پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,519 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,134,039 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,240,199 |
سلـب تابـعیت از نگاه حقوق اسـلام و نظـام بین المـللی حقـوق بشـر | ||
| مطالعات حقوق تطبیقی | ||
| مقاله 14، دوره 8، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 277-295 اصل مقاله (307.56 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcl.2017.62537 | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی فضائلی* 1؛ موسی کرمی2 | ||
| 1دانشیار حقوق بین‌الملل دانشگاه قم | ||
| 2دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| امروزه تابعیت، یک حق بنیادین بشری، بستر هویت، زمینه‌ساز حفظ کرامت انسانی و برخورداری از عدالت و امنیت برای افراد به‌شمار می‌رود. سلب تابعیت، پیامدهای ویرانگری چون فقدان حمایت حقوقی، نداشتن حق مشارکت در امور عمومی و فرایندهای سیاسی، دسترسی ناکافی به مراقبت‌های بهداشتی و آموزش، ضعف در اشتغال و استخدام، شانس اندک برای کسب مالکیت، محدودیت‌های مسافرتی، محرومیت اجتماعی، ابتلا به فقر، آسیب‌پذیری در برابر قاچاق انسان، و آزار و اذیت و خشونت را برای فردِ سلب تابعیت‌شده به‌همراه خواهد داشت. به علت چنین پیامدهایی است که اختیار دولت‌ها در توسل به سلب تابعیت از سوی قواعد نظام بین‌المللی حقوق بشر به‌شدت محدود شده است؛ از‌این‌رو زمینه‌های این اقدامباید به صورت کاملاً مضیق تفسیر شود.در نظام حقوقی اسلام نیز سلب تابعیت تنها در تابعیت قراردادی و آن‌هم فقط در مواردی که افراد تعهدات خود بر مبنای قرارداد ذمه را نقض کرده باشند امکان‌پذیر و مجاز است. مقالۀ حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی رویکرد نظام حقوقی اسلام و نظام بین‌المللی حقوق بشر نسبت به سلب تابعیت بپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تابعیت؛ حقوق بشر؛ حقوق بین‌الملل؛ سلب تابعیت؛ فقه اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Revocation of Nationality in the view of Islamic Legal System and International Human Rights Law | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mostafa Fazaeli1؛ Mousa Karami2 | ||
| 1Associate Professor of International Law at University of Qom, Department of International Law, Law Faculty, University of Qom, Qom,Iran | ||
| 2Post-graduated in International Law from University of Qom | ||
| چکیده [English] | ||
| The present article aims to investigate the revocation of nationality under the Islamic legal system and International Human Rights Law (IHRL) through a descriptive-analytic method. Nationality is a fundamental human right, a ground and basis of identity, dignity, justice, peace and security for the persons. Having no legal protection or right to participate in political processes, inadequate access to health care and education, poor employment prospects and poverty, little opportunity to own property, travel restrictions, social exclusion, vulnerability to trafficking, harassment, and violence are some devastating consequences of being deprived of nationality. Due to the said consequences and impacts, resort to deprivation of nationality by states is highly restricted through the IHRL regulations and grounds for this act must be construed restrictively. Furthermore, in Islamic Law, only in the case of breaching obligations stipulated in the Tribute Agreement by the recognized non-Muslim individuals in Contractual Nationality that revoking nationality is permissible. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nationality, Revocation of Nationality, Islamic jurisprudence, International Law, human rights | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی 1. احمدی‌نژاد، مریم (زمستان 1391)، «تعهدات در قبال جامعه بین‌المللی و جایگاه آن در حقوق مسئولیت بین‌المللی دولت»، فصلنامۀسیاست خارجی، سال بیست و ششم، ش4، ص984-961. 2. ارفع‌نیا، بهشید (1386)، حقوق بین‌الملل خصوصی، ج1، تهران: مهتاب. 3. تاکنبرگ، لکس (1381)، وضعیت آوارگان فلسطینی در حقوق بین‌الملل، ترجمۀ مصطفی فضائلی و محمد حبیبی مُجنده، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش. 4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (بی‌تا)، تاریخ حقوق ایران: از انقراض ساسانیان تا آغاز مشروطه، تهران: کانون معرفت. 5. خلیلیان، سیدخلیل (1377)، حقوق بین‌الملل اسلامی: تحلیلی نوین در مباحث حقوقی اسلام، ج1 (کلیات)، چ7، تهران: نشر فرهنگ اسلامی. 6. دانش‌پژوه، مصطفی (1380)، اسلام و حقوق بین‌الملل خصوصی، ج1، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه. 7. دماوندی، فاطمه (زمستان 1390)، سلب تابعیت در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز. 8. سلجوقی، محمود (1370)، حقوق بین‌الملل خصوصی، ج1، تهران: دفتر خدمات حقوق بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران. 9. سلجوقی، محمود (پاییز 1388)، بایسته‌های حقوق بین‌الملل خصوصی، چ10، تهران: میزان. 10. صفایی، سیدحسین (1374)، مباحثی از حقوق بین‌الملل خصوصی، چ1، تهران: میزان. 11. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1384)، اسلام و حقوق بین‌الملل، چ7، تهران: گنج دانش. 12. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1387)، حقوق بین‌الملل عمومی، چ33، تهران: گنج دانش. 13. عبداللهی، جوانمیر و عبداللهی، معاذ (1393)، نسل‌زدایی فرهنگی، تهران: مجد. 14. عزیزی، ستار (1385)، حمایت از اقلیت‌ها در حقوق بین‌الملل، همدان: نور علم. 15. عمید زنجانی، عباسعلی (1346)، اسلام و حقوق ملل، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 16. فضائلی، مصطفی (پاییز 1393)، «جایگاه اصول دادرسی عادلانه در حقوق بشر و دکترین قضایی اسلام»، فصلنامۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال اول، ش1، ص178-159. 17. قاری سید فاطمی، سیدمحمد (1388)، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر اول، چ3 (دوم ناشر)، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش. 18. قماشی، سعید (بهار و تابستان 1390)، «کرامت انسانی، راهبرد نوین سیاست جنایی»، آموزه‌های حقوق کیفری، دورۀ جدید، ش1، ص90-67. 19. مهرپور، حسین (1390)، نظام بین‌المللی حقوق بشر، چ4، تهران: اطلاعات. 20. نصیری، محمد (1389)، حقوق بین‌الملل خصوصی، چ23، تهران: آگاه. 21. همت، مسعود (زمستان 1394)، «بررسی مقایسه‌ای مفهوم تابعیت در نظام‌های حقوق بین‌الملل معاصر و حقوق اسلام»، فصلنامۀ تحقیقات سیاسی بین‌المللی، ش25، ص214-189. ب) عربی 22. ابن قیم جوزیه (1983م)، احکام اهل الذمّه، ج۱، بیروت: صبحی صالح. 23. ابن هشام (1412ق)، السیره النبویه، ج1، بیروت: سهیل زکار. 24. زیدان، عبدالکریم (1396ق)، احکام الذمیین و المستأمنین فی دارالاسلام، ج1، بغداد: جامعۀ بغداد. 25. طباطبایی، محمدحسن (علامه) (1973م)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی. 26. طباطبایی یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم (1988 م.)، العروة الوثقی، ج1، بیروت: موسسۀ الاعلمی للمطبوعات. 27. طوسی، محمدبن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج۲، تهران: چاپ محمدتقی کشفی. 28. کامل، عبدالعزیز (1989م)، حقوق الانسان فی الاسلام، ج1، قم: مؤسسۀ آل‌البیت. 29. محقق حلی، جعفربن حسن (1389ق)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، نجف: چاپ عبدالحسین محمدعلی. 30. نجفی، محمدحسن بن باقر (1394ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام،جلدهای 5، 21، 38، 39، 41)، تهران: دارالکتب الاسلامیه. ج) انگلیسی A) Books and Articles:
31. Achiron, Marylin (2005), Nationality and Statelessness: A Handbook for Parliamentarians, Switzerland: Inter-Parliamentary Union and UN High Commissioner for Refugees.
32. Brownlie, Ian (2003), Principles of Public International Law, Oxford: Oxford University Press.
33. Chan, Johannes M. M. (1991), "The Right to a Nationality as a Human Right", Human Rights Law Journal, Vol. 12, 1-14.
34. Lavi, Shai (December 2008), "Citizenship Revocation as Punishment: On the Modern Bond of Citizenship and its Criminal Breach", presented at the Constitutionalism and Criminal Law Workshop, which took place in December 2008 at the Dead Sea.
35. McDougal, Myres S., Lasswell, Harold D. and Chen Lung-chu (1974), "Nationality and Human Rights: The Protection of Individual in External Arenas", The Yale Law Journal, Vol. 83, 900-998.
36. Open Society Justices Initiative (May 2006), "Human Rights and Legal Identity: Approaches to Combating Statelessness and Arbitrary Deprivation of Nationality", Thematic Conference Paper. Available at: www.justiceinitiative.org
37. Panhuys, H. F. van (1959), The Role of Nationality in International Law, Leiden: A. W. Sijthoff.
38. Shaw, M. N., (2003), International Law, 5th Edition, Cambridge: Cambridge University Press.
30. Southwick, Katherine and Lynch, M. (March 2009), Nationality Rights for All: A Progress Report and Global Survey on Statelessness, Refugees International.
40. Weis, Paul (1979), Nationality and Statelessness in International Law, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers Group.
B) Cases
41. Human Rights Committee (HRC) (30 April 1997), A. v. Australia, Communication No. 560/1993: Australia, CCPR/C/59/D/560/1993.
42. PCIJ (October 4 1922), Nationality Decrees Issued in Tunis and Morocco- Advisory Opinion, Seri. B, No. 4 (1923), 24
C) Conventions
43. League of Nations (13 April 1930), Hague Convention on Certain Question relating to the Conflict of Nationality Laws, 179 LNTS 80; 1930 Can. T.S. No. 7.
44. UN General Assembly (1961), International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (ICEAFRD).
D) General Comments
45. Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR) (2 July 2009), General Comment No. 20: Non-discrimination in economic, social and cultural rights (art. 2, para. 2, of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights), E/C.12/GC/20.
46. Human Rights Committee (HRC) (8 April 1988), General Comment No. 16 (Right to Privacy), The Right to Respect of Privacy, Family, Home and Correspondence, and Protection of Honor and Reputation, CCPR/C/21/Rev/1.
E) Reports and Resolution of Human Rights Council
47. Human Rights Council (HRC), (26 January 2009), Arbitrary Deprivation of Nationality: Report of the Secretary-General, Annual Report of the UN High Commissioner for Human Rights and Reports of the Office of the High Commissioner and the Secretary-General, A/HRC/10/34.
48. Human Rights Council (HRC, (19 December 2011), Human Rights and Arbitrary Deprivation of Nationality: Report of the Secretary-General, Annual Report of the UN High Commissioner for Human Rights and Reports of the Office of the High Commissioner and the Secretary-General, A/HRC/19/43.
49. Human Rights Council (HRC, (28 June 2012), Human Rights and Arbitrary Deprivation of Nationality: Argentina, Belarus, Bolivia (Plurinational State of), Cuba, Democratic People’s Republic of Korea, Russian Federation, Serbia, Syrian Arab Republic, Venezuela (Bolivarian Republic of): Draft Resolution, A/HRC/20/L.9
50. Human Rights Council (HRC, (15 March 2013), Report on Discrimination against Women on Nationality-related Matters, Including the Impact on Children, Report of the Office of the UN High Commissioner for Human Rights, A/HRC/23/23.
51. Human Rights Council (HRC, (16 December 2015), Impact of the Arbitrary Deprivation of Nationality on the Enjoyment of the Rights of Children Concerned, and Existing Laws and Practices on Accessibility for Children to Acquire Nationality, inter alia, of the Country in which They are Born if They otherwise Would be Stateless: Report of the Secretary-General, Annual Report of the UN High Commissioner for Human Rights and Reports of the Office of the High Commissioner and the Secretary-General, A/HRC/31/29. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,958 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,213 |
||