تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,495 |
تعداد مقالات | 70,188 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,343,712 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,561,364 |
آسیبشناسی مسئلۀ تعدد زوجات در حقوق و رویۀ قضایی ایران | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 2، تیر 1396، صفحه 265-289 اصل مقاله (1.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2017.234502.881 | ||
نویسندگان | ||
مهدیه محمدتقی زاده* 1؛ زهرا حمیدی سوها2 | ||
1استادیار گروه مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبائی | ||
2کارشناس ارشد مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
پدیدة چندهمسری از مباحثی است که در قرن اخیر بسیار مورد توجه اندیشمندان اجتماعی قرار گرفته است. نکتة درخور تأمل در این تبیینها، اتخاذ سرسختانة موضع دفاع یا مخالفت با چندهمسری است. از نظر برخی افراد، چندهمسری در زمانهای گذشته رسم بوده است و اینک در بیشتر جوامع مرسوم نیست. از نظر گروه دیگر، تنها اصل تجویز آن در متون دینی، بر جواز انجام آن کفایت میکند. با توجه به این مسئله، که چندهمسری تحت عنوان «تعدد زوجات» تابع وجود شرایطی خاص (برگرفته از شرع و قانون) برای امکان تحقق است، حمایت از حقوق زنان، سلامت جامعه و پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم چندهمسری بر خانواده، بهمنزلة اساسیترین نهاد اجتماعی، اهمیت توجه قانونگذار به این مقوله را دوچندان میکند. در مقالۀ حاضر، به روش کتابخانهای، با رویکرد تحلیلیـ توصیفی و استنتاجی، پس از بررسی تعدد زوجات در اسلام و پرداختن به این مسئله که اصل بر «تکهمسری» است، به بررسی قوانین مرتبط با آن در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده پرداخته و پس از تحلیل نموداری 20 پروندۀ مرتبط با تعدد زوجات، درنهایت در جهت حمایت از تحکیم بنیان خانواده و در دفاع از حقوق زنان و اطفال در خانوادههایی که با این معضل روبهرو میشوند پیشنهادهای قانونی ارائه شده است. مبتنی بر این امر که علل مشروع و موجه تقاضای ازدواج مجدد در قانون نام برده شود و دادخواست ازدواج مجدد منوط به وجود یکی از این علل به دادگاه به طرفیت زوجه ارائه شود و همچنین نهاد مشاورة تخصصی در دادخواستهایی که به سبب نشوز و عدم تمکین است در متن قانون پیشبینی شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تعدد زوجات؛ تکهمسری؛ حقوق؛ قانون؛ رویة قضایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Pathology of the problem of polygamy in Iranian law and procedure | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahdieh Mohammad Taghizadeh1؛ Zahra Hamidi Soha2 | ||
1Assistant Professor, Department of Women Studies, Allameh Tabataba'I University | ||
2MA in Women Studies, Tarbiat Modares University | ||
چکیده [English] | ||
Over the past decade, the phenomenon of polygamy has received a great deal of attention from researchers. The point to be considered in the related explanations is the stubborn adoption of a position of defense or opposition to polygamy. For some polygamous people, it has been customary in the past, but it is now not common in most societies. For other groups, however, its prescription in religious texts has made polygamy sufficiently allowable. Given the fact that "polygamy", understood as “multiple marriages”, is subject to the existence of certain conditions (derived from sharia and law) for its realization, therefore, protection of women's rights, community health, direct and indirect consequences of polygamy on the family as the most fundamental institution of society dictates the importance of the legislator's attention to this issue. The present article, using the library method, with an analytical-descriptive and inferential approach, after examining polygamy in Islam and addressing the issue of the principle of "unilateralism", aims to examine its related laws in civil law and law support for the family. Finally, after chart analysis of 20 cases related to polygamy, the legal proposals are presented to support the consolidation of the family foundation and to protect the rights of women and children in families facing this problem, relying on the fact that it is necessary to present legitimate and justifiable reasons for marrying a second wife; and the resignation of such marriage is subject to the existence of one of these reasons. Moreover, the reasons for the trial and also the specialized counseling body in the petitions which are due to non-compliance are in the text of the law. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Polygamy, monogamy, law, judicial procedure | ||
مراجع | ||
[1] قرآن کریم. [2] قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده. [3] اسعدی، سیدحسن (1387). خانواده و حقوق آن، مشهد: بهنشر. [4] انصاری، مرتضی (1415). کتابالنکاح، قم: المؤتمر العالمی. [5] بداغی، فاطمه (1387). «ازدواج مجدد در کشورهای اسلامی»، فصلنامةشورای فرهنگیـ اجتماعی زنان، س 10، ش 40، تابستان. [6] جاوید، محمدجواد (1389). «از فرهنگ چندهمسری تا حقوق چندهمسری»، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، دورة 2، ش اول، پاییز. [7] جبعی (شهید ثانی)، زینالدین بن علی (1403). شرح اللمعه الدمشقیه، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی. [8] حاجیعلی، فریبا (1388). «مبانی فقهی و حقوقی نظام تعدد زوجات در خانواده»، فصلنامة فقه و حقوق خانواده، دورة 14، ش 50، تابستان و پاییز. [9] حکیمپور، محمد (1382). حقوق زن در کشاکش سنت و تجدد، تهران: نغمة نواندیش. [10] خویی، سیدابوالقاسم (1404). مبانی العروة الوثقی (کتاب النکاح)، النجف الاشرف: مدرسةدارالعلم. [11] رمضان نرگسی، رضا (1384). «بازتاب چندهمسری در جامعه»، فصلنامة کتاب زنان،بهار. [12] زحیلی، وهبه (1418). الفقه الاسلامی و ادلته، ج 5 و 9، دمشق: دارالفکر، چ 4. [13] زحیلی، وهبه؛ البغا، مصطفی؛ لحام، حنان (2000). تعددالزوجات فی الاسلام، تحقیق: محمد الجش، دمشق: دارالحافظ. [14] شهید ثانی، زینالدین عاملی (1403). مسالک الافهام، ج 5 و 8، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه. [15] طباطبایی، سید محمدحسین (1393). المیزان فی تفسیر القرآن، ج 4، قم: نشر اسلامی. [16] طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (1417). العروةالوثقی، ج 5، قم: نشر اسلامی. [17] طبرسى، فضل بن حسن (1415). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 3 و 7، تحقیق: عدهای از محققان، بیروت: مؤسسة الاعلمی. [18] طوسی، محمد بن حسن (1378). المبسوط، ج 6، تهران: المطبعة الحیدریه. [19] عبده، محمد (1414). الاعمال الکامله، ج 2، تحقیق: محمد عماده، بیروت: دارالشروق. [20] کاتوزیان، ناصر (1375). حقوق خانواده، ج 1، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ 4. [21] کرکی، علی بن حسین (1411). جامع المقاصد، ج 12، قم: مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث. [22] کرمی، محمدتقی؛ سجادی امین، مهدی (1389). «نقد و بررسی مادة 23 لایحة حمایت از خانواده»، مطالعات راهبردی زنان، س 12، ش 48، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان. [23] کوئن، بروس (1377). درآمدی به جامعهشناسی، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: توتیا. [24] گرجی، ابوالقاسم و دیگران (1384). حقوق تطبیقی خانواده، تهران: دانشگاه تهران. [25] گیدنز، آنتونی (1376). جامعهشناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نی. [26] مطهری، مرتضی (1377). مجموعة آثار استاد شهید مطهری، ج 19، تهران: صدرا. [27] معاونت آموزش و تحقیقات قوة قضاییه (1382). مجموعه نشستهای قضایی (3)ـ مسائل قانون مجازات اسلامی (3)، قم: قضا، چ 2. [28] مفید (شیخ مفید)، محمد بن محمد (1410). المقنعه، ج 7، قم: مؤسسة نشر اسلامی. [29] مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1374). تفسیر نمونه، ج 3و 4، تهران: دارالکتب الاسلامیه. [30] مور، استفن (1376). دیباچهای بر جامعهشناسی، ترجمة مرتضی ثاقبفر، تهران: ققنوس. [31] مهری، هما (1377). «بر دانش حقوقی خود بیفزایید»، مجلة حقوق زنان. [32] نجفی، محمدحسن (1367). جواهرالکلام، تحقیق: قوچانی، ج 29 و 30، تهران: دارالکتب الاسلامیه. [33] ویل دورانت (1370). تاریخ تمدن، ترجمة احمد آرام و ع پاشائی و امیرحسین آریانپور، تهران: سازمان انتشارات آموزش و پرورش انقلاب اسلامی، چ 3. [34] ــــــــــ (2001). «مجموعه الوثائق والنصوص القانونیه المتعلقه بوضعیه المرأه بالغرب»، رباط. [35] سیدی بانک اطلاعات آراء دادگاهها و نظریات مشورتی، نگارش 2/4، زمستان. [36] Giddens , Anthony (1993). "Sociology ", Oxford polity. [37] Gould , Julius and Kolb , William.L (1964). "A Dictionary of the social science" , Taristock , publications , London.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,688 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,318 |