پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,477 |
| تعداد مقالات | 70,012 |
| تعداد مشاهده مقاله | 122,919,522 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,132,298 |
شواهدی جدید از دوره اوروک در شمال غرب ایران؛ حسنلوی VIII و VII و عدم حضور فرهنگ کورا – ارس در جنوب دریاچه ارومیه | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 10، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 19، خرداد 1398، صفحه 167-183 اصل مقاله (731.98 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2019.71110 | ||
| نویسندگان | ||
| اکبر عابدی* 1؛ رضا حیدری2؛ صلاح سلیمی3 | ||
| 1استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
| 2دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه مونیخ، آلمان | ||
| 3دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| در طی بررسی که در سال 1386 انجام گرفت، چندین محوطه شاخص اوروکی در حوضه زاب کوچک در شهرستان سردشت در شمال غرب ایران شناسایی و معرفی گردید. ازجمله این محوطه‌ها، محوطه شاخص تپه بادامیار ربط با سفال‌های شاخص لبه واریخته اوروکی است که جزء اولین محوطه‌های شناسایی‌شده اوروکی در شمال غرب ایران به شمار می‌آید. علاوه بر تپه ربط محوطه‌های تپه باغی، تپه ولیو، تپه ملایوسف، تپه لاوین و گومان نیز دارای آثار شاخص اوروکی در حوضه زاب کوچک بودند که زمینه را جهت مطالعه وقفه فرهنگی هزارساله موجود مابین حسنلو دوره VIIIA (پیزدلی) و VIIC (کورا – ارس) در جنوب دریاچه ارومیه را فراهم نمودند که جز یکی از مبهم‌ترین دوره‌های شمال غرب ایران به شمار می‌آید. این آثار عمدتاً متعلق به دوره اوروک میانی و جدید هستند که بازه زمانی نیمه هزاره چهارم ق.م. (3600/3500 ق.م.) تا اواخر هزاره چهارم ق.م. (3100 ق.م) را در برمی‌گیرند. این آثار علاوه بر روشن ساختن بخشی از جدول گاهنگاری جنوب دریاچه ارومیه زمینه را جهت مطالعه روابط فرامنطقهای موجود مابین جنوب و شمال بین‌النهرین با منطقه حوضه دریاچه ارومیه فراهم ساخت. در این نوشتار سعی بر این خواهد بود تا با معرفی محوطه‌های شاخص اوروکی شمال غرب ایران به یافته‌های شاخص اوروکی محوطه تپه بادامیار ربط پرداخته شود. همچنین این مقاله سعی در روشن ساختن جایگاه فرهنگ اوروک در جدول گاهنگاری جنوب دریاچه ارومیه و ارتباطات فرامنطقهای با مناطق هم‌جوار را دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اوروک؛ حوضه زاب کوچک؛ حسنلو VIIIA (پیزدلی) / VIIC (کورا – ارس)؛ شمال غرب ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| New Uruk Findings in NW Iran; Hasanlu VIII -VII and the Lack of Kura-Araxes Evidence in Southern Parts of the Lake Urmia Region | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Akbar Abedi1؛ Reza Heidari2؛ salah salimi3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Archaeometry, Islamic Art University of Tabriz | ||
| 2Ph. D Candidate, Department of Archaeology, University of Munich, Germany | ||
| 3MA in Archaeology, Department of Archaeology, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| During 2007 archaeological survey of Little Zab River in Sardasht district in NW Iran, 6 typical Uruk (Uruk Related) sites have been brought to light. One of the important one is Tepe Badamyar Rabat with typical Beveled Rim Bowl pottery that is considered as first Uruk evidence in NW Iran. In addition to Rabat, the Uruk materials found in Tepe Baghi, Tepe Waliv, Tepe Molla Yousef, Tepe Lavin and Tepe Goman would provide the opportunity for studying on one millennium gap between Hasanlu VIIIA (Pisdeli) and VIIC (Kura-Araxes) in southern parts of the Lake Urmia region. This gap is considered as main vague issue in archaeology of NW Iran. The Uruk evidence in the mentioned sites mainly belongs to Middle and Late Uruk periods (3600/3500-3100 BC). These new finding not only establish good opportunity for revising NW Iran chronological framework but provide good base for studying inter-regional relationship of NW Iran communities with south and northern Mesopotamian societies during the 4th millennium BC. This article is trying to introduce fresh typical Uruk sites in southern part of the Lake Urmia with detailed emphasis on new pottery, lithic and special finds of Tepe Badamyar Rabat. Also the present paper is intended to deal with the Uruk cultural influences in NW Iran, proposing a chronological framework for the period concerned and to discuss interregional relationship with adjacent region. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hasanlu VIIIA (Pisdeli)/VIIC (Kura-Araxes), Uruk, Little Zab River, NW Iran, Lake Urmia Region | ||
| مراجع | ||
|
بیننده، علی. (1388) بررسی استقرارهای پیش‌ازتاریخ در حوزه آبریز سیمینه‌رود، آرشیو سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان غربی( چاپ‌نشده ). بیننده، علی. 1387، بررسی باستانشناسی حوضه رودخانه زاب کوچک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران (چاپ‌نشده). بیننده، علی. 1395، نشانه‌هایی از ارتباط تجاری و فرهنگی جوامع شمال غرب ایران و بین‌النهرین در اواخر دوران مس و سنگ، جامعه‌شناسی تاریخی، دوره 8، شماره 2، پاییز و زمستان: 21-37. بیننده، علی، (1395)، "کاوش نجات بخشی محوطه ملا وسو در حوضه رودخانه زاب کوچک"، گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 62-55. حیدری، رضا، 1386، نتایج مقدماتی بررسی باستانشناسی رودخانه زاب کوچک در شهرستان سردشت، آرشیو سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی، گذارش منتشرنشده. حیدری، رضا، 1387، نتایج دومین فصل پژوهش‌های باستانشناختی در محوطه باستانی ربط سردشت، آبان و دی، گزارش‌های باستانشناسی (7) (جلد اول)، مجموعه مقالات دومین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، تهران، پژوهشکده باستانشناسی، صص230-201. حیدری، رضا، فلاحیان، یوسف، سلیمی، صلاح، (1395)، "فصل اول کاوش نجات بخشی تپه بالان سردشت"، گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 155-143. خضری، سعید، 1379، جغرافیای طبیعی کردستان مکریان با تأکید بر حوضه زاب، تهران، انتشارات ناقوس، چاپ اول. خطیب شهیدی، حمید و علی بیننده ( 1387 ). الگوهای استقراری پیش‌ازتاریخ حوزه سیمینه‌رود. خلاصه مقالات دومین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جنوب آسیا شیراز. شریفی، مهناز، (1395)، کاوش نجات بخشی تپه بروه شهرستان سردشت استان آذربایجان غربی، گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 492-498. شیرزاده، غلام، کاکا، غفور، (1395)، کاوش نجات بخشی محوطه و قبرستان نیسک‌آباد سردشت، گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 365-356. عابدی، اکبر. (1395). گزارش مقدماتی فصل کاوش باستانشناختی محوطهی کول تپه هادی شهر، شمال غرب ایران، مطالعات باستانشناسی. دورهی 8. شمارهی 1. ص 91- 112. عابدی، اکبر. 1396، گزارش مقدماتی اولین فصل کاوش‌های باستانشناختی تپه قبرستان سیلوه پیرانشهر، آرشیو پژوهشکده باستانشناسی، گزارش منتشرنشده. عبدی، کامیار. 1378، کاسه‌های لبه واریخته: کاربرد و پراکندگی، باستانشناسی و هنر ایران – 32 مقاله در بزرگداشت دکتر عزت‌الله نگهبان، به کوشش عباس علیزاده، یوسف مجیدزاده و صادق ملک شهمیرزادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. صص: 64-84. فلاحیان، یوسف، نزهتی، خاطره (1395)، کاوش نجات بخشی در تپه باغی سردشت، گزارش‌های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 365-356. Abedi. Akbar., 2017. Iranian- Azerbaijan pathway from the Zagros to the Caucasus: Kul Tepe and Dava Göz, new Neolithic sites in NW Iran, Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 17: 79-98. Abedi, A., Omrani, B., and Karimifar, A., 2015. Fifth and fourth millennium BC in north-western Iran: Dalma and Pisdeli revisited, Documenta Praehistorica XLII: 321-338. Abedi, Akbar., and Omrani, Behrooz. 2015. Kura-Araxes culture and NW Iran after Yanik: new perspectives from excavations and surveys”, Paleorient, 41(1): 55-68. Abedi, A., Khatib Shahidi, H., Chataigner, CH., Niknami, K., Eskandari, N., Kazempour, M., Pirmohammadi, A., Hoseinzadeh, J., Ebrahimi, GH., 2014. Excavation at Kul Tepe of (Jolfa), North-Western Iran, 2010. First preliminary report, Ancient Near Eastern Studies 51: 33-167. Alizadeh, K., H., Eghbal, and S., Samei. 2015. Approaches to social complexity in Kura-Araxes culture: a view from Köhne Shahar (Ravaz) in Chaldiran, Iranian Azerbaijan, Paleorient 41(1): 37-54. Belgiorno, M. R., Biscione, R., and Pecorella, P. E., 1984. Il Saggio E I Materiali Di Tappeh Gijlar, in: P.E. Pecorellaand M. Salvini (eds.), Tra Lo Zagros e L’Urmia: Ricerche Storiche ed Archeologiche Nell’Azerbaigian Iraniano, Rome: Edizioni dell’Ateneo, pp. 240–299. Benedict, Warren C., 1961. The Urartian-Assyrian inscription of Kelishin, Journal of the American Oriental Society, 81(4): 359–385. Binandeh .A., Nobari A.H., , Neyestani J., Vahdati Nasab, H, .2012. A new archaeological research in Northwestern Iran: prehistoric settlements of Little Zab River Basin, Intl. J. Humanities 19 (2): (27- 41). Burton-Brown, T., 1946. Studies in Third Millennium History. London: Luzac. Campbell Thompson, R., 1920. The British Museum excavations at Abu Shahrain in Mesopotamia in 1918, Archaeologia 70: 101–44. Coon, C. S., 1951. Cave exploration in Iran 1949. Museum Monographs, The University Museum, University of Pennsylvania Philadelphia. Danti, M. D., Voigt, M. M., and Dyson. R. H., 2004. The search for the Late Chalcolitic / Early Bronze Age transition in the Ushnu – Solduz valley, Iran, in: A.Sagona (ed.), A view from the high land, archaeological studies in Honour of charley Burney, Supplement vol .12, Leuven: pp. 583-615. Delougaz.P., Kantort. H.J., 1996. Chogha Mish the first five seasons of excavations 1961-1971,edited by Abbas Alizadeh, Volume I., Published By the Oriental Institute of the University of Chicago. Dyson, R. H., and Pigott, V. C., 1975. Hasanlu, Iran 13: 182-185. Dyson, R. H., 1958. Iran, 1957: Iron Age Hasanlu, The University Museum Bulletin 22, no. 2: 25–32. Dyson, R. H., 1965. Problems of protohistoric Iran as seen from Hasanlu, Journal of Near Eastern Studies 24: 193–217. Dyson, R. H., 1968. The archaeological evidence of the second millennium B.C. on the Persian Plateau, Cambridge: Cambridge University Press. Dyson, R. H., 1972. The Hasanlu project, 1961–1967, in The Memorial Volume of the Vth International Congress of Iranian Art and Archaeology 1968, Vol. 1, pp. 39–58. Tehran: Ministry of Culture and Arts. Dyson, R. H., 1976. Early cultures of Solduz, Azerbaijan, in: A. U. Pope (ed.), a survey of Persian art, (Vol. 14) Proceeding of the IVth International Congress of Iranian Art and Archaeology, part A, New York, 1960, pp. 2951-2970. Tehran: Asia Institute of Pahlavi University. Dyson, R. H., 1989. The Iron Age architecture at Hasanlu: an essay, Expedition 31 (2-3): 107–127. Gopnik, H., Rothman, S. M., 2011, On the high road, the history of Godin Tepe, Iran, Mazda Publisher in association with the Royal Ontario Museum. Helwing, B., 2004. The Late Chalcolithic period in the Northern Zagros, a reappraisal of the current status of research, in: Azarnoush, M., (ed.), Proceedings of the international symposium on Iranian archaeology: northwestern region, Urmia, pp. 11-24. Hojebri Nobari, A., Binandeh, A., Nestani, J., Vahdati Nasan, H., 2012 Excavation at Lavin Tepe northwest Iran, Ancient Near Eastern Studies 40: 95-117. Kearton, R. R. B., 1969. Survey in Azerbaijan,” in Survey of excavations in Iran, 1967-8, Iran 7: 186–187. Kleiss, W., 1972. Ausgrabungen in der urartäischen Festung Bastam (Rusahinili) 1970, AMI 3: 7-65. Kleiss, W., and Kroll, S., 1979. Ravaz und Yakhvali, Zwei Befestigte Plätze des 3. Jahrtausends, Archäologische Mitteilungen aus Iran, AMI 12: 27–47. Kleiss, W., and Kroll, S., 1992. Survey in Ost-Azarbaidjan 1991, Archäologische Mitteilungen aus Iran (AMI) 25: 1–46. Kroll, S., 1970. Die Keramik aus der Ausgrabung Bastam 1969, Archäologische Mitteilungen aus Iran (AMI) 3. Kroll, S., 1972. Die Keramik aus der Ausgrabung Bastam 1970, Archäologische Mitteilungen aus Iran (AMI) 5. Kroll, S., 1984. Archaologische Fundplatze in Iranisch-Ost-Azarbaidjan, Archäologische Mitteilungen aus Iran (AMI) 17: 13–133. Kroll, S., 1990. Der Kultepe bei Marand: Eine chlalkolithische Siedlung in Iranisch-Azarbaidjan, Archäologische Mitteilungen aus Iran (AMI) 23: 59–71. Kroll, S., 1994. Festungen und Siedlungen in Ianisch-Azarbaidjan. Untersuchungen zur Siedlungs- und Territorialgeschichte des Urmia-See-Gebietes in vor-islamischer Zeit. Prof. Thesis, Ludwig-Maximilans-Universitat Munchen. Kroll, S,. 2005. Early Bronze Age settlement patterns in the Orumiye Basin, in mountains and valleys, in: B. Helwing and A. özfirat (eds.), a symposium on highland-lowland interaction in the Bronze Age settlement system of Eastern Anatolia, Transcaucasia and Northwestern Iran (AMIT 37), pp. 115-121. Maziar, S., 2010. Excavations at Kohne Pasgah Tepesi, the Araxes Valley, northwest Iran: first preliminary report, Ancient Near Eastern Studies 47: 165–193. Millard. A. R., 1988. The Bevelled-Rim Bowls: their purpose and significance, Iraq 50: 49-57. Morgan, J. de., 1900. Recherches archéologiques, 1er série. Fouilles à Suse en 1897–1898 et 1898–1899. Paris: Leroux. Oates, J., 1985. Tell Brak: Uruk pottery from the 1984 season Iraq 47: 175–86, Fig. 3, nos. 43–5. Potts, D., 2009, Bevel-Rim Bowls and Bakeries: evidence and explanations from Iran and the Indo-Iranian borderlands Journal of Cuneiform Studies 61: 1-23. Rothman, M., (ed.), 2001. Uruk Mesopotamia and its neighbors: cross-cultural interactions and their consequences in the era of state formation. Santa Fe, School of American Research. Solecki, R. S., 1969. Survey in Western Azerbaijan Iran 7: 189–190. Stein, M. A., 1940. Old routes of Western Iran, London. Swiny.S., 1975 Survey in Northwest Iran 1971 East and West 25: 77-69. Young, T.C., Jr, 1969. Excavations at Godin Tepe: first progress report, Toronto: Royal Ontario Museum. Tobler, A.J., 1950. Excavation at Tepe Gawra, University of Pennsylvania Press, Philadelphia. Wright, H. T., and Johnson, G. A., 1975. Population, exchange and early state formation in Southwestern Iran, American Anthropologist 77. van de Mieroop, M., 2004. A History of the ancient Near East ca. 3000–323 BC. Oxford: Blackwell Publishing. Voigt. M. M., 1989 Northwest Iran in the fourth millennium B.C., Paléorient, Année 1989, Volume 15, Numéro 1 p. 286 – 288. Voigt, M. M., and Dyson, R. H. Jr., 1992. The chronology of Iran, ca. 8000-2000B.C., in: R. W. Ehrich (ed.), Chronologies in Old World Archaeology, Vol. I, Chicago, 2nd ed., pp. 122-178. Weiss.H., and Young, T. C. Jr., 1975, The merchants of Susa: Godin V and plateau-lowland relations in the late fourth millennium B.C. Iran 13: 1-18. Young, T. C. Jr, 1969. Excavations at Godin Tepe, first progress report, Royal Ontario Museum, Occasional Paper Vol. 17. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,051 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,068 |
||