تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,296 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,117 |
بازتاب اندیشههای علمی در نگارگری | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 9، دوره 22، شماره 3، مهر 1396، صفحه 85-94 اصل مقاله (4.39 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2017.63171 | ||
نویسندگان | ||
مریم کشمیری* 1؛ زهرا رهبرنیا2 | ||
1دانشگاه الزهرا | ||
2دانشگاه الزهرا (س) | ||
چکیده | ||
نمونههای برجایماندۀ نگارگری ایرانی نشان میدهد از میانۀ سدۀ هشتم هجری، رنگآمیزی سطح آب با نقرهحل، جانشین بهکارگیری خطوط آبیرنگ شد. کندوکاو در این تحول به پرسش حاضر راه برد: چرا هنرمندان این سدهها چنین شیوهای را پیش گرفتند؟ آیا سنتی فراموششده، زنده گردید یا نگاهی تازه، سبب این نوآوری بود؟ در این جستار، بانگاهی تاریخی، جایگاه نقره، برای نمایش آب در سنتهای پیشین (ساسانی و مانوی)، به شیوهای توصیفی بررسی شد. سپس دستاوردهای حوزههای کیمیاگری (ونجوم)، و نورشناسی (مناظر) به روشی تحلیلیـتوصیفی تبیین گردید. در علتیابیها، یافتههای مبتنی بر دانش زمانه کاویده شد. گردآوری دادهها، اسنادی و کتابخانهای، و شیوۀ تحلیل، کیفی است. نمونههای موردی بهگونهای برگزیده شد تا تحول بازنمایی آب را نشان دهد. پژوهش، با نگاهی تاریخی و بنیادین پیش رفت. بررسیها نشان داد نقرهگونکردن آبها، میراث سنتهای پیشین و یافتههای نجوم (کیمیاگری) نیست، بلکه نورشناسان آن دوران، تبیینکنندۀ چنین انتخابی است. نگارگر با این تدبیر، به بیانی دست یافته که با درک دیداریاش از جهان پیرامون، همارز است. از آنجاکه پژوهشهای جدید، از زوایای گوناگون به آثار مینگرد، بایسته است نگارههای ایرانی نیز افزونبر دریافتهای فراگیر، از جهاتی دیگر (مانند دانش همدوره) سنجیده شود. پژوهش پیشرو با همین هدف، درپیِ تبیین علمی انتخاب نقره برای بازنمایی آب است. | ||
کلیدواژهها | ||
نورشناسی اسلامی (علم مناظر)؛ نگارگری ایرانی؛ نقره؛ بازنمایی آب؛ ابن هیثم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Manifestation of Sientific Ideas in Persian Miniature Paintings: The significance of Silver in Representing Water based on Optics | ||
نویسندگان [English] | ||
Maryam Keshmiri1؛ Zahra Rahbarnia2 | ||
1alzahra university | ||
چکیده [English] | ||
The remaining works of Persian miniature painting which have survived the wars, fires, etc. indicate that from the middle of the eighth century A.H. the solved silver was used by the painters for coloring and for representation of the surface of water instead of drawing blue lines. This usage raises various questions including why these artists developed such a change. Did this shift have its roots in a forgotten prior tradition or was the result of a novel and fresh view which paved the way for this decision? The present research tries to benefit from a historical and descriptive approach to trace the significance of silver in the representation of water in older traditions (i.e. Sassanid and Manichean traditions). Then it moves on by reviewing the findings of some of the scientific fields contemporary to this turn of the usage such as alchemy and astronomy and optics in an analytic-descriptive method. It is based on Ibn Al-Haytham’s manuscripts about optics, al-Manazir. Ibn Al-haytham or Alhazen was a pioneer of modern optics. He was an Arab Muslim polymath. who made contributions to the principles of optics. In other words in order to find the reasoning behind this decision, the scientific findings of the time has been borne in mind. To gather the proper data that supports the claim, the researcher has used the documentary approach. To analyze them, the qualitative method has been used. The samples presented here are selected in a way to reflect the development of representation of water in Persian miniature painting as a process. This research benefits from a historical and fundamental point of view which led it to a reasonable conclusion. The analysis proved that the application of silver for presentation of the surface of various forms of water for example the seas, rivers, Persian pools and the water in Persian gardens which reflects the sky as a link to Heaven and God, is not in debt of any prior or ancient traditions or any astronomical findings (related to alchemy at that time). But in fact, it is the optics that affected such a choice. The miniaturists used this method to bring a sort of harmony and balance to their work of painting in accordance with their visual understanding of the world around them. Due to the fact that the modern researches attempt to read various works from different perspectives, it seems vital that we also read the Persian works of miniature with a fresher and more open range of possibilities that what have always been applied to them. For instance one can bring the scientific advances contemporary to the creation of these works in dialogue with the decisions made by the painters and see how the scientific advances can affect the artistic creations of an era and the way the artists behave inspired by these findings. Having the same goal in mind, the research in hand, tries to present a scientific reason behind choosing silver for portraying the surface of water in Persian miniatures. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Islamic Optics, Persian Miniature Painting, silver, Representing Water, Ibn al-Haytham (Alhazen) | ||
مراجع | ||
آرنولد، سر تامس دبلیو (1387)، خاستگاهها، نقاشی کتاب، برگردان پرویز مرزبان، در: آرتور پوپ و فیلیس اکرمن، سیری در هنر ایران، ج 5، ویراستة سیروس پرهام، علمی و فرهنگی، تهران. آژند، یعقوب (1389)، نگارگری ایران، پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران، ج 1، سمت، تهران. آقایانی چاوشی، جعفر (1354)، حکیم ابن هیثم و اکتشافات علمی او، نشریة آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت)، دورة چهل و چهارم، شمارة 7، 434ـ504. ابنالندیم، محمدبناسحاق (1381)، الفهرست، برگردان محمدرضا تجدد، نشر اساطیر، تهران. ابنخردادبه، عبیداللهبن عبیدالله (1371)، مسالک و ممالک، برگردان سعید خاکرند، مؤسسۀ مطالعات و انتشارات تاریخی میراث ملل و مؤسسۀ فرهنگی حنفاآ، تهران. ابنخلدون، عبدالرحمنبن محمد (1363)، العبر، تاریخ ابنخلدون، ج 1، برگردان عبدالحمید آیتی، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، تهران. اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1373)، مسالک و ممالک، برگردان محمدبن اسعدبن عبدالله تستری، به کوشش ایرج افشار، انتشارات ادبی و تاریخی، موقوفات دکتر محمود افشاریزدی، تهران. اصفهانی، حمزهبنحسن (1346)، تاریخ پیامبران و شاهان، برگردان جعفر شعار، بنیاد فرهنگ ایران، تهران. الهیثم، حسنبن (1983). المناظر؛ المقالات: 1ـ2ـ3 فی الابصار علی الاستقامه، حققها و راجعها علی الترجمه اللاتینیه عبدالحمید صبره، کویت. نسخۀ آنلاین: http://www.alwaraq.net/Core/waraq/coverpage?bookid=87&option=1 قابل دسترسی در فروردین 1395. براون، ادوارد (1335)، تاریخ ادبی ایران، ج 1، برگردان و حاشیهنویسی علی پاشا صالح، کتابخانۀ ابنسینا، تهران. بلعمی، محمدبن محمد (1373)، تاریخنامۀ طبری، ج 3، به تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، البرز، تهران. بورکهارت، تیتوس (1387)، کیمیا، علم جهان، علم جان، برگردان گلناز رعدی آذرخشی و پروین فرامرزی، حکمت، تهران. تفضلی، احمد (1393)، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، سخن، تهران. دامپییر، ویلیام سیسیل (1371)، تاریخ علم، برگردان عبدالحسین آذرنگ، سمت، تهران. دکره، فرانسوآ (1380)، مانی و سنت مانوی، برگردان عباس باقری، فرزان روز، تهران. سامی، علی (1355)، معماری ایران در عهد ساسانی، هنر و مردم، ش 165 و 166، 24ـ41. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1375)، صور خیال در شعر فارسی: تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریۀ بلاغت در اسلام و ایران، آگاه، تهران. صفا، ذبیحالله (1366)، تاریخ ادبیات در ایران، ج 1، فردوس، تهران. طبری، محمدبنجریر (1380)، تاریخ طبری، ج 13، برگردان ابوالقاسم پاینده، اساطیر، تهران. طبری، محمدبنجریر (1383)، تاریخ طبری، ج 5، برگردان ابوالقاسم پاینده، اساطیر، تهران. عمادی، عبدالرسول (1382)، نور ماه از نظر ابنهیثم، آینۀ میراث، دورۀ جدید، شمارۀ 20، 59ـ120. فارسی، کمالالدین (1347 ق.)، تنقیحالمناظر، مجلس دایرهالمعارف العثمانیه الکائنه، هند. کلیم کایت، هانس یوآخیم (1384)، هنر مانوی، برگردان ابوالقاسم اسماعیلپور، اسطوره، تهران. مختاری، بهاالدین عثمان (1341)، دیوان عثمان مختاری، به اهتمام جلال الدین همایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران. مسعودی، ابوالحسن علیبن حسین (1389)، التنبیه و الاشراف، برگردان ابوالقاسم پاینده، علمی و فرهنگی، تهران. معصومی همدانی، حسین (1362)، حرف تازۀ ابنهیثم، نشریۀ دانش، شمارۀ 18، 47ـ58. نصر، سیدحسین (1359)، علم و تمدن در اسلام، برگردان احمد آرام، خوارزمی، تهران. نظیف، مصطفی (1394)، ابنهیثم و دانش نورشناسی او، برگردان فاطمه موحد محصل طوسی، دانشگاه تهران و شهید باهنر کرمان، تهران و کرمان.
Church, Ella Rodman (1886), Artistic Embroidery: Cantaining Practical Instruction in the Ornamental Branches in Needlework, F. M. Luptons, New York. Falco, Charls M and David Hockney (2009), Ibn Heytham's Contributions to Optics, Art, and Visual Literacy, In: Painted Optics Symposium, Re-examining the Hockney-Falco thesis 7 years on September 2008, Florence. Falco, Charls M & David Hockney (2004), The Art of the Science of Reneaissance Painting, In: proceeding of the symposium on Effective Presentation & Interpretation in Museums, The National Gallery of Ireland & Dublin. Gulacsi, Zsuzsanna (2005), Mediaeval Manichaean Book Art, A Codicological Study of Iranian and Turkic Illuminated Book Fragments from 8th-11th Century East Central Asia, Brill Academic Publishers and Others, Boston. Ibn al-Haytham (1989), The Optics of Ibn al-Haytham, Translated with introduction by A. I. Sabra, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts. Ibn al-Haytham (2001), Alhacen’s Theory of Visual Perception: A Critical Edition, with English ranslation and Commentary, of the First Three Book of Alhacen's De Aspectibus, the Medieval Latin Version of Ibn Al-Haytham's Kitab Al-Manazir, vol. 1, Translated by Mark Smith, American Philosophical Society Press, Philadelphia. Rashed, R. (1996), Ibn Al-Haytham, in: Encyclopedia of History of Arab Scientis, vol. 2, Routledge, London. Sabra, A. I. (1989), The Optics of Ibn Al-Haytham, The Warburg Institude University of London.
منابع تصاویر پوپ، آرتور و فیلیس اکرمن (1387)، سیری در هنر ایران، ج 10، ویراستۀ سیروس پرهام، علمی و فرهنگی، تهران. کورکیان، آنماری و ژ. پ. سیکر (1387)، باغهای خیال، برگردان پرویز مرزبان، فرزان روز، تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 15,301 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,620 |