![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,076 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,704,307 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,937,773 |
مطالعۀ مقایسهای تصویر زن از دیدگاه هندسی در دیوارنگارههای کاخها و خانههای اصفهان | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 3، دوره 10، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 29-46 اصل مقاله (709.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2018.247541.991 | ||
نویسندگان | ||
مرضیه محمد طالبی طرمزدی1؛ نیما ولیبیگ* 2 | ||
1دانشجوی ارشد صنایعدستی دانشگاه هنر اصفهان | ||
2استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان، دانشکدة مرمت، گروه مرمت بناها و بافتهای تاریخی | ||
چکیده | ||
یکی از نقوش پرکاربرد در دیوارنگارة کاخها و خانهها نقوش زنان است. این نقوش به صورتهای گوناگونی تصویرسازی شده است. دیوارنگاری در ایران قدمتی دیرینه دارد. دورة صفویه زمان توسعه و تحول نگاره در زمینة اشکال و مفاهیم به کار برده در آن است. از نمونههای آن میتوان به بناهایی در اصفهان در کاخها همچون عالیقاپو و چهلستون اشاره کرد. در خانههای ارامنة اصفهان نقاشیهای دیواری وجود دارند که در آنها نقوش زن بسیار دیده میشوند. هدف این مقاله شناخت و مطالعة دقیق دیوارنگارههای دارای نقوش زنان در بناهای تاریخی است. پژوهشگران دیگر در این گستره به جنبههای مختلفی همچون فناوری ساخت، نحوة اجرای این نقاشیها و مطالعة مفهومی نقوش زن در دیوارنگارهها پرداختهاند و هریک به شکلی مجزا این موارد را تحلیل و بررسی کردهاند. این مقاله با شیوة مطالعة مقایسهای به تحلیل ویژگیهای مشترک و متفاوت دیوارنگارهها پرداخته و با نگاه ویژه به ویژگیهای هندسی، نگارههای کاخها را با خانهها مقایسه کرده است. با بررسیهای انجامشده آشکار شد زنان نیمی از تابلوهای چهرهنگاره را پر کردهاند و اشکال مشخصی همچون مربع و مستطیل پرکاربردترین قابهای استفادهشدهاند. این قابها از شکل معماری تأثیر پذیرفتهاند و چینش آنها در خانهها در فضای دید میهمان و در کاخها در کلیة فضاهای مجوف است. این مقاله برای نخستینبار به ساختار مقایسهای تصویر زن از دیدگاه هندسی و شباهتها و تفاوتهای این نقوش در کاخها و خانههای اصفهان میپردازد و سعی بر آن دارد با مطالعات کتابخانهای و برداشتهای میدانی و با کمک مدلسازی ترسیمی، به تحلیل مقایسهای دادهها بپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
خانههای ارامنة اصفهان؛ نقاشیدیواری کاخهای اصفهان؛ نقوش زن در نگارههای ایرانی؛ هندسة نقوش | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A comparative study of women's motif in the mural painting of palaces and houses in Isfahan | ||
نویسندگان [English] | ||
Marziyeh Mohammad Talebi Tarmazdi1؛ Nima Valibeig2 | ||
1Senior Student of Handicrafts, Art University, Isfahan | ||
2Assistant Professor, faculty of Architectural & Urban Conservation, Department of Conservation, Art University, Isfahan | ||
چکیده [English] | ||
One of the most popular motifs in the mural paintings of palaces and houses is women's motif. These designs are variously illustrated by the motifs. Mural painting in Iran has a long history. The Safavid era is the time of image development and transformation in the context of the form and concepts used. Some Examples of that are the monuments in Isfahan palaces, such as the Ali- Quipu and Chehel Sotun palaces. There are mural paintings in the Armenian houses of Isfahan, in which many female motifs can be seen. The purpose of this article is to recognize and accurately study the mural paintings of women's motifs in historic monuments. Other researchers in this field have addressed various aspects including manufacturing technology, how these paintings are performed, and the conceptual study of women's motifs in the mural paintings. These cases have been separately analyzed in terms of these aspects. This study has analyzed the common and differential features of the paintings with a comparative procedure, and it has also compared the painting of palaces with the houses, througha specific look at the geometrical features. It was revealed that women have filled (or-occupied) half of the mural paintings and that specific shapes such as squares and rectangles are the most used frames. These frames have been influenced by the architectural forms and their arrangement in the houses can be observed in the courtyards and in all of the hollowed spaces. In this research for the first time, we have addressed the comparative structure of the woman's image from the geometric point of view and the similarities and differences of these designs in the palaces and houses of Isfahan. We also seek to make comparative analysis with document studies and field observations with the help of graphical modeling. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Geometry of motifs, Mural painting of Isfahan palaces, women's motif in Iranian painting, Armenian houses of Isfahan | ||
مراجع | ||
[1] ابوالوفای بوزجانی، محمد بن محمد (1369). هندسة ایرانی، ترجمة علیرضا جذبی. تهران: سروش. [2] اصلانی، حسام (1388). نقاشی دیواری از طرح تا مرمت، تهران: سمت. [3] آژند، یعقوب (1383). «نقاشان اروپایی در ایران: دورة صفوی»، نشریة هنرهای زیبا، ص 75ـ83. [4] آقاجانی اصفهانی، حسین؛ جوانی، اصغر (1386). دیوارنگاری عصر صفویه در اصفهان، تهران: فرهنگستان هنر. [5] آقاجانی، حسین )1359(. «تعمیرات نقاشی»، فصلنامه اثر. ش 1، ص 79-90. [6] بروک، اریک (1390). نقوش هندسی در معماری اسلامی: ترسیم گامبهگام بدوم محاسبات ریاضی، با ترجمة مژگان هاتفی، تهران: یزدا. [7] بمانیان، محمدرضا؛ اخوت، هانیه؛ بقایی، پرهام (1390). هندسه و تناسبات در معماری، تهران: هله. [8] بینام (1352). نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران، تهران: انجمن بینالمللی زنان در ایران. [9] پنیریان، آزاده (1391). «بازخوانی و تحلیل دیوارنگارههای کاخ چهلستون اصفهان با رویکرد آیکونوگرافی»، پایاننامة کارشناسی ارشد، گروه هنر اسلامی، دانشکدة هنر ادیان و تمدنها، دانشگاه هنر اصفهان. [10] تقوی، عابد؛ موسوی، مونا (1392). «بررسی حضور اجتماعی زنان و سیر تحول پوشش در نگارههای عصر صفوی»، فصلنامة علمی پژوهشی زن و فرهنگ. سال پنجم، ش 18، ص 81-102. [11] حمزوی، یاسر (1389). «نحوة اجرای شیوة تمپرا در دیوارنگارهای از خانة سوکیاس در اصفهان»، کتاب ماه هنر، ش 142، ص56ـ61. [12] خودداری نایینی، سعید (1388). کاخوارة نایین (طلیعة دیوارنگارههای مکتب اصفهان)، تهران: متن. [13] رازانی، مهدی؛ الماسینیا، پژمان (1392). «خانة سوکیاس در جلفای نو اصفهان: تاریخچه، معماری، تزیینات و تعمیرات»، دوفصلنامة تخصصی دانش مرمت و میراث فرهنگی، ش 2، ص57ـ70. [14] رحمانی، جبار؛ ظفری نائینی، سپیده (1394). «پژوهش میانرشتهای در هنر با رویکرد هرمنوتیکی هیرش مورد پژوهشی تحلیل هنر نگارگری، نگارة یوسف و زلیخا»، فصلنامة علمی پژوهشی کیمیای هنر، ش 15، ص 47ـ63. [15] شریفزاده، عبدالمجید (1381). دیوارنگاری در ایران، تهران: صندوق تعاون سازمان میراث فرهنگی کشور. [16] شکفته، عاطفه (1385). «حفظ و مرمت یکی از دیوارنگارههای ایوان خانة سوکیاس»، پایاننامة کارشناسی، گروه مرمت آثار تاریخی و فرهنگی، دانشکدة مرمت، دانشگاه هنر اصفهان. [17] ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران، تهران: وزارت فرهنگ و هنر. [18] طاهر، حکیمه (1395). «بررسی گفتمان جنسیت در دورة صفوی با تکیه بر نگارههای کاخ چهلستون و عالیقاپو اصفهان»، پایاننامة کارشناسی ارشد، گروه هنر اسلامی، دانشکدة هنر ادیان و تمدنها، دانشگاه هنر اصفهان. [19] غیبی، مهرآسا (1385). هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران: هیرمند. [20] فرید، امیر؛ پویانمجد، آزاده (1391). «بررسی و تحلیل شمایلشناسانة نگارة کشتهشدن شیده به دست کیخسرو»، فصلنامة نگره، ش 24، ص 51ـ65. [21] کریمی، امیرحسین (1392). «روششناسی تشخیص بست در دیوارنگاری ایرانی»، پایاننامة دکتری، گروه مرمت آثار تاریخی و فرهنگی، دانشکدة مرمت، دانشگاه هنر اصفهان. [22] کمالی، علیرضا (1385). دیوارنگاری در ایران، تهران: زهره. [23] گامبریچ، ارنست هانس (1379). تاریخ هنر، ترجمه علی رامین. تهران: نی. [24] متین، پیمان ( 1382). پوشاک در ایرانزمین، تهران: امیرکبیر. [25] مقدم منش، هدی (1394). «تأثیر نقاشی اروپایی بر نگارگری ایران در مکتب اصفهان»، دومین همایش ملی باستانشناسی. [26] مهدیزاده، علیرضا (1394). «تحلیل نگارههای فتح خیبر مربوط به دورههای تیموری، ترکمن و صفوی»، دو فصلنامة علمی پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، ش 10، ص 97ـ108. [27] نجیباوغلو، گلرو (1379). هندسه و تزیین در معماری اسلامی (طومار توپ قاپی)، تهران: روزنه. [28] وطندوست، عبدالرسول؛ بهشتی، سید محمد؛ نیری، پرستو (1392). «سیری در مبانی بازسازی و مرمت سنتی نقاشیهای دیواری در ایران با نگاهی به چند نمونه آثار شاخص»، باغ نظر، ش 27، ص 71-82 . [29] ولیبیگ، نیما (1391). «رابطة بین هندسه نظریـ عملی و پایداری طاقهای آهنگ آجری ایرانی»، پایاننامة دکتری، گروه مرمت بنا و احیای بافتهای تاریخی، دانشکدة مرمت، دانشگاه هنر اصفهان. [30] هنرفر، لطفالله (1351). «کاخ چهلستون»، هنر و مردم، ش 121. [31] یاسینی، سیده راضیه (1393). «بررسی تطبیقی تصویر زن در ادب فارسی و نگارههای ایرانی»، پژوهشنامة زنان، سال پنجم، ش 2، ص 139ـ162. [32] Binyon, Laurence, J.V.S Vilkinson, Basil Gray (1931). Persian Miniature Painting. INC. New York. [33] Canby, Sheila.(1993). Persian Painting. Press: British Museum Prees. [34] Grabar, Oleg. Mika Natif (2001). Two Safavid Paintings: An Essay in Interpretation. Brill. PP 173- 202. [35] Grube, E. (1974). Wall paintings in the seventeenth century monuments of Isfahan. Iranian Studies, 7(3-4), PP 511-542. [36] Sheikh, S. Z. (2017). Chinese Influence in Persian Manuscript Illustrations. Int. J. of Multidisciplinary and Current research, 5. [37] Soltani, S. H., & Saadatmand, A. (2017). “Aesthetic and Symbolic Analysis of the Manuscript Illustration Alexander the Great (Sikandar) in Conversation with WakWak Tree (Talking Tree) in Shahnameh Demot”. International Journal of Applied Arts Studies (IJAPAS), 2(2). [38] Taghipour, S., & Dehkordi, S. A. (2016). “Comparison And Analysis Of Zand And Qajar Iranian Painting With Shah Zeydholyshrine Murals”. Turkish Online Journal Of Design Art And Communication, 6, PP 3369-3372. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 698 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 738 |