پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,090,508 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,194,297 |
بازشناسی طراحی فضای مسجد کهنه دستگردان طبس | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 7، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 16، دی 1396، صفحه 87-102 اصل مقاله (1.16 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2018.222947.142367 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد ابراهیم زارعی* 1؛ خدیجه شریف کاظمی2 | ||
| 1دانشیار گروه باستان‌شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
| 2دانشجوی دکترای باستان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
| چکیده | ||
| معماران همواره مساجد را به‌عنوان یکی از عناصر مهم معماری بناهای شهری با طرح‌ها و شیوه‌های مختلف و درنظرگرفتن اقلیم، بنا می‌کردند. ناحیه‌ی طبس واقع در جنوب استان خراسان جنوبی همواره نقش مهمی در تاریخ، هنر و فرهنگ ایران به‌ویژه در دوران اسلامی داشته است. این مهم را می‌توان از وجود آثار فراوان و ارزشمند به‌جای‌مانده از معماری این ناحیه دریافت. در طی بررسی باستان‌شناسی که در 1394 در بخش دستگردان طبس صورت گرفت، دو مسجد دستگردان و هودر در این منطقه شناسایی شد که از لحاظ ساختار و کارکرد، تاکنون مورد واکاوی و پژوهش قرار نگرفته‌اند. بنای مسجد کهنه دستگردان دارای طرح و نقشه هندسی منحصربه‌فردی است که با مساجد دو ایوانی خراسان در دوران میانی اسلامی قابل‌مقایسه است. ازآنجایی‌که این مسجد موردمطالعه و واکاوی باستان‌شناسانه قرار نگرفته، پژوهش کنونی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. روش به‌کاررفته در این پژوهش، از نوع بنیادین و روش، توصیفی- تحلیلی است. جمع‌آوری یافته‌ها مبتنی بر بررسی‌های میدانی و مطالعه‌ی منابع کتابخانه‌ای از طریق مشاهده و با استفاده از کروکی و تهیه نقشه است. در راستای انجام این پژوهش سعی شده است، با تعیین ماهیت بنای مذکور و مقایسه از طریق دیگر مساجد، موقعیت بافت فرهنگی و تاریخی بنای موردنظر بررسی شود. نتایج بیانگر این مطلب است که با توجه به ساختار بنای مسجد کهنه دستگردان و بافتی که در آن شکل گرفته است، تاریخ ساخت آن به دوران میانی اسلامی، به‌ویژه دوره‌ی ایلخانی بازمی‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسجد کهنه؛ معماری اسلامی؛ دستگردان طبس؛ مساجد دو ایوانی؛ دوره‌ی ایلخانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Spatial Structure of Old Mosque of Dastgerdan-e Tabas: An Appraisal | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ebrahim Zarei1؛ Khadijeh Sharif Kazemi2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Arts, Bu-Ali Sina University, Hamedan | ||
| 2Ph. D Student, Department of Archaeology, Faculty of Arts, Bu-Ali Sina University, Hamedan | ||
| چکیده [English] | ||
| Architects have always built mosques as one of the important elements of the architecture of urban buildings with different designs and climate considerations. Tabas area located south of southern Khorasan province has always played an important role in Iranian history, art and culture, especially during Islamic period. This feature can be found from the many valuable and valuable works left over from the architecture of this area. In the archaeological survey in 1394 in Dastgerdan Tabas, was identified two mosques; "Dastgerdan Old Mosques" and "Hudar" in this area i, which have not been studied of their structure and function. The mosque has a unique geometric plan with two Ivans Khorasan mosques comparable in middle Islamic period. Since this mosque is not studied and archaeological analysis, therefore, the present study is of particular importance. The method used in this research is of fundamental type and its method is descriptive-analytical. The field surveys and studies have collected by library resources through observation and mapping. In this article, we tried to determine the type of masonry and compared through other mosques, cultural and historical context of the situation to be examined. The results show that according to the structure of the Dastgerdan Old Mosque, and the context in which it was formed, Dating construction to the Middle Islamic period, in particular, it is base to the "Ilkhanid era". | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Old Mosque, Islamic Architecture, Dastgerdan Tabas, Mosques with two Ivans, Ilkhanid period | ||
| مراجع | ||
|
اتینگهاوزن، ریچارد و گرابر، الک (1387)، هنر و معماری اسلامی (1)، ترجمه یعقوب آژند، تهران، سمت. احمدی، فرهاد (1384)، «شهر- خانه حیاط مرکزی»، صفه، 15(40)، صص 113-90. امینی، محمود (1385)، جغرافیایتاریخیشهرستانطبس، ، یزد، نیکوروش. پاپلی یزدی، محمدحسین (1367)، فرهنگ آبادی‌ها و مکان‌های مذهبی کشور، مشهد، بنیاد نشر پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. پیرنیا، محمدکریم (1384)، سبک‌شناسی معماری ایرانی، تدوین غلامحسین معماریان، چاپ چهارم، تهران، سروش دانش. پیرنیا، محمدکریم (1387)، مساجد،مجموعهمعماریایران، دوره اسلامی، گردآورنده یوسف کیانی، تهران، سمت. پیرنیا، محمدکریم (1390)، آشنایی با معماری اسلامی ایران، تدوین غلامحسین معماریان، چاپ شانزدهم، تهران، سروش دانش. جامی، مظفرالدین (1384)، «نگرشی بر وضعیت لرزه‌خیزی منطقه طبس»، نخستین همایش زلزله در درود گذشته، حال و آینده، دانشگاه آزاد اسلامی درود، صص 9-2. جوادی، شهره (1381)، «ظهور رنگ در تزیینات خارجی بنا»، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، تهران، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، صص 282-281. گدار، آندره (1381)، تمدن ایرانی، چند تن از خاورشناسان فرانسوی، ترجمه عیسی بهنام، چاپ سوم، تهران، علمی و فرهنگی. دانش‌دوست، یعقوب (1376)، طبس شهری که بود، سازمان میراث فرهنگی، تهران، سروش دانش. زارعی، محمدابراهیم (1371)، «مجموعه بناهای مذهبی بایزید بسطام»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، منتشر نشده. زمرشیدی، حسین (1374)، مسجد در معماری ایران، چاپ اول، تهران، کیهان. زنده‌دل، حسن و دستیاران (1377)، مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی، استان خراسان، تهران، ایرانگردان. شفقی، سیروس (1387)، پیش درآمدی بر شهر اسلامی و افتراق آن با شهر غربی، مجموعه مقالات نخستین همایش آرمان شهر اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان، اسفندماه 1387. عنانی، بهرام (1394)، گزارشمقدماتیبررسیباستان‌شناسیبخشدستگردانشهرستانشهر طبس، منتشر نشده، بیرجند، میراث فرهنگی خراسان جنوبی، حوزه پژوهشی . کیانی، محمدیوسف (1383)، معماری ایران (دوره اسلامی)، چاپ سوم، تهران، سمت. کیانی، محمدیوسف (1389)، تاریخ هنر و معماری ایران در دوره اسلامی، چاپ هشتم، تهران، سمت. گدار، آندره (1387)، آثار ایران، جلد 2-1، ترجمه ابولحسن سروقدمقدم، چاپ پنجم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلام. گدار، آندره و گدار، یدا (1390)، طاق و قوس در معماری ایرانی، ترجمه حمید قراگوزلو و سعید صائمی، چاپ اول، تهران، مدیران امروز. رفیعی، ناصر (1384)، گزارش پیشنهاد ثبت در فهرست آثار ملی کشور، ناصر رفیعی، بیرجند، میراث فرهنگی خراسان جنوبی، حوزه پژوهشی. لباف‌خانیکی، رجب‌علی و صابرمقدم، فرامرز (1385)، مساجد در خراسان (رضوی، شمالی، جنوبی)، تهران، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. نادری، بقراط (1359)، «مسجد جامع قاین»، اثر، دوره 1، شمارۀ 1، صص 107-103. هیلن‌براند، رابرت (1379)، معماریاسلامی، ترجمه ایرج اعتصام، تهران، حوزه‌ی معاونت شهرسازی و معماری. هیلن‌براند، رابرت (1380)، تاریخ ایران، دوره صفویان، (پژوهش دانشگاه کمبریج)، ترجمه یعقوب آژند، چاپ اول، تهران، جامی. ویلبر. ن، دونالد (1365)، معماری اسلامی در دوره ایلخانان، ترجمه عبدالله فریار، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی. یاوری، حسین (1391)، سیری در هنر و معماری ایران، چاپ دوم، تهران، سیمای دانش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 720 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 916 |
||