پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,960,513 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,634,143 |
تحلیل فضایی کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان برای کاهش مخاطرات (مطالعۀ موردی: منطقة 18 شهر تهران) | ||
| مدیریت مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 5، دوره 4، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 43-61 اصل مقاله (944.44 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2017.234251.248 | ||
| نویسندگان | ||
| طیبه انصاری1؛ جمیله توکلی نیا* 2؛ فرهاد عزیزپور3 | ||
| 1کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، ایران | ||
| 2دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، ایران | ||
| 3استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، ایران | ||
| چکیده | ||
| امروزه کیفیت محیط از مهم‌ترین دغدغه‌های نهادهای مدیریتی و برنامه‌ریزی در شهرها محسوب می‌شود. سنجش و ارزیابی آن به‌ویژه در زمینة حد رضایتمندی ساکنان، در شناسایی وضع موجود و آگاهی از ضعف‌ها و قوت‌های محیط شهری مفید خواهد بود. بدون شک تمایل جمعیت در سرتاسر جهان برای یافتن مکان‌های با کیفیت مناسب، از دلایل اصلی پژوهش در زمینة کیفیت محیط است. این پژوهش با هدف بررسی کیفیت محیط شهری از نگاه شهروندان در نواحی پنج‌گانة منطقۀ 18 و به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است. ساکنان منطقۀ 18 شهر تهران، جامعۀ آماری تحقیق را تشکیل می‌دهند که از این جامعه، با استفاده از روش تعیین حجم نمونۀ کوکران، 300 نفر براساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای احتمالی فضایی انتخاب شدند. روش‌ها، فن و ابزار جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات به‌ترتیب کتابخانه‌ای – میدانی، پرسشگری و پرسشنامه بوده است. در مرحلۀ تجزیه‌وتحلیل از آزمون تک‌نمونه‌ای، کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون فریدمن، رگرسیون چندمتغیره و آزمون کروسکال استفاده شد. همچنین برای تحلیل فضایی کیفیت محیط در نواحی پنج‌گانه (مبتنی بر خروجی آزمون کروسکال)، سیستم اطلاعات جغرافیایی به‌کار گرفته شد. براساس یافته‌ها، کیفیت محیط شهری منطقۀ 18 از دیدگاه شهروندان در سطح 45/2 یعنی کیفیت متوسط رو به پایین قرار دارد. در بین معیارها، معیار عملکردی منطقۀ 18 نسبت به معیارهای زیست‌محیطی و زیباشناختی در سطح پایین‌تری قرار دارد. تحلیل فضایی در بین نواحی پنج‌گانه نیز نشان داد که به‌ترتیب کیفیت محیط در ناحیۀ 1 در رتبۀ اول، در ناحیه‌های 2 و 3 در رتبۀ دوم و در ناحیه‌های 4 و 5 در رتبۀ سوم قرار دارد. این مسئله، بر این نکته تأکید دارد که کیفیت محیط شهری مقوله‌ای چندبعدی است. رضایت از کیفیت محیط زمانی تحقق می‌یابد که کیفیت در چارچوب مدیریت یکپارچه محیطی، در همۀ ابعاد محقق شود. علاوه بر این ، کیفیت محیط شهری، صرفاً جنبه عینی ندارد، بلکه جنبۀ ذهنی را نیز شامل می‌شود. هر یک از شهروندان، فهم و ادراک مشخصی از محیط خود دارد که توجه به این فهم می‌تواند به ارتقای کیفیت محیط منتهی شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل فضایی؛ توسعۀ پایدار شهری؛ کیفیت محیط شهری؛ مدیریت شهری؛ منطقۀ 18 | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Spatial analysis of the urban environmental quality to hazards reduction by the citizen’s perspective (Case study: District 18, Tehran Metropolitan) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tayebeh Ansari1؛ Jamileh Tavakolinia2؛ Farhad Azizpour3 | ||
| 1Master of Science of Geography and Urban planning, Shahid Beheshti University, Iran | ||
| 2Associate professor of Geography and Urban planning, Shahid Beheshti University, Iran | ||
| 3Assistant professor of Geography and Rural planning, Kharazmi University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Nowadays, the quality of the environment is one of the most important concerns of the administrative and planning institutions. It is useful to perform the assessment and evaluation the amount of resident’s satisfaction as well as studies over the status of the strengths and weaknesses of the urban environment. There is no doubt that studying the desire of the population to find high quality places to live is one of the main reasons of such researches. This research was aimed to check the quality of the urban environment from the perspective of citizens in different 5 regions of district 18 of Tehran Metropolitan. The method of this research is an analytical- descriptive method. The Case study of the statistical community is the residents of district 18 of Tehran. Afterward, 300 persons of this community were selected using Cochrane, and spatial cluster sampling method. Methods, technologies and tools to collect data and information have been based on library studies, observations, discussion, and questionnaire. For the analysis step, different tests such as single test sample, Kolmogorov–Smirnov test -Smirnoff test, Friedman test, regression, and Kruskal output have been used. The quality of the environment in different 5 regions has been performed using GIS based on Kruskal tests output. The results show that the quality of the urban environment of district 18 was 2.45 based on the citizens’ views, which is a medium quality. Among the studied criteria, the functional criterion of district 18 is lower than the environmental and aesthetic criteria. The spatial analysis among the 5 areas has shown that: the quality of the environment in area 1 is in the first place, areas 2 and 3 are in the second place, and areas 4 and 5 are in the third place. This result emphasizes that the quality of urban environment is a multidimensional fact. Satisfaction of the quality of environment is happened once the quality of integrated environmental management is realized in all aspects. In addition, the quality of the urban environment isn't just objective, but it has mental aspects. Every citizen has understanding of their environment, and attention to this matter can improve the quality of the environment. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Urban Management, Urban Environment quality, Sustainable urban development, District 18 | ||
| مراجع | ||
|
[1]. اعتمادی، گیتی (1379) توسعۀ شهری و کاربری بهینۀ زمین (مجموعه مقالات همایش زمین و توسعۀ شهری 6-8 آذرماه). مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. [2]. بربریان، مانوئل (1364). پژوهش و بررسی ژرف‌نو زمین‌ساخت، لرزه زمین‌ساخت و خطر زمین لرزه-گسلش در گسترۀ تهران و پیرامون. بخش پنجم. تهران: وزارت معادن و فلزات، سازمان زمین‌شناسی. [3]. برق‌جلوه، شهین‌دخت (1383). «برنامۀ شناسایی و تحلیل محیط‌های کالبدی». نشریۀ هنرهای زیبا، ش 16: 48-38. [4]. پوراحمد، احمد؛ فرهودی، رحمت‌الله، حبیبی، کیومرث؛ کشاورز، مهناز (1390). «بررسی نقش کیفیت محیطی سکونتی در مهاجرت‌های درون‌شهری، مطالعۀ موردی: بافت قدیم خرم‌آباد». پژوهش‌های جغرافیایی انسانی. ش 75: 36-17. [5]. رفیعیان، مجتبی، مولودی، جمشید، پورطاهری، مهدی (1390). «سنجش کیفیت محیط شهری شهرهای جدید (مطالعۀ موردی: شهرهای جدید هشتگرد)». فصلنامۀ برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی). ش 71: 38-19. [6]. چپمن، دیوید (1384). آفرینش محلات و مکان‌ها در محیط انسان‌ساخت. ترجمۀ منوچهر طبیبیان و شهرزاد فریادی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. [7]. حاجی‌نژاد، علی؛ رفیعیان، مجتبی؛ زمانی، حسین (1389). «بررسی متغیرهای فردی مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی (مطالعة موردی: مقایسۀ بافت قدیم و جدید شهر شیراز)»، مجلۀ جغرافیا و توسعه. ش 17: 82- 63. [8]. حافظ‌نیا، محمدرضا (1388). روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت. [9]. دانشنامۀ گسل‌های ایران (1392). تهران: سازمان نقشه‌برداری کشور. [10]. درویش‌زاده، علی (1380). زمین‌شناسی ایران. چ دوم. تهران: امیرکبیر. [11]. رفیعیان، مجتبی؛ امین‌صالحی، فرزین؛ تقوایی، علی‌اکبر (1390). «سنجش کیفیت محیط سکونت در شهرک اکباتان تهران». راهبرد. ش 53: 85-63. [12]. سعیدی، عباس (1387). بحران شهری. دانشنامۀ مدیریت شهری- روستایی. تهران: مرکز دانشنامۀ بزرگ فارسی. [13]. سعیدی، عباس، (1393). «توسعة پایدار، شالوده‌ها و الزامات». مجموعه مقالات قطب انجمن جغرافیا و توسعة پایدار. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. [14]. سلیمانی، محمد؛ محمودی، سیدمهدی؛ زنگانه، احمد؛ بهروزنیا، طهمورث (1393). «کیفیت شهری، دیدگاه ادراک محیطی مطالعۀ موردی نارمک منطقۀ 14 شهرداری تهران». مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای. ش 22: 22-1. [15]. سند توسعۀ راهبردی هشت‌سالة محلات منطقة 18 (1389). شهرداری منطقة 18. [16]. طرح جامع کاربری شهری، شهرداری منطقۀ 18، 1392. [17]. طرح جامع تهران(1386). طرح راهبردی – ساختاری توسعه و عمران شهر تهران، مرکز مطالعات شهر تهران. [18]. گلگار، کوروش (1380). «مؤلفه‌های سازندۀ کیفیت در طراحی شهری». صفه. ش 32: 65-38. [19]. لنگ، جان (1381). آفرینش نظریۀ معماری؛ نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمۀ علیرضا عینی‌فر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. [20]. لینچ، کوین، (1372). سیمای شهر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. [21]. مرکز آمار ایران (1390). سرشماری نفوس و مسکن. [22]. مهندسین مشاور آبان (1384). الگوی توسعۀ منطقة 18. شهرداری تهران. [23]. Baker, Susan )2006(. Sustainable Development. Rutledge. London and New York. [24]. Carb, F.M.; Zawadski, R.T.; Shokrkon, H. (1976). “Dimensions of urban Environmental Quality: Environment and Behavior”.vol.8.No.2: 234-239. [25]. Das, Daisy (2007). “Urban Quality of Life: A case study of Guwahari”. Social Indicators Research,Vol 88, No 2: 297-310. [26]. Elliot, Jenifer A. )1994(. An Interoduction to Sustainable Development. The Developing World. Routlege. London and New York. [27]. Ibem, E.O.; Aduwo, E.B. (2013). “Assessment of residential satisfaction in Public housingin”. [28]. Jacob, J. )1961(. The death and Life of Great American Cities. London Jonathan Cape Ogun State. Nigeria. HabitatInternational. 40: 163- Majumder. [29]. Pacione, Michal )2003(. “Urban Environmental Quality and Human Wellbeing”. Social Geographical Perspective Landscape and Urban Planing. 65 :18-30. [30]. Pal, A. K.; Kumar, U. C. (2005). “Quality of life concept for the evaluation of societal development of rural community in west bangal”. India. Rural Development. Vol.xv. No 2. [31]. Van kamp, Irene; Leidelmeijer, Kees; Marsman, Gooitske; de Hollander, Augustinus (2003). “Urban Environmental Quality and Human Well-being toward a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts; Literature Study”. Journal of Landscape and Urban Planning. 65: 3-18. [32]. Van poll, Ric (1997). “The perceived Quality the of the Urban Environment: A multi attribute evaluation: Ph Thesis.University of Groningen (RUG)”.The Netherlands 1997. Wheeler, M.Stephen )2004(. Planning for Sustainability Creating Livable. Equitable. and Ecological Communities. This Edition published in the Taylor & Francis e-Library. Roultedge. London and New York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 742 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 592 |
||