پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,486 |
| تعداد مقالات | 70,064 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,047,782 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,281,574 |
سایه شجره یَقْطینِ قرآن کریم بر شاخ نبات حافظ (ره) | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 15، دوره 7، شماره 2، اسفند 1394، صفحه 281-300 اصل مقاله (2.07 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2016.58088 | ||
| نویسنده | ||
| علی نظری* | ||
| دانشیار دانشگاه لرستان | ||
| چکیده | ||
| قرآن کریم از مهم‌ترین آبشخورهای زبان و اندیشة حافظ(ره) است. در حقیقت، شهد و شکر سخن حافظ، آمیخته با شجرة طیبة قرآن حکیم است. مفروض است، غزلِ «دوش وقت سحر ...» (غزل 183) بازتابی پنهان و هدفمند از داستان حضرت یونس (ع) در قرآن کریم است. واژگانی از قبیل غمّ، نجات، ظلمت، قدر، صبر، نبات، و... در کنار معانی عرفانیی همچون آینة وصف جمال، بیخود از شعشعة پرتو ذات، نجات از بند غم ایام و... بیانگر این است که حافظ در سرایش این غزل، از داستان حضرت یونس(ع)، الگو گرفته است؛ ارجاع این غزل به آیات کریمه، خواننده را در فهم صحیح غزل، یاری میکند. این مقاله به روشتحلیلی توصیفی، به این نتیجه دست یافت که میان غزل 183 و داستان قرآنی یونس(ع)، ارتباطی آگاهانه و پنهان وجود دارد و ابیات غزل، مستقل از هم نیست؛ بلکه انداموار، داستان و موضوع مشخصی را با زبان غزل به تصویر کشیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ یونس (ع)؛ حافظ؛ یقطین؛ شاخ نبات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Shadow of the Quranic Tree of Yaqţin over Hāfiẓs’ Shakhe Nabat | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali nazari | ||
| چکیده [English] | ||
| The Holy Quran is one of the main fountainheads of Hāfiẓ idiolect and thought. Hāfiẓs’ sweet poetry is, indeed, intertwined with the Good Tree of Quran. The assumption in the present study is that 183rd sonnet of Hafiẓ, beginning with ‘Last night at dawn…’ implicitly yet purposefully echoes the story of Jonah in the Holy Quran. When words such as ‘grief’, ‘deliverance’, ‘darkness’, ‘gratification’, ‘patience’, ‘candy’, etc. are juxtaposed with such mystical ideas as ‘the mirror of beauty attributes’, ‘swoon at the radiance of His Light’, ‘deliverance from the tragic bonds of time’, etc. they indicate that firstly, in composing this sonnet, Hāfiẓ is inspired by the story of Jonah, and secondly, readers will come to a deep understanding of the sonnet if they refer to the noble Quranic verses. Using a descriptive-analytical method, the present study suggests that there is an implicit yet purposeful association between the 183rd sonnet and the Quranic story of Jonah (a). Moreover, the study reveals that the lines of this sonnet are organically interrelated, and they portray a specific theme in the form of a poem. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The holy Quran, Jonah, Hāfiẓ, Tree of Yaqtin, shakhe Nabat | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمة ناصر مکارم شیرازی، تهران، انتشارات تلاوت وابسته به سازمان دار القرآن الکریم، چاپ سوم، 1388ش. _____ ، ترجمه مهدی الهی قمشهای، قم، انتشارات فاطمة الزهراء، چاپ دوم، 1380ش. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق. برزگر خالقی، محمدرضا، شاخ نبات حافظ، تهران، انتشارات زوّار، چاپ اول، 1382ش. جفری، آرتور، واژههای دخیل در قرآن مجید، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، انتشارات توس، چاپ اول، 1372ش. حافظ شیرازی، شمسالدین محمد، دیوان حافظ، بر اساس نسخة تصحیح شدۀ غنی- قزوینی، به کوشش رضا کاکائی، تهران، انتشارات ققنوس، چاپ پنجم، 1387ش. خرمشاهی، بهاءالدین، حافظنامه، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، چاپ پنجم، 1372ش. دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران، 1387ش. ذوالنور، رحیم، در جستجوی حافظ، تهران، انتشارات زوّار، چاپ سوم، 1373ش. الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد، الـمفردات فی غریب القرآن، محقق و مصحح صفوان عدنان داودی، بیروت- سوریه، دارالعلم- الدار الشامیة، الطبعة الاولی، 1412ق. زریاب خویی، عباس، آئینة جام، تهران، انتشارات علمی، چاپ دوم، 1374ش. الزمخشری، جارالله محمودبن عمر، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل وعیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دار الکتاب العربی، الطبعة الأولی، 1407ق. سودی بسنوی، محمد، شرح سودی بر حافظ، ترجمۀ عصمت ستار زاده، تهران، زرین و انتشارات نگاه، چاپ هفتم، 1372ش. صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، تهران، انتشارات فردوسی، چاپ هفتم، 1372 ش. الطباطبائی، محمدحسین، الـمیزان فی تفسیر القرآن، قم، دار الکتاب الاسلامیة، 1397ق. الطبرسی، الفضل بن الـحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، الاعلمی، 1995م. غنی، قاسم، تاریخ عصر حافظ، جلد اول، چاپ دهم، تهران، انتشارات زوّار، 1386 ش. قرشی، علیاکبر، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1412ش. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران، مرکز الکتاب للترجمة والنشر، 1402ق. مطهری، مرتضی، آئینة جام، تهران، انتشارات صدرا، چاپ اول، 1372ش. نظری، علی، «أثر قصّة سلیمان (ع) وملکة سبأ فی غزلیة 216 دیوان حافظ الشیرازی»، مجلة فصلیة محکّمة دراسات فی اللغة العربیة و آدابها،، العدد الرابع، جامعة سمنان/ جامعة تشرین، /2011م. هروی، حسینعلی، شرح غزلهای حافظ، تهران، فرهنگ نشر نو، 1386ش.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,406 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,592 |
||