پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,758 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,123,548 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,890,941 |
جلوه‌های هنری در تزیینات کاشی‌کاری مدرسة خان شیراز | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 23، شماره 3، مهر 1397، صفحه 53-64 اصل مقاله (7.16 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.244985.665810 | ||
| نویسندگان | ||
| الناز قرائتی* 1؛ سید هاشم حسینی2؛ حسین پورنادری3 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان | ||
| 2دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 3استادیار گروه معماری وشهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده: مدرسة خان شیراز یکی از مهم‌ترین مدارس دورة صفوی است که از نظر معماری و تزیینات معماری، خصوصا کاشی‌کاری حائز اهمیت است. یکی از خصوصیات بارز در تزیینات کاشی‌کاری این بنا، وجود نقوش متفاوت با سبک‌های مختلف است. با توجه به تاریخ ساخت بنای این مدرسه و تنوع در نقوش و رنگ‌های استفاده شده در تزیینات کاشی‌کاری آن، این سوال مطرح می‌شود که آیا این تزیینات مربوط به دورة صفوی هستند و یا در دوره‌های بعد به بنا الحاق شده‌اند؟ همچنین ویژگی‌های نقوش موجود در تزیینات کاشی‌کاری این بنا با کدام بناها همخوانی دارد؟ هدف اصلی این پژوهش معرفی، طبقه‌بندی و بررسی نقوش واقع در تزیینات کاشی‌کاری مدرسة خان شیراز است. رویکرد این پژوهش توصیفی، تطبیقی است و اطلاعات به شیوة میدانی و کتابخانه‌ای گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد بیشترین حجم از تزیینات معماری مدرسة خان شیراز متشکل از کاشی‌های هفت‌رنگ قاجاری و معاصر با نقوش گیاهی، حیوانی، هندسی و کتیبه است که به مرور زمان جایگزین تزیینات دورة صفوی در این بنا شده‌اند. حجم اندک تزیینات باقی‌مانده از دورة صفوی نیز به دلیل هم‌زمانی ساخت مدرسة خان با بناهای مهمی چون مسجد شیخ لطف الله و مسجد امام اصفهان، تأثیراتی را از این بناها، خصوصا مسجد شیخ لطف الله پذیرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدرسة خان شیراز؛ تزیینات معماری؛ کاشی‌کاری؛ کتیبه ها؛ نقوش تزیینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Artistic effects in tiling decorations of "Khan" School in Shiraz | ||
| نویسندگان [English] | ||
| elnaz gharaati1؛ Hashem Hoseini2؛ Hossein Pournaderi3 | ||
| 1Graduate of archeology at Isfahan Art University | ||
| 2PH. D, Associate Prof. of Islamic Archaeology, Archaeology, Protection & Restoration, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| 3Membership or Architecture department, Architecture & Urban Planing Faculty of Art University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract: Relative peace of country in the Safavid era under the centralized First Shah Abbas reign, led to construction works in big cities. According to recognition of Shia religion in this era, and as a result, existence of a need for educational facilities in order to promotion of this religion, school-building tradition was popularized in this era more than other eras. In this regard, many schools were established by scholars, elders and rulers in the cities. Gradually, impressive attention was paid to architectural decoration in both inner and outer spaces of schools. Tiling, brick work, Ma’qeli and Karbandi decorations, and etc. are among decorations existed in Iranian schools. Usage extent of the mentioned decorations has been different in different eras. Khan School in Shiraz is one of the most important schools constructed by the rulers of Shiraz, Allah-verdi khan and his son Emam-Qoli Khan in this era. This school possesses a unique luster with four-porch pattern, chambers in two floors, a long gate, and various decorations such as Mogharnas, mosaic and seven-colored tiling with distinguished motifs and colors. This building is significant enough that has been mentioned in almost all of historical references and tourists’ travelogues in different eras. This school is significant from the architecture and architectural decoration, especially tiling points of view; and according to professor Pirnia, it is one of the most perfect schools in Iran from the plan and architectural decorations point of view. One of the obvious characteristics in the tiling decoration of this building, is the existence of different motifs in various styles. In addition, tiling in this building has a quite different color comparing with tiling in Safavid era buildings. The other point is the impressive similarity of its converge ceiling tiling with dome ceiling tiling of Sheikh-Lotf-o-Allah mosque in Isfahan. According to the construction date of the building and variety in its motifs and colors used in tiling decoration, the following question will arise; “are these decorations related to Safavid era? Or they have joined the building during subsequent eras? Likewise, with which buildings do the motifs characteristics existed in tiling decoration of this building match? The main purpose of this study is, introduction, classification and checking the motifs existed in tiling decoration of Khan School of Shiraz. The approach of study is descriptive, comparative and data collection has been performed through field study and library method. According to occurrence of several civil wars, earthquakes, gradual erosion of the building and nonconformity of correct repair principles, architectural decorations and even the building plan have been basically changed. Obtained results suggest that most content of architectural decorations in Khan School of Shiraz includes Qajar and contemporary seven-colored tiles with herbal, bestial, geometric motifs and Quranic inscriptions in hot colors which have gradually replaced the decorations of Safavid era. Remained decorations from Safavid era have been affected by important buildings such as: Sheikh-Lotf-o-Allah mosque and Imam mosque in Isfahan due to the construction concurrency with these significant buildings. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khan School of Shiraz, architectural decorations, tiling, inscription, Decorative Motifs | ||
| مراجع | ||
|
آصف، محمد‌هاشم (رستم الحکما) (1352)، رستم التواریخ، تصحیح: محمد مشیری، انتشارت شرکت سهامی کتاب های جیبی با همکاری انتشارات امیرکبیر، تهران. افسر، کرامت الله (1353)، تاریخ بافت قدیمی شیراز، انتشارات انجمن آثار ملی، تهران. بمانیان، محمد‌رضا؛ کوروش مومنی و حسین سلطان‌زاده (1390)، بررسی نوآوری و تحولات تزیینات و نقوش کاشی‌کاری مسجد-مدرسه‌های دورة قاجار، مجلة نگره، شماره 18، صص 47-35. بورکهارت، تیتوس (1365)، هنر اسلامی (زبان و بیان)، مترجم: مسعود رجب‌نیا، انتشارات سروش، تهران. پیرنیا، محمد‌کریم (1384)، سبک شناسی معماری ایران، تدوین: غلامحسین معماریان، انتشارات سروش دانش، تهران. پیرنیا، محمد‌کریم (1387)، معماری ایرانی، تالیف: غلامحسین معماریان، انتشارات سروش دانش، تهران. پیرنیا، محمد‌کریم (1390)، آشنایی با معماری اسلامی ایران: «ساختمان‌های درون شهری و برون شهری»، تدوین: غلامحسین معماریان، انتشارات سروش دانش، تهران. حاجی قاسمی، کامبیز (1379)، گنجنامه فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران، دفتر پنجم (مدارس)، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی و سازمان میراث فرهنگی، تهران. حسینی، محمد‌نصیر (فرصت‌الدوله) (سال: ؟)، آثار العجم، به کوشش علی دهباشی. حسینی فسایی، حاج میرزا حسن (1392)، فارسنامه ناصری (جلد اول و دوم)، تصحیح: منصور رستگار فسایی، انتشارات امیرکبیر، تهران. حقایق نگار خورموجی، میرزا جعفرخان (1380)، نُزهت الاخبار، تصحیح: سید علی آل‌داود، انتشارات سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. خزایی، محمد (1386)، تأویل نقوش نمادین طاووس و سیمرغ در بناهای عصر صفوی، مجلة فرهنگ و هنر (هنرهای تجسمی)، شمارة 26، صص 27-24. خوب‌نظر، حسن (1380)، تاریخ شیراز از آغاز تا ابتدای سلطنت کریم خان زند، به کوشش: جعفر موید شیرازی، انتشارات سخن، تهران. دیولافوا، مادام ژان (1361)، سفرنامه مادام دیولافوا «ایران و کلده»، مترجم: همایون سابق، انتشارات کتاب فروشی خیام، تهران. سامی، علی (1363)، شیراز شهر جاویدان، انتشارات لوکس (نوید)، شیراز. کریمی، بهمن (1344)، راهنمای آثار تاریخی شیراز، انتشارات اقبال، تهران. کونل، ارنست؛ شهریار مالکی و هادی اقدسیه (1364)، اسلیمی و ختایی، گل‌های شاه عباسی (نگرشی بر سوابق تاریخی سر نگارة تزیینی)، ؟؟؟؟؟؟؟؟؟. کیانی، محمدیوسف؛ فاطمه کریمی و عبدالله قوچانی (1362)، مقدمه‌ای بر هنر کاشیگری ایران، انتشارات موزه رضا عباسی، تهران. کیانی، محمدیوسف (1374)، تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی، انتشارات سمت، تهران. مشکوتی، نصرت‌الله (1349)، فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران، تهران. مصطفوی، سید محمد تقی (1382)، اقلیم پارس، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران. ملازاده، کاظم و محمدی، مریم (1381)، دایرهالمعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی 5: مدارس و بناهای مذهبی (تکیه، حسینیه، خانقاه، قدمگاه، مدرسه و مصلی)، انتشارات سورة مهر، تهران. ویلبر، دونالد (1389)، سیر تحول کاشی‌کاری در معماری ایران (دورة اسلامی)، ترجمة ربابه خاتون پیله‌فروش، انتشارات چهار طاق، تهران.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,525 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,730 |
||