پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,241 |
| تعداد مقالات | 67,872 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,487,498 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,264,417 |
چالش های اعمال مطلق اصل تقارن عناصر مادی و معنوی | ||
| مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی | ||
| مقاله 9، دوره 48، شماره 2، بهمن 1397، صفحه 357-377 اصل مقاله (395.92 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqclcs.2019.70815 | ||
| نویسندگان | ||
| علی صفاری1؛ جعفر کوشا2؛ راضیه صابری* 3 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهیدبهشتی | ||
| 2عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 3حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| برابر اصول پذیرفته شده حقوق جزا، چه نظام‌های نوشته و غیر آن، صرف وجود عنصر مادی و معنوی برای تحقق جرم کفایت نمی‌کند، بلکه هم زمانی آن ها نیز شرط ضروری آن است. برای اثبات این ضرورت دلایل و مبانی مختلف و محکمی مطرح شده، اما به هر حال پذیرش «اصل تقارن عناصر مادی و معنوی» علی رغم به دنبال داشتن آثار مثبت برای تحقق عدالت، به عنوان بالاترین هدف حقوق کیفری، در مواردی موجب ایجاد آثار منفی و بی عدالتی نیز در نظام کیفری می‌گردد. تأثیرات منفی که اصل«تقارن عناصر مادی و معنوی» می تواند بر حقوق و دستگاه عدالت کیفری بگذارد، به طور وسیع و عمیق و با یک رویکرد فکری واحد بحث نشده است. همچنین این که با اتخاذ چه روش هایی می توان آثار منفی این اصل را به صفر رسانید و یا دست کم آن ها را کاهش داد، بحثی صورت نگرفته است. این پژوهش، به روش توصیفی-تحلیلی و با اشاره به برخی نمونه های عینی در پرونده ها، پیامدهای نامطلوبی که رویکرد سنتی یا اطلاق گرا به اصل تقارن بین عناصر مادی و معنوی می تواند برای حقوق کیفری و دستگاه عدالت کیفری داشته باشد را مورد واکاوی نقادانه قرار می دهد. نتیجه اینکه تنها با مطرح ساختن، تبیین و ارزیابی رویکردی متفاوت تحت عنوان نگاه «نسبی گرا» به اصل تقارن می توان راهکاری ارائه داد که با آن بتوان دستگاه عدالت کیفری را از دام چنین آثار منفی رهانید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تقارن عناصرمادی و معنوی؛ چالش های نگاه اطلاق گرا؛ نگاه نسبی گرا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Challenges of Absolute Application of the Principle of coincidence of mens rea and actus reus | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Saffary1؛ jafar kousha2؛ razieh saberi3 | ||
| 1Faculty Member of Shahid Beheshti University Law School | ||
| 2Faculty member of Shahid Beheshti University law School | ||
| 3Criminal law & criminology, Faculty of law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Along with the accepted principles of criminal law, both in written and unwritten systems, the mere existence of material and mental elements of a crime is not sufficient, but their coincidence is also necessary. To substantiate this necessity, different and solid reasons have been raised, however, the acceptance of the "principle of the coincidence of material and mental elements", despite the pursuit of positive effects for the realization of justice, as the highest objective of criminal law, in some cases, also causes negative effects and injustice in the criminal justice system. The negative effects of the principle of "coincidence of material and mental elements" has not been widely and deeply discussed with a single intellectual approach. There is also no in-depth debate about the way and method by which these negative effects can be zeroed or reduced. This research examins the adverse consequences of the traditional or absolutist approach to the principle of coincidence between material and mental elements. It is concluded that a "relativistic" approach to the principle of coincidence can help the criminal justice system to avoid such negative effects. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Coincidence of mens rea and actus reus, Challenges of absolute approach, Relative approach | ||
| مراجع | ||
|
1. اردبیلی، محمدعلی (1383). «سقط جنین در بارداری ناشی از زنای به عنف»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 39، ص 162-133. 2. --------------- (1392 الف). حقوق جزای عمومی، ج 1، چ سی‌ودوم، تهران: میزان. 3.---------------- (1392 ب). حقوق جزای عمومی، ج 2، چ سیام، تهران: میزان. 4. احسان‌پور، رضا (1378). «تأثیر کنترل الکترونیکی بر تکرار جرم»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی پیشگیری از جرم، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا. 5. اصغری، شکرالله (1372). سیستم کیفری اسلام و پاسخ به شبهات، چ دوم، تهران: نشر مؤسسۀ کیهان. 6. بابایی، محمدعلی (1390). جرم‌شناسی بالینی، چ دوم، تهران، نشر میزان. 7. بصیر، عباس (1374). «جایگاه مصلحت در اسلام»، مجلۀ سراج، سال اول، ش 3 و 4، ص 118- 101. 8. پاک‌نهاد، امیر (1388). سیاست جنایی ریسک‌مدار، چ اول، تهران: میزان. 9. جعفری، مجتبی (1392). جامعه‌شناسی حقوق کیفری، چ اول، تهران: میزان. 10. جلالی ورنامخواستی، مصطفی (1385). عدالت آماری؛ سیاست کیفری مبتنی بر برآورد عینی خطر در فرآیند کیفری، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع). 11. حسنی، محمدحسن (1390). فلسفۀ مجازات اشخاص حقوقی بزهکار: فایده‌گرایی- سزا گرایی، در: یادنامۀ شادروان دکتر رضا نوربها، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. 12. حسین‌نژاد، حسینقلی (1370). «دفاع اجتماعی یا نظری کوتاه دربارۀ حقوق کیفری»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 9، صص 119- 178. 13. ------------------ (1377). مسئولیت مدنی، تهران: مجد. 14. حلی، علامه حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (1412ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج 3، چ اول، مشهد: نشر مجمع البحوث الاسلامیه. 15. خالقی، علی (1389). آیین دادرسی کیفری، چ چهارم، تهران: شهر دانش. 16. خوئینی، غفور (1393). فلسفۀ حقوق، چ اول، تهران: مجد. 17. خوئینی، غفور؛ رضایی‌نژاد، همایون (1390). «مصلحت و مسائل نوظهور حقوق»، پژوهش‌نامۀ حقوق اسلامی، سال دوازدهم، ش 1، ص 26- 5. 18. دارینی، علی (1380). «مصلحت و جایگاه فقهی آن»، مجلۀ راهبرد، ش 19، ص 264- 245. 19. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1376). درآمدی بر حقوق اسلامی، چ دوم، تهران: سمت. 20. دلماس مارتی، می ری (1387). پارادایم جنگ علیه جرم؛ مشروع ساختن امری غیرانسانی، ترجمۀ روح‌الدین کرد علیوند، در: تازههای علوم جنایی- مجموعه مقاله‌ها، چ نخست، تهران: میزان. 21. رایجیان اصلی، مهرداد (1390). بزه‌دیده‌شناسی حمایتی، چ دوم، تهران: دادگستر. 22. ------------------ (1381). «موقعیت اطفال بزهکار- بزه‌دیده در حقوق کیفری ایران»، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوقی، ش 25، ص 30-3. 23. رجبی، ابراهیم (1389). «درمانگاه بزه‌دیده و بزه‌دیدگی و نقش پلیس در آن»، فصلنامۀ دانش انتظامی، سال دوازدهم، ش 1، ص 33- 7. 24. رضوانی، سودابه (1391). مدیریت انسان‌مدار ریسک جرم، چ اول، تهران: میزان. 25. شبان‌نیا، قاسم؛ قربانی، مهدی (1392). «کارآمدی نظریۀ ولایت‌فقیه در تأمین مصلحت عمومی»، نشریۀ حکومت اسلامی، سال هجدهم، ش 1، ص 60- 33. 26. شهابی، علی‌اکبر (1352). «مصالح فردی و اجتماعی»، نشریۀ درس‌هایی از مکتب اسلام، سال چهاردهم، ش 11، ص 79- 76. 27. شیری، عباس (1385). «پارادایم‌های عدالت کیفری: عدالت سزادهنده و عدالت ترمیمی»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 74، ص 246- 213. 28. صابریان، علیرضا (1388). «مصلحت و جایگاه آن در حکومت اسلامی»، مجلۀ آموزه‌های فقهی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ش 2، ص 106- 73. 29. صانعی، پرویز (1389). حقوق و اجتماع، چ دوم، تهران: طرح نو. 30. صفاری، علی (1396). کیفرشناسی، تحولات، مبانی و اجرای کیفر سالب آزادی، چ سیام، تهران: جنگل. 31. ----------- (1383). «حمایت از بزه‌دیده و نهادهای مردمی»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 40، ص 324- 289. 32. صفاری، علی؛ صابری، راضیه (1392). «همگرایی دفاع مشروع و پیشگیری وضعی»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 62، ص 372- 303. 33. طوسی، محمد بن حسن ابوجعفر (1387ق). المبسوط فی فقه الامایه، ج 2، چ سوم، تهران: نشر المکتبه المرتضویه لأحیاء الآثار الجعفریه. 34. عباسی داکانی، خسرو (1382). «آیا مصالح عمومی و اجتماعی می‌تواند موجب نقض قانون شود»، مجلۀ کانون، دورۀ دوم، سال چهل‌وهفتم، ش 48، ص 10- 89. 35. عباسی، مصطفی (1382). افقهای نوین عدالت ترمیمی: میانجی‌گری کیفری، تهران: دانشور. 36. عبدالهی، اسماعیل (1389). درس‌هایی از فلسفۀ کیفری: درآمدی بر مسئولیت کیفری بدون تقصیر در نظام‌های حقوقی ایران و انگلستان، چ اول، تهران: خرسندی. 37. عوده، عبدالقادر (1373). التشریع الجنایی الاسلام، ترجمۀ نعمت‌الله الفت و سید مهدی منصوری و ناصر قربان‌نیا، ج 2، چ اول، تهران: میزان. 38. غلامی، حسین (1385). عدالت ترمیمی، تهران: سمت. 39. قاسمی، مسعود (1390). «نقش پلیس در کاهش آسیب‌های ناشی از بزه‌دیدگی»، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم، سال ششم، ش 18، ص 118- 83. 40. کاتوزیان، ناصر (1386). حقوق مدنی (الزامهای خارج از قرارداد)، چ هفتم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 41. ------------ (1382). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، وقایع حقوقی، چ پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 42. ------------ (1380). فلسفۀ حقوق، ج 1، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 43. کاتینگهام، جان (1384). «فلسفۀ مجازات»، ترجمۀ ابراهیم باطنی و محسن برهانی، فصلنامۀ فقه و حقوق، سال اول، ش 4، ص 170- 147. 44. کی‌نیا، مهدی (1381). روان‌شناسی جنایی، ج 1، چ سوم، تهران: رشد. 45. گلدوست جویباری، رجب (1386). کلیات آیین دارسی کیفری، چ اول، تهران: جنگل. 46. لپز، ژارژ و فیلیزولا، ژینا (1379). بزه‌دیده و بزه‌دیده‌شناسی، ترجمۀ روح‌الدین کرد علیوند و احمد محمدی، چ اول، تهران: مجد. 47. مرعشی، محمدحسن (1373). دیدگاه‌های نو در حقوق کیفری اسلام، ج 1، چ اول، تهران: میزان. 48. مظلومان، رضا (1356). جرم‌شناسی (کلیات)، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 49. منصوری، حجت‌الله؛ میرشکاری، عباس (1389). «ثبوت و تردید در وجود حقوقی آن»، پژوهش حقوق عمومی، سال دوازدهم، ش 29، ص 442- 417. 50. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1388). کیفرشناسی نو- جرم‌شناسی نو، درآمدی بر سیاست جنایی مدیریتی خطر مدار، در: تازههای علوم جنایی، تهران: میزان. 51. نجفی (صاحب جواهر)، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح الشرایع الاسلام، ج 21، چ هفتم، قم: نشر دار الأحیاء التراث العربی. 52. نوربها، رضا (1391). زمینۀ حقوق جزای عمومی، چ سی‌وچهارم، تهران: گنج دانش. 53. Hatr, H. L. A. (1986). Punishment and Responsibility, 1st. edn.,London, Oxford Press.
54. Kelman, Mark (1987). A Guide to Critical Legal Studies, 1st. edn., US, Harward Press.
55. Lacey, Nicola, Wells, Celia & Quick, Oliver (2010). Reconstructing criminal law, 4th. edn., London, Cambridge Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 942 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 670 |
||