پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,123,225 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,226 |
بررسی تغییرات فصلی اشتغال جمعیت شهری در ایران | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 2، دوره 4، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 1-25 اصل مقاله (951.2 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.58118 | ||
| نویسنده | ||
| رعنا شیخ بیگلو* | ||
| استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، بخش جغرافیا، دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| برنامه‌ریزی برای میزان و نحوۀ توسعۀ آتی بخش‌های مختلف اقتصادی و ساختار اشتغال مناطق مختلف کشور، مستلزم تحلیل‌های دقیق در زمینۀ روند تحولات بخش‌های اقتصادی و ارتباط میان آنهاست. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است که با توجه به اهمیت موضوع اشتغال و مطالعۀ تفاوت‌های منطقه‌ای در ساختار آن، تغییرات دوره‌ای اشتغال جمعیت شهری کشور را در 24 دورۀ فصلی از بهار 1384 تا بهار 1390 در بخش‌های مختلف اقتصادی بررسی کرده و ضمن ارائۀ تحلیل‌های مقایسه‌ای از وضعیت اشتغال استان‌های کشور، ارتباط میان اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی را تبیین کرده است. برای تبیین وضعیت اشتغال و ارائۀ سیمایی روشن از روند صعود و نزول هر یک از استان‌های کشور در بازۀ زمانی تحت مطالعه، ارزیابی تغییرات اشتغال استان‌ها عمدتاً به‌صورت مقایسه با تغییرات حاصل‌شده در سطح ملی انجام گرفته است. داده‌های مورد نیاز تحقیق عمدتاً به شیوۀ کتابخانه‌ای گردآوری شده است. برای تحلیل داده‌ها از مدل تغییر سهم، آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل خوشه‌ای استفاده شده و بر حسب مورد، نمودارهای روند تغییرات شاخص اشتغال در بخش‌های اقتصادی و نقشه‌های توزیع فضایی ارائه شده است. نتیجۀ مطالعه نشان می‌دهد که ارتباط خاصی بین روند تغییرات اشتغال در بخش کشاورزی با بخش صنعت وجود ندارد، به‌گونه‌ای که در بیشتر استان‌ها بین روند تغییرات اشتغال در این دو بخش همبستگی ضعیفی مشاهده می‌شود. این وضعیت دربارۀ دو بخش صنعت و خدمات متفاوت است؛ بدین صورت که در بیشتر استان‌ها همبستگی بالایی به‌صورت معکوس بین روند تغییرات بخش‌های صنعت و خدمات وجود دارد. ضریب همبستگی تغییرات اشتغال در دو بخش خدمات و کشاورزی نیز در بیشتر استان‌ها ضعیف یا متوسط با علامت منفی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشتغال؛ ایران؛ بخش‌های اقتصادی؛ دوره‌های فصلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An investigation on seasonal changes of urban population employment in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rana Shaykh-baygloo | ||
| Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Department of Geography, Faculty of Literature and Humanities, Shiraz University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Cities are considered as the engines of economic growth and social development; they are also the key nodes of capital accumulation, reinvestment in new sectors, and focal points of the development of specialized services (Daniels, 2004). The employment aspect is easily overlooked in urban development strategies (Van Empel, 2008). The experience of industrialization in developed countries indicates that increase of employment in economic sectors have been one of the important indicators of economic growth (Zarra nejad and Montazer hojjat, 2004). It is necessary to understand the economic structure of citiesin planning in all levels including urban, regional and national, and land use analysis (Farhodi and Mohammadi, 2006). Employment is one of the most important channels through which economic growth can be translated into poverty reduction and less income inequality (Herman and Georgescu, 2012, 407). In this way, the study of workers of triple economic sectors is of great importance; the identification of each sector in the structure of worker population of regions is useful to economic planning for their future development (Ghafari et al., 2011). Regarding the importance of this matter, this paper attempts to study periodic changes of urban population employment in economic parts in 24 seasonal periods since spring 2005 to spring 2011. This study also makes a comparative analysis of employment situation of the provinces of Iran and finally explore the employment relationship among different economic sectors. Theoretical foundations Historical structure of economic sectors about employment contributions indicates a decrease in agriculture and industry and an increase in service sector; this evolution has mostly began since 1950 and accelerated in recent decade; so that the employment share of service sector in the economy of developed countries in recent years has been 60-70% in average. Iran has also experienced this event and observed an increase in the employment rate of service sector and a decrease in agriculture and industry (Ghavidel and Azizi, 2008). However, as the result of globalizing economy and expansion of service sector, the employment rate of this sector has been largely developed and the economic structure of developing countries has been changed. The trend of transition of employment from agriculture sector to industry and then to service sector caused more attention to service sector, so that agricultural foundations are decreasing while service foundations are increasing (Mirzaei and Aghajani, 2009). Employment and its related indicators show population economic quality, so that many savants in development and economic science count the employment indicator as measurable pulse of economic health or stagnation (Ghafari et al., 2011). However, it is necessary to observe indirect employment besides direct employment of different economic sectors (Esfandiari and Tarahomi, 2009). Employment is central to urban poverty reduction and that inclusive social dialogue is a first step in tackling this (Van Empel, 2008, 181). Methodology To explore employment situation and give clear view of vicissitudes trends of the provinces during the studied period, the assessment of provinces employment changes has mainly carried out in comparison with the changes in national level. For this purpose, we used the third part of shift-share model to determine the economic situation of a province in comparison to national level. This paper also considers the relations among economic triple sectors. The analyses were done by Shift-share model, descriptive statistics, Pearson correlation coefficient and cluster analysis. The graphs of the trend of employment indicator changes in economic sectors and the maps of spatial distribution of provinces were represented. Results and Discussion To clarify economic situation of the provinces of Iran, the shift-share indicator of economic sectors, named C in this study, including agriculture (Ca), industry (Ci) and service (Cs) was calculated for each province in different seasonal periods during 2005-2011. In agriculture sector, in four periods Tehran has had maximum amount of Ca among all provinces. The province of Hormozgan has gotten the highest amount in another three periods. At next stage, each of provinces of Lorestan, Khorasan-e Jonubi, Mazandaran, Sistan and Baluchestan, Qom and Ardebil have experienced maximum amount of Ca in the two periods. The minimum rate of this indicator has had frequencies in some provinces; so that the minimum value of Ca is to the province of Guilan in the four periods; Tehran in three periods and each of provinces of Khuzestan, Kohkiluye & Boyerahmad, Golestan, Ilam, Khorasan-e Jonubi and Kermanshah have experienced the minimum rate in two periods. In industry sector, the most frequency of maximum amount of Ci has belonged to Hamaden and Hormozgan which got the maximum rate in the three periods in comparison to other provinces. The provinces of Ilam, Khorasan-e Jonubi, Kermanshah and Kordestan have experienced the highest Ci in two periods. The province of Hamadan experienced the maximum rate in three periods and the minimum rate has same frequencies. Each of the provinces of Khorasan-e Jonubi, Ilam, Kohkiluye & Boyerahmad, Kerman, Bushehr, Fars, Kordestan and Sistan & Baluchestan have gotten the minimum amount of Ci in two periods. In service sector, the provinces of Semnan and Kordestan in three periods, and Kohkiluye & Boyerahmad, Hamadan, Azarbayjan-e Sharghi, Kerman and Fars in two periods have gotten the max amount of employment indicator. The min amount of Cs was gained for Kohkiluye & Boyerahmad and Kerman in three periods, and Zanjan, Khorasan-e Jonubi and Ilam in two periods. The result the correlation coefficient between (Ca) and (Ci) shows that in 14 provinces this correlation is weak and negative; there is medium and negative correlation between (Ca) and (Ci) in 6 provinces; for 9 provinces is weak and positive and finally, for one province is medium and positive. The coefficient of correlation between (Ci) and (Cs) has different condition; so that, in 10 provinces there is strong negative correlation between (Ci) and (Cs), in 16 provinces it is negative and relatively strong, in two provinces this correlation is weak and positive, and in two provinces this is medium and negative. The coefficient of correlation between (Cs) and (Ca) in provinces of Iran are as follows: it is weak and negative in 12 provinces, relatively strong and negative in 4 provinces, medium and negative in 11 provinces, and finally it is weak and positive in three provinces. Conclusion The repetition of getting max and min amount of economic indicators specially in same seasons of different years, the continuous increasing and decreasing trends of employment rate of a region in different economic sectors in comparison to national level, the strong positive or negative correlation between employment rate of different economic sectors in some regions, the high changes of domain in employment rate in different seasons, and the spatial distribution of different economic indicators in country are the main issues studied in this paper. It is necessary to consider these issues in economic planning for regions. To obtain deeper understanding about economic situation of regions in the way of more effective planning of employment and production, following issues would be useful: - Permanent employment, incomplete employment and informal employment in each of the economic sectors - The causes and factors affecting growth or decline of the position of regions in each of economic sectors in comparison to national level - Transfer of human force from one sector to other, and analysis of its causes and effective factors - Inter-regional and intra-regional transfer of human force in different economic sectors - The effect of time necessities on the periods of activeness and stagnation of different economic activities | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Economic Sectors, employment, Iran, seasonal periods | ||
| مراجع | ||
|
اسفندیاری، علی‌اصغر؛ ترحمی، فرهاد؛ (1388). بررسی اشتغال‌زایی بخش‌های اقتصادی ایران با تأکید بر بخش کشاورزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شمارۀ 67، صص 115-93. امینی، علیرضا؛ منصوری، فرزانه؛ (1387). تحلیل عوامل مؤثر بر اشتغال جوانان به تفکیک بخش‌های عمدة اقتصادی ایران، پژوهشنامۀ اقتصادی، شمارۀ 3، صص 139-121. زراء‌نژاد، منصور؛ منتظرحجت، امیرحسین؛ (1383). تخمین و تحلیل تابع تقاضا برای نیروی کار در استان خوزستان، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، شمارۀ 15، صص 79-59. غفاری، سیدرامین؛ رجائی‌ریزی، محمدعلی؛ دوستی ایرانی، لیلا؛ نصیری هندخاله، اسماعیل؛ (1390). تحلیل مکانی- فضایی ساختار اقتصادی اشتغال در استان چهارمحال و بختیاری، فصلنامۀ جغرافیا، شمارۀ 31، صص 306-277. فرهودی، رحمت‌الله؛ محمدی، اکبر؛ (1385). تحلیل و پیش‌بینی وضعیت اشتغال در شهر سنندج با استفاده از مدل تغییر سهم، ضریب مکانی و ضریب جینی، پژوهش‌های جغرافیایی، شمارۀ 55، صص 202-189. قدیری معصوم، مجتبی؛ مهدوی، مسعود؛ حسین اسماعیل‌نیا، حسین؛ (1383). توسعۀ اشتغال در نواحی روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان لاهیجان)، پژوهش‌های جغرافیایی، شمارۀ 48، صص 158-139. قدیری معصوم، مجتبی؛ عزمی، آئیژ؛ (1389). تحولات اشتغال روستایی و بررسی عوامل مؤثر بر آن، مجلۀ چشم‌انداز جغرافیایی، شمارۀ 10، صص 119-101. قدیری معصوم، مجتبی؛ مهدوی، مسعود؛ برقی، حمید؛ (1384). بررسی آماری روند رشد و تحولات اشتغال در نواحی روستایی استان اصفهان، فصلنامۀ پژوهش‌های جغرافیایی، شمارۀ 54، صص 175-153. قویدل، صالح؛ عزیزی، خسرو؛ (1387). شناسایی عوامل مؤثر بر سهم اشتغال در بخش خدمات و زیربخش‌های آن (مورد مطالعه: ایران)، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی «علوم اقتصادی»، شمارۀ 28، صص 116-93. کرباسی، علیرضا؛ اثنی‌عشری، هاجر؛ عاقل، حسن؛ (1387). پیش‌بینی اشتغال بخش کشاورزی در ایران، مجلۀ اقتصاد در توسعۀ کشاورزی، جلد 22، شمارۀ 2، صص 42-31. گرجی، ابراهیم؛ علیپوریان، معصومه؛ سرمدی، حسین؛ (1389) تأثیر جهانی شدن اقتصاد بر اشتغال در ایران و برخی کشورهای درحال‌توسعه، مجلۀ دانش و توسعه، شمارۀ 32، صص 127-111. مدنی‌پور، علی؛ (1379) طراحی فضای شهری، نگرشی به فرایندهای اجتماعی و مکانی، ترجمۀ فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری وابسته به شهرداری تهران. میرزایی، حسین؛ آقاجانی، حبیب؛ (1388). تحلیلی بر تأثیر جهانی شدن بر بازار کار، فصلنامۀ فراسوی مدیریت، شمارۀ 10، صص 241-219.
Alarco´n, D. and Zepeda, E., 1998, Employment trends in the Mexican manufacturing sector, North American Journal of Economics and Finance 9, pp. 125–145.
Cai, F. and Wang, M., 2010, Growth and structural changes in employment in transition China, Journal of Comparative Economics, No. 38, pp. 71–81.
Calves, A.E. and Schoumaker, B., 2004, Deteriorating Economic Context and Changing Patterns of Youth Employment in Urban Burkina Faso: 1980–2000, World Development, Vol. 32, No. 8, pp. 1341–1354.
Daniels, P.W., 2004, Urban challenges: the formal and informal economies in mega-cities, Cities, Vol. 21, No. 6, pp. 501–511.
European Commission- E.C., 2009, Growth, Jobs and Social Progress In The EU Report - A contribution to the evaluation of the social dimension of the Lisbon Strategy, The Social Protection Committee:
http://www.cedefop.europa.eu/en/news/3979.aspx
Herman, E. and Georgescu, M.A., 2012, Employment strategy for poverty reduction. A Romanian perspective, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 58, pp. 406 – 415.
Hutton, T.A., 2004, The New Economy of the inner city, Cities, Vol. 21, No. 2, pp. 89–108.
Kalogiratou, Z.; Monovasilis, T. and Tsounis, N., 2012, Modeling Regional Employment. An Application in High Technology Sectors in Greece, Procedia Economics and Finance 1, pp. 213 – 218.
Liu, G.Y.; Yang, Z.F.; Su, M.R. and Chen, B., 2012, The structure, evolution and sustainability of urban socio-economic system, Ecological Informatics, No. 10, pp. 2–9.
Rotaru, P.C., 2014, Empirical study on regional employment rate in Romania, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 109, pp. 1365 – 1369.
Salvatore, D., 1997, International Economic, translated by Arbab H., Ney Publication.
Srinivasan, T.N., 2010, Employment and India’s development and reforms, Journal of Comparative Economics, No. 38, pp. 82–106.
Stanila, L.; Andreica, M.E. and Cristescu, A., 2014, Econometric analysis of the employment rate for the E.U. countries, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 109, pp. 178 – 182.
Van Empel, C., 2008, Social dialogue for urban employment: Changing concepts and practices, Habitat International, No. 32, pp. 180–191. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,763 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,617 |
||