پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,761 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,144,017 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,905,482 |
بررسی دیدگاه علامه طباطبایی دربارۀ آموزۀ طینت | ||
| پژوهشنامه تفسیر کلامی قرآن | ||
| مقاله 2، دوره 3، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 27-55 اصل مقاله (524.08 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی ذاکری* 1؛ محمدحسین منتظری2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از آموزه‌های شیعی که در تفاسیر قرآن دربارۀ آن بحث شده، آموزۀ طینت است. این آموزه تفاوت آدمیان را در آفرینش مطرح می‌کند و از پیوند ایمان و کفر با طینت آدمیان سخن می‌گوید. در نگاه اول، این آموزه دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثان و مفسران امامیه به تبیین مفاد این روایات و حل اشکال‌های آنها پرداخته‌اند. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با طرح الگوی جامعی، بر اساس مبانی حکمت صدرایی، به تحلیل محتوایی این آموزه پرداخته است. وی با حمل طینت بر ماده‌ای زمینی که بدن انسان را می‌سازد و سپس نفس انسان از آن برمی‌خیزد؛ تأثیر آن را بر سعادت و شقاوت انسان در حد اقتضا می‌داند و مستلزم جبر نمی‌داند. در این مقاله ضمن بیان تحلیل علامه، مبانی آن را تبیین می‌کنیم و در نهایت، راه‌حل ارائه‌شده توسط علامه را برای اشکال‌های مطرح‌شده ارزیابی خواهیم کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آموزۀ طینت؛ تفسیر المیزان؛ جبرگرایی؛ سعادت و شقاوت ذاتی؛ علامه طباطبایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Tinat according to Allame Tabatabii: An Analysis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Zakeri1؛ Mohammad Hossein Montazeri2 | ||
| 1Associate Professor of University of Tehran, Iran | ||
| 2Ph.D Student of Imamiyyah Theology, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| A group of hadiths in Shi’I hadith heritage suggest that there is a difference between human beings in creation, and speak of the relation of their belief and disbelief with their Tinat (Clay). It seems that these hadiths refer to essential happiness and unhappiness of men and deny their free will in creting their future, and therefor display an inclination to determinism. Many of Shi’i thinkers attempted to explain these hadiths and to resolve their problems. Outlining a comprehensive schema upon the Sadra’s Transcendent Philosophy, Allameh Tabatabaii entertains to analysis the content of these hadiths. Construeing the term Tin (clay) in these hadiths as a celestial matter that constitutes human body and from it arises human soul, he sees its affection on men’s happiness and unhappiness in terms of capacity and not implying determinism. Eploring Allameh Tabatabaii’s analysis, this paper explains its basis and finally assesses his resolution for the problems. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| allameh tabatabaii, determinism, essential happiness and unhappiness, Tinat hadiths, Transcendent Philosophy | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله (1404ق). الشفاء (الطبیعیات)، تحقیق سعید ابوزاید، قم: مکتبه آیه‌الله المرعشی. ارشد ریاحی، علی (1391). عوامل مؤثر در تکامل نفس انسانی از دیدگاه صدرا، خردنامۀ صدرا، شمارۀ 70: 55 – 66. افضلی، علی (1390). اقسام بدن انسان و نقش آنها در دنیا، برزخ و قیامت، علوم حدیث، شمارۀ 59 و 60: 110 - 131. افضلی، علی (1389). ماده، زمان و مکان در عوالم پس از مرگ، پژوهش دینی، شمارۀ 21: 33 – 74. اکبریان، رضا و ... (1388). ملاک تمایز مجرد از مادی در فلسفۀ افلوطین و ملاصدرا، متافیزیک، شمارۀ 3 و 4: 1 – 24. برقی، احمدبن محمدبن خالد (1371). المحاسن، تحقیق سید جلال‌الدین حسینی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. حلی، حسن‌بن سلیمان (1370). مختصر بصائر الدرجات، نجف: منشورات المطبعه الحیدریه. شبر، عبدالله (1371). مصابیح الانوار فی حل مشکلات الاخبار: مطبعه الزهراء. صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، چ سوم، بیروت: دارالاحیاء التراث. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1360). الشواهد الربوبیه فى المناهج السلوکیه، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، چ دوم، مشهد: المرکز الجامعى للنشر. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1363). مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، چ اول، تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگى. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1341). العرشیه، تهران: انتشارات مولی. صدوق، محمدبن علی‌بن بابویه قمی (1385). علل الشرایع، تحقیق سید محمد صادق بحرالعلوم، نجف: منشورات المکتبه الحیدریه. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1389). التوحید، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. صفار، محمدبن حسن‌بن فروخ (1404). بصائر الدرجات، چ دوم، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی. طباطبایی، سید محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. ــــــــــــــــــــــــــ (1388). رسائل توحیدی، به همت سید هادى خسروشاهى، ترجمه: على شیروانى، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. طباطبایی، سید محمد حسین (1428). نهایة الحکمه، تحقیق عباسعلی زارعی سبزواری، چ چهارم، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. طبرسی، ابومنصور احمدبن علی (1403). الاحتجاج علی اهل اللجاج، چ اول، مشهد: نشر مرتضی. طوسی، نصیرالدین محمدبن محمد (1375). شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشرالبلاغه. عروسی حویزی، عبدعلی‌بن جمعه (1415). تفسیر نورالثقلین، مصحح: هاشم رسولى محلاتى، قم: اسماعیلیان. فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی (1406). الوافی، اصفهان: مکتبه الامام امیرالمومنین. کلینی، محمدبن یعقوب (1429). الکافی، تحقیق جمعی از پژوهشگران، چ اول، قم: دارالحدیث للطباعه و النشر. مازندرانی، محمد صالح‌بن احمد (1382). شرح الکافی (الاصول و الروضه)، تعلیقات: ابوالحسن شعرانی، تهران: المکتبه الاسلامیه. مجلسی، محمدباقر (1404). بحارالانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء. ـــــــــــــــــ (1404). مرآه العقول فی شرح أخبار آل‌الرسول، مصحح: هاشم رسولى محلاتى، تهران: دارالکتب الاسلامیه. مطهری، مرتضی (1386). مجموعه آثار، چ یازدهم، تهران: انتشارات صدرا. ملکی میانجی، محمد باقر (1415). توحید الامامیه، تحقیق: محمد بیابانی اسکویی، تهران: مؤسسه الطباعه و النشر لوزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی. منتظری، محمد حسین (1394). بررسی ادلۀ عقلی و نقلی اندیشۀ تقارن حدوث نفس و بدن از دیدگاه ملاصدرا و اندیشمندان نخستین امامیه، فلسفۀ دین، شمارۀ 25: 687 - 720. نقیزاده، حسن (1385). اخبار طینت، مقالات اسلامی، شمارۀ 72: 183 - 211 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,269 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,307 |
||