تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,118,422 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,224,466 |
پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی: حوضه های آبریز منتهی به دشت تبریز) | ||
اکوهیدرولوژی | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 3، مهر 1395، صفحه 379-389 اصل مقاله (1.45 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2016.60026 | ||
نویسندگان | ||
محمد حسین رضایی مقدم* 1؛ توحید رحیم پور2؛ مهسا نخستین روحی3 | ||
1استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز | ||
2کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز | ||
3کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
حوضههای آبریز منتهی به دشت تبریز جزء زیرحوضههای حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه محسوب میشود که در استان آذربایجان شرقی و شمال غرب ایران واقع شده است. مساحت این حوضهها 5397 کیلومترمربع و کشاورزی یکی از منابع اصلی درآمد مردم است که به منابع آب زیرزمینی و سطحی وابسته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی حوضههای آبریز منتهی به دشت تبریز از نظر پتانسیل منابع آب زیرزمینی با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای نیل به این هدف از روش تحلیل شبکهای و روابط بین معیارهای اقلیمی، هیدرولوژی، زمینشناسی، توپولوژی و زیستمحیطی استفاده شد. وزن معیارها با استفاده از روش تحلیل شبکه محاسبه شد: زمینشناسی (267/0)، بارش (208/0)، تراکم آبراهه (130/0)، پوشش گیاهی (119/0)، فاصله از آبراهه (076/0)، تراکم گسل (054/0)، شیب (042/0)، فاصله از گسل (034/0)، طبقات ارتفاعی (028/0)، جهت شیب (019/0) و دما (018/0). در نهایت، 5 طبقه با پتانسیل بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیار کم در منطقه شناسایی شد. نتایج تحقیق نشان داد مناطق با پهنههای پتانسیل زیاد و بسیار زیاد بیشتر منطبق بر ارتفاعات پایین و رسوبات آبرفتی درشتدانۀ دوران چهارم و مخروطافکنههاست. مناطق با پهنههای پتانسیل کم و بسیار کم نیز بهترتیب منطبق بر بیشترین ارتفاعات (بهدلیل شیب تند) و مناطق دارای جنس مارنی و شیلی (بهعلت نفوذپذیری خیلی کم و تبخیر زیاد) است. | ||
کلیدواژهها | ||
آب زیرزمینی؛ پتانسیل یابی؛ حوضه های آبریز منتهی به دشت تبریز؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ فرایند تحلیل شبکه ای | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Potential Detection of the Groundwater Resources Using Analytic Network Process in Geographic Information System(Case Study: Basins Leading to Tabriz Plain) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Hossein Rezaei Moghaddam1؛ Tohid Rahimpour2؛ Mahsa Nakhostinrouhi3 | ||
1Department of Geomorphology, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz | ||
2M.A. in Remote Sensing and GIS, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz | ||
3M.A. in Remote Sensing and GIS, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz | ||
چکیده [English] | ||
Basins leading to Tabriz plain are part of the sub-basins of Urmia Lake basin, which is located in the east Azerbaijan province and in the north-western part of Iran. The area of this basin is 5397 km2, and Agriculture is one of the main sources of income for the people, which is dependent on groundwater and surface water resources. In this study, an attempt was made to investigate the basins leading to Tabriz plain in terms of potential detection of the groundwater resources using GIS. To achieve this aim, analytic network process and relationships between climate, hydrology, geology, topology, and environmental criteria were applied. Weights of criteria were calculated by analytic network method: geology (0.267), precipitation (0.208), stream density (0.130), vegetation cover (0.119), distance from stream (0.076), fault density (0.054), slope (0.042), distance from fault (0.034), elevation classes (0.028), aspect (0.019), and temperature (0.018). Finally, 5 potential classes including, very high, high, moderate, low, and very low were identified in the study area. The results of the study indicated that regions with high and very high potential often correspond with low elevations and alluvial large grain sediments of fourth era and fans. Also, low and very low potential regions respectively correspond with maximum heights (due to steep slope), and marl and shale regions (due to very low penetranceand high evaporation). | ||
کلیدواژهها [English] | ||
potential detection, groundwater, Geographic Information System, Analytic Network Process, Basins leading to Tabriz plain | ||
مراجع | ||
[1]. MadankJHA, Kamii YK, Chikamori K. Cost-Effective Approaches for Sustainable Groundwater Management in Alluvial Aquifer System Ms. Water Resources Management. 2009; 23(2): 219-233.
[2]. Alizadeh A, Principles of applied Hydrology. 29nd edition. Mashhad. Imam Reza University Press; 2009. (In Persian)
[3]. Masoodian SA, Kaviani MR. Climatology of Iran. 1nd edition. Isfahan. Isfahan University Press; 2007. (In Persian)
[4]. Rahimi D.Potential ground water resources, (Case study: Shahrekord plain). Geography and Environmental Planning Journal. 2012; 22(4): 127-142. (In Persian)
[5]. Bashaghreh A. Evaluation of exploitable Potential from groundwater using GIS and Remote Sensing (case study: Mehran plain). M.A. thesis. Faculty of Humanities. TarbiatModares University. 1998. (In Persian)
[6]. Etishree A, Rajat A, Garg RD, Garg PK. Delineation of groundwater potential zone: An AHP/ANP approach. Journal of Earth System Science. 2013; 122(3): 887-898.
[7]. Safe A, Kargar A. Potential Detection of the Groundwater Resources Using Analytic Hierarchy Process and GIS, (Case Study: Sirjan basin). Physical Geography Journal. 2011; 4(12): 75-90. (In Persian)
[8]. YousefiSangani K, Mohammadzadeh H, Akbari M. An Evaluation of Groundwater Potential Zones Using Combined Fuzzy-AHP Method and GIS/RS Technologies: A Case Study of NE Hezarmasjed Mountain, Khorasan Razavi Province. International Bulletin of Water Resources & Development. 2014; 2(4): 127-141. (In Persian)
[9]. Mofidifar M, Almodaresi SA, Eslah M, MalekzadehBafghi SH. Potential Detection of the Groundwater Resources Using Analytic Hierarchy Process in GIS, (Case Study: Yazd-Ardakan Plain). First National Conference on Application of advanced spatial analysis models (Remote Sensing and GIS) in land use planning. Iran. Yazd. 2015; 1-10. (In Persian)
[10]. Feizizadeh B, Haslauer E. GIS-based procedures of hydropower potential for Tabriz basin, Iran. Conference Paper in: Car, A., Jekel, T., Strobl, J. (Eds.): GI Forum 2012, Salzburg. Wichmann-Verlag: Heidelberg. 2012; 495-502.
[11]. Saaty TL, Vargas LG. Decision Making with the Analytic Network Process. New York. Springer Science; 2006. 363 p.
[12]. Saaty TL. The Analytic Hierarchy Process. New York. McGraw Hill; 1980. 287 p.
[13].Garcia MM, Javier FO, Jeronimo AB, Pablo AB, Rocio PB. Farmland appraisal based on the Analytic Network Process. Journal of Global Optimization. 2008; 42: 143-155.
[14]. Zebardast E. The Application of Analytic Network Process (ANP) in Urban and Regional Planning. Honar-Ha-Ye-Ziba Journal. 2010; 42: 79-90. (In Persian)
[15]. Malczewski J. GIS and Multicriteria Decision Analysis. New York. J. Wiley & Sons; 1999. 408 p.
[16]. Neaupane KM, Piantanakulchai M. Analytic Network Process model for landslide hazard zonation. Engineering Geology. 2006; 85: 281–294.
[17]. Lami IM, Abastante F. Decision making for urban solid waste treatment in the context of territorial conflict: Can the Analytic Network Process help?. Land Use Policy. 2014; 41: 11-20.
[18]. Saaty TL. Fundamentals of the Analytic Network Process. Proceedings of International Symposium on Analytical Hierarchy Process. Kobe. Japan. 1999. August 12-14.
[19]. Saberi A, Rangzan K, Mahjouri R, Keshavarz MR. Potential Detection of the Groundwater Resources by combining remote sensing and GIS in the Analytic Hierarchy Process (AHP) in the Kamestan anticline, Khuzestan province. Advanced Applied Geology Journal. 2013; 2(6): 11-20. (In Persian)
[20]. Prasad RK, Mondal NC, Banerjee P, Nandakumar MV, Singh VS. Deciphering potential groundwater zone in hard rock through the application of GIS. Environ Geol. 2008; 55: 467–475.
[21]. AsghariMoghaddam A. The hydrogeology of the Tabriz area, Iran. Ph.D. thesis.Departmentof Geological Sciences. University College London. England. 1991.
[22]. FarajiSabokbar HA, Nasiri H, Hamze M, Talebi S, Rafiei Y. Identification of suitable areas for artificial groundwater recharge using integrated ANP and pairwisecomparisonmethods in GIS environment, (case study: Garbaygan Plain of Fasa). Geography and Environmental Planning Journal. 2012; 22(4): 143-166.(In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,053 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,445 |