سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,500
تعداد مشاهده مقاله124,084,955
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,189,039
نیری, هادی, سالاری, ممند, گنجائیان, حمید, امانی, خبات. (1396). ارزیابی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین برای گسترش کالبدی شهر سنندج با اعمال مناطق ممنوعه. , 5(1), 127-145. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63213
هادی نیری; ممند سالاری; حمید گنجائیان; خبات امانی. "ارزیابی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین برای گسترش کالبدی شهر سنندج با اعمال مناطق ممنوعه". , 5, 1, 1396, 127-145. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63213
نیری, هادی, سالاری, ممند, گنجائیان, حمید, امانی, خبات. (1396). 'ارزیابی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین برای گسترش کالبدی شهر سنندج با اعمال مناطق ممنوعه', , 5(1), pp. 127-145. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63213
نیری, هادی, سالاری, ممند, گنجائیان, حمید, امانی, خبات. ارزیابی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین برای گسترش کالبدی شهر سنندج با اعمال مناطق ممنوعه. , 1396; 5(1): 127-145. doi: 10.22059/jurbangeo.2017.63213

ارزیابی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین برای گسترش کالبدی شهر سنندج با اعمال مناطق ممنوعه

پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری
مقاله 9، دوره 5، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 127-145    اصل مقاله (1.94 M)
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2017.63213
نویسندگان
هادی نیری* 1؛ ممند سالاری1؛ حمید گنجائیان2؛ خبات امانی2
1استادیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه کردستان
2کارشناس ارشد هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه تهران
چکیده
استقرار و پیدایش هر شهر بیش از هر چیز تابع شرایط و موقعیت جغرافیایی آن است؛ زیرا عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان‌گزینی، حوزۀ نفوذ، توسعۀ فیزیکی و فرم شهری اثر قاطعی می‌گذارند. تحقیق حاضر با هدف پتانسیل‌سنجی توسعۀ کالبدی شهر سنندج، ابتدا موانع و محدودیت‌های موجود را شناسایی کرده، سپس نواحی مناسب و نامناسب برای توسعۀ شهری را تفکیک می‌کند. به‌منظور انجام پژوهش حاضر از ابزارهایی مانند نقشه‌های توپوگرافی 1:25000، نقشۀ زمین‌شناسی 1:100000، اسناد، گزارش‌ها، کتاب‌های موجود و همچنین لایه‌های اطلاعاتی مورد نیاز استفاده شده است. برای نیل به اهداف تحقیق، ابتدا عوامل مهم مؤثر در شکل‌گیری شهرها ازجمله شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه و فاصله از نقاط شهری بررسی شده و نواحی‌ای که ازنظر این پارامترها در محدودیت قرار دارند، مشخص شدند. در ادامه، پس از تشخیص نواحی ممنوعه، سایر محدوده‌های منطقۀ مورد مطالعه با استفاده از مدل‌های منطق فازی و AHP به سه ردۀ نسبتاً مناسب، مناسب و بسیار مناسب تقسیم شد. نتایج نشان می‌دهد که 36درصد از مساحت نقشه، منطقۀ ممنوعه بوده و برای توسعۀ شهری مناسب نیست. نتایج تحلیلی‌تر بیانگر آن است که پهنۀ برآورد‌شدۀ مناطق ممنوعه نسبتاً زیاد است و با آنکه غالباً منطبق بر پهنه‌های پیرامونی است، بخشی از نواحی داخلی محدودۀ مورد مطالعه را نیز شامل می‌شود. این مسئله که ناشی از شرایط توپوگرافیک و نیز تکتونیکی خاص منطقه است، بیانگر اهمیت ارزیابی‌های محیطی و ژئومورفولوژیکی در مدیریت صحیح‌تر شهری است. سایر پهنه‌های مطالعاتی به ترتیب 1/25درصد نسبتاً مناسب، 7/23درصد مناسب و 2/15درصد پهنۀ بسیار مناسب برآورد شده‌اند. پهنه‌های موجود به دلیل رویکرد سیستمی موجود در پژوهش و به تبع آن، ارزیابی متغیرهای تأثیر‌گذار مرتبط، قابلیت کاربری دارند. به بیانی می‌توان گفت تراکم بیشتر اراضی بسیار مناسب در محل کنونی شهر سنندج و اطراف آن به دلیل شرایط طبیعی و انسانی درخور توسعۀ شهری است. باوجوداین ضرورت درنظرگرفتن و اعمال این ارزیابی‌های سیستمی محیطی در مدیریت شهری درخور توجه است.
کلیدواژه‌ها
توسعۀ شهری؛ تناسب زمین؛ مناطق ممنوعه؛ سنندج
عنوان مقاله [English]
Geomorphological Assessment of Land Suitability for the Physical Expansion of Sanandaj City Applying Restricted Areas
نویسندگان [English]
Hadi Nayyeri1؛ Mamand Salari1؛ Hamid Ganjaian2؛ Khadat Amani2
1Assistant professor of geomorphology, Department of Geomorphology, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan
2MA in hydrogeomorphology, Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran
چکیده [English]
Introduction
The Third World cities, in recent years, are faced with numerous problems, including population growth, uncontrolled migration and consequently increasing disproportionate construction with environmental capabilities. This heterogeneous development has multiplied the vulnerability of cities to the risks involved. The fact is that the structure of the spatial and physical development of cities is very complicated. This problem prevents many attempts to analyze and communicate useful and effective policies and approved plans of the city. Therefore, understanding the natural structure of the area, on the one hand, could have the breadth of vision and knowledge of the environment and, on the other hand, provides a measured and considered the possibility of any movement in the environment by humans in the form of a regular system. Establishment and creation of a city, more than anything else, depends on the conditions of its geographic location, because the natural phenomena have a decisive effect in location, sphere of influence, urban physical and morphological development. Natural phenomena act as sometimes positive and sometimes negative factors and inhibitors. Therefore, any development in natural areas should be done with appropriate programs and management plans and zoning so that, along with the people use of the region, it is possible to preserve its natural values and, thereby achieve continuous operation of the area. To achieve this objective, urban land-use planning is considered as one of the main aspects of building the city. Due to the turmoil, the problems of the cities have been considered. In this connection, environmental and especially geomorphological features, in the direction of optimal management of this process are very significant and have important role and should be considered and evaluated as a necessity in connection with the selection and development of environments settlements and especially urban areas.
 
Methodology
In this study, to investigate and zoning favorable areas for urban development, 8 different factors of slope, aspect, elevation, geology, land use, distance to fault, distance from the river and distance from urban areas have been used as factors of this research. In order to analyze the data and locating suitable areas for respective objectives, restricted areas method and fuzzy logic with AHP models have been used. The restricted areas method is for site selection of the settlements appropriate for all criteria. For this purpose, restricted areas have been identified that are fit for the purposes of urban development. Then, for the areas that are off-limits, zoning action is taken by using a combination of fuzzy logic and AHP. In the present study, in order to prioritize the criteria and determine the weights of each of them, the AHP model is used. For this purpose, the opinions of relevant experts are used. Moreover, the final weight of each criterion is obtained after comparing test criteria. In order to increase the accuracy of the study and comparison, fuzzy logic model associated with linear membership function is used to layers.
 
Results and discussion
For site selection of suitable areas for urban development in the study area, eight parameters were used. After gaining weight factors and identifying restricted area, the layers of fuzzy data were collected and have become comparable. Then, according to the final weight of the criteria and the restricted areas, data layers are combined and integrated in GIS. Gamma fuzzy operator is used to adjust the sensitivity of the very high multiplication sensitivity and very low phase addition operator fuzzy. The results obtained from integrating layers as well as restricted areas (Figure 12) indicates that a large portion of the study area is restricted areas and unsuitable for its respective purpose. Unlike marginal and peripheral areas, central areas of the study area have fair potential for urban development goals. In fact, many of these areas are off-restricted areas.
 
Conclusion
In this study, different aspects of urban development in Sanandaj city were examined in different directions and using natural parameters. Finally, the total area of 208 square km under study were evaluated and placed in three categories of relatively good, good and very good. Mountainous areas, high-altitude regions and consequently high slope regions with crossing streams and multiple faults, and restricted areas for urban development have the greatest area (36%) of the map. Relatively good areas for development are in second place, 25.1%, and located mostly in southern and eastern parts of the map. The 23.7% of the total area under consideration is allocated to the good fields in the northern parts of urban development. Moreover, 15.2% of map area is allocated to very good lands for urban development. This covers much of the center of the map and the current location of Sanandaj City. Finally, the results of this research are in a borderline management state for the present situation and provide management horizon for urban development patterns in the future.
کلیدواژه‌ها [English]
urban physical expansion, geomorphological urban restrictions, restricted areas, Sanandaj
مراجع
  1. پرورش، حسین؛ دهقانی، محسن؛ نوحه‌گر، احمد (1389)، «مقایسۀ روش آمایش فیزیکی (ژئومرفولوژی) و روش آمایش سرزمین جهت ارزیابی توان اکولوژیکی حوزۀ آبخیز نساء در استان هرمزگان»، مجلۀ آمایش سرزمین، شمارۀ 2، دورۀ 2، ص 50-27.
  2. حبیبی، کیومرث؛ پوراحمد، احمد (1384)، طرح جامع شهر سنندج، سنندج: انتشارات دانشگاه کردستان.
  3. زبردست، اسفندیار (1380)، «کاربرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای»، نشریۀ هنرهای زیب، شمارۀ 10، ص 21-13.
  4. زیاری، کرامت‌الله (1383)، برنامه‌ریزی شهرهای جدید، چاپ چهارم، تهران: سمت.
    1. ستایشی نساز، حسن؛ روستایی، شهرام؛ عمرانی دورباش، مجتبی؛ زارع پیشه، نرگس (1393)، «بررسی تنگناهای ژئومورفولوژیکی و تأثیر آن بر توسعۀ فیزیکی شهر با استفاده از GIS و روش AHP (مطالعۀ موردی: شهر گیوی)»، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، سال دوم، شمارۀ 4، ص 16-1.
  5. شناور، بامشاد؛ حسینی، سید محسن؛ اورک، ندا (1395)، «ارزیابی توان سرزمین به‌منظور استقرار کاربری توسعۀ شهری با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار (WLS) در محیط سامانۀ اطلاعات مکانی (GIS)، (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز زرد خوزستان)»، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دورۀ هجدهم، شمارۀ 3، ص 114-98.
  6. قرخلو، مهدی؛ پورخباز، حمیدرضا؛ امیری، محمدجواد؛ فرجی سبکبار، حسنعلی (1388)، «ارزیابی توان اکولوژیـک قزوین جهت تعیین نقاط بالقوه توسعه شهری با استفاده از RS و GIS»، مجلۀ مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال اول، شمارۀ 68، ص68-51.
  7. قنواتی، عزت اله؛ دلفانی گودرزی، فاطمه (1392)، «مکان‌یابی بهینۀ توسعۀ شهری با تأکید بر پارامترهای طبیعی با استفاده از مدل تلفیقی فازی/ AHP»، دوفصلنامۀ ژئومورفولوژی کاربردی ایران، سال اول، شمارۀ اول، ص 60-45.
  8. کرم، امیر؛ قلی‌زاده، آیلا؛ آقا علیخانی، مرضیه (1392)، «تعیین پهنه‌های مناسب برای توسعۀ شهری با استفاده از پارامترهای طبیعی (مطالعۀ موردی: شهرستان ماکو)»، فصلنامۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی‌شهری چشم‌انداز زاگرس، سال پنجم، شمارۀ 15، ص 159-147.
    1. نیری، هادی؛ خالق‌پناه، کمال؛ کرمی، محمدرضا؛ احمدی، خه‌بات، نشریۀ علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، سال 20، شمارۀ 57، ص 294-277.
  9. مالچفسکی، یاچک (1392)، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری، ترجمۀ اکبر پرهیزگار و عطا غفاری، چاپ دوم، تهران: سمت.
    1.  میرکتولی، جعفر؛ حسینی، سید محمدحسن (1393)، «ارزیابی تناسب میان‌بافتی شهر گرگان برای توسعۀ میان‌افزا با استفادۀ ترکیبی از AHP و GIS»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شمارۀ نهم، ص80-69.
    2. نوروزی خطیری، خدیجه؛ امیدوار، بابک؛ ملک محمدی، بهرام؛ گنجه‌ای، سجاد (1392)، «تحلیل ریسک مخاطرات چندگانۀ شهری در اثر سیل و زلزله (مطالعۀ موردی: منطقۀ بیست تهران)»، مجلۀ جغرافیا و مخاطرات محیطی، شمارۀ هفتم، ص 68-53.
    3. امینی ورکی، سعید؛ مدیری، مهدی؛ شمسایی زفرقندی، فتح‌اله؛ قنبری‌نسب، علی (1393)، «شناسایی دیدگاه‌های حاکم بر آسیب‌پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی و استخراج مؤلفه‌های تأثیر‌گذار در آن با استفاده از روش کیو»، دوفصلنامۀ علمی و پژوهشی مدیریت بحران، ص 18-5.
    4. صفاری، امیر؛ کرم، امیر؛ مرادی، عیسی؛ زنگنه، سمیه (1393)، «کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی کالبدی سکونتگاه‌های شهری و روستایی، مطالعۀ موردی: شهر اراک»، اولین همایش ملی علوم جغرافیایی ایران، تهران.
    5. نگارش، حسین (1382)، «کاربرد ژئومورفولوژی در مکان‌گزینی شهرها و پیامدهای آن»، مجلۀ جغرافیا و توسعه، دورۀ 1، شمارۀ پیاپی1، ص 150-133.
      1.  Adeli, Zahra., Khorshiddost, Alimohammad., )2011(, “Application of Geomorphology in Urban planning: Case study in Landfill site selection”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 19: 662-667.
      2. Costea, Marioara., )2016(, Landforms and urban development, An example of urban geomorphology from Romania (Sibiu, Transylvania(, Brukenthal, Acta Musei, 11, 3: 491-506.
      3. Ahadnejad, Vahid., Hirt, Ann. Marie., Alizadeh, Hassan., (2016), “Geological constraints on sustainable urban growth and management of the metropolis of Tehran, Iran«. Special Paper of the Geological Society of America, 520: 273-286.
      4. Tolga, Ethem., Demircan, Levent., Kahraman, Cengiz., )2005(, “Operating system selection using fuzzy replacement analysis and analytic hierarchy process”. Journal Production economics, 97: 1,89-117.
      5. Laribi, Abdallah., Walstra, Jan., Ougrine,Moussa., Seridi, Ahcene., Dechemi,Noureddin., )2015(, “Use of digital photogrammetry for the study of unstable slopes in urban areas: Case study of the El Biar landslide”, Algiers. Engineering Geology, 187: 73-83.
      6. Del Monte,Maurizio., Daorefic, Maurizio., Luberti, Gian. Marco., Marini, Roberto., Pica,Alessia., Vergari,Francesca., )2016(, “Geomorphological classification of urban landscapes: the case study of Rome (Italy)”. Journal of Maps, 12: 178-189.
      7. Fernandez, Veronica, Botero.,)2009( , Geo-information for measuring vulnerability to earthquake: a fitness for use approach. PhD thesis, ITC, Netherland.
      8. Thapa, Rajesh. Bahadur., )2012(, “Monitoring landscape change in Kathmandu metropolitan region using multi-temporal satellite imagery. Proceedings of SPIE - The International Society for Optical Engineering”, Volume 8528, Article number 85281P.
      9. Tran,Van, Troung., Pham, Van, Cu., Laffly,Dominique., )2016(, “Urban expansion and landscape change analysis using remote sensing and survey: A case study in Ha Long bay area,Vietnam”. 8th International Conference on Knowledge and Systems Engineering, KSE, Article number 7758073: 315-320.
      10. Sudhira, H, S., Ramachandra , T,V., jagadish, K,S., )2004(, “urban spraw1: metrics, dynamics and modelling using GIS”. international journal of Applied Earth Observation and Geoinformation,5,1: 29-39.
      11. Chang, N,B., Parvathinathan, G., Breeden, J,B., )2008(, “Combing GIS with Fuzzy malticriteria decicsion making for landfill siting in a fast ــgrowing urban region”. Jornal of Environmental management. 87: 139 -153.
      12. Liu, Yan Sui., Wang, Jie, Yong, Guo, Li Ying., )2006(, “GIS- Based assessment of land suitability for optimal Allocation in the qinling mountains, china”. Pedosphere, 16: 579-586.
      13. Burak, Guneralp., Inci, Guneralp., Liu, Ying., )2015(, “Changing global patterns of urban exposure to flood and drought hazards”. Global Environmental Change, 31: 217-225.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 930
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,520


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب