تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,127,772 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,361 |
ابعاد نفتی بحران سوئز و پیامدهای آن بر صنعت نفت خلیج فارس | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 17، شهریور 1397، صفحه 59-76 اصل مقاله (538.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2018.219724.472760 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرسول خیراندیش1؛ حجت اله کبگانی* 2 | ||
1استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
با پایانگرفتن جنگ جهانی دوم، احساسات ضداستعماری و اندیشههای ملیگرایانه، بسیاری از کشورهای جهان سوم را دربرگرفت. برخی کشورهای خاورمیانه و خلیج فارس نیز در این مقطع تلاش کردند تا با رفع سیطره و امتیازات انحصاری بیگانگان، مدیریت منابع طبیعی و سرمایههای ملی خویش را عهدهدار شوند. نهضت ملیشدن نفت ایران به رهبری دکتر مصدق در آغاز دهة 1950 با واکنش شدید دولتهای بریتانیا و ایالات متحده روبهرو شد و به این ترتیب، حساسیّت غرب دربارة منابع نفتی خلیج فارس بر همگان آشکار شد. چند سال بعد، مساعی جمال عبدالناصر مصری برای ملیساختن کانال سوئز، دخالت نظامی غرب و اخلال در جریان انتقال نفت خلیج فارس به اروپا را به دنبال داشت. اگرچه دولتها و شرکتهای نفتی غربی توانستند با برنامهریزی دقیق و تدارکات گسترده بحران نفتی حاصل از جنگ سوئز را پشت سر بگذارند، اما اندیشهها و اقدامات مصدق و ناصر آثار ماندگاری بر صنعت نفت خلیج فارس برجای نهادند. در این مقاله ضمن اشاره به اهمیّت کانال سوئز در انتقال نفت خلیج فارس به اروپا، تدابیر اتخاذشده برای تأمین نفت موردنیاز غرب طی بحران سوئز و پیامدهای بینالمللی و منطقهای این بحران بر مسائل نفتی خلیج فارس بررسی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
کانال سوئز؛ نفت نیمکرة غربی؛ نفترسانی؛ کاسة شکر؛ دکترین آیزنهاور؛ سوپر تانکر؛ هفت خواهران نفتی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Oil Dimensions of the Suez Crisis and its Impact on the Persian Gulf Oil Industry | ||
نویسندگان [English] | ||
Abdolrasool Kheirandish1؛ Hojat Allah Kabgani2 | ||
1Professor of History at Shiraz University | ||
2Ph.D. Candidate in History of Islamic Iran, Shiraz University | ||
چکیده [English] | ||
Anti-colonial sentiments and nationalist ideas embraced many 3rd-world countries after the World War II. Trying to eliminate the dominance and the monopolistic privileges of foreigners, some countries in the Middle East and the Persian Gulf also sought to catch the management of their natural resources and national wealth. The nationalization movement of Iranian oil, led by Dr. Mosaddeq, caused an intense reaction from the governments in Britain and the United States at the beginning of the 1950s, so that everyone was aware of the Western sensitivity of the huge oil resources in the Persian Gulf. A few years later, Egyptian Gamal Abdel Nasser's efforts to nationalize the Suez Canal resulted in Western military intervention and disruptions in the flow of Persian Gulf oil to Europe. Although the Western governments and the oil companies succeeded, due to precise planning and extensive logistics, to overcome the oil crisis caused by the Suez War, but the thoughts and the actions of Mosaddeq and Nasser left permanent effects on the Persian Gulf oil industry. Pointing out the importance of the Suez Canal in transferring the Persian Gulf oil to Europe, the measures were taken to provide the needed oil of the West during the Suez crisis and the international and regional impacts of the crisis on the issues of Persian Gulf oil have been studied in present paper. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Suez Canal, West Hemisphere Oil, Oil Supply, Sugar Bowl, Eisenhower Doctrine, Supertankers, Seven Sisters (oil companies) | ||
مراجع | ||
ساتن، الول، نفت ایران، ترجمة رضا رئیس طوسی، تهران، صابرین، 1372. سرکیس، نیکلا، نفت تنها و آخرین شانس خاورمیانه، ترجمة ارسلان ثابت سعیدی، تهران، امیرکبیر، 1363. علم، مصطفی، نفت، قدرت و اصول، ترجمه غلامحسین صالحیار، چاپ 2، تهران، اطلاعات، 1393. فرزام، محمد، بحران کانال سوئز و اثرات آن در کشورهای عربی خاورمیانه، تهران، دانشگاه تهران، 1355. نجاتی، غلامرضا، در کنار پدرم؛ مصدق (خاطرات دکتر غلامحسین مصدق)، چاپ4، تهران، رسا، 1393. هیکل، محمد حسنین، بریدن دم شیر، ترجمة حسین ابوترابیان، تهران، اطلاعات، 1367. یرگین، دانیل، تاریخ جهانی نفت از 1945 تا 1991 میلادی، ترجمة غلامحسین صالحیار، تهران، اطلاعات، 1394. Abdelrehim, Neveen; Maltby, Josephine; Toms, Steven, “Narrative reporting and crises: British Petroleum and Shell, 1950–1958”, Accounting History, May2015; vol. 20, 2: pp. 138-157, SAGE publications, Australia, first published on December 30,2014.
Adams, Michael, Suez and after, Boston: Beacon Press, 1969.
Bamberg, J., British petroleum and global oil, 1950-1957, Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
British Parliamentary Papers, House of Commons, vol.233, col. 2047, 23 December 1929.
Israeli, Ofer, »Twilight of Colonialism: Mossadegh and the Suez Crisis«, Middle East Policy Council Journal, spring/2013, volume XX, Number 1, 2-8.
Little wood, J., The Stock Market: 50 years of capitalism at work, London: Financial Times, Pitman Publishing, 1998.
Louis, William R, Ends of British Imperialism: The Scramble forEmpire, Suez and Decolonization, London: I.B. Tauris, 2006.
Robertson, Terence, Crisis: The inside story of the Suez conspiracy, London: William Clowes and sons Ltd, 1964.
Stephens, Robert, Nasser, A political biography, London: The Penguin Press, 1971. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 490 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 492 |