پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,751 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,092,192 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,840,341 |
شدود سه‌گانه در آثار مراغی و فرزندش عبدالعزیز | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| مقاله 5، دوره 24، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 49-58 اصل مقاله (826.47 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2018.259747.615221 | ||
| نویسنده | ||
| سید حسین میثمی* | ||
| مدیرگروه کارشناسی های ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی و اتنوموزیکولوژی پردیس فارابی دانشگاه هنر تهران | ||
| چکیده | ||
| موضوع این مقاله بررسی نمونه شَدّهای سه‌گانه‌ی مطرح شده در آثار عبدالقادر مراغی و فرزندش عبدالعزیر است. شَدّ معانی مختلفی داشته که در آثار شخصیت‌های مذکور به معنای کوک سازهای زهی از جمله عود بوده است. این کوک‌ها برآیند نغمات اصلی تعدادی از ادوار نغمگی، یا کوکی برای اداوار ایقاعی بوده‌اند. هدف از شکل‌گیری این گونه‌ها اتوس یا تأثیرگذاری بر مخاطبان از جمله گریه، خواب، خندادن و غیره بوده است. در این تحقیق انگیزه‌ی شکل‌گیری شدود، ساختار و تداوم آنها مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی شدودی است که در شکل‌گیری شدود چهارگانه‌ی صفوی نقش داشته، تا کنون مورد بررسی جدی قرار نگرفته است. روش تحقیق این مقاله توصیفی - تحلیلی است. درک زمانه از تأثرپذیری نظام ادواری دوران بازتابی از افکار قومی دوران بوده است. در این تأثیرگذاری رفتار اجرایی مجریان و مخاطبان، شرایط زمانی و مکانی شرط ضروری بوده است. شدود مذکور منحصر به تعداد برشمرده نبوده، حکایت از سیستم بازی در این زمینه داشته، از موسیقی آوازی و سازی بهره برده شده است. از منظر تخصصی این شدود با فاصله‌های غیر همسان کوک‌ها می‌شده‌اند. گاه ساختار عملی ادوار نغمگی با ساختار نظری آنها هم‌خوانی نداشته است. این شدود در دوران صفوی تغییرات کمّی و کیفی داشته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شَدّ؛ اصطخاب (کوک)؛ تأثیر مدها؛ تیموری؛ صفوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Triple Sudud in the works of Maraqi and his son Abdulaziz | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Hossein Meisami | ||
| Head of Ethnomusicology department of Art university of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The subject of this article is to study "Shadd" in the triple specimen presented in the works of Abdulqâdir Maraghi and his son Abdulaziz that is Ruh, Sabâ and Khâb in the late Timurid era and a brief description of its continuation under the title Quadruple Sudud in Safavid era. Shadd had different meanings and this term refers to the following structural distances: the twelve main modes(Advâr), interval of perfect forth (Zul-erba) and tuning (Estekhâb/Kuk: tune). This term is mentioned in the works of Abdulqâdir and Abdulaziz in the third meaning of it. The basis for the description of Estekhâb was based on the most important instrument of the era that was Ud. These tunes have been the main Modes (Six Avâz, twelve Adwâr, and twenty four Shuba), or Advar of Iqâ (probably Movasel) on the genre of Tarjiât. The aim of the formation of these species is to influence the audience, such as: grief, joy, sadness etc. The structure of this paper is based on three main themes: the motivation of formation of Sudud, the structure of triple Sudud and their continuity in the Safavid era. The purpose of this research is to study the sudud which has been affected in the formation of Safavid quadruple, Sudud, and finally the formation of Dastgâhi system. Although Safavid quadruple and Sudud and the structure of the Dastgâhi system have been studied in the recent decades, this topic has not been seriously considered, so the importance of this review is inevitable. The sources of this research are often based on printed treatises and more emphasis on the manuscripts of the Timurid and Safavid periods, or related to the Safavid era. The method used in this research is descriptive - content analysis. One of the most important findings of this research is the following: the perception of the time from the influence of the era of Advar-e Nahmaghi and Advar-e iqayi as Abdulqâdir and Abdulaziz as a reflection of the ethnic thoughts of the era; a subject that can also be followed in the works of the "Systematist School". In this effect, the executive behavior of musicians, and the behavior of the audience, along with the temporal and spatial conditions have been necessary. The effect of the aforementioned subject is not limited to this number, indicating that this system is open in this process, for chordophones especially for Ud (base instrument). Scales have been used in different tonalities (of seventeen tonalities). The tunes of these Sudud were unregulated non-tetrachords or regular tetrachords. Hossieni Shadd had five tones, among these five: the first, third and fifth tones were in the middle part of tones and the second and fourth were in the bass tones of those thirty-six tones. It can be inferred from the contents of the treatises of Safavid era, that at least there has been a nominal relationship, especially in relation to the Ruh, and probably the triple Sudud effect of the quadruple Sudud. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Shadd, Estekhâb (Tune), Effect of modes, Timurid, Safavid | ||
| مراجع | ||
|
الارموی، صفیالدین عبدالمؤمن بن یوسف البغدادی (1380)، کتاب الأدوار فی الموسیقی، به اهتمام آریو رستمی، انتشارات میراث مکتوب، تهران. اسعدی، هومان (1380)، نکاتی دربارهی ذیلی بر مقالهی از مقام تا دستگاه، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال سوم، شمارهی 12، صص 63 – 79. بینش، تقی (1371)، سه رسالهی فارسی در موسیقی موسیقی دانشنامهی علائی، موسیقی رسائل إخوان الصفا و کنزالتحف، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. پورجوادی، امیر حسین (1381)، در بیان علم موسیقی و دانستن شعبات او، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال چهارم، شمارهی 15، صص 49 – 70. خضرائی، بابک (1390)، مفهوم شَدّ و ارتباط آن با نظام دستگاهی، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال چهاردهم، شمارهی 53، صص 73 – 102. عبدالعزیز بن کمال الدین عبدالقادر (ن. خ)، نقاوة الادوار، کتابخانهی نورعثمانیه، شمارهی 3646. عبدالمؤمن بن صفی الدین (1346)، رسالهی موسیقی بهجت الروح، با مقابله و مقدمه و تعلیقات ه. ل. رابینودی برگوماله، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. فخرالزمانی قزوینی، ملّا عبدالنبی (1362)، تذکره ی میخانه، انتشارات اقبال، تهران. قطبالدین محمود بن ضیاءالدین بن مسعود شیرازی (1387)، رسالهی موسیقی از درةالتاج لغرةالدباج (در دو جلد)، تصحیح نصرالله ناصحپور، فرهنگستان هنر، تهران. قیصر، ابوالحسن، (ن. خ)، معرفت النغم، کتابخانه بادلیان، GB-ob, ouseley 160، صص a72 – a74. کرامی، دوره بیگ (ن. خ)، رسالهی کرامیه، کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران، شمارهی 2591، صص a402 – b413. گُتات، محمود (1384)، جایگاه صفیالدین در عالم موسیقی، مجموعه مقالات همایش بین المللی صفیالدین ارموی، به کوشش احمد صدری، فرهنگستان هنر، صص 101 – 118. گمنام، دیباچه: ترشیزی، ظهوری (ن. خ)، در بیان علم موسیقی و دانستن شعبات او، کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران، مجموعهی 2591. گمنام (ن. خ)، رساله در باب علم موسیقی، کتابخانهی مجلس شورای اسلامی، شمارهی 5/626. گمنام (ن. خ)، رساله در علم موسیقی، کتابخانهی سپهسالار، شمارهی 18/2913، صص 363 – 365. گمنام (ن. خ)، این رسالهایست از علم موسیقی، کتابخانهی شرقشناسی لنینگراد (سن پطرزبورگ)، شمارهی B3983، صص a1- a3. گمنام (ن.خ)، بدون عنوان، کتابخانهی مجلس شورای اسلامی، مجموعهی 2804 (میکروفیلم کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران شمارهی 3808)، صص a1، a2 – b2. مبارکشاه بخاری (1392)، ترجمهی شرح مبارکشاه بخاری بر ادوار ارموی در علم موسیقی، تصحیح و ترجمه عبدالله انوار، فرهنگستان هنر، تهران. محمدی، محسن (1380)، ذیلی بر مقالهی از مقام تا دستگاه، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال سوم، شمارهی 12، صص 41 – 60. مراغی/ المراغی، عبدالقادر بن غیبی الحافظ (ن. خ)، جامع الحان، کتابخانهی نورعثمانیه، شمارهی 3644. مراغی/ المراغی، عبدالقادر بن غیبی الحافظ (1366)، جامع الحان، به اهتمام تقی بینش، مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران. مراغی/ المراغی، عبدالقادر بن غیبی الحافظ (1372)، جامع الحان خاتمه، به اهتمام تقی بینش، مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ (1370)، شرح ادوار (با متن ادوار و زوائد الفائد)، به اهتمام تقی بینش، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ (2536/ 1336)، مقاصدالالحان، به اهتمام تقی بینش، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ (1388)، جامع الالحان، مقابله و ویرایش بابک خضرایی، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران. میثمی، سید حسین (1378)، بررسی و تحلیل موسیقی دوران صفویه، رسالهی کارشناسی ارشد در رشتهی پژوهش هنر ، دانشکدهی هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استاد راهنما: دکتر آذین موحد، استاد مشاور: دکتر احسان اشراقی. میثمی، سید حسین (1380)، خاستگاه و تحول مفهوم اصطلاح دستگاه، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال چهارم، شمارهی 13، صص 55 – 68. میثمی، سید حسین (1389)، موسیقی عصر صفوی، فرهنگستان هنر، تهران. الکاشی، یحیی بن احمد (ن. خ)، کتاب در علم موسیقی از تصنیفات یحیی بن احمد الکاشی در زمان شیخ ابواسحق تصنیف نموده، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شمارهی 2207. Arsalan, Fazel (2007), Safi al-Din – Urmawi and theory of music: Al-Risala al-sharafiyya fi al-nisab al-Content, Analysis, and Influences, Foundation
for Science Technology and Civilisation, Publication ID 673, March, 2007, pp. 1-24.
DOĞRUSÖZ, Nilgün and BEŞİROĞLU, Ş.Şehvar (2007), Harîrî bin Muhammed’in Kırşehrî Edvar çevirisinde perdeler itüdergisi/b sosyal bilimler,
Cilt, 4, Sayı: 1, pp.13-22.
Wright, Owen (1978), The Modal System of ArabAnd Persian Music_A.D.1250-1300, Oxford University Press, Oxford.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 623 |
||