تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,104,064 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,210,061 |
ماهیت و مبنای تعهد به تضمین رعایت حقوق بشردوستانه از نگاه اسلام و حقوق بینالملل | ||
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
مقاله 15، دوره 49، شماره 3، مهر 1398، صفحه 897-918 اصل مقاله (451.06 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2017.226167.1452 | ||
نویسنده | ||
مصطفی فضائلی* | ||
دانشیار گروه حقوق بینالملل دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم، قم، ایران | ||
چکیده | ||
بهرغم توسعهیافتگی هنجارین نظام بینالمللی حقوق بشردوستانه، یکی از چالشهای اصلی بلکه چالش اصلی این نظام، تضمین اجرای قواعد و مقررات آن است. اگرچه مادۀ 1 مشترک کنوانسیونهای ژنو 1949دولتهای عضو را علاوهبر موظف کردن به رعایت مقررات این کنوانسیونها، به تضمین رعایت آن نیز مکلف ساخته است، لیکن رویۀ عملی دولتها چندان نشان از استقبال آنها از چنین تعهدی ندارد، ضمن اینکه تفسیر این تعهد به لحاظ ماهیت و مبنای آن نیز بحثهایی را برانگیخته است. بررسی تطبیقی ماهیت و مبنای تعهد به تضمین حقوق بشردوستانه از نگاه اسلام و حقوق بینالملل موضوع این پژوهش است. تجزیهوتحلیل دادههای قابل دستیابی در منابع، اسناد و رویههای موجود، بر پایۀ اصول، قواعد و موازین حقوقی بینالمللی، توجیه تعهد به تضمین را براساس الگوی تعهدات اِرگااُمنس ممکن میسازد. حال آنکه در نگاه اسلام بنیانی بس ژرفتر و اصیلتر برای تعهد به تضمین قابل استناد است که آن را بر پایۀ اصولی همچون یاریرسانی به مظلوم، تعاون بر بِرّ و امر به معروف و نهی از منکر استوار میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
تعهد به تضمین؛ حقوق بشردوستانه؛ حقوق اسلام؛ حقوق بینالملل | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Substance and basis of obligation to ensure respect humanitarian law on the view of Islam and International Law | ||
نویسندگان [English] | ||
Mostafa Fazaeli | ||
چکیده [English] | ||
In spite of normative development of international humanitarian law, ensuring respect and implementation of it's rules and regulations is one of the main or the main challenge of this system. Although common article one of Geneva Conventions (1949), obliges all state members, not only to respect but also to ensure respect these conventions, states practically do not welcome so much this requirement. This is while, the interpretation of this obligation has been so controversial. Comparative study on the basis and nature of the obligation of ensure respect humanitarian law on the viewpoint of Islam and international humanitarian law is the subject of the present article. Analyzing facts and data available in legal sources, instruments and practices, on the basis of principles, rules and norms of international law, make possible to justify ensure respect obligation according to the model of Erga Omnes obligations. This is while, there are more deep and basic roots and grounds for this obligation in Islamic thoughts and Shari 'a. Some important Islamic principles like "help and protect oppressed peoples", " collaborating for accomplishing the good" and "enjoining accomplishing the good and prohibition from doing the detestable " are concerned in this respect. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Ensure Respect, Humanitarian law, Islamic Law, International Law | ||
مراجع | ||
1. فارسی و عربی الف) کتابها 1. قرآن کریم 2. نهجالبلاغه 3. بهشتی، سید محمدحسین (1387). بایدها و نبایدها، امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن، تهیه و تنظیم بنیاد نشر آثار و اندیشههای شهید بهشتی. 4. جعفری مراغی، یعقوب (1376). تفسیر کوثر، ج 4، قم: نشر معارف اسلامی. 5. الحر العاملی، محمدبن الحسن (بیتا). وسائلالشیعه الی تحصیل مسائلالشریعه، ج 8 و 12، بیروت: داراحیاء التراث العربی. 6. الحمیری، ابن هشام ابن ایوب (بیتا). سیرةالنبویة، مؤسسة علوم القرآن، جزء 1. 7. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بیتا). مفردات الفاظ قرآن، ج 2، بیروت: دارالشامیه. 8. راوندی، قطبالدین، (1405ق). فقهالقرآن، ج 29، چ دوم، قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی نجفی. 9. طباطبایی (علامه)، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، ج 5 و 9. 10. عیاشی، محمد بن مسعود (بیتا). تفسیر قرآن، ج 1، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیه. 11. الفرجانی، عمر احمد (1988م). اصول العلاقات فی الاسلام، بیروت: دارالاقراء. 12. فیض کاشانی، ملامحسن (1415ق). کتاب الصافی فی تفسیر القرآن، ج 5، چ دوم، تهران: انتشارات صدر. 13. قرطبی، محمدابن احمد (1387). الجامع لاحکام القرآن، ج 16، قم: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی. 14. قریشی بنابی، علیاکبر (1371). قاموس قرآن، ج 6، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 15. کاسسه، آنتونیو (1370). حقوق بینالملل در جهانی نامتحد، ترجمۀ مرتضی کلانتریان، دفتر خدمات حقوقی بینالمللی. 16. کلینی، محمدبن یعقوب (1418ق). اصول کافی، ج 2، ترجمه و شرح جواد مصطفوی، کتابفروشی علمیۀ اسلامیه. 17. ------------------- (1388). فروع کافی، ج 5، قم: نشر قدس. 18. مقداد سیوری، فاضل (1403ق). نضدالقواعدالفقهیه، چ اول، قم: کتابخانۀ عمومی آیتالله مرعشی نجفی. 19. مکارم شیرازی، ناصر، و دیگران (1359). تفسیر نمونه، ج 4 و 7، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 20. مطهری، مرتضی (استاد شهید) (1372). جهاد، چ ششم، انتشارات صدرا. 21. ------------------------، حماسۀ حسینی، ج 2، کتابخانۀ سایت نسیم مطهر. 22. مجلسی، محمدباقر (بیتا). بحارالانوار، ج 23 و 44، بیروت: مؤسسة الوفاء. 23. منتظری، حسینعلی (1388). حکومت دینی و حقوق انسان، تهران: گواهان. 24. نجفی، شیخ محمدحسن (بیتا). جواهرالکلام فی شرح شرایعالاسلام، (با تحقیق و تعلیق عباس قوچانی)، ج 21، دار احیاء التراث العربی. 25. هیکل، محمد خیر (1417ق). الجهاد و القتال فی السیاسة الشرعیة، ج 1، چ دوم، بیروت: دارالبیارق.
ب) مقالات 26. باقرزاده، رضوان؛ رنجبریان، امیرحسین (1394). «بنیان اجرای حقوق بشردوستانه، تعهد دولتها به رعایت و تضمین رعایت حقوق بشردوستانه»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، سال شانزدهم، ش 46. 27. جاوید، محمدجواد (1392). «نسبت اصل عدم مداخله در حقوق بینالملل معاصر و اصل حمایت از مستضعفین»، مجلۀ مطالعات حقوقی شیراز، دانشگاه شیراز، ش 8. 28. خامنهای، سید علی، «نرمافزار حدیث ولایت، (واجب فراموششده)». متن کامل بیانات آیةالله خامنهای از 1368 تا 1388. قابل دسترسی در: www.hawzah.net/fa/news/view/83369/1389/1/30 29. قرباننیا، ناصر (1382). «بررسی مداخلۀ بشردوستانه از منظـر اخـلاق»، نامـۀ مفیـد، قـم: دانشگاه مفید. 30. وزیری، مجید؛ محمدی بلبانآباد، جبار (1394). «بررسی مداخلۀ بشردوستانه در نظام فقهی اسلام»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، سال دوازدهم، ش 45.
2. انگلیسی A) Books 31. Benvenuti, (1989–1990). ‘Ensuring Observance of International Humanitarian Law: Function, Extent and Limits of the Obligations of Third States to Ensure Respect of IHL’, in International Institute of Humanitarian Law, Yearbook30. B. Kessler (2001). Die Durchsetzung der Genfer Abkommen von 1949 in nicht-internationalen bewaffneten Konflikten auf Grundlage ihres gemeinsamen Art. 1 German Yrbk Int’l L. 32.Condorelli and Boisson de Chazournes (2000). ‘Common Article 1 of the Geneva Conventions Revisited: Protecting Collective Interests’, 837 IRRC . 33. Focarelli, ‘Duty to Protect in Cases of Natural Disasters’, in R. Wolfrum (gen. ed.), Encyclopedia of Public International Law (2nd edn, forthcoming), available at: www.mpepil.com; 34. Gasser, (1993). ‘Ensuring Respect for the Geneva Conventions and Protocols: The Role of Third States and the United Nations’, in H. Fox and M. Meyer (eds.), Effecting Compliance. Armed Conflict and the New Law. 35. Henckaerts, J.-M. and L. Doswald-Beck (eds), (2005). Customary International Humanitarian Law. Volume II Practice,Part 2, at 3157. 36. Kattan, (2004/2005). ‘The Wall, Obligations Erga Omnes and Human Rights: The Case for Withdrawing the European Community’s Terms of Preferential Trade with Israel’, 13Palestine Yrbk Int’l Law. 37. Kessler, B., (2001). The Duty to “Ensure Respect” Under Common Article 1 of the Geneva Conventions: Its Implications on International and Non-International Armed Conflicts’, 44 German Yrbk Int’l Law. 38. Mack, Michlle, (2008). with contribution by Jelena Pejic, Increasing Respect for International Humanitarian Law in Non-International Armed Conflicts, ICRC, Geneva. 39. Meron, T., (1989). Human Rights and Humanitarian Norms as Customary Law.
B) Articles 40.Condorelli and Boisson de Chazournes, "Common Article 1 of the Geneva Conventions Revisited: Protecting Collective Interests", 837 IRRC (2000) 41. Focarelli, . Garlo, "Common Article 1 of the 1949 Geneva Conventions: A Soap Bubble?", The European Journal of International Law, vol. 21, no. 1,EJIL 2010, Downloaded from: http://ejil.oxfordjournals.org 42. Focarelli, "The Responsibility to Protect Doctrine and Humanitarian Intervention: Too Many Ambiguities for a Working Doctrine", 13 J Conflict & Security L (2008). (Func=download & field =3564) at:www.reformtheun.org/index.php? module=uploads 43. La Rosa, "Sanctions as a Means of Obtaining Greater Respect for Humanitarian Law: A Review of Their Effectiveness", 90 IRRC (2008). 44. Palwankar, "Measures Available to States for Fulfilling their Obligation to Ensure Respect for International Humanitarian Law", 298 International Review of the Red Cross (IRRC)(1994). Available at www.icrc.org/ihl.nsf/CONVPRES?OpenView
C) Commentaries 45.The ICRC, Commentary – I Geneva Convention for the Amelioration of the Condition of Wounded and Sick in Armed Forces in the Field (1952), available at: www.icrc.org/ihl.nsf/CONVPRES?OpenView. 46. The ICRC, Commentary II Geneva Convention for the Amelioration of the Condition of Wounded, Sick and Shipwrecked Members of Armed Forces at Sea (1960) available at: www.icrc.org/ihl.nsf/CONVPRES?OpenView. 47. The ICRC, Commentary – III Geneva Convention Relative to the Treatment of Prisoners of War (1960): available at: www.icrc.org/ihl.nsf/CONVPRES?OpenView. 48. The ICRC, Commentary – IV Geneva Convention Relative to the Protection of Civilian Persons in Time of War (1958), available at: www.icrc.org/ihl.nsf/CONVPRES?OpenView. 49. IRRC, 298 International Review of the RedCross1994, ‘Measures auxquelles peuvent recourir les Etats pour remplir leur obligation de faire respecter le droit international humanitaire’, 805 Revue international de la Croix-Rouge (1994) . 50. 19 IRRC (1979) 87; 23 IRRC (1983) 220; 24 IRRC (1984) 113 and 357; 25 IRRC (1985) 31; 32 IRRC (1992) 492 ; 33 IRRC (1993) 490; 35 IRRC (1995) 317; 36 IRRC (1996) 28.
D. Documents 51. Arab League Res. 5038/ES, on August 30-31, 1990. 50. UN Doc S/PV.2970,4 413.available at: http://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/PRO/N90/602/01/img/N9060201.pdf? 52. UNGA Res 63/39, on 14 53. UNGA Res 2851 of 20 Dec. 1971, available at: http://daccessdds.un.org/ doc/RESOLUTION/GEN/NR0/328/67/IMG/NR03286 54. UNSC Res 794, on 3 Des. 1992 55. UNS-1/1, on 14 August 1992 55. www.un.org/ga/president/63/interactive/responsibilitytoprotect.shtml 56. http://daccess-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N09/513/38/PDF /N0951338 .pdf?OpenElement 60-www.icir.org/jhl.nsf/convpres?Openview 57. www1.umn.edu/humanrts/instree/1968a.htm.
E. Cases 58.[1953], ICJ Rep 15. 59. [2004], ICJ Rep 136. 60. ICJ Reports(1986),Military and Paramilitary Activities in and Against Nicaragua. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 673 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 547 |