پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,973,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,645,783 |
هستی‌شناسی عرفانی در غزلیّات فیض کاشانی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 8، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 22، اسفند 1397، صفحه 141-159 اصل مقاله (432.11 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2019.264201.1262 | ||
| نویسنده | ||
| لیلا نوروزپور* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گلستان | ||
| چکیده | ||
| فیضکاشانی، فیلسوف شاعری است که غزلیّات او هرچند از نظر ادبی چندان پرمایه نیست، امّا از منظر جریانشناسی غزل عرفانی فارسی حائز اهمیّت است. بررسی این غزلیّات نشان میدهد که فیض از قالب غزل برای بیان مناجات و دعا، تحمیدیّه و توصیههای شرعی و گاه انتقاد اجتماعی سود برده است. صبغة عرفانی که بهویژه متأثّر از عرفان ابنعربی است، در غزلیّات او فراوان دیده می‌شود. در این نوشتار اجمالاً در بحث از معرفتشناسی، به راههای کسب علم و لزوم جلای باطن برای کسب معرفت از دیدگاه فیض اشاره شده است. سپس در بخش هستی‌شناسی، ابیاتی با موضوعاتی چون نسبت خداوند با هستی؛ یعنی تجلّی واحد در کثیر، گذر از کثرت به وحدت، تجلّی غیب در شهادت، فیض اقدس و مقدّس، رحمت و فقر ذاتی موجودات، ارتباط جزء و کلّ، انسان مظهر اسم جامع، تجدّد امثال و معدومبودن غیرحق بررسی شده است. دیدگاه فیض متأثّر از حکمت متعالیّه است؛ چراکه معرفت عرفانی و شهودی از منابع معرفتی آن است. در این مقاله ابیاتی برگزیده و تحلیل شدهاند که نشان میدهد چگونه این اندیشههای عرفانی در سبک ادبی بیان تصویری مییابد. تحلیلها نشان میدهد اندیشههای مطرح در این اشعار از طریق شیوة چینش واژگان، دلالتهای ثانوی، تداعیها و تصویرسازی، جنبة شاعرانه یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هستی‌شناسی عرفانی؛ غزل دورة صفوی؛ شعر عرفانی-فلسفی؛ عرفان؛ فیض کاشانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Mystical Ontology in Feyz Kashani’s Sonnets | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Leila Nowruzpur | ||
| Assistant Professor of Persian Language and Literature at Golestan University | ||
| چکیده [English] | ||
| Feyz Kashani (died in 1680) was a philosopher and a poet whose poetry, although not literally considerable, holds a very important role in terms of understanding the nature of Persian mystical sonnet. The study of his sonnets shows that Feyz has benefited the form of sonnets to express prayers, eulogies, and religious advices and sometimes social criticism. The mystical manifestation of his poetry, especially influenced by Ibn Arabi's mysticism, is recognizable in many of his sonnets. In this paper, briefly in the epistemological discussion, an overview has been conducted on the ways of acquiring knowledge and the necessity of inner-self polishing to gain wisdom from the point of Feyz's view. Then, in the ontology section, some of his poems that contain themes such as: the relation between God and universe, the manifestation of unity in plurality, passing the plurality to get unity, the manifestation of the unseen world in intuition, the sacred and holy grace, the mercy and inherent poverty of creatures, the relation between the component and the whole, man as the manifestation of comprehensive name, recreation of samples and mortality of unfair have been analyzed. Fayz's view is influenced by transcendental wisdom; because the mystical and intuitive knowledge are of its epistemic resources. Some of Feyz's sonnets have been selected and examined, in present study, to show how his mystical thoughts are converted into a literary style of expression. The results show that the ideas expressed in these poems have gotten poetic aspect through the order of words, secondary implications, associations and imagination. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mystical Ontology, Sonnet during the Safavid Period, Mystical-philosophical Poetry, Mysticism, Feyz Kashani | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (1371)، ترجمه و توضیح سیّد جلالالدّین مجتبوی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ابنعربی، محییالدّین (1386)، فصوص الحکم، ترجمة محمّدعلی و صمد موحّد، چاپ سوم، تهران، کارنامه. (بیتا)، الفتوحات المکیه فی اربع مجلدات، بیروت، دار صادر. (2001)، تفسیر ابنعربی، به تصحیح الشیخ عبدالوارث محمّدعلی، بیروت، دارالکتب العلمیه. (1421)، مجموعه رسائل ابنعربی، بیروت، دار المحجة البیضاء. ابوزید، نصرحامد، (1385)، چنین گفت ابنعربی، ترجمة احسان موسوی خلخالی، تهران، مروارید. امامی، علیاشرف و علی اکبری چناری (1391)، «تأمّلی در نگرش فیض به عرفان و تصوّف»، پژوهشنامة عرفان، ش 6، 1-22. ایزوتسو، توشیهیکو (1387)، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمة محمّدجواد گوهری، تهران، روزنه. براتی، محمّدرضا (1387)، «مبانی عرفانی در اشعار فیض کاشانی»، پژوهشنامه کاشان، ش ۴و۵، ۵-۲۷. پالاسیوس، میگوئیل آسین (1385)، زندگی و مکتب ابنعربی، تهران، اساطیر. پورنامداریان، تقی (1375)، رمز و داستانهای رمزی، چاپ چهارم، تهران، علمی و فرهنگی. جامی، نورالدّین عبدالرحمن (1373)، لوایح، تصحیح یان ریشار، تهران، اساطیر. جهانگیری، محسن (1375)، محییالدّین ابنعربی چهرة برجستة عرفان اسلامی، چاپ چهارم، تهران، دانشگاه تهران. چیتیک، ویلیام (1390)، طریق عرفانی معرفت از دیدگاه ابنعربی، ترجمة مهدی نجفیافرا، چاپ دوم، تهران، جامی. خاتمی، سیّدهاشم (1389)، «تصویرآفرینی عارفانه در غزلیّات فیض کاشانی»، شعرپژوهی، ش ۳، 37-74. حیدری، مهدی (1394)، جریانشناسی عرفان ابنعربی در ادبیّات فارسی تا جامی، رسالة دکتری، استاد راهنما علیمحمّد مؤذنی، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی. خوارزمی، تاجالدّین حسین (1364)، شرح فصوص الحکم، به کوشش نجیب مایل هروی، تهران، مولی. دهباشی، مهدی (1387)، شرح رباعیّات فلسفی و عرفانی علّامه دوانی، تهران، هرمس. زرّینکوب، عبدالحسین (1369)، دنبالة جستجو در تصوّف، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر. صفا، ذبیحالله (1372)، تاریخ ادبیّات در ایران، جلد 5، چاپ هشتم، تهران، فردوس. فیضکاشانی، ملامحسن (1387)، الکلمات مکنونه، تحقیق علیرضا اصغری، تهران، مدرسه عالی شهید مطهری. (13۷۱)، ده رساله، به اهتمام رسول جعفریان، اصفهان، مرکز تحقیقات علمی و دینی امام امیرالمؤمنین علی. (1377)، فهرستهای خودنوشت فیض به انضمام نسخهشناسی و کتابشناسی، به کوشش محسن تاجی نصرآبادی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. (1381)، کلیّات، تصحیح مصطفی فیضی، قم، اسوه. القاشانی، کمالالدّین عبدالرزاق (1370)، شرح علی فصوص الحکم، چاپ چهارم، قم، بیدار قم. قیصری رومی، محمّدداود (1386)، شرح فصوص الحکم، به کوشش سیّدجلالالدّین آشتیانی، چاپ سوم، تهران، علمی و فرهنگی. کاکایی، قاسم (1382)، وحدت وجود به روایت ابنعربی و مایستر اکهارت، چاپ دوم، تهران، هرمس. کربن، هانری (1384)، تخیّل خلاق در عرفان ابنعربی، ترجمة انشاءالله رحمتی، تهران، جامی. کمالیزاده، طاهره (1388)، «هستی‌شناسی در آرای حکمی فیض کاشانی»، کاشانشناخت، سال ششم، ش 6، 20-50. مؤذنی، علیمحمّد و مهدی حیدری (بهار و تابستان 1394)، «اوحدالدّین نقطة ظهور افکار ابنعربی در ادبیّات فارسی»، ادب فارسی، سال ۵، ش 1، پیاپی 15، 1-20. همایی، جلالالدّین، (1374)، مولوینامه، جلد 1، چاپ هشتم، تهران، هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 659 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 986 |
||