پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,100,373 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,157 |
بررسی و تحلیل ماهیت کاربردی معماری صخرهای تپه رصدخانه مراغه | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 5، دوره 8، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 75-92 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2018.68712 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید ستارنژاد1؛ حبیب شهبازی شیران2؛ اسماعیل معروفی اقدم3 | ||
| 1دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 2استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 3دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| چکیده | ||
| یکی از شاخصه های اصلی آثار صخرهای شهرستان مراغه مجموعۀ معماری صخرهای دامنة غربی تپة رصدخانه است که با وجود ثبت در فهرست آثار ملی تا به امروز پژوهش جامع و کاملی دربارۀ ماهیت کاربری آن صورت نگرفته است. این ساختار صخرهای در انتهای خیابان پاسداران (دارایی سابق) و در زیر بافت تاریخی تپۀ رصدخانه واقع شده است. این مجموعة ارزشمند شامل تعدادی فضای دست کند بوده که با پوشـش جناغی و طاقیشکل در بستر سنگهای آهکی ایجاد شده است. موضوع گاهنگاری و تبیین کاربری این اثر مهم ترین پرسش مطرحشده دربارۀ سـاختار صخرهای تپة رصدخانه، همانند سایر آثار صخرهای ایران است. این مقاله، ضمن توصیف ساختار و شکل معماری مجموعۀ صخرهای تپۀ رصدخانه، به دنبال تعیین کاربری و گاهنگاری نسبی آن است. با استناد به داده های باستان شناختی به دست آمده و مقایسۀ نسبی با سایر معماری های صخرهای و پیشینۀ این معماری در شهرستان مراغه، این مجموعه در دورۀ اسلامی ایجاد شده است. این مجموعه کاربری آیینی برای مسیحیان و بودایی ها داشته و در دورۀ اصلاحات مذهبی غازانخان تغییرات و الحاقاتی در آن افزوده شده و با این وجود تا دورۀ قاجاریه به عنوان صومعۀ مسیحیان آشوری مورد استفاده بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| باستان شناسی ایران؛ تاریخ ایران؛ معماری صخرهای؛ مراغه؛ رصدخانۀ مراغه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study and Analysis of the Rock Architectural Hill Rasadkhaneh at Maragheh | ||
| نویسندگان [English] | ||
| saeid sattarnezhad1؛ habib shahbazi shiran2؛ Esmaeel Maroufi3 | ||
| 1PH.D Candidate of Archaeology, University of Mohaghegh Ardabili | ||
| 2Department of Archaeology University of Mohagheh Ardabili | ||
| 3PH.D Candidate of Archaeology, University of Mohaghegh Ardabili | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the main rock sites of Maragheh is the rock-cut architectural complex at the west part of the Observatory Hill. Despite being on the National Monuments list; this rock-cut site’s use is not studied comprehensively yet. The structure is located at the end of Pasdaran (former Darayi) Street, below the historical site of the Observatory Hill. This valuable complex includes a number of troglodytic spaces consist of barrel vault and vault revetments on the foundation of limestone. The chronology and use of this site – like many other rock sites in Iran – are the essential questions raised about it. This paper describes the structure and architecture of the rock-cut complex of the Observatory Hill, and seeks to determine its use and relative chronology. Regarding the archaeological data of the site and the history of this architecture in Maragheh, and comparing it with other rock-cut structures, it can be concluded that the site was created during the Islamic era. The structure had a ritualistic use for Christians and Buddhists, and during the Ghazan Khan religious reforms it was enlarged and extended; however, until the Qajar period was used as the monastery of the Assyrian Christians. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Archaeology of Iran, History of Iran, rock-cut architecture, Maragheh, observatory of Maragheh | ||
| مراجع | ||
|
آزاد، میترا (1384). نیایشگاههای صخرهای در ایران، ماه هنر، صص 46-62. اشپولر، برتولد (1368). تاریخ مغول در ایران، ترجمۀ محمود میرآفتاب، تهران، انتشارات علمی فرهنگی. اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا، رصدخانه مراغه، بیتا، نسخه خطی مجلس شوری اسلامی. بیانی، شیرین (1371). دین و دولت در ایران عهد مغول، تهران، نشر دانشگاهی. خواندمیر، غیاث‌الدین بن همامالدین الحسینی المدعوبه (1380). تاریخحبیبالسیرفیاخبارافرادبشر، با مقدمۀ جلالالدین همائی، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، تهران، انتشارات اساطیر. رازانی، مهدی، سید محمد امین امامی و علیرضا باغبان (1395). طبقهبندی و تحلیل کاربرد معماری صخرهای در دامنۀ کوه آتشفشانی سهند در شمال غرب ایران، پژوهشهای ایرانشناسی، سال شش، شمارۀ دوم، صص 41-60. رشیدالدین‌فضل‌الله (1373). جامع التواریخ، به کوشش بهمن کریمی، تهران، اقبال. رشیداوو، پی نن (1368). سقوط بغداد و حکمروایی مغولان در عراق، ترجمۀ اسدالله آزاد، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی. رهبر گنجه، توریج (1376). از هنر دیوارهای تا معماری صخرهای، مجلۀ کیهان فرهنگی، شمارۀ 138، ص 44. زهبری، زهره، فاطمه علیزاده و کوروش علمداری (1393). معرفی آثار صخرهای نویافته با کاربری تدفینی از بویراحمد، مجله جلوه هنر، شمارۀ یازدهم، صص 53 – 65. ستارنژاد، سعید (1395). مطالعه و بررسی معماری دستـکند مراغه، پایاننامه کارشـناسی ارشـد باستانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، منتشرنشده. شکارینیری، جواد (1372). معماری صخرهای در آذربایجان و زنجان، مجله معماری و شهرسازی، شمارۀ 22 و 23، صص 24 – 19. شکارینیری، جواد (1385). کنکاش در بقایای رصدخانه مراغه، مجله تاریخ و علوم اجتماعی، شمارۀ دوم، صص 80 - 61. شهبازی، هدایت و فرناز منتظر (1371). معماری صخرهای بافتی ارگانیک و پارادوکسی در طبیعت با رویکرد معماری پایدار نمونه موردی روستای میمند کرمان و روسـتای کـندوان تـبریز، ماهنامه بینالمللی راه و ساختمان، صص 61-53. عبدالله ابن فضل‌الله (1383). تاریخ وصّاف، تحریر عبدالمحمد آیتی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. قزوینی، زکریا بن محمد (1373). آثار العباد اخبار البلاد، ترجمۀ میرزا جهانگیر قاجار، تهران، امیرکبیر. کارنگ، عبدالعلی (1350). آثار تاریخی مراغه، تهران، انتشارات آموزش و پرورش. کامبخش‌فرد، سیف‌الله (1373). آثار تاریخی ایران، تهران، انتشارات میراث فرهنگی. محمدیفر، یعقوب؛ همتی‌ازندریانی اسماعیل (1395). مطالعه و بررسی معماری دستکند ایران، مسکن و محیط روستا، شمارۀ 156، صص 97 -110. میرفتاح، علی‌اصغر (1364). پرونده ثبتی رصدخانه مراغه، تبریز، آرشیو اداره میراث فرهنگی و گردشگری. ورجاوند، پرویز (1384). کاوش رصدخانۀ مراغه و نگاهی به پیشینه ستارهشناسی در ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر. همایون، غلامعلی (1354). فلسفه معماری صخرهای و تمرکز در روستای میمند کرمان، تهران، انتشارات سازمان ملی حفاظت آثار باستانی. Azad، A, 2011, Three Rock-Cut Cave Sites in Iran and their Ilkhanid Buddhist Aspects Reconsidered, Islam and Tibet Interactions along, 209-230. Ball, W, 1976, Two aspects of Iranian Buddhism, Bulletin of The Asia Institute. Blunt, W, 2006, Persian Spring, Publisher Barrie, the University of Michigan. Bowman J, & Arthur Thompson, J, 1968, The Monastery-church of Bar Hebraeus at Maragheh in West Azerbaijan, E. J. Brill. Byron, Robert, 1937, The Road to Oxiana, London. Campbell, Elizabeth, 2007, Yesterdeys children Growing up Assyrian in Persia. Cevlik, N, 2003, New rock-cut tombs at Etenna and the rock-cut tomb tradition in southern Anatolia، Anatolian studies "journal of the British Institute of Archaeology at Ankara, 53: 97-116. Daryaee, T, 2011. The Oxford Handbook of Iranian History. Oxford University Press. Davies, N & Erkki J, 2008, Dictionary of Architecture and Building Construction. Drouville, G.,1825. Voyage en Perse, fait en 1812. ET 1813, Publisher a paris: A al Librairie national et etrangere, rue des Emge, A. 1992, “Old Order in New Space: Change in the Troglodytes Life in Cappadocia”, Traditional Dwellings and Settlements Working Paper Series, 37: 1-13. Fernini, I, 2009, Astronomy at service of the Islamic society, The Role of Astronomy in Society and Culture Proceeding IAU Symposium, No. 260. P 514-521. Godard, Andre (1934). Les Monuments de Maragha, Publications de la Societe des Etudes Iraniennes et de 1, Art Persan 9, Paris. Johnston, A, 1853, Dictionary geography of the world, Publisher Longman Brown. Ker, P., & Robert, S, 1822, Travils in Georgia Persi Armenia Ancient Babylonia, Vol II, London. Kinneir, J. M., 2004. The Great Game: Pt. 1. A geographical memoir of the Persian Empire, Publisher Taylor & Francis, Edition illustrated, reprint. Kleiss, W. 1969, Berich Uber zwei Erkundungsfahrten in Nordwest – Iran, Archaeologische Mitteilungen Aus Iran, 1-54. Morgan, D, 2015, Medieval Persia, Publisher Routledge. Nisar, K, 2014, Architecture of the Rock –Cut Temples of Masroor, Heritage and Us, 30-43. Ousterhout, Robert G, 2005, A Byzantine Settlement in Cappadocia, Publisher Dumbarton Oaks. Perkins, R, J, 1843, Residence or Eight Years in Persia, New York. Rapp, G, 2009, Archaeomineralogy (Natural Science in Archaeology), Springer Science & Business Media. Schippmann, K, 1971, Die iranischen Feuerheiligtümer, Publisher Walter de Gruyter. Upham Rameses, E, 1824. Rameses; an Egyptian tale, with historical notes of the era of the pharaohs. Volume 3. Oxford University. Wilson, S.G. 1896, Persian Life and Customs. New York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 907 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 725 |
||