پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,682,201 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,912,094 |
بررسی شرط ضمان عین مستاجره در فقه امامیه | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 50، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 309-327 اصل مقاله (221.95 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2018.131636.668066 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد هاشم پورمولا* 1؛ مجید سربازیان2؛ محمد علی خورسندیان3 | ||
| 1استادیارگروه علوم قرآن و فقه دانشگاه شیراز | ||
| 2استادیارگروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشگاه شیراز | ||
| 3دانشیارگروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| این مقاله صحت اشتراط ضمان عین مستاجره را مورد بررسی قرار می‌دهد و بیان می‌کند این شرط مخالف مقتضای عقد اجاره نیست؛ زیرا حقیقت این عقد مانند عقد ودیعه استیمان نمی‌باشد. مخالفت این شرط با کتاب و سنّت نیز از دو منظر مخالفت با ادله خاص اجاره و همچنین سببیت نداشتن شرط برای ضمان قابل بررسی است. اطلاق ادله عدم ضمان مستاجر حالت شرط و غیر شرط را شامل می‌شود. درصورت شک نیز اصل، استصحاب عدم ضمان است. همچنین از احکام اجاره وجوب تمکین مستاجر نسبت به عین برای استیفاء منافع و انتفاع است و وجوب تسلط مستاجر بر عین شرعاً ثابت می‌شود؛ لذا شرط نمی‌تواند حق مالکی نشأت گرفته از عقد را که شرعی است از او بگیرد. چنین حق مالکی، حکم محسوب می‌شود؛ یعنی مجعولی شرعی که متعاملین نمی‌‌توانند برخلاف آن شرط کنند؛ بنابراین شرط ضمان عین مستاجره مخالف کتاب و سنّت می‌شود. همچنین در تفسیر ماده 493 قانون مدنی که در آن تنها تفریط یا تعدی سبب ضمان دانسته شده و متعرض شرط ضمان نشده است، می‌توان از این دیدگاه بصورت مدلل استفاده کرد و چنین شرطی را باطل دانست. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی از نوع اجتهادی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امانت؛ حق مالکی؛ حکم؛ شرط ضمان؛ مخالفت کتاب و سنت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The study of Lessee's Guarantee Condition as to the Substance of Lease in Imamiyya Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayid Mohammd Hashem Pourmola1؛ Majid Sarbazian2؛ Mohammd Ali Khorsandian3 | ||
| 1Assistant professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, Shiraz University | ||
| 2Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, Shiraz University | ||
| 3Associate Professor, Faculty of Law and Political Science, Shiraz University | ||
| چکیده [English] | ||
| This article studies the validity of providing for the lessee’s guarantee as to the substance of lease and proves that such a provision is not contrary to the requirements of lease; since unlike deposit, the nature of this contract is not entrustment (istīmān). The inconsistency of this provision with the Holy Qur’an and tradition is worth studying both from the viewpoint of its inconsistency with specific proofs of lease as well as lack of its causality for guarantee. The absoluteness of the lessee not being guarantor includes the case of provision and non-provision of such a condition in the contract. In case of doubt, the application of istiṣḥāb principle (presumption of continuity) results in nonexistence of guarantee. Also, one of the rules of lease is the requirement of making the substance of lease available for the lessee to exploit the profits and enjoy them and the requirement of lessee’s dominance as to the substance is proved from the Imamiyya jurisprudence viewpoint. Therefore, the condition may not deprive the owner from a proprietary right derived from contract which is based on Sharia. Such a proprietary right is considered to be an order i.e. a Sharia enactment against which the parties may not agree. Therefore, the provision of lessee’s guarantee as to the substance of lease is contrary to the Qur’an and tradition. Also, in interpreting article 493 of the Iranian Civil Code, in which merely excessive use or negligence are causes of guarantee and the guarantee provision has not been dealt with, one may use this viewpoint justifiably and treat such a condition as void. The method of this article is descriptive-analytic of ijtihādī (discretionary) type. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| guarantee provision, istīmān, contrary to the Holy Qur’an and tradition, proprietary right, order | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم [2]. آل‌بحر العلوم، محمد بن محمد تقی(1403 ه.ق ). بلغة الفقیه، الطبعة الرابعة، تهران: مکتبة الصادق (ع). [3]. اصفهانی، شیخ محمد حسین(1419). حاشیة کتاب المکاسب القدیمة، (1جلد)، تحقیق شیخ عباس محمد آل سباع القطیفی، الطبعة الاولی، بی‌جا: ذوی القربی. [4]. ــــــــ (1418)، حاشیة کتاب المکاسب، (5جلد). تحقیق شیخ عباس محمد آل سباع القطیفی، چاپ اول، بی‌جا: المحقق. [5]. ــــــــ (1409). الاجاره، چاپ دوم، قم: دفترانتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [6]. أردبیلی، شیخ احمد، المعروف ب »المقدس الأردبیلی»(1412 ). مجمع الفائدة و البرهان، تحقیق حاج آقا مجتبی عراقی و...، الطبعة الأولی، قم: مؤسسة نشر اسلامی. [7]. انصاری، شیخ مرتضی(1318). کتاب المکاسب، چاپ اول، قم: اسماعیلیان. [8]. باریکلو، علیرضا (1384). «شرط ضمان امین در فقه امامیه»، مطالعات اسلامی (فقه و اصول)، مشهد، شماره ،67، بهار، صص 80ـ55. [9]. باقری، احمد و بهمن‌پوری، عبد الله(1387). «نقد و بررسی ادله بطلان شرط ضمان مستاجر»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 3، پاییز، صص 55ـ43. [10]. بحرانی، یوسف (1405). الحدائق الناظره فی احکام العترة الطاهرة، قم: موسسه نشر اسلامی. [11]. جبعی عاملی، زین الدین معروف بـ (شهید ثانی)(1410). الروضة البهیة فی شرح اللمعة اللدمشقیة، چاپ اول، قم: انتشارات داوری. [12]. ـــــــــ (1413). مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الإسلام، چاپ اول، قم: مؤسسةالمعارف الإسلامیة. [13]. حر عاملی، شیخ محمد بن الحسن(؟). وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، تعلیق شیخ أبی الحسن شعرانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی. [14]. حکیم، محسن(1404). مستند عروة الوثقی، قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی مرعشی نجفی. [15]. حلی، جمال الدین حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف بـ(علامه حلی) (؟). تذکرة الفقهاء، قم: منشورات مکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. [16]. ـــــــــ (1418). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، الطبعة الأولی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی. [17]. حلی، أبوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن معروف بـ (محقق حلی)(1403). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام مع تعلیقات سید صادق شیرازی، الطبعة الثانیة، بیروت: مؤسسة الوفاء. [18]. خمینی، سید روح الله(1410). کتاب البیع، الطبعة الرابعة، قم: مؤسسة اسماعیلیان. [19]. خمینی، سید مصطفی(1418). کتاب الخیارات، الطبعة الأولی، تهران، مؤسسة تنظیم و نظر آثار الإمام الخمینی(ره). [20]. خوئی، سید ابوالقاسم(1377). مصباح الفقاهة، تألیف محمد علی التوحیدی، چاپ اول، قم: مکتبة الداوری. [21].ــــــــــ (1365). مستند العروة الوثقی کتاب الأجارة، تألیف شیخ مرتضی بروجردی، قم:لطفی. [22]. رشتى گیلانى نجفى، میرزاحبیب الله بن محمدعلى(؟). کتاب الإجارة، بی‌جا: بی‌نا. [23]. روحانی، سید محمد صادق(1414). فقه الصادق، الطبعة الثالثة، قم: مؤسسة الدار الکتاب. [24]. سبزواری، مولی محمد باقر(1423). کفایة الفقه المشتهر بـ (کفایة الاحکام)، تحقیق: مرتضی واعظی اراکی، چاپ اول، قم: موسسه نشر اسلامی. [25]. صادقی، علی‌اکبر (73ـ1372). «شرط ضمان مستاجر»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 13و 14، بهار تا تابستان، صص 58ـ7. [26]. صدوق، ابو جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی(1404). من لا یحضره الفقیه، تصحیح و تعلیق: علی اکبر غفاری، الطبعة الثانیة، قم: منشورات جماعة المدرسین. [27]. طباطبایی، سید علی(1419). ریاض المسائل فی بیان أحکام الشرع بالدلائل، الطبعة الاولی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی. [28]. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم(1378). حاشیة المکاسب، قم: مؤسسة اسماعیلیان بی‌جا. [29]. ـــــــــــ (1420). العروة الوثقی. مع تعلیقات عدة من الفقهاء، چاپ اول، قم: موسسه النشر الاسلامی. [30]. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن(1365). تهذیب الاحکام فی شرح المقنعة للشیخ المفید، تحقیق و تعلیق: السید حسن الموسوی الخراسان، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الاسلامیه. [31]. ـــــــــ (؟). الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تحقیق و تعلیق: السید حسن الموسوی الخراسان تهران: دار الکتب الاسلامیة، بی‌جا. [32]. علی بن جعفر(1409). مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، الطبعة الاولی، مشهد: الموتمر العالمی للامام الرضا(ع)، تحقیق: موسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث. [33]. فاضل لنکرانی، محمد جواد(1428). رسائل فی الفقه و الاصول، چاپ دوم، قم: تحقیق و نشر مرکز فقه الائمة الاطهار. [34]. کاشف الغطاء، حسن بن جعفر بن خضر نجفی(1422). انوار الفقاهة (کتاب الاجارة)، چاپ اول، نجف: موسسه کاشف الغطاء. [35]. کرکی، شیخ علی بن الحسین(1410). جامع المقاصد فی شرح القواعد، الطبعة الأولی، قم: مؤسسة آل البیت(ع) لأحیاء التراث. [36]. کلینی رازی، ابو جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق(1367). الفروع من الکافی، تصحیح و تعلیق: علی اکبر غفاری، چاپ سوم، تهران: دار الکتب الاسلامیة. [37]. موسوی بجنوردی، سیدمیرزاحسن(1410). القواعد الفقهیة، الطبعة الثانیة، قم: مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان. [38]. نائینی، محمد حسین غروی(1413). المکاسب و البیع، مقرر: محمد تقی آملی، قم: موسسه نشر اسلامی. [39]. ـــــــــ (1418). منیة الطالب، مقرر: شیخ موسی بن محمد نجفی خوانساری، الطبعة الاولی، قم: مؤسسة النشر الأسلامی. [40]. نجفی، شیخ محمد حسن معروف ب (صاحب جواهر)(1394). جواهر الکلام فی شرح شرائع الأسلام، تحقیق شیخ علی آخوندی، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الأسلامیة.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,195 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 834 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب