پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,989,107 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,659,263 |
بازنمایی شهر در سینمای ایران در دهه‌های 70، 80 و 90 | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1397، صفحه 95-125 اصل مقاله (469.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2019.259267.665627 | ||
| نویسندگان | ||
| سیاوش قلی پور* 1؛ جلیل کریمی2؛ حسین قاسمی3 | ||
| 1دانشگاه رازی، گروه جامعه شناسی | ||
| 2عضو هیأت علمی/دانشگاه رازی | ||
| 3کارشناسی ارشد | ||
| چکیده | ||
| این مقاله به بازنمایی شهر در سینمای ایران در دهه‌های 70، 80 و 90 می‌پردازد. رویکرد نظری پژوهش مبتنی بر دیدگاه راب شیلدز در باب «فضاسازی اجتماعی» است. روش تحقیق تحلیل محتوی کیفی است. 18 فیلم انتخاب و تحلیل شده‌اند. یافته ها نشان می‌دهد: در دهه 70 بشتر زمان فیلم‌ها به درون خانه محدود شده است. آن بخشی هم که در بیرون خانه است به ابعاد فیزیکی، جمعیتی، مهاجرت، حاشیه‌نشینی و مناطق فقیرنشین تقلیل داده شده است. حیات شهری در این دوره چنان کم نمایش داده می‌شود که اسطوره-مکان «جامعه بدون شهر» شکل می‌گیرد. در دهه 80 ساخت و سازهای انبوه، تغییرات گسترده و گسترش نامکانها در میان آثار سینمایی برجسته است. همچنین سویههای تاریک این تغییرات مانند قطبی‌شدن فضای شهر (فقیر/غنی) و آسیب‌های اجتماعی از قبیل فقر، بیکاری، اعتیاد، دختران فراری که در نهایت احساس یاس و سرخوردگی را در بین ساکنان شهر به وجود آورده است، اسطوره-مکان «سازندگی منفی و شهر سراب» را برساختند؛ در دهه 90 شهری بازنمایی می‌شود که پس از تغییرات و ساخت و سازهای گسترده‌ی دهه قبل اکنون به بن‌بست رسیده است. شهری که با ساختارهای عینی و متصلب خود در برابر ساکنانش قد علم می‌کند و آنها را به چالش می‌طلبد و در مقابل، ساکنان در برابر این ساختارها حالت انفعال در پیش می‌گیرند. مفهوم مرکزی بازنمایی شهر در این دهه «شهر متصلب و سوژه ناتوان» است. سرانجام، سینما با تاکید بر نماهای بسته و توجه به «خانه» کمتر تصویری از کلیت شهر ارائه می‌دهد و بر سویههای تاریک شهر متمرکز است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسطوره-مکان؛ بازنمایی؛ سینما؛ شهر؛ فضاسازی اجتماعی؛ هویت؛ نامکان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| space- myth, representation, cinema, city, social spatialisation, identity, Non- places | ||
| نویسندگان [English] | ||
| siavash gholipoor1؛ Jalil Karimi2؛ hossein ghasemi3 | ||
| 1razi university | ||
| 2razi university | ||
| 3razi university | ||
| چکیده [English] | ||
| This article examines city representation in Iranin cinema in the 1370s, 1380s and 1390s. The theoretical process of the research is based on Rob shield’s view about Social spatialisation. The research method is qualitative content analysis. 18 movies are chosen and analyzed. The findings show that: in the 1370s most of the duration of the movies is limited to indoor affairs and the part that is dedicated to outdoor affairs is limited to physical, populational, immigrational, suburbanism and impoverished areas dimensions. Urban life of this era is underexposed insomuch that the space-myth “cityless society” is formed in the 1380s dense constructions, extensive changes and development of Non- placess is remarkable among cinema productions. Furthermore, the dull dimensions of these changes such as the polarization of city space (poor/ rich) and social harms such as poverty, unemployment, addiction, runaway girls which have eventually resulted in a sense of disappointment among city residents. Space-myths constructed “negative productivity and city mirage”; in the 1390s a city is represented which in the wake of changes and extensive constructions of the previous decade has now come to a dead end. A city which stands up against its residents using its visional and sclerotic structures and challenges them and in return, the residents take an inactive position against these structures. The central concept of city representation in this decade is “sclerotic city and disabled subject”. Finally, the cinema barely presents an image of city universalism and is focused on dull city dimensions in these few cases. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| space- myth, Representation, Cinema, city, social spatialisation, Identity, Non- places | ||
| مراجع | ||
|
اجلالی و گوهری‌پور (1392)، بررسی تطبیقی تصویر شهر در سینمای موج نو ایران و فرانسه»، درنامه معماری و شهرسازی، دوره 6، شماره 12. اجلالی پرویز و گوهری‌پور، حامد (1394)، «تصویرهای شهر در فیلم‌های سینمای ایران: 1390-1309»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 22، شماره 68. الکساندر، نیل (1393)، «شهر غریب: بلفاستِ گوتیک»، ترجمۀ الهام گلپوش، در منظر ذهنیِ شهر، تهران: تیسا. اوژه، مارک (1387)، نامکانها، ترجمه منوچهر فرهومند، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی. بیات، آصف (1377)، سیاست‌های خیابانی: جنبش تهیدستان در ایران، ترجمۀ ؟؟؟؟، تهران: شیرازه. پالاسما، یوهانی (1388)، تجربه فضایی در معماری و سینما، ترجمه کتایون یوسفی و احسان خوشبخت، تهران، انتشارات حرفه هنرمند. بیانچینی، فرانکو (1393)، منظر ذهنی شهر، ترجمه محمدعلی ذکریایی، تهران: تیسا. حبیبی و همکاران (1394)، «خاطره شهر: بازخوانی سینماتوگرافیک شهر ایرانی دهه‌های 1350-1340»، تهران: انتشارات ناهید. راودراد, اعظم و بهارک محمودی، ۱۳۹۰، «تصویر شهر تهران در سینمای داستانی ایران (پس از انقلاب)» در فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 13، شماره 4. رضازاده و فرهمندیان (1389)، «انعکاس فضای شهری در سینمای نوین ایران»، در نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره 2 شماره 42. ساوج، مایکل و وارد، آلن (1387)، جامعه شناسی شهر، ترجمه رضاابوالقاسمپور، تهران، انتشارات سمت. شیل، مارک و فیتزموریس، تونی (1391)، سینما و شهر فیلم و جوامع شهری در بستر جهانی، ترجمه میترا علویطلب و محمود اربابی، تهران، انتشارات روزنه. صدر، حمیدرضا (1380)، تاریخ سیاسی سینمای ایران، تهران، نشر نی. فریزبی، دیوید (1386)، گئورگ زیمل، ترجمه جواد گنجی، تهران، انتشارات گام نو. کاظمی، عباس و محمودی، بهارک (1388)، «پروبلماتیک مدرنیته شهری: تهران در سینمای قبل از انقلاب»، در مطالعات فرهنگی و ارتبتاطات، سال 4، شماره 12. لانگفورد، بری (1393)، «از خود بیگانه‌ها: منظرهای ذهنی شهرهای اروپا در سینمای دهه 1980 اروپا»، ترجمۀ مینا خراسانی‌فرد، در منظر ذهنیِ شهر، تهران: تیسا. ویلیامز، کیت (1393)، «دیدن آینده: رویکرد ضد آرمان‌شهری در آثار ولز و لانگ»، ترجمۀ جیران جلایر، در منظر ذهنیِ شهر، تهران: تیسا. هال، استوارت (1393)، فرهنگ، معنا و زندگی روزمره، ترجمۀ مجتبی گل‌محمدی، تهران: نی. مارشال، کاترین – راسمن، کرچمن(1381)، روشهای تحقیق کیفی، ترجمه علی پارسائیان ، سید محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی. مدنی‌پور، علی (1381)، تهران: ظهور یک کلانشهر، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
Frisby, D. & Featherstone, M (1997) Simmel on Culture, London: sage.
Lefebvre, H (1991), The Production of Space, Oxford, Blackwell.
Shields, R (1988), Images of Space and Place: A Comparative study, a thesis for Degree of Doctor of Philosophy: University of Sussex.
Shields, R (1991), Place on The Margins, Alternative Geography of Modernity, Routledge.
Steinert. Heinz (2003) Culture Industry, Polity Press, Cambridge, UK. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,341 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 831 |
||