size and has four headers in Lazuli, Golden and Black colors that have been benighted by Khatayee inscription and illustrated with 17 paintings from Mongolia duration. The Tehran University Khamse, has written in 21*30 cm size and has four headers in Lazuli, Golden and Black colors that have been benighted by Khatayee inscription and illustrated with 17 paintings from Mongolia duration. These paintings were created about its description of words and related to their texts. We can see a kind of strong combination with Sols, Naskh, Nastaliq and Broken scripts that have been sorted professionally. These scripts include “the poems of Eskandar nameh, Haft peykar and Leily & Majnoon”. The kind of paper is “Samarkand” too and uses in the other eightieth century scripts. Although there are Mongolian and Chinese cultures, a little influence of Seljuk duration is able to see in these paints. In fact, the paints are link between writing and painting of Seljuk and Mongolian periods. This version was not ordered by royal palace, because was far from some elegance method of writhing in the other similar scripts and we can say; this version was for business and selling targets, because before attack and domination of “Timor” was common in Shiraz. Therefore Shiraz was trade center for its security in that period. In the result of article we perceive that an Iranian artist painted his work in the celestial and heavenly imagination firstly because his mind is joined by Literature that was influenced by traditions, believes, Islamic theosophy, social conditions and he considered to mystical concepts about the sorting of objects and some elements and their usages too, but it had faded gradually in the end of eleventh century was shaped terrestrial so far from celestial implications that was influenced by European paints. This perceptible changes and metamorphose was slow and gradually among four centuries but had been exist all days and its rate of changes completely depends on social, political and cultural conditions in its period and times. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khamse Nizami, Manuscript, Miniature, Persian painting | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1389)، نگارگریایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران)،جلد یک، انتشارات سمت، تهران. اتینگهاوزن، ریچارد و یارشاطر، احسان (1379)، اوج‌های درخشان هنر ایران، برگردان رویین پاکباز و هرمز عبدالهی، نشر آگه، تهران. اشرفی، م.م (1386)، بهزاد و شکل گیری مکتب بخارا در قرن 16 میلادی، برگردان نسترن زندی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. اشرفی، م.م (1384)، سیر تحول نقاشی ایرانی سدۀ شانزدهم میلادی، برگردان زهره فیضی، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران. اشرفی، م.م (1367)، همگامی نقاشی با ادبیات ایران، برگردان رویین پاکباز، انتشارات نگاه، تهران. اشرودر (شرویدر)، اریک (1377)، سرآمدان نقاشی ایران: احمدموسی و شمس‌الدین، در دوازده رخ: یادنگاری دوازده نقاش نادره کار ایران، برگردان و تدوین یعقوب آژند، انتشارات مولی، تهران. بینیون، ل و دیگران (1383)، سیر تاریخ نقاشی ایرانی، برگردان محمد ایرانمنش، انتشارات امیرکبیر، تهران. پاکباز، رویین (1379)، دایره‌المعارف هنر، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران. پوپ، آرتور ابهام (1389)، سیر و صور نقاشی ایران، ترجمۀ یعقوب آژند، انتشارات مولی، تهران. تاریخ کمبریج «تاریخ ایران دوره تیموریان» (۱۳۸۷)، برگردان یعقوب آژند، چاپ سوم، انتشارات جامی، تهران. دانش پژوه، محمد‌تقی (1345)، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی، جلد پانزدهم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. دوست‌محمد هروی (1372)، دیباچه دوست محمد گواشانی‌هروی در نجیب‌مایل‌هروی، کتاب‌آرایی در تمدن‌اسلامی، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. دولتشاه سمرقندی (1318)، تذکرة‌الشعراء، چاپ ادوارد براون، لیدن. رایس، دیوید تالبوت (1386)، هنر اسلامی، برگردان ماه ملک بهار، چاپ چهارم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. فضایلی، حبیب‌الله (1362)، اطلس خط،چاپ دوم، انتشارات مشعل اصفهان، اصفهان. کنبای، شیلا.ر (1387)، نقاشی ایرانی، برگردان مهدی حسینی، نشر دانشگاه هنر، تهران. مایدا، تادئوش (1392)، شاهکارهای هنر ایران در مجموعه‌‌های لهستان، جلد دوم، برگردان داوود طبایی و مهدی مقیسه، شرکت چاپ و نشر شادرنگ، تهران. Canby, Sheila. R (1997), Persian Painting, London. URL 1: http://lib.eshia.ir/23019/6/3225 منابع تصاویر نسخۀ مصور خمسه نظامی به تاریخ ( 817 ه . ق ) موجود در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران به شمارۀ ثبت 5179 Canby, Sheila. R (1997), Persian Painting, London. URL 2: https://imagesonline.bl.uk/?service=search&action= do_quick_search&language=en&q =Khamsa%20of%20nizami&qw= (24/7/93)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,701 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,392 |
||