پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,192,216 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,940,295 |
گونه شناسی تفاسیر عرفانی در موضوع حروف مقطعه قرآن | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| مقاله 6، دوره 49، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 89-106 اصل مقاله (339.33 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2016.60555 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود شیخ* 1؛ مرتضی (هومن) زارع دار2 | ||
| 1استادیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه تهران | ||
| 2کارشناسی ارشد ادیان و عرفان دانشگاه سمنان. | ||
| چکیده | ||
| موضوع این مقاله طبقه‌بندی نظرات مندرج در تفاسیر عرفانی درباره ماهیت حروف مقطعه و انواع معنایابی از این حروف است. در این مقاله آرای ده مفسر عارف و صوفی [سهل تستری، سلمی، قشیری، میبدی، روزبهان بقلی، عبدالرزاق کاشانی، ملاصدرا، اسماعیل حقی، صفی‌علی‌شاه، و گنابادی] از قرون مختلف، درباره حروف مقطعه قرآن بررسی و یافته‌ها در دو سطح طبقه‌بندی شده است. در سطح نخست انواع یافته‌های آنان درباره ماهیت حروف مقطعه و در سطح دوم درباره روش و انواع این معنایابی از نظر محتوایی بحث شده است. در سطح نخست هفت نظر طبقه‌بندی شد: تشابه حروف مقطعه؛ از اسرار بودن این حروف؛ داشتن جنبه بلاغی؛ سوگند خداوند بودن همه یا برخی از این حروف؛ اسامی سوره‌های قرآن کریم بودن برخی از این حروف؛ اسامی پیامبر بودن برخی از حروف، و اسامی خداوند بودن حروف و نهاده شدن اسم اعظم الهی در آنها. هریک از این نظرات با تفاسیر جامعی مانند جامع البیان طبری، روض الجنان رازی و مجمع البیان طبرسی مقایسه و نشان داده شد که سخنان عرفا درباره ماهیت حروف مقطعه عموماً در تفاسیر رسمی انعکاس داشته است. در سطح دوم معنایابی بر اساس مشابهت و مشاکلت حروف با مفاهیم عرفانی توضیح داده شده است. در این نوع از معنایابی، چهار نوع محتوا مد نظر مفسران عارف بوده است که عبارتند از: معنایابی ناظر به حق و اسماء و صفات او؛ معنایابی ناظر به پیامبر و جامعیت حقیقت و مراتب او؛ معنایابی ناظر به سلوک سالکانه و مواجید عارفانه؛ و معنایابی ناظر به مراتب عالم و مراتب تنزلات وجود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ تفسیر عرفانی؛ حروف مقطعه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Typology of mystical interpretations of Horuf-e-Moqatta’e in Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahmoud Sheikh1؛ Mirtaza Zare'dar2 | ||
| 1Asistant prophesier of department of religious studies in Tehran university | ||
| 2Teacher, education organizations | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this article is to identify the various mystical interpretations of Horuf-e-Moqatta’e (separated letters) in Qur’an. Ten mystical interpreters-the Qur’an-al-Azim, Haghayegh-al-Tafsir, lata’ef- al-Esharat, Kashf-al-asrar, Ara’es-al-Bayan, Ta’vilat, Rouh-al-Bayan, Manzum e Safi, Bayan-al-Sa’adah- have been selected from several centuries and their explanations, after entries about Horuf-e-Moqatta’e in twenty nine Sura's of Qur’an, are classified in two levels. The first level is all about mystics' findings on the nature of the Horuf-e-Moqata’e and the second concerns the semantic aspects of their contents. The former includes seven views: Similarities among the Horuf-e-Moqatta’e; Secrecy of these letters; Concerning eloquence aspects; Assuming them as God’s oaths; Assuming them as titles of Quranic Sura’s; Assuming them as prophets' names; Assuming them as names of God encompassing His High Name. In the latter, however, semantic aspects based upon similarities and forms of these letters and their mystical concepts are explained. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Holy Quran, Mystical Interpretation, Horuf-e-Moqatta’e, mystics' findings, semantic aspect | ||
| مراجع | ||
|
[1] قرآن کریم. [2] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1374). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. [3] بقلی شیرازی، روزبهان (2008م). تفسیر عرائس البیان فی حقایق القرآن، محقق و مصحح: احمد فرید المزیدی، بیروت، دارالکتب العلمیه. [4] پارساپور، زهرا (1390). «دیدگاه عین القضات در باب حروف، حروف مقطعه و نقط»، لسان مبین، شمارة 6، زمستان، صص31-47. [5] پورجوادی، نصرالله (1369). مجموعة آثار ابوعبدالرحمن سلمی، ج اول، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. [6] تستری، سهل بن عبدالله (1423 ق). تفسیر التستری، مصحح و محقق: محمد باسل عیون السود، بیروت، دارالکتب العلمیه. [7] حسینی، سیداحمد؛ مسلمپور، ابراهیم (1393). «روش فلسفی ابن سینا در تفسیر حروف مقطعه قرآن»، حکمت سینوی، شمارة 52، پاییز و زمستان، صص 5-24. [8] حقی بروسوی، اسماعیل (بیتا). تفسیر روح البیان، بیروت، دارالفکر. [9] سلطانی رنانی، مهدی (1384). «حروف مقطعه از دیدگاه ملاصدرا»، پیام جاویدان، شمارة 7، تابستان، صص171-180. [10] -------------- (1381). «تناسب مضامین سورهها با حروف مقطعه در قرآن کریم»، کوثر، شمارة 6، زمستان، صص38-43. [11] صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366). تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی؛ قم، بیدار. [12] صفی‌علی‌شاه، محمد حسن بن محمد باقر (1378). تفسیر صفی، تهران، انتشارات منوچهری. [13] طباطبایی، سیدکاظم (1385). «سنجش یک حدیث دربارة مدلول حروف مقطعه»، علوم حدیث، شمارة 39، بهار، صص66-84. [14] طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمة محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصرخسرو، چ سوم. [15] طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1412ق). بیروت، دارالمعرفه. [16] فراستخواه، مقصود (1373). «حروف مقطعه و نماداندیشی دینی»، بینات، شمارة 1، بهار، صص65-76. [17] قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم (1981م). لطائف الاشارات، محقق و مصحح: ابراهیم بسیونی؛ مصر، الهیئه المصریه العامه للکتاب. [18] کاشانی، عبدالرزاق (1422 ق). تفسیر ابن عربی [تأویلات عبد الرزاق]، محقق و مصحح: سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [19] گنابادی، سلطانمحمد (1408 ق). تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چ دوم. [20] محمدی، محمدعلی (1378). «حروف مقطعه در نگاه عرفا»، بینات، شمارة 24، زمستان، صص75-86. [21] مقاتل بن سلیمان بلخی (1423ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق: عبدالله محمود شحاته، بیروت،: دار احیاء التراث. [22] میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1371). کشف الاسرار و عده الابرار، محقق و مصحح: علیاصغر حکمت، تهران، انتشارات امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,671 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,093 |
||