تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,581 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,751 |
پانایسم در خاورمیانه؛ نگاهی به پانایرانیسم – پانعربیسم -پاناسلامیسم مطرحشده در دهۀ 1960م./1340ش | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 2، اسفند 1395، صفحه 61-80 اصل مقاله (611.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2017.204972.472685 | ||
نویسنده | ||
مریم شیپری* | ||
استادیار گروه دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
خاورمیانه در قرن بیستم بهویژه پس از جنگ جهانی دوم، تجربه چندین همگرایی و واگرایی قومی،ملیتیودینیرا داشته است. یکی از این همگراییها، حرکت «پانایسم» بود. پانعربیسم، در این دوره با رهبری جمالعبدالناصر، جان تازهایی گرفت. در مقابل، ناسیونالیسم ایرانی نیز در اشکال مختلف پررنگتر شد. پاناسلامیسم نیز یکی دیگر از جریانات همگرایی آن سالها بود که بر وحدت اسلامی تأکید میکرد. آنچه پانعربیسم و پانایرانیسم را در این برهۀ زمانی مقابل هم قرار میداد، بهکاربردن واژههای نامانوس برای برخی از نقاط ایران بود. با توجه به آنچه گفته شد، پرسش اصلی آن است که شیوۀ برخود نهادهای ملی و مدنی ایران با پانعربیسم مطرح شده از سوی ناصر چگونه بود؟ فرض بر آن است که باوجود مخالفت تمام نهادهای سیاسی و مدنی، حکومت ایران که بهدنبال تنشزدایی در منطقه بود با طرح دوبارۀ پاناسلامیسم، مردم خاورمیانه را به همگرایی با واسطۀ دین اسلام دعوت نمود. این بررسی براساس اسناد و مدارک موجود در این باره تنظیم و با روش توصیف و تحلیل ارائه شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
پانایرانیسم؛ پاناسلامیسم؛ پان عربیسم؛ خاورمیانه؛ عبدالناصر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Paneism the Middle East A Look at Pan-Iranism, Pan-Arabism, Pan-Islamicism in the 1960s | ||
نویسندگان [English] | ||
m s | ||
چکیده [English] | ||
MiddleEasthasexperienced several ethnic, national, and religious convergences and divergences along the 20th century, especially after the World War II. Paneism was one of the mentioned convergences. Pan-Arabism took a fresh start with Gamal Abel Nasser's leadership in this period. Iranian nationalism was also mutually highlighted in various forms. Emphasizing the Islamic unity, Pan Islamicism was another trend of convergence of those years.Whatcausepan-Arabismandpan-Iranismbeing confronted in this period of time was the use of indecent words for some parts of Iran. The main question, according what was mentioned above, is: How did Iranian national and civil institutions confront with Nasser's proposed pan-Arabism? It is assumed that the Iranian government, which sought to reduce tentions in the region, invited the Middle East people to converge with the religion of Islam through bringing pan-Islamism up again, in spite of the opposition of all Iranian political and civil institutions. Using a descriptive – analytic method, this study has been accomplished based on available documents. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Pan-Arabism, Pan-Islamism, pan-Iranism, Middle East, Gamal Abdul Nasser | ||
مراجع | ||
آسایشطلب طوسی، محمدکاظم، «پانعربیسم؛ افسانه یا واقعیت»، سیاست خارجی، ش. 597، صص800-783، 1380. آشوری، داریوش، دانشنامۀ سیاسی، چاپ شانزدهم، تهران، مروارید، 1387. احمدی، حمید، تاریخ روابط سیاسی ایران و عربستان در قرن بیستم (دورۀ پهلوی)، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، 1386. امیراردوش، محمدحسین، «مؤلفهها و مقومهای نظریۀ وحدت اسلامی در سدۀ سیزدهم هجری»، اندیشه تقریب، ش. 6، صص 96-81 ، 1385. الوندی، عباس، «گاهشمار روابط اعراب و اسرائیل، الف: ازسال1947-2001»، مصباح، ش. 55، صص290-215، 1383. انقطاع، ناصر، پنجاه سال تاریخ با پانایرانیستها، چاپ سوم، لسآنجلس، شرکت کتاب، 1389. بختیاری، شهلا، حزب پانایرانیست به روایت اسناد، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1385. جهانگرد، نسرین،«نگرشی بر روابط و اختلافات مرزی ایران و عراق و دخالت دول بیگانه»، تاریخ روابط خارجی، ش. 190، صص 116-103، 1383. خداپرست، ارسطو،«پانایرانیستها»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، تهران، ش. 129، صص 54-5، 1387. رحیمی عماد؛ رضا آرایش، «تطور جایگاه اسراییل در روابط بین ایران و مصر»، مطالعات منطقهای، ش. 46، صص126-99، 1391. رزمجو، علیاکبر، حزب پانایرانیست، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1378. روزنامۀ اطلاعات، «از حقوق حقه ایران در خلیج فارس بهشدت دفاع میشود»، ص4،30 آذر 1343. روزنامۀ کیهان، «پاناسلامیسم 600 میلیون مسلمان سراسر جهان را متحد میکند»، ص 5، 25 آذر 1344. روزنامۀ اطلاعات،«شاهنشاه در شرفیابی نمایندگان مجلس شورای ملی»، ص1، 15 آذر 1343. روزنامۀ کیهان، «حزب پانایرانیست طی نامهای به اوتانت به تشکیل فدراسیون عربی اعتراض کرد»، ص1، 16 دی 1343. روزنامۀ اطلاعات،«خلیج فارس گورستان عبدالناصر است»، ص 6، 22 آذر 1343. روزنامۀ اطلاعات،«ما طالب آرامش در خاورمیانه هستیم»، ص 1، 21 دی 1343. روزنامۀ کیهان، «نامه حزب پان ایرانیست به دبیرکل سازمان ملل»، ص 1، 5 دی 1343. روزنامۀ اطلاعات، «مردم پاسخ متجاوز را با مشت می دهند»، ص 1، 17آبان 1343. روزنامۀ بهار ایران،«ملت ایران متجاوزین را به قعر دریا خواهد فرستاد»، ص1، 7دی 1343. شاهدی، مظفر، «پانایرانیسم، پانایرانیستها و فرایند تشکیل حزب پانایرانیست»، تهران، تاریخ معاصر ایران، ش. 57-58، صص 66-5، 1390. شریف،زیو؛ پیروز ایزدی، «پنجاه سال امنیت اسرائیل، نقش اساسی سیستم دفاعی»، مطالعات دفاعی و امنیتی، ش. 25، صص 181-198، 1379. صدر هاشمی، محمد، تاریخ جراید و مجلات ایران، جلد دوم، اصفهان، کمال، 1363. طاهر احمدی، محمود، «پیمان بغداد و تأثیر آن بر روابط ایران و شوروی»، تهران، گنجینۀ اسناد، ش. 61، صص 36-47، 1385. قوام، عبدالعلی؛ علی قیصری، «ملیگرایی و دولت–ملتسازی در خاورمیانه»، مطالعات خاورمیانه، ش. 71، صص 36-11، 1391. کوهستانینژاد، مسعود، «روابط ایران و عراق در نیمۀ نخست سدۀ بیستم، از ابتدا تا شناسایی عراق توسط ایران 1308-1929»، روابط خارجی، ش. 19، صص 45-5، 1383. گرنویل، جان، تاریخ جهان در قرن بیستم، ترجمۀ جمشید شیرازی و فضلالله جلوه و علیاصغر بهرامبیگی، جلد دوم، تهران، فرزان روز، 1378. لاندو، جیکوبپان، ترکیسم یک قرن در تکاپوی الحاقگری، ترجمه حمید احمدی، تهران، نی، 1382. محقق، علی، اسناد روابط ایران و عربستان سعودی (1304-1357هـ.ش)، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، 1379. مروارید، یونس، مجالس ایران از مشروطه تا جمهوری، تهران، اوحدی، 1377. مذاکرات مجلس سنا، 10 آبان 1343. مذاکرات مجلس شورای ملی، دورۀ 21، جلسه 130،3 دی 1343. مذاکرات مجلس شورای ملی، دورۀ 21، جلسه 131،6 دی 1343. مذاکرات مجلس شورای ملی، دورۀ 21، جلسه1، 24، 28 بهمن 1344. مذاکرات مجلس شورای ملی، دورۀ 21، جلسه 133، 10 دی 1343. مذاکرات مجلس شورای ملی، دورۀ 22، 189، 24 اردیبهشت 1349. ناطق، هما، «مصر از محمدعلی تا جمال عبدالناصر»، تهران، نگین، ش. 81، صص 45-41،1350. وزارت امور خارجه، کلیاتی دربارۀ روابط دولت شاهنشاهی ایران و با دول حوزۀ مسئولیت ادارۀ اول سیاسی (عراق، عربستان سعودی، کویت، جمهوری عربی یمن)، تهران، اداره انتشارات و مدارک، 2535. هابسبام، اریک، عصر نهایتها، ترجمه حسن مرتضوی، تهران، آگاه،1380. Dawisha,Adeed.”Democratic Attitudes and parctices in Iraq 1921-1958” Middle East Jornal.Vol:59,No:winter,2005,pp30-11.
Doran,Michael Scott.”The Heirs of Nasser :Who will benefit from the second Arab revolution.” Foregin Affairs,Vol:90,No3,May/June ,2011,PP17-20
Hazary Narayan.”Islam in international politics”,The Journal of political science.Vol:26,No:4,Oct/Dec 1965,PP 233-237.
Gott,Richard. T. E. Smith and Anthony Verrier ”Notes of the month “, The World Today,Vol:20,No10,Oct 1964, PP :411-422.
Major,John. “The search for Arab Unity,” International Affairs (Royal Institute of International Affairs) , 1944,Vol:39,No:4,Oct 1963,PP:551-563.
Mejcher Helmut.”King Faisal Ibn Abdul Aziz Al Saud in the Arena of World Politics A Glimpse from Washington 1950 to1971,”British journal of Middle Eastern Studies,Vol:31,No:1, May 2004,PP5-23.
Mansfield Peter.” Nasser and Nasserism”.International Journal. The Arab states and Israel . , Vol:28,No 4,1973,PP:670-688.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 871 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,525 |