پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,957,055 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,629,526 |
درنگی در مستندات فقهی ماده 136 قانون مجازات اسلامی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| مقاله 10، دوره 51، شماره 2، اسفند 1397، صفحه 443-458 اصل مقاله (193.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2019.246398.668410 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد محسنی دهکلانی* 1؛ امان الله علیمردای2؛ حمزه نظرپور3 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران | ||
| 2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان | ||
| 3دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران؛ | ||
| چکیده | ||
| ماده 136 قانون مجازات اسلامی، مقرّر نموده است: «هرگاه، کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حدّ شود و هر بار حدّ آن جرم بر او جاری گردد، حدّ وی در مرتبه چهارم اعدام است»؛ اما در مجامع روایی شیعه، روایتی از امام هفتم (ع) معروف به «خبر یونس» آمده است که امام فرموده است: «أَصْحَابُ الْکَبَائِرِ یُقتَلون فِی الثَّالِثَهِ». مضمون این خبر که مُبَیِّن «قاعدهای عام» و «کبرایی کلّی» است، در تنافی با مدلول ماده فوق میباشد. در این نوشتار، ابتدا بر اساس ملاکات معتبر در دانش رجال، سند روایت بررسی و حجیّت آن اثبات شده، سپس مستندات احتمالی مربوط به عناوین مجرمانه موضوع ماده فوق، با ضوابط اجتهادی ارزیابی شده است. در نهایت میتوان نتیجه گرفت: اطلاق ماده مذکور، فاقد وجاهت فقهی است و تنها دو عنوان «زنا» و «سرقت» بواسطه وجود دلیل خاصّ، از تحت عموم روایت یونس خارج و مصداق موضوع ماده 136 قانون مجازات اسلامی میباشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصحاب کبائر؛ تکرار جرم؛ حدود؛ صحیحه یونس بن عبد الرحمن؛ قتل؛ ماده 136 قانون مجازات اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Contemplation on the Jurisprudential Evidences of Article 136 of the Islamic Penal Code | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad mohseni dehkalani1؛ amanollah alimoradi2؛ hamzeh nazarpour3 | ||
| 1Associate Professor; Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, University of Mazandaran, | ||
| 2Assistant Professor; Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Islamic Azad University, Kerman Branch; | ||
| 3Ph.D. Candidate, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, University of Mazandaran | ||
| چکیده [English] | ||
| On the one hand, article 136 of the Islamic Penal Code has stipulated: “When a person commits the same crime leading to ḥadd (legal punishment) three times, and each time his legal punishment is executed upon him, his ḥadd on the fourth time is death”; on the other hand, in the Shī‘a narrative collections, in a narration from Seventh Imam (A.S.), known as “Yūnus’s Message”, it has been made clear that Imam has said: “Those who commit major sins are killed in the third time.” The content of this tradition, which forms a “general rule” and a “universal major”, contradicts the concept of the above-mentioned article. In this paper, after studying the hadith and confirming its authenticity and validity, and also by matching the content of the tradition with the provisions of this article, the author has consistently reviewed the criminal topics of article 136. In the following, the prospective documents and the following alleged reasons for each of the criminal offenses listed in this article are examined and evaluated with jurisprudential criteria. It is finally concluded that the application of the above-mentioned article is without the jurisprudential justification and only the two topics of “adultery” and “robbery” are for specific reasons out of the general narrative of Yūnus and exemplified by Article 136 of the Islamic Penal Code. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| those who commit major sins, repetition of crime, legal punishments, Ṣaḥīḥa of Yūnus b. ‘Abd al-Rahmān, homicide, article 136 of the Islamic Penal Code | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم، ترجمه استاد حسن انصاریان [2]. ابناثیر، مبارکبنمحمّد (1367ش). النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، تصحیح: محمود محمّد طناحی و طاهر احمد زاوی، چاپ چهارم، قم، اسماعیلیان. [3]. ابنبراج، عبدالعزیز (1406ق). المهذّب، قم، ذفتر انتشارات اسلامی. [4]. ابنمنظور، محمّدبنمکرم (1414ق). لسان العرب، چاپ سوم، بیروت، دار صادر. [5]. اردبیلی، احمدبنمحمّد (1403ق). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، تصحیح: مجتبی عراقی و همکاران، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [6]. اردبیلی، سیّد عبدالکریم (1427ق). فقه الحدود و التعزیرات، چاپ دوم، قم، مؤسسه النشر لجامعه المفید. [7]. اصفهانی، محمّدبنحسن (1416ق). کشف اللّثام و الابهام عن قواعد الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [8]. ایروانی، علی (1422ق). الاصول فی علم الاصول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. [9]. جوهری، اسماعیلبنحماد (1376ق). الصحاح، تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دار الملایین للنشر. [10]. حائری یزدی، عبدالکریم (1418ق). درر الفوائد، چاپ ششم، قم، مؤسسه النشر الاسلامی. [11]. حر عاملی، محمّدبنحسن (1409ق). وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت (ع). [12]. حسینی حلبی، حمزهبنعلی (1417ق). غنیه النّزوع فی علمی الاصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق. [13]. حسینی روحانی، سیّد صادق (1412ق). فقه الصادق (ع)، قم، دار الکتاب ـ مدرسه امام صادق. [14]. حلبی، تقیالدین (1403ق). الکافی فی الفقه، تصحیح: رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امیرالمؤمنین. [15]. حلّی (علامه)، حسنبنیوسف (1411ق). تبصره المتعلمین فی احکام الدّین، تصحیح: محمّد هادی یوسفی غروی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [16]. ــــــــــ (1381ق). خلاصه الاقوال فی معرفه احوال الرّجال، چاپ دوم، نجف، مطبعه الحیدریه. [17]. ــــــــــ (1413ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [18]. ــــــــــ (1413ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [19]. حلّی (فخر المحقّقین)، محمّدبنحسن (1387ق). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، تصحیح: علیپناه اشتهاردی و همکاران، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [20]. حلّی (محقّق)، جعفربنحسن (1418ق). المختصر النافع فی فقه الامامیه، چاپ ششم، قم، مؤسسه المطبوعات الدینیه. [21]. ــــــــــ (1408ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تصحیح: عبدالحسین محمّد علی بقال، چاپ دوم، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [22]. حلّی، ابنادریس (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [23]. خراسانی، محمّد کاظم (1409ق). کفایه الاصول، قم، مؤسسه آلالبیت. [24]. خوانساری، سیّد احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، تصحیح: علیاکبر غفاری، چاپ دوم، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [25]. دیلمی، حمزهبنعبدالعزیز (1404ق). المراسم العلویه و الاحکام الدینیه فی الفقه الامامیه، تصحیح: محمود بستانی، قم، منشورات الحرمین. [26]. سیوری، مقدادبنعبدالله (1414ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرایع، تصحیح: سیّد عبداللـطیف حـسینی کوهکمری، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. [27]. شریف مرتضی، علیبنحسین (1415ق). الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [28].صدوق، محمّدبنعلی(1415ق). المقنع، قم، مؤسسه امام هادی. [29]. ـــــــــــ (1406ق). ثواب العمال و عقاب الاعمال، چاپ دوم، قم، دار الشریف الرضی للنشر. [30]. ـــــــــــ (1413ق). من لا یحضره الفقیه، تصـحیح: علیاکبر غفاری، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [31]. صیمری، مفلحبنحسن (1420ق). غایه المرام فی شرح شرایع الاسلام، تصحیح: جعفر کوثرانی عاملی، بیروت، دار الهادی. [32]. طباطبایی حائری، سیّد علی (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، تصحیح: محمّد بهرهمند و همکاران، قم، مؤسسه آلالبیت. [33]. طبرسی، فضلبنحسن (1373ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح: فضلالله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی، چاپ سوم، تهران، ناصر خسرو. [34]. طوسی (ابنحمزه)، محمّدبنعلی (1408ق). الوسیله الی نیل الفضیله، تصحیح: محمّد حسون، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. [35]. طوسی، محمّدبنحسن (1407ق). الخلاف، تحقیق: علی خراسانی و همکاران، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [36]. ــــــــــ (1387ق). المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح: سیّدمحمّدتقی کشفی، چاپ سوم، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه. [37]. ـــــــــــ (1400ق). النهایه فی مجرّد الفقه و الفتوی، چاپ دوم، بیروت، دار الکتاب العربی. [38]. ـــــــــــ (1407ق). تهذیب الاحکام، تصحیح: حسن موسوی خرسان، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه. [39]. ــــــــــ (1427ق). رجال الشیخ الطوسی، تصحیح: جواد قیومی اصفهانی، چاپ سوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [40]. عاملی، محمّدبنمکّی (1410ق). اللمعه الدمشقیه فی فقه الامامیه، تصحیح: محمّد تقی مروارید و علی اصغر مروارید، بیروت، دار التراث ـ الدّار الاسلامیه. [41]. عاملی، زینالدین (1410ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، محشای کلانتر، قم، کتابفروشی داوری. [42]. ــــــــــ (1413ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه. [43]. فراهیدی، خلیلبناحمد (1409ق). کتاب العین، چاپ دوم، قم، هجرت. [44].فیض کاشانی، محمّد محسن(بیتا). مفاتیح الشرایع، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. [45]. کشّی، محمّدبنعمر (1409ق). اختیار معرفه الرّجال، تصحیح: دکتر حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه مشهد. [46]. کلینی، محمّدبنیعقوب (1429ق). کافی، قم، دار الحدیث. [47]. مجلسی، محمّد باقر (بیتا). حدود و قصاص و دیات، تصحیح: علی فاضل، تهران، مؤسسه نشر آثار اسلامی. [48]. مفید، محمّدبنمحمّد (1413ق). المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید. [49]. موسوی خمینی، سیّد روحالله (بیتا). تحریر الوسیله، قم، دار العلم. [50]. موسوی خویی، سیّد ابوالقاسم (1422ق). مبانی تکمله المنهاج، قم، مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی. [51]. موسوی گلپایگانی، سیّد محمّدرضا (1412ق). الدُرّ المنضود فی احکام الحدود، قم، دارالقرآن الکریم. [52]. مؤدّب، سیّد رضا (1388ش). درسنامه درایه الحدیث، چاپ دوم، قم، جامعه المصطفی العالمیه. [53]. میرزای قمی، ابوالقاسم (1430ق). القوانین المحکمه فی الأصول، قم، احیاء الکتب الاسلامیه. [54]. نجاشی، احمدبنعلی (1407ق). فهرست اسماء مصنفی الشیعه، تصحیح: سیّدموسی شبیری زنجانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [55]. نجفی، محمّدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، چاپ هفتم، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [56]. نوری، حسینبنمحمّد (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آلالبیت.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,030 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 598 |
||