تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,383 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,157 |
از هنجارگرایی تا هنجارگریزی: سنخشناسی همنوایی اجتماعی و تحلیلکیفی شرایط علّی موثر بر آن | ||
بررسی مسائل اجتماعی ایران | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 2، آبان 1395، صفحه 77-104 اصل مقاله (463.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2016.63792 | ||
نویسندگان | ||
سهیلا صادقی فسایی1؛ احسان امینیان* 2 | ||
1دانشیار گروه جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری جامعهشناسی مسائلاجتماعیایران، دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
افزایش نرخ جرایم در سالهای اخیر در ایران (خصوصاً در شهرتهران)، توجه به موضوع همنوایی با هنجارهای اجتماعی را برجسته کرده است. در این میان، مطالعه شرایط و موقعیتهایی که کنش را ایجاد میکند (مبتنی بر هنجارگرایی یا هنجارگریزی، بر مبنای روایت کنشگران اجتماعی و ارائه یک سنخشناسی از تیپهای همنوایی و یا ناهمنوایی)، حوزهای عمدتاً مغفول مانده در جامعهشناسی ایرانی است. از اینرو، پژوهش حاضر با اتخاذ روششناسی کیفی و با کاربست تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و مصاحبه با 19 مرد و زن ساکن در شهر تهران، به دنبال کشف ابعاد گوناگون همنوایی و شرایط علّی موثر بر آن از منظر کنشگران اجتماعی است نتایج این تحقیق حاکی از آن است که افراد بر اساس «آگاهی معطوف به نظر» از چرایی و دلایل وجودی یک هنجار اجتماعی مطلع شده و بر اساس «آگاهی معطوف به نتیجه» میتواند یک امر هنجاری را تشخیص داده و از تبعات رعایت هنجارها و یا تخطی از آنها نیز مطلع شوند. از سوی دیگر افراد در زمان مواجهه با یک هنجار با ارجاع به پیامدهای احتمالی آن (مثبت یا منفی)، تصمیم به کنش میگیرند. لذا پیامدانگاری و محاسبه آن از مهمترین عوامل همنوایی با هنجار است. از یک سو کششهای درونی مبتنی بر لذتطلبی و یا جامعهستیزی، عدم فرصتها و انسداد راههای مشروع جهت دستیابی به اهداف بر همنوایی اجتماعی موثر بوده و از سوی دیگر مقاومت فرهنگیِ خرده فرهنگهای گوناگون در جامعه، مانند خرده فرهنگ جوانان و یا طبقات بالای جامعه با نوعی انحراف و تعارض عامدانه با هنجارهای مسلط همراه است (به منظور به چالش کشیدن قدرت حاکم) که این مسئله میزان همنوایی را به شدت کاهش میدهد. بر این اساس، تیپهای گوناگون همنوایی عبارتند از: همنوایی متعهدانه، همنوایی مصلحت گرایانه، همنوایی اجبارگرایانه و همنوایی عادت گرایانه. تیپهای هنجارشکنی نیز عبارتند از: هنجارشکنی غافلانه، هنجارشکنی عامدانه، هنجارشکنی منفعت گرایانه، هنجارشکنی اجبارگرایانه و هنجارشکنی عادت گرایانه. | ||
کلیدواژهها | ||
همنوایی اجتماعی؛ هنجارشکنی؛ محاسبه اجتماعی؛ کنترل اجتماعی؛ فشار اجتماعی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
From Normality to norm-breaking: Typology of social conformity and qualitative analysis of causal conditions affecting it ffecting | ||
نویسندگان [English] | ||
Soheila Sadeghi Fasaie1؛ Ehsan Aminian2 | ||
1Associate professor, sociology Department, University of tehran, Iran | ||
2Ph.D. Student, Kharazmi University, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Increasing crime rates in recent years in Iran -especially in Tehran- have highlighted the subject of conformity with social norms. In the meantime, the study of the situations and conditions that create action (based on normality or norm-breaking, based on the narrative of social actors and the presentation of a typology of conformity or non-conformity types) is a largely neglected field in Iranian sociology. Therefore, this study adopts a qualitative methodology and uses a semi-structured deep interview technique and interviews with 19 men and women living in Tehran and seeks to explore the various dimensions of conformity and the causal conditions affecting it from the perspective of social activists. The results of this study indicate that Individuals are informed on the basis of " theoretical consciousness" from existence reasons of a social norm and they can recognize a normative fact based on "consequential consciousness" and they can aware from the consequences of conformity with social norms or deviation of them. also, when individuals encounter a norm, they refer to its possible consequences (positive or negative) and then they decide to action. Therefore, consequences and its calculation are the most important factors of conformity with the norm. On the one hand, inner drives (attraction) based on pleasure or anti-sociality Lack of opportunities and obstruction of legitimate ways to achieve purposes are effective on social conformity and on the other hand, the cultural resistance of various subcultures in society, such as the subculture of the youth or the upper classes of society is accompanied by a kind of deviation and intentional conflict with dominant norms (in order to challenge the ruling power) that this issue greatly reduces the degree of conformity. Accordingly, different types of conformity are: conformity based on commitment, conformity based on benefit, conformity based on compulsion and conformity based on habit. Types of norm-breaking are: norm-breaking based on neglect, norm-breaking based on intentional, norm-breaking based on benefit, norm-breaking based on compulsion and norm-breaking based on habit. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
social conformity, norm- breaking, social calculate, social control, social pressure | ||
مراجع | ||
- آرون، ریمون (1386). مراحل اساسی اندشیه در جامعه شناسی. ترجمه: باقر پرهام. تهران: انتشارات علمی- فرهنگی. - ارزشها و نگرشهایایرانیان (1381). یافتههایپیمایش در 28 استانکشور. وزارت فرهنگوارشاداسلامی. - پورافکاری، نصرتالله (1385). فرهنگ جامعروانشناسی–روانپزشکی و زمینههای وابسته. تهران: انتشارات فرهنگمعاصر. - -ریتزر، جرج (1385). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی. - سراجزاده، حسین (1383). نیمهپنهان، گزارش نوجوانان شهر تهران از کجرویهایاجتماعی و دلالتهای آن برای مدیریتفرهنگی. مجله علومانسانی دانشگاه شهیدبهشتی. شماره 41 و 42. - سراجزاده، حسین وجواهری، فاطمه (1382). نگرشها و رفتاردانشجویان، تهران: دفتر مطالعات و برنامهریزیفرهنگیاجتماعی. وزارت علوم تحقیقات و فناوری. - صدیقسروستانی، رحمتالله (1383). آسیبشناسیاجتماعی. تهران: انتشارات دانشگاهتهران. - طالبان، محمدرضا (1378). دینداری و بزهکاری در بین جوانان تهران. تهران: اداره آموزشوپرورش منطقه 5. - عبدی، عباس (1381). نارساییهای قانون و حقوق در فرهنگعمومی، در معمای حاکمیتقانون در ایران. تهران: انتشارات طرحنو. - فخرایی، سیروس (1375). بررسی میزان قانونپذیری و عوامل موثر بر آن. دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی آذربایجانشرقی، طرحپژوهشی. - فیروزجائیانگلوگاه، علیاصغر (1388). تحلیل جامعهشناختی قانونگریزی در شهر تهران، رساله دکتری. دانشکده علوماجتماعی، دانشگاهتهران. - قاسمی، وحید (1383). سنخشناسی دانشجویان بر مبنای پدیده روابط دختر و پسر. فصلنامه مطالعاتجوانان. شماره 7. - قدیریاصلی، باقر (1376). سیر اندیشهاقتصادی. تهران: انتشاراتدانشگاه. - کرایب، یان (1379). نظریهاجتماعیمدرن؛ از پارسونز تا هابرماس. ترجمه: عباسمخبر. تهران: انتشارات آگه. - کریمی، یوسف (1384). روانشناسیاجتماعی، مفاهیم، نظریهها و کاربرد. تهران: نشرارسباران. - کوزر،لیوئیس (1386). زندگی واندیشه بزرگان جامعهشناسی. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی. - کیوستو، پیتر (1386). اندیشیههای بنیادی در جامعهشناسی. ترجمه: منوچهرصبوری. تهران: انتشارات نی. - لیتل، دانیل (1381). تبیین در علوماجتماعی. ترجمه: عبدالکریمسروش. تهران: موسسه فرهنگیصراط. - محمدپور، احمد (1389). روشدرروش. تهران: انتشارات جامعهشناسان. - محمدپور، احمد (1390). روش تحقیقکیفی، ضدروش 1، منطق وطرح در روششناسی کیفی. تهران: انتشارات جامعهشناسان. - محمدپور، احمد (1390). روش تحقیق کیفی، ضدروش 2، مراحل و رویههای عملی در روششناسی کیفی. تهران: انتشارات جامعهشناسان - معیدفر، سعید (1379). جامعهشناسی مسائلاجتماعی ایران. تهران: انتشارات سرزمینما. - ممتاز، فریده (1381). انحرافاجتماعی، نظریهها و دیدگاهها. تهران: شرکت سهامیانتشار. - نظرسنجی از مردم تهران درباره رعایتقانون (1373). مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامههای صدا و سیمای جمهوریاسلامیایران. - نظرسنجی از مردم تهران درباره چگونگی رعایت قانون (1374 الف). مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامههای صدا و سیمای جمهوریاسلامیایران. - نظرسنجی از مردم تهران درباره چگونگی رعایتقانون (1374 ب). مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامههای صدا و سیمای جمهوریاسلامیایران. - نظرسنجی از مردم تهران درباره میزان قانونپذیری و چگونگی رعایتقانون (1377). مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامههای صدا و سیمای جمهوریاسلامیایران. - ولد، جرج و دیگران (1380). جرمشناسینظری. ترجمه: علیشجاعی. تهران: انتشارات سمت. - Akers, Ronald L (1991). Self-control as a general theory of crime. Journal of Quantitative Criminology. - Beirne, Piers and James Messerschmidt (1995). Criminology. Harcourt Brace & Company. United States of America. - Carstairs, Catherin (2002). Becoming a "Hype": Heroine Consumption Sub Cultural Formation and Resistance in Canada.1945- 1961. www. Proquest.com (accessed 29 January 2010). - Charmaz, K (2003). Grounded theory: Objectivist and constructivist methods. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (eds), Strategies for qualitative inquiry (2nd ed., pp. 249-291) Thousand Oaks, CA: Sage. - Gottfredson, Michael R. & Hirschi, Travis (1990). A general Theory of Crime, Stanford: Stanford UniversityPress. - Gilgun, J. F. (2002). Conjectures and refutations: Governmental funding and qualitative research. Qualitative Social Work, 1 (3), 359-375. - Glaser, BG (1978). Theoretical Sensitivity: Advances in the methodology of Grounded Theory, Sociology Press. - Hirschi, Travis (1969). Causes of delinquency, Berkeley and Los Angeles, University of California Press. - Hebdige, Dick (1979). Subculture. The meaning of style. London, Methuen. - Horton, Paul B. and Chesyer L. Hunt (1987). Sociology. Singapore: McGraw-Hill. - Levine, J. M (1980). Reaction to opinion deviance in small group. In P. B. Paulus (Ed), Psychology of group influence. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Merton, Robert (1971). Social Structure and Anomie. in Mass Society in Crisis, Bernard Rosenberg, Israel Gerver and William Howton, New York, Macmillan Company. - Patton, Michael Quinn (2002) Qualitative Research & Evaluation Methods. London: Sage Publisher. - Peterson, R, D, Wunder, D, F and H, L, Mueller (1999). Social Problems, United State, Prentice Hall. - Siegel, Larry, J (2007). Criminology: Theories, Patterns and Typologies, Thomson Wadsworth, Canada. - Siegel Larry and Joseph Senna (1977). Juvenile Delinquency. New York: West Publishing Company.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 927 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,385 |