پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,525 |
| تعداد مقالات | 70,439 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,982,807 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,106,271 |
آشکارسازی دگرگونی کاربرد زمین: تحلیل ویژگی‌های گسترش برنامه‌ریزی‌نشده در منطقة کلانشهری تهران | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| مقاله 1، دوره 22، شماره 3، آذر 1396، صفحه 15-31 اصل مقاله (1.65 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2017.229636.671663 | ||
| نویسندگان | ||
| زهره عبدی دانشپور1؛ مسعود تارانتاش* 2 | ||
| 1استاد گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه ای گروه شهرسازی دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| گسترش کلانشهرها (یا بزرگ‌شهرها) به‌سوی محیط‌های پیرامونی در دو وضعیت اصلی و انواع وضعیت‌های میانی این دو وضعیت اصلی روی می‌دهد. وضعیت نخست گسترش برنامه‌ریزی‌نشده و رهاشدگی و وضعیت دوم، وضعیتی مهار و هدایت‌شده است. انواع نامعلومی‌هایی که در مسیر و در فرآیند آشکارسازی و تحلیل دگرگونی ساختار فضایی و کاربرد زمین در منطقة کلانشهری تهران وجود دارد؛ نشان از نبود استقرار و یا ناکارآمدی سازوکار برنامهریزی در این منطقة کلانشهری دارد. بر پایۀ آشکارسازی و تحلیل دگرگونی ساختار فضایی و کاربرد زمین در منطقة کلانشهری تهران می‌توان به تولید پیشنهادهایی درخور شرایط موجود، به‌منظور استقرار سازوکاری برای پایش، بازبینی، و فرابینی این دگرگونی‌ها پرداخت و نتایج آن را همچون سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری دربرنامه‌ریزی و مدیریت چنین منطقه‌هایی به‌کار بُرد. در این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی برای آشکارسازی دگرگونی ساختار فضایی و کاربرد زمین، بعنوان هدف اصلی مقاله، با استفاده از روش‌های اندازه‌گیری اندازۀ محیط ساخته‌شده در برابر فضای باز، که با تحلیل محتوای پژوهش‌های مرتبط و با توجه به قیود داده‌های در دسترس انتخاب شده‌است، دگرگونی از دهة 1350 تا 1390 اندازه‌گیری گردیده. تحلیل نتایج دگرگونی، و تحلیل الگوواره‌های اصلی و فرعی گسترش منطقة کلانشهری تهران نشان می‌دهد گرایش چگونگی گسترش این منطقة کلانشهری به گسترش برنامه‌ریزی‌نشده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلانشهر؛ منطقة کلانشهری (منطقة بزرگ‌شهری)؛ گسترش برنامه‌ریزی‌نشده؛ آشکارسازی دگرگونی کاربرد زمین؛ روش‌های تشخیص و پیش تشخیص؛ منطقة کلانشهری (منطقة بزرگ‌شهری) تهران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Revealing land-use transformation: Analysing specifications of unplanned growth in the metropolitan region of Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zohreh A. Daneshpour1؛ masoud tarantash2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Problem under study: Metropolitan growth toward their peripheral environments and shaping the metropolitan regions occur in two major situations and various states amidst. One major form is unplanned and uncontrolled with unintended consequences. In the second situation, metropolitan growth is planned and directed towards pre-set goals, with an indication of the existence of a current and effective planning system. Ideal type of mentioned situations can be rarely found in more and less developed countries of the world, while most metropolitan areas experience their growth in situations that are in-between these two major situation. Absence of effective mechanism for survey, review, and monitoring of land-use transformation is one the characteristics of unplanned metropolitan growth. Lack of complete and integrated information system, and constraints on revealing and analysing spatial structure and land-use transformation, implies the absence or ineffectiveness of planning mechanism in the metropolitan region of Tehran, which is the geographical-administrative space under study in this article. Purpose: The purpose of this article is to make an attempt to revealing land-use transformation in the metropolitan regions and by reviewing and analysing relevant methods, to select an appropriate method for analysing the metropolitan region of Tehran. Reviewing and analysing the metropolitan region of Tehran in this article is restricted to planning and policy-making spheres. Based on the analysis for revealing land-use transformation in the metropolitan region of Tehran, some suggestions emerged to initiate suitable mechanism to survey, review, and monitor such transformations. A suggested mechanism could be used as a decision support system in the planning and management of metropolitan regions. Methodology: A descriptive-analytical approach, as an overall method that has been applied in this article, has conceived and adopted a three staged process of diagnosis and prognosis methods: First stage deals with the theoretical foundations and the technical aspects of the subject under study so that to find the appropriate guiding principles for the analysis bound for revealing land-use transformation in metropolitan regions. Second stage is concerned with formulating guiding principles that emerged in the first stage, and was with due consideration to the constraints related to access to the required information and the existence of accessible databases in order to find an appropriate method for the intended analysis of the metropolitan region of Tehran. Third stage is allocated to the application of the method that emerged in the second stage, in order to reveal land-use transformation along with analysing specifications of unplanned growth in the metropolitan region of Tehran. Achievement: Devising and applying an approach for analysing and revealing land-use transformation, due to the unplanned growth of Tehran towards its peripheral natural environment, is the main outcome and achievement of this article. Also, an emphasis has been put upon designing and establishing a planning and policy-making mechanism in the metropolitan regions, especially in the metropolitan region of Tehran, which would enable reducing, solving, or preventing the formation of problems related to the invasion of the natural environment by the metropolitan growth. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Metropolis, metropolitan region, Unplanned growth, Revealing land-use transformation, Diagnosis and prognosis methods, The metropolitan region of Tehran | ||
| مراجع | ||
|
آخوندی، ع؛ برک پور، ن؛ اسدی، ا؛ بصیرت، م و طاهرخانی، ح (1387)، چشم انداز نظام حاکمیت منطقة کلان شهری تهران، نشریة هنرهای زیبا، شماره 33، صص 15-26. آخوندی، ع؛ برک پور، ن؛ اسدی، ا؛ طاهرخانی، ح؛ بصیرت، م و زندی، . (1386)، حاکمیت شهر- منطقة تهران: چالش ها و روندها، نشریة هنرهای زیبا، شماره 29، صص 16-5. اسدی، ا و زبردست، ا (1392)، تحلیل الگوهای پراکنده رویی شهری در منطقة کلان شهری تهران با تاکید بر اثرات تفرق نظام تصمیم گیری و کنترل رشد، نامة معماری و شهرسازی، شماره 11، صص 89-105. بهزادفر، م (1388)، طرحها و برنامههای شهرسازی، نشر شهر، تهران. ترابیان، ع و بغوری، ا (1376)، بررسی آلودگیهای ناشی از کاربرد پسابهای شهری و صنعتی در اراضی کشاورزی جنوب تهران، نشریة محیط شناسی، شمارة 18، صص 46- 33. حائری، م (1378). فضای سیاسی و سیاست فضا در شهر تهران. نشریة گفتگو ، 26، صص 69-86. خالوباقری، م (1391)، رویارویی با نابرابری فضایی ضمن به کارگیری برنامه ریزی مبتنی بر ارتقای کیفیت زندگی، مورد مطالعه: منطقة 13 شهر تهران، نشریة اقتصاد و مدیریت شهری، 1 (1)، صص 67-49. دانشپور، ز (1378)، تحلیل عدم تعادل فضایی در شهرها. اشاره به مورد تهران، نشریة علمی- پژوهشی صفه، شماره 29، صص 34-57. دانشپور، ز؛ ابراهیم نیا، و و محمودپور، ئ (1393)، تدبیر چارچوب مدیریت دانش برای سیاست گذاری یکپارچه در کلانشهر تهران، نشریة هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 19 (1)، صص 57-70. دانشپور، ز؛ و تارانتاش، م (1395)، تحلیل اثرات گسترش برنامهریزی نشدة کلانشهرها بر محیط طبیعی پیرامون: رویکردی ویژه به منطقة کلانشهری تهران، نشریة باغ نظر، سال سیزدهم، شماره 43، صص60-37. دانشپور،ع؛ صرافی، م؛ و آشنایی، ت؛ (1393)، تحولات پیراشهرنشینی در هاله کلان شهری تهران در دروه 1375-1385 خورشیدی به سوی توسعه ای سازنده یا گسترشی پراکنده؟، نشریة نامة معماری و شهرسازی، 8 (16): صص 33-5. داوودپور، ز (1384)، کلانشهر تهران و سکونتگاه‌های خودرو، انتشارات مرکز مطالعات و پژوهشات شهرسازی و معماری ایران، تهران. ساسان‌پور، ف (1389)، مبانی پایداری توسعة کلانشهرها با تاکید بر کلانشهر تهران، مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، تهران. صالحی امیری، ر و خدائی، ز (1389)، ویژگی ها و پیامدهای اسکان غیررسمی و حاشیه نشینی شهری نمونه موردی: کلانشهر تهران، نشریة بررسی مسائل اجتماعی ایران، 1 (3)، صص80-65. طبیبیان، م و فریادی، ش (1380)، ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر تهران، نشریة محیطشناسی، 27 (28): صص 12-1. عسگری، ع؛ حاجی نژاد، ع؛ کاظمیان، غ؛ اطهاری، ک و صرافی، م (1378)، لایحه نظام جامع مدیریت مجموعه های شهری کشور، پژوهشکدة شهری و روستایی سازمان شهرداری ها، تهران. غمامی، م؛ خاتم، ا؛ اطهاری، ک و افسر، ر (1386)، مدیریت یکپارچه و حل مسئله اسکان غیررسمی: شرایط تحقق طرح مجموعه شهری تهران، انتشارات شهیدی، تهران. مدنی شاهرودی، ه و نصیری، ج (1386)، پیشنهاد استراتژی و سیستم‌های مدیریت پسماند جامد شهری برای شهر تهران، نشریة مدیریت پسماندها، شمارة 8، صص 128- 121. مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران (1384)، طرح بازنگری ساختاری نظام مدیریت و مالیه کلانشهر تهران، وزارت مسکن و شهرسازی- شهرداری تهران، تهران. مرکز آمار ایران (1395)، درگاه ملی آمار، به آدرس اینترنتی: http://www.amar.org.ir/. مهدوی وفا، ح.؛ رضویان، م و مومنی، م (1388)، نقش اقتصاد سیاسی در ساختار فضایی تهران و پیرامون، نشریة محیط شناسی، شماره50، صص 1-14. مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران (1391)، مدیریت حریم پایتخت، بررسی تجارب جهانی و ارائة پیشنهادهای اجرایی، مجموعه گزارش‌های دانش شهر، شمارة 175. نهاد مطالعات و تهیة طرحهای توسعة شهری تهران (1386)، طرح راهبردی–ساختاری توسعه و عمران شهرتهران (طرح جامع تهران- 1386)، وزارت مسکن و شهرسازی- شهرداری تهران، تهران. هولستی، ال. آر (1380)، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، مترجم: سالارزاده امینی، ن، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
Adell, G (1999), Theories and models of the peri-urban interface: a changing conceptual landscape, University College London (UCL): Development Planning Unit, Peri-urban Research Project Team, London.
Aertsen, W; Kint, V; Von Wilpert, K; Zirlewagen, D; Muys, B & Van Orshoven, J (2012), Comparison of location-based, attribute-based and hybrid regionalization techniques for mapping forest site productivity, Forestry , 85 (4), pp.539-550.
Allen, A; da Silva, N & Corubolo, E (1999), Environmental problems and opportunities of the peri- urban interface and their impact upon the poor, peri- urban research team, development planning unit, University Collage London (UCL), London.
Arasteh, A (1964), Man and society in Iran, , Brill Archive publishers, Leiden.
Ayture, S; Rodriguez, D; Evenson, K & Catellier, D (2007), Relationships of urban containment policies to physical activity, active living research annual conference, ALR: Active Living Research, California.
Banai, R (2005), Land resource sustainability for urban development: spatial decision support system prototype, Environmental Management, 36(2), pp. 282-296.
Banai, R & DePriest, T (2014), Urban Sprawl: Definitions, Data, Methods of Measurement, and Environmental Consequences, Sustainability Education ,7, pp. 1-15.
Barnett, J (2007), Smart growth in a changing world, Planning, 73(3), pp. 289-291.
Batty, M & Sik Kim, K (1992), Form follows function: reformulating urban population density functions, Urban studies, 29(7), pp.1043-1069.
Brody, S (2013), The characteristics, causes, and consequences of sprawling development patterns in the United States, Nature Education Knowledge, 4(5), pp. 2-10.
Byun, P & Esparza, X. A (2005), A Revisionist Model of Suburbanization and Sprawl The Role of Political Fragmentation, Growth Control, and Spillovers, Journal of Planning Education and Research , 24 (3), 252-264.
Cowan, R (2005), the dictionary of urbanism, Streetwise press, Wiltshire.
Ewing, R (1997), Is Los Angeles-style sprawl desirable?, Journal of the American planning association, 63(1), pp. 107-126.
Fazal, S (2012), Land use dynamics in a developing economy: regional perspectives from India, Springer Science & Business Media, Netherlands.
Glaster, G; Hanson, R; Ratcliffe, M; Wolman, H; Coleman, S & Freihage, J (2001), Wrestling sprawl to the ground: defining and measuring an elusive concept, Housing policy debate, 12 (4), pp.681-717.
Gordon, P & Richardson, H. W (1997), Are compact cities a desirable planning goal?, Journal of the American planning association, 63(1), pp. 95-106.
Groffman, P; Baron, J; Blett, T; Gold, A; Goodman, I; Gunderson, L et al. (2006), Ecological thresholds: the key to successful environmental management or an important concept with no practical application?, Ecosystems, 9 (1), pp.1-13.
Grove, W (1967), Economies of scale in the provision of urban public services, Department of city planning, Massachusetts institute of technology, Massachusetts.
Handy, S. L & Niemeier, D. A (1997), Measuring accessibility: an exploration of issues and alternatives. Environment and planning A, 29(7), pp.1175-1194.
Hayden, D & Wark, J (2004), A field guide to sprawl, WW Norton & Company, New York.
Heimlich, R & Anderson, W (2001), Resources & Environment-Development at & Beyond the Urban Fringe: Impacts on Agriculture, Agricultural Outlook, 283, pp.15-18.
Hutchison, R (2010), Encyclopedia of urban studies, Sage publications, Inc: California.
Lang, R; Shao, G; Pijanowski, B. C & Farnsworth, R. L (2008), Optimizing unsupervised classifications of remotely sensed imagery with a data-assisted labeling approach, Computers & Geosciences, 34(12), pp.1877-1885.
Lillesand, T.M & Keifer, R.W (2000), Remote Sensing and Image Interpretation, 4th Edition, Jhon Wiley & Sons, New York.
Lin, H; Wan, Q; Li, X; Chen, J & Kong, Y (1997), GIS-based multicriteria evaluation for investment environment, Environment and planning B: Planning and design, 24(3), pp.403-414.
Lopez, R & Hynes, H. P (2003), Sprawl in the 1990s: measurement, distribution, and trends, Urban Affairs Review, 38(3), pp.325-355.
Maghsoodi Tilaki, M; Mustafa, R; Hedayati marzbali, M; Abdullah, A & Ariffin, J (2011), Challenges of the informal settlements in developing countries` cities: A case study of Iran, World applied sciences journal, 12 (2), pp. 160-169.
Mayere, S (2006), The influence of local political coalitions on the effectiveness of urban containment policies: Empirical Evidence from Six US States, The Florida state university, Florida.
McNally, James W (2009), Encyclopedia of the Life Course and Human Development (vol.3 ed.), Macmillan Reference. p. 317, USA.
Mehta, B; Janus, S & Dastur, A (Eds.). (2008), Approaches to urban slums: a multimedia sourcebook on adaptive and proactive strategies, World Bank Publications.
Mohajeri, N; Poursistany, P; Poursistany, P & Gudmundsson, A (2015), Quantitative Analysis of Structural Changes during Rapid Urban Growth: Case Study of Kerman, Iran, Journal of urban planning and development, 141 (3), pp. 41-52.
Nasser, H. E & Overberg, P (2001), What you don’t know about sprawl: Controlling development a big concern, but analysis has unexpected findings, USA Today, 22.
Nelson, A & Dawkins, C (2004), Urban containment in the United States: History, models and techniques for regional and metropolitan growth management, American Planning Association, Chicago.
Nelson, A & Duncan, J (1995), Growth management principles and practices, American Planning Association, Chicago.
Neuman, W (2006), Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches, Pearson, New York.
Scheffer, M., & Carpenter, S. R. (2003). Catastrophic regime shifts in ecosystems: linking theory to observation. Trends in ecology & evolution, 18(12), pp. 648-656.
Seifolddini, F & Mansourian, H (2014), Spatial-Temporal Pattern of Urban Growth in Tehran Megapole, Journal of Geography and Geology, 6 (1), pp.70-80.
Singh, A (1989), Digital change detection techniques using remotely sensed data, International Journal of Remote Sensing, 10, pp.989–1003
Song, Y (2005), Smart growth and urban development pattern: a comparative study, International Regional Science Review , 28 (2), pp. 239-265.
Song, Y & Knaap, G. J (2004), Measuring urban form: Is Portland winning the war on sprawl?, Journal of the American Planning Association, 70(2), pp.210-225.
Staley, S & Mildner, G (1999), Urban-Growth Boundaries and Housing Affordability: Lessons from Portland, Research Public Policy Institute (RPPI), Policy Brief No. 11, pp. 1-13.
Staley, S; Edgens, J & Mildner, G (2000), A line in the land: Urban-growth boundaries, smart growth, and housing affordability, Reason Public Policy Institute (RPPI), Policy study, NO. 263, pp.1-66.
Tang, Z; Engel, B. A; Pijanowski, B. C & Lim, K. J (2005), Forecasting land use change and its environmental impact at a watershed scale, Journal of environmental management, 76(1), pp.35-45.
Tiebout, C (1960), Economies of scale and metropolitan governments, The Review of Economics and Statistics, 42 (4), pp.442-444.
Torrens, P & Alberti, M (2000), Measuring sprawl. center for advanced spatial analysis, working paper series: paper 27, Center for Advanced Spatial Analysis(CASA), University College of London(UCL) , London.
Tsai, Y (2005), Quantifying urban form: compactness versus sprawl, Urban Studies, 42, pp.141-161.
Wu, F (1998), SimLand: a prototype to simulate land conversion through the integrated GIS and CA with AHP-derived transition rules, International Journal of Geographical Information Science, 12(1), pp.63-82.
Woo, M (2007), Impacts of urban containment policies on urban growth and structure, Ohio: The Ohio State University, Columbus.
Zasada, I; Fertner, C; Piorr, A & Nielsen, T (2011), Peri-urbanisation and multifunctional adaptation of agriculture around Copenhagen, Geografisk Tidsskrift-Danish Journal of Geography, 111 (1), pp.59-72.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 984 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,281 |
||