تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,504 |
تعداد مقالات | 70,306 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,584,964 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,800,369 |
تحلیلی بر ماهیت فضای عمومی در پروژههای بزرگمقیاس گردشگری شهری بر اساس نظریه «تولید اجتماعی فضا» (مطالعه موردی: شهر تهران) | ||
نشریه گردشگری شهری | ||
مقاله 9، دوره 5، شماره 2، مرداد 1397، صفحه 135-159 اصل مقاله (826.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله مستخرج از رساله دکتری | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jut.2018.251169.441 | ||
نویسندگان | ||
احمد پوراحمد* 1؛ کرامت اله زیاری1؛ حسین حاتمی نژاد2؛ حسن رضایی نیا2 | ||
1دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از چالشهای حاکم بر فضاهای عمومی معاصر که پیامدهای آن در سالهای اخیر، گردشگری شهری را تحت تأثیر قرار داده است، خصوصیسازی فضای عمومی است که از بارزترین نمودهای آن، میتوان به ظهور و توسعه پروژههای بزرگمقیاس گردشگری شهری اشاره کرد. در این مقاله باهدف شناخت ویژگیهای این نوع فضای عمومی و نحوه تولید آن، به مطالعه دو پروژه بزرگمقیاس باغ کتاب تهران و بوستان ولایت پرداخته شد. در این راستا، نظریه تولید اجتماعی فضا بهعنوان مدل نظری پشتیبان پژوهش، مورد آزمون تجربی قرار گرفت. گردآوری دادهها بر اساس روش اسنادی، مشاهده، گفتگو و پرسشگری انجام گردید. نمونه آماری تحقیق شامل اسناد، گزارشها، سخنرانیها و متون موجود در خصوص دو پروژه مذکور و همچنین 100 نفر از کاربران فضای عمومی هر سایت بودند. برای تجزیهوتحلیل از روشهای آماری و روش تحلیل محتوای کیفی بر مبنای نظریه داده بنیاد استفاده شد. نتایج نشان دادند که بازنمایی فضای عمومی در محیط فکری سازندگان پروژه باغ کتاب مبتنی بر سه گفتمان «فضای یاد دهنده»، «ماندگاری پروژه»، «مقیاس انسانی طراحی و معماری» و در پروژه بوستان ولایت شامل «توسعه جنوب شهر»، «کنترل فضای عمومی»، «تفریحی سازی فضای عمومی» و «توجه به ایدئولوژی اسلامی در طراحی فضای عمومی» میباشد. این گفتمانها هرکدام به نحوی، منجر به شکلگیری، هدایت و کنترل کنشهای فضایی در این دو پروژه شدهاند. این کنشهای فضایی به دلیل داشتن برخی ویژگیهای منفی، موجب نارضایتی کاربران از تجربه حضور در این فضاها شده و نهایتاً به طرد کاربران و عدم استفاده دائمی و مستمر آنها از فضای عمومی منجر شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
پروژه بزرگمقیاس؛ گردشگری شهری؛ کیفیت فضای عمومی؛ تولید اجتماعی فضا | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An Analysis on the Nature of Public Space in Large-scale Urban Tourism Projects based on "Social Production of Space" Theory (case study: Tehran) | ||
نویسندگان [English] | ||
Ahmad Pourahmad1؛ Keramatollah Ziari1؛ Hossein Hataminejad2؛ Hassan Rezaeinia2 | ||
1Department of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
2Department of Geography, university of Tehran, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
In recent years, One of the challenges facing contemporary public spaces, is the privatization of public space, which its consequences have affected the urban tourism; However, one of the most striking examples of this challenge is the emergence and development of large-scale urban tourism projects. In this paper, with the aim of understanding the production and characteristics of this type of public space, two large-scale projects of Tehran Book Garden and Velayat Park were studied. In this regard, the theory of social production of space as a Theoretical research support model was tested experimentally. Data collection was carried out based on the documentation method, observation, dialogue and questioning. The statistical sample of the study included documents, reports, lectures and texts on the two projects, as well as 100 users of the public space of each site. For analysis, statistical methods and qualitative content analysis method based of Grounded Theory have been used. The results showed that the representation of the public space in the intellectual environment of the Book Garden project builders was based on three discourses: the "instructive space", "project durability", "the human scale of design and architecture" and in the Velayat Park project, including "development of south city", "control of Public space", "making recreational public space" and "attention to Islamic ideology in the design of public space". Each of these discourses has somehow led to the formation, guidance and control of spatial practices in these two projects. Due to some negative features, these spatial practices have caused users to be discontented from the experience of these spaces and ultimately lead to the exclusion of users and the lack of their continued and persistent use of public space. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
"Large Scale Project", "Urban Tourism", "Quality of Public Space", "Social Production of Space" | ||
مراجع | ||
1) استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1393) اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویهها و شیوهها. ترجمه بیوک محمدی، چاپ نخست، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 2) پامیر، سای (1394) آفرینش مرکز شهری سرزنده: اصول طراحی شهری و بازآفرینی. ترجمه مصطفی بهزادفر و امیر شکیبامنش، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. 3) پورجعفر، محمدرضا، ناصر مستوفی، انوشیروان؛ نوروزی، فریبا (1395) اثرات ترافیکی مجتمعهای تجاری بزرگ مقیاس (مگامالها). اولین همایش بینالمللی اقتصاد شهری، 29 اردیبهشت ماه 1395، انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، صص. 17-1. 4) توانا، سهیل و شفیعی، معصومه (1393) تولید اجتماعی فضا از منظر هانری لوفِور، فصلنامه جامعه، فرهنگ و رسانه، بهار 1393، سال 3، شماره 10، صص. 140-131. 5) حاجیانی، مهسا (1395) ارزیابی تاثیرات مجموعههای بزرگ تجاری بر هویت محلهای با رویکرد آیندهپژوهی (مطالعه موردی: اطلس مال نیاوران). پایاننامه کارشناسی ارشد شهرسازی، به راهنمایی اسماعیل شیعه، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت تهران. 6) رستگارحسینی، مسعود (1395) تاثیر پروژههای بزرگ مقیاس تجاری شهری بر تمایل به برون راندگی فضایی- اجتماعی ساکنین پیرامونی (نمونه موردی پروژه مجد مشهد). پایاننامه کارشناسی ارشد شهرسازی، به راهنمایی مجتبی رفیعیان، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران. 7) رفیعیان، مجتبی و پهلوان، سمیه (1394) سنجش و ارزیابی تاثیرات ایجاد ابرپروژه شهری الماس شرق مشهد از دیدگاه نواحی سکونتی پیرامون با مدل Electre، نشریه علمی پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، پاییز و زمستان 1394، سال 6، شماره 9، صص. 63-51. 8) رفیعیان، مجتبی؛ تقوایی، علیاکبر؛ خادمی، مسعود؛ علیپور، روجا (1391) بررسی تطبیقی رویکردهای سنجش کیفیت در طراحی فضاهای عمومی شهری. نشریه علمی- پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، پاییز و زمستان 1391، سال 3، شماره 4، صص. 43-35. 9) ژیلنیتس، آندزی (1394) فضا و نظریه اجتماعی. ترجمه محمود شورچه، چاپ نخست، تهران: انتشارات پرهام نقش. 10) سرخیلی، النار؛ رفیعیان، مجتبی؛ تقوایی، علیاکبر (1395) بررسی الگوی مدیریت تعارض ذینفعان و ذینفوذان در ابرپروژههای شهر مشهد. فصلنامه جغرافیا و توسعه، زمستان 1395، سال 14، شماره 45، صص. 158-141. 11) شرکت نوسازی عباسآباد (1387) برنامه عملیاتی پنج ساله. معاونت هماهنگی و برنامهریزی، سازمان نوسازی شهر تهران. 12) فکوهی، ناصر (1383) انسانشناسی شهری. چاپ نخست، تهران: نشر نی. 13) گل، یان (1392) شهر انسانی. ترجمه علی غفاری و لیلا غفاری، چاپ نخست، تهران: موسسه علم معمار. 14) گونواردنا، کانیشکا؛ کیفر، استفان؛ میلگرام، ریچارد؛ اشمید، کریستین (1393) فضا، تفاوت، زندگی روزمره. خوانش هانری لوفِور. ترجمه افشین خاکباز و محمد فاضلی، چاپ نخست، تهران: انتسارات تیسا. 15) مارکوس، کلر کوپر و فرانسیس، کارولین (1394) مکانهای مردمی: راهنمای طراحی فضاهای باز عمومی. ترجمه نغمه مفیدینژاد، چاپ نخست، مشهد: کتابکده کسری. 16) محمدیزاده، نسرین (1395) ارزیابی نقش مؤلفه کیفیت فضای شهری در مطلوبیت محورهای پیاده گردشگری (مطالعه موردی: محور ورودی بازار شهر کرمان). فصلنامه مطالعات نواحی شهری، تابستان 1395، سال 3، شماره 2، صص. 111-93. 17) مدنیپور، علی (1387) فضاهای عمومی و خصوصی شهر. ترجمه فرشاد نوریان، چاپ نخست، تهران: پردازش و برنامهریزی شهری 18) ملکیان، محمود (1392) تبیین نقش فضاهای همگانی در توسعه گردشگری شهری. فصلنامه مطالعات محیطی هفت حصار، پاییز 1392، سال 2، شماره 5، صص. 63-55. 19) مؤسسه تهران، مطالعات کلانشهر (1396) نشست سخنرانی پروژههای بزرگ مقیاس: باغ کتاب تهران. قابل دسترسی از طریق سایت: http://www.caoi.ir/en/categories/79-media/events-and-conversation/144 20) نوری، شیوا و رفیعیان، مجتبی (1395) سنجش اثرات کیفی ناشی از اجرای مگاپروژههای شهری بر ارتقای اقتصاد محلی (مورد پژوهی: دریاچه شهدای خلیج فارس واقع در منطقه 22 شهر تهران). صفه، تابستان 1395، سال 26، شماره 2، صص 122-105. 21) Altshuler, Alan A & Luberoff, David (2003) Mega-projects: The changing politics of urban public investment, New York: Brookings Institution Press 22) Aulich, Chris & O’Flynn, Janine (2007) From Public to Private: The Australian Experience of Privatisation, Asia Pacific Journal of Public Administration, Vol 29, No 2, pp. 153–171 23) Bagheri, Nazgol (2013) Modernizing the Public Space: Gender Identity, Multiple Modernity and Space Politics in Tehran; PhD. Dissertation; Kansas City: University of Missouri 24) Bornstein, Lisa (2010) Mega-projects, city-building and community benefits, City, Culture and Society, Vol 1, No 4, pp. 199–206 25) Byers, Jack (1998) The privatization of downtown public space: The emerging grade-separated city in North America. Journal of Planning Education and Research, Vol 17, No 3, pp. 189–205 26) Cybriwsky, Roman (1999) Changing patterns of urban public: Observations and assessments from the Tokyo and New York metropolitan areas, Cities, Vol 16, No 4, pp. 223–231 27) Dahmanna, Nicholas; Wolch, Jennifer; Joassart-Marcelli, Pascale; Reynolds, Kim; Jerrett, Michael (2010) The active city? Disparities in provision of urban public recreation resources, Health & Place, Vol 16, No 3, pp. 431–445 28) Dogan, Evinc & Stupar, Aleksandra (2017) The limits of growth: A case study of three mega-projects in Istanbul, Cities, Vol 60, No 1, pp. 281–288 29) Doucet, Brian (2009) Global flagships, local impacts, Proceedings of the Institution of Civil Engineers, Urban Design and Planning, Vol 162, No 3, pp. 101–107 30) Erkula, Mehmet & Yitmena, Ibrahim; Çelikb, Tahir (2016) Stakeholder Engagement in Mega Transport Infrastructure Projects, Procedia Engineering, No 161, pp. 704–710 31) Fainstein, Susan (2008) Mega-Projects in New York, London and Amsterdam, International Journal of Urban and Regional Research, Vol 32, No 4, pp. 768–785 32) Flyvbjerg, Bent (2007) Policy and planning for large infrastructure projects: problems, causes, cures, Environment and Planning B: Planning and Design, Vol 34, No 34, pp. 578–597 33) Flyvbjerg, Bent (2014) What you should know about megaprojects and why: An overview, Project Management Journal, Vol 45, No 2, pp. 6–19 34) Flyvbjerg, Bent (2016) Introduction: The Iron Law of Megaproject Management, The Oxford Handbook of Megaproject management, Oxford: Oxford press 35) Flyvbjerg, Bent; Bruzelius, Nils; Rothengatter, Werner (2003) Mega-projects and risk: an anatomy of ambitions, Cambridge: Cambridge University Press 36) Follmann, Alexander (2015) Urban mega-projects for a ‘world-class’ riverfront- The interplay of informality, flexibility and exceptionality along the Yamuna in Delhi, India, Habitat International, Vol 45, No 3, pp. 213–222 37) Gehl, Jan (2011) Life between Buildings: Using Public Space, London: Island Press 38) Gellert, Paul. K & Lynch, Barbara D (2003) Mega-projects as displacements, International Social Science Journal, Vol 55, No 175, pp. 15–25 39) Hall, Peter (1980) Great planning disasters, London: Weidenfeld and Nicolson Press 40) Jäger, Philipp Frank (2016) Where the whole city meets: youth, gender and consumerism in the social space of the MEGA shopping mall in Aktobe, western Kazakhstan, Journal of Central Asian Survey, Vol 32, No 2, pp. 178–194 41) Jia, Guangshe; Yang, Fangjun; Wang, Guangbin; Hong, Baonan; You, Rui (2011) A study of mega project from a perspective of social conflict theory, International Journal of Project Management, Vol 29, No 3, pp. 817–827 42) Jin, Xiuming (2011) Gender Roles in the Public Sphere: A Study on Chinese Women's Leisure Spaces in Beijing, Master of Arts thesis, University of Ohio 43) Johnson, Amanda J & Glover, Troy D (2013) Understanding Urban Public Space in a Leisure Context, Leisure Sciences: An Interdisciplinary Journal, Vol 35, No 2, pp. 190–197 44) Langstraat, Florian & Van Melik, Rianne (2013) Challenging the ‘End of Public Space’: A Comparative Analysis of Publicness in British and Dutch Urban Spaces, Journal of Urban Design, Vol 18, No 3, pp. 429–448 45) Leary-Owhin, Michael Edema (2016) Exploring the production of urban space: Differential space in three post-industrial cities, London: Policy Press 46) Lefebvre, Henry (1991) The Production of Space, Oxford: Oxford press 47) Lehrer, Ute & Laidley, Jennefer (2008) Old Mega-Projects Newly Packaged? Waterfront Redevelopment in Toronto, International Journal of Urban and Regional Research, Vol 32, No 4, pp. 786–803 48) Magalhaes, Claudio & Trigo, Sonia (2017) Contracting out publicness: The private management of the urban public realm and its implications, Progress in Planning, Vol 115, No 1, pp. 1–28 49) Mehta, Vikas (2014) Evaluating Public Space, Journal of Urban Design, Vol 19, No 1, pp. 53–88 50) Nemeth, Jeremy & Schmidt, Stephen (2011) The privatization of public space: modeling and measuring publicness, Environment and Planning B: Planning and Design, Vol 38, No 1, pp. 5–23 51) Ozorhon, Guliz & Ilker Fatih Ozorhon (2014) Investigation of the change of the shopping mall’s space organization in Istanbul, Journal of Architecture and Urbanism, Vol 38, No 2, pp. 120–129 52) PPS Organization (2009) What Makes a Successful Place? Online (accessed 12th November 2017), Available at: https://www.pps.org/reference/grplacefeat/ 53) Prigge, Walter (2008) Reading the Urban Revolution: Space and representation, in: Space, Difference, Everyday Life, London: Rutledge Press 54) Ray, Raktim, Singh, Rhiya (2014) Mega Projects and Deterritorialization of Public Spaces: Case of Musi Riverfront Development, Hyderabad, India, Nordic Conference of Development Research, and Available at: https://www.researchgate.net/publication/280726840 55) Reilly, Catherine J & Renski, Henry (2008) Place and Prosperity: Quality of Place as an Economic Driver, Maine Policy Review, Vol 17, No 1, pp. 11–25 56) Shields, Rob (1999) Lefebvre, Love and Struggle; Spatial dialectics, London: Rutledge Press 57) Siemiatycki, Matti (2013) Riding the wave: explaining cycles in urban mega-project development, Journal of Economic Policy Reform, Vol 16, No 2, pp. 160–178 58) Soja, Edward (1989) Postmodern Geographies: The Reassertion of Space in Critical Social Theory. London; New York: Verso Press 59) Sorkin, Michael (1992) Variations on a theme park: The new American city and the end of public space, New York: Hill and Wang Press 60) UNCHS-HABITAT (2004) Globalization and urban culture, the state of the world’s cities, Oxford: Oxford University Press 61) Voyce, Malcolm (2006) Shopping malls in Australia: The end of public space and the rise of consumerist citizenship? Journal of Sociology, Vol 42, No 3, pp. 269–286 62) Warnaby, Gary & Dominic Medway (2016) Marketplace icons: shopping malls, Journal of Consumption Markets & Culture (In press), http://dx.doi.org/10.1080/10253866.2016.1231749 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,452 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,110 |