پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,180,466 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,928,183 |
رویکرد طریقت نعمت‌اللهیه به ساختارهای سیاسی‌ـ مذهبی دورۀ محمدشاه قاجار | ||
| پژوهشهای علوم تاریخی | ||
| مقاله 6، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 13، اسفند 1395، صفحه 95-114 اصل مقاله (875.76 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2017.60651 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مهدی مرادی خلج* 1؛ هادی پیروزان2 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| پس از دوران رنج و محنت صوفیان نعمت‌اللهی در دوران فتحعلی‌شاه قاجار، به تخت نشستن محمدشاه قاجار نویدبخش پایان سختی‌ها و مشکلات این طریقت در ایران بود. دو شعبۀ کوثرعلیشاهی و مست‌علیشاهی سعی کردند از بستر ایجاد شده در این دوره هرکدام بهگونه‌ای متفاوت برای دستیابی به موقعیت و جایگاهی بهتر بهره ببرند.از‌این‌رو مسئلۀ اصلی تحقیق حاضر نیز چگونگی عملکرد نظری و عملی این دو شعبۀ طریقت نعمت‌اللهیه بهمنظور دستیابی به جایگاه سیاسی‌ـ‌اجتماعی مناسب و تقابل با موانع نظری و عملی موجود در این دوره است. نتایج تحقیق که بر اساس منابع تاریخی و طریقتی بهدست آمده است، بیانگر آن است که شعبۀ کوثرعلیشاهی علی‌رغم شرایط موجود تلاشی در جهت تغییر ساختارهای دینی و سیاسی انجام نداد. اما شعبۀ مست‌علیشاهی در برآوردهکردن این مهم دست به اقدامات نظری و عملی زد؛ هرچند که به نتیجهای نرسید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تصوف نعمت‌اللهی؛ تشیع؛ قرن نوزدهم؛ محمدشاه قاجار؛ قاجاریه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Approach of Nematollahiya Doctrine to Political - Religious Structures During the Reign of Mohammad Shah Qajar | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Madhi Moradi Khalaj1؛ Hadi Piroozan2 | ||
| چکیده [English] | ||
| The enthronement of Mohammad Shah Qajar promised Nematollahi Sufis the end of difficulties they experienced during the reign of Fath'ali Shah and their problems in Iran. Kowsaralishahis and Mastalishahis, as two branches of this doctrine, each tried to benefit a better position in those situations. The quality of theoretical and practical operation of these two branches of Nematollahi doctrine to reach a suitable socio-political position and the way they selected to remove the theoretical and practical barriers is the main issue of present research. The results, obtaind on the basis of historical and doctrinal sources, show that Kowsaralishahis didn't try to change the religious and political structures despite the existing conditions. But Mastalishahis had accomplished some inconclusive theoretical and practical actions to reach this important aim. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nematollahi Sufism, Shiism, nineteenth century, Mohammad Shah Qajar, Qajar dynasty | ||
| مراجع | ||
|
آدمیت، فریدون، امیرکبیر و ایران، خوارزمی، تهران، 1348. آزمایش، مصطفی، درآمدی بر تحولات تاریخی سلسلۀ نعمت‌اللهیه در دوران اخیر، حقیقت، تهران، 1381. اشرفی، مجید، حاج میرزا آقاسی، حکایت قلم نوین، تهران، 1386. اعتمادالسلطنه، حسنخان، خوابنامه (خسله)، طهوری، تهران، 1348. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، چهل سال تاریخ ایران در دورۀ پادشاهی ناصرالدین‌شاه (المآثر و الآثار)، اساطیر، تهران، 1363. آقاخان محلاتی، عبرتافزا، ویراستۀ حسین کوهی کرمانی، چهر، تهران، 1325. اوری، پیتر و دیگران، تاریخ ایران کمبریج (قسمت دوم قاجاریه)، جلد هفتم، ترجمه تیمور قادری، امیرکبیر، تهران، 1388. بهبهانی، محمدعلی، خیراتیه، به تحقیق سید مهدی روحانی، ج1، قم، انصاریان، 1412ق. حائری، عبدالهادی، نخستین رویاروییهای اندیشه‌گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران، امیرکبیر، 1367. حقیقت، عبدالرفیع، مکتب‌های عرفانی در دوران اسلامی، تهران، کومش.1383. خورموجی، محمدجعفر، حقایق الاخبار ناصری، تصحیح حسین خدیو جم، چاپ دوم، نشر نی، تهران، 1363. دفتری، فرهاد، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، چاپ دوم، فرزان روز.تهران، 1376. دیوان‌بیگی شیرازی، احمد، حدیقه الشعرا، با تصحیح عبدالحسین نوائی، ج 2، تهران، زرین، 1365. زرین‌کوب، عبدالحسین، دنباله جستجو در تصوف ایران، چاپ دوم، امیرکبیر، تهران، 1366. سپهر، محمد‌تقی، ناسخ التواریخ، ج1و2، تهران، اساطیر، 1377. سلطانی گنابادی، محمدباقر، رهبران طریقت و عرفان، حقیقت، تهران، 1379. شاه نعمتالله ولی، دیوان شاه نعمتالله ولی، مقدمه سعید نفیسی، نخستین، تهران، 1374. شیروانی، زینالعابدین، کشفالمعارف، به سعی جواد نوربخش، خانقاه نعمت‌اللهیه، تهران، 1350. شیروانی، زینالعابدین، بستان‌السیاحه، کتابخانه سنائی و محمودی، تهران، 1328. شیروانی، زینالعابدین، حدائق السیاحه، مهرآئین، بی‌جا، 1348. صدوقی سها، منوچهر، تاریخ انشعابات متأخره سلسله نعمت‌اللهیه، پاژنگ، تهران، 1370. عضد‌الدوله، سلطان احمد میرزا، تاریخ عضدی، بهکوشش عبدالحسین نوایی، بابک، تهران، 2535ش. کوثرعلیشاه همدانی، ارشاد المضلین فی اثبات نبوة خاتمالنبیین، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نسخه خطی به شماره 1/1285، تهران، بی تا. کوثرعلیشاه همدانی، مفتاح النبوه (نسخه خطی)، کتابخانه ملک، بی تا. الگار، حامد، دی‍ن و دول‍ت در ایران: ن‍ق‍ش ع‍ل‍م‍اء در دورۀ قاجاریه، ترجمه ابوالقاسم سری، توس، تهران، 1356. محمدجعفر کبودر آهنگی (مجذوب‌علیشاه)، رسائل مجذوبیه، به تصحیح و تحقیق حامد ناجی اصفهانی، حقیقت، تهران، 1377. مدرس، محمدعلی، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج 1 و 5، کتابفروشی خیام، تبریز، 1349. مدرسی چهاردهى، نورالدین، سلسله‌های صوفیه ایران، علمی و فرهنگی، تهران، 1382. مرادی خلج، محمد مهدی، پیروزان، هادی، «تحول اندیشهای طریقت نعمت‌اللهیه در رویارویی با دو جریان شریعت و سلطنت در عصر فتحعلی‌شاه قاجار»، پژوهشهای علوم تاریخی، 1393 دورۀ 6، ش 1. میرزا جهانگیر، تاریخ نو، به کوشش عباس اقبال، کتابخانۀ علیاکبر علمی و شرکاء، تهران، 1317. نایب شیرازی، محمد معصوم، طرائقالحقائق، تصحیح محمدجعفر محجوب، ج۳، بارانی، بی‌جا،1345. نفیسی، سعید، سرچشمه تصوف در ایران، فروغی، تهران، 1346. نوربخش، «سلسله جلیله نعمت‌اللهیه رضویه مرتضویه مصطفویه الهیه»،مهر،1344،ش119و120. هدایت، رضا قلی‌خان، تاریخ روضة‌الصفای ناصری، به تصحیح و تحشیه جمشید کیانفر، ج9و 10، اساطیر، تهران، 1385. هدایت، رضا قلی‌خان، تاریخ روضة‌الصفای ناصری، ج9، خیام، تهران، 1339. هدایت، رضاقلی‌خان، تذکره ریاض‌العارفین، به کوشش مهرعلی گرگانی، کتابفروشی محمودی، تهران، 1344. همایونی، مسعود، تاریخ سلسله‌های طریقت نعمت‌اللهیه در ایران، مکتب عرفان ایرانی، تهران،1358. وزیری، احمد علیخان، تاریخ کرمان، ویراسته محمدابراهیم باستانی پاریزی، ابن سینا، تهران، 1352. Keddie, nikki, “The roots of Ulama’s power in Iran”, studia Islamica, 1968, vol 29. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,429 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,268 |
||