پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,757 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,112,601 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,875,616 |
تحلیل تطبیقی توزیع شاخص‌های منتخب سلامت شهری در کلان‌شهر اهواز | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 8، دوره 6، شماره 4، دی 1397، صفحه 769-790 اصل مقاله (1.34 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2018.261127.933 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید گودرزی1؛ نازنین حاجی پور* 2 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| انسان در مرکزیت برنامه‌های توسعه قرار دارد؛ از این‌رو محورقرارگرفتن «سلامت انسان» با تمامی ابعاد و شئون آن نقشی اساسی در توسعه دارد و حلقة مرکزی تمامی ابعاد توسعة پایدار محسوب می‌شود. برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای در کشورها - چه در سطح شهری چه منطقه‌ای - بدون درنظرگرفتن مؤلفة سلامت انسان دچار نقص در ماهیت برنامه‌ریزی می‌شوند؛ از این‌رو «کیفیت و سلامت شرایط زندگی ساکنان شهرها به‌عنوان مرکز سیاست‌های برنامه‌ریزی شهری» امری پذیرفته‌شده و مسئله‌ای حیاتی برای نیل به توسعة پایدار شهرها به‌شمار می‌آید. شهر اهواز یکی از کلان‌شهرهای کشور است که به آلودگی‌های زیست‌محیطی دچار شده است و امکانات و خدمات شهری در آن کم است. از آنجا که این عوامل کیفیت زندگی و سلامت شهروندان را تهدید می‌کند، در پژوهش حاضر به تحلیل تطبیقی توزیع شاخص‌های سلامت شهری در کلان‌شهر اهواز پرداخته شده است. این پژوهش نظری-کاربردی و توصیفی-تحلیلی است. برای شاخص‌‌سازی مطالعات پیشین عملیاتی شدند و 28 نماگر که درجة تکرارپذیری آن‌ها بیش از سایر نماگرها بود انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات این شاخص‌ها از آمارنامه‌ها و پرسشنامه استفاده شد. تحلیل داده‌ها نیز به‌کمک تکنیک V- PROMETHEEو سیستم استنتاج فازی در نرم‌افزار Matlab صورت گرفت. در این میان، مناطق شهر اهواز براساس تکنیک پرامیتی با توجه به سه جریان مثبت (Phi+)، منفی (phi-) و خالص (Phi) رتبه‌بندی شدند. مناطقی که بیشترین مقدار مثبت و کمترین جریان منفی را داشته باشند در جایگاه نخست و مناطقی که با کمترین مقدار مثبت و بیشترین مقدار منفی همراه باشند، در جایگاه آخر قرار دارند. مناطق 2، 3 و 1 بیشترین جریان مثبت و کمترین مقدار منفی را دارند. مناطق 4، 7، 6، 5 و 8 نیز با توجه به جریان مثبت و منفی، با جریان خالص منفی همراه هستند. نتایج سیستم استنتاج فازی نشان می‌دهد وضعیت شاخص‌های سلامت شهری کلان‌شهر اهواز بین حالت متوسط، پایین و بسیار پایین قرار دارد که بیشتر تابع عضویت پایین و بسیار پایین است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل تطبیقی؛ تکنیک پرامیتی؛ سلامت شهری؛ سیستم فازی؛ شهر اهواز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Analysis of Distribution of Selected Urban Health Indices in Ahvaz Metropolis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Majid Goodarzi1؛ Nazanin Hajipour2 | ||
| 1Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran | ||
| 2MA in Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Nowadays it is important to mention that the acquisition of sustainability in the development process involves human being to ensure the health of the environment. Accordingly, the health component of the United Nations Development Program (UNDP) is highlighted as one of the main sources of human security in assessing the status of the country's progress and development. Health is the state of full enjoyment of physical, psychological and social conditions. It should not merely consider the absence of illness. This definition of health is a positive concept based on a social model of health treating health as the natural right of human beings and sees it as a natural right to all social groups. On the other hand, the conceptualization of health is based on the medical-based model. Meanwhile, in light of the worrying and growing threat of citizens' health, urban and health planners propose a relatively new "Health Planning" reform which seeks to link the urban environment with the physical and mental health of the urban population. To strengthen the decisions on some key issues such as urban environmental health, social welfare can improve quality of human life. Ahwaz City, as the most populous city of Khuzestan Province, has been slowly growing in recent years. It has experienced many demographic and physical changes due to natural population growth, migrant acceptance, expansion of services, provincial capital headquarters, social, economic and social changes. Therefore, because of its population density in recent decades, Ahwaz suffers from problems such as unemployment, poverty, lack of services and urban infrastructure, unequal access, environmental pollution, exhausted texture, informal housing, low quality of life, and so on. This process made imbalanced flow of services and facilities and raised the issues of social justice, spatial justice and urban sustainability. To this end, the present study seeks to adapt the urban health indices in the metropolitan city of Ahwaz. The significance of this problem is due to the fact that the city, according to the World Health Organization (WHO), is one of the most polluted cities in the world and has endangered the health of its citizens. Apart from discussing environmental issues, the difference in the availability of facilities and indicators of urban health among Ahwaz is another threat to citizens' health. Methodology The present study is a descriptive-analytical research in terms of its nature, and theoretical-practical in terms of the research method. In this research, two types of library studies using articles, dissertation, internet, comprehensive and detailed plans of Ahwaz, etc. and field studies were employed to collect data and information of indicators. In the present study, by investigating health indices presented by the World Health Organization (WHO), we identified the indicators and indices for Ahwaz. For the aim of this study, which considers Ahwaz urban health indicators and urban health indices were compiled via primary screening. We have extracted 28 indicators whose degree of repeatability is more than other indices. The statistical population of this study is the population of seven municipalities of Ahwaz. To analyze the data for the comparative evaluation of urban health indices, the PROMETHEE decision making model and fuzzy inference system were used in MATLAB software. The PROMETHEE method: This technique, outlined first by Jean-Pierre Brans and Bertrand Mareschal in 1986, is used for enriching evaluations. The PROMETHEE technique is one of the MADM methods and as an efficient model using two preferred words to choose the best option. Fuzzy Inference System: generally speaking, it has a fuzzied input, a knowledge database providing the rationale necessary for the process of reasoning, and as the main stage of analysis, which is burdened with the task of approximate reasoning and fuzzy inference in the form of fuzzy rules (if = then) on the inputs of the model in its various stages. In the next step, the output of each step is used as the input of the next step until the last fuzzy output of the system is extracted. In the next step, final values are obtained through the non-fuzzy operation for the primary components and the base components (the research indices and components). Results and discussion In the PROMETHEE method applied to the regions, priorities were finalized based on three (positive, negative, and pure) streams. According to the results, districts 2, 3 and 1 have the highest positive flow and the lowest negative value, while districts 4, 7, 6, 5 and 8 have net negative flow due to positive and negative flows. In the following, the method determines urban health indices according to the 8 districts of Ahwaz City based on the score of 1+ and 1. Indices with a score as + 1 are at the appropriate level and indices with a score of as -1 are at the inappropriate level. The results of creating rules in the fuzzy system in the Matlab environment also indicate that rules 14, 15, 17, 18, 23, 24, 26, and 27 are true for Ahwaz. This means that the rate of development of Ahwaz's urban health indices is moderate, low and very low. That is the low and very low membership indices in Ahwaz. Conclusion As the results illustrate, there are differences between the urban districts of Ahwaz in terms of the status of healthy indicators and indices such as climate conditions, urban accesses, employment status, etc. These are inappropriate as compared with other indices. In order to establish the spatial justice and equal access of the citizens of Ahwaz to the facilities, we presented suggestions including consideration of environmental issues such as quality of habitats, climate pollution, crime reduction, organization of urban exhausted texture and marginalization, increase of facilities and infrastructure services, increase of per capita municipal services, etc. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| comparative analysis, urban health, PROMETHEE Method, Fuzzy System, Ahwaz Metropolis | ||
| مراجع | ||
|
امانپور، سعید، حسینی شه‌پریان، نبی‌الله و سعید ملکی، 1395، «تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان‌شهر اهواز از خدمات شهری با تأکید بر عدالت اجتماعی»، فصلنامة پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دورة چهارم، شمارة 3، صص 495-517. امینی فسخودی، عباس، 1384، «کاربرد استنتاج منطق فازی در مطالعات برنامه‌ریزی و توسعة منطقه‌ای»، مجلة دانش و توسعه، سال دوم، شمارة 17، صص 40-60. امینی، نجات، یداللهی، حسین و صدیقه اینالو، 1385، «رتبه‌بندی سلامت استان‌های کشور»، فصلنامة رفاه اجتماعی، سال پنجم، شمارة 20، صص 27-48. بابائی، نعمت‌اله، 1382، «سیاست اجتماعی و سلامت»، مجلة رفاه اجتماعی، دورة سوم، شمارة 10، صص232-201. پسیان، وحید، نامی، محمدحسن و مصطفی توکلی نغمه، 1396، «بررسی و سنجش تأثیر عوامل اجتماعی-اقتصادی بر سلامت شهری (شهر مقدس قم)»، فصلنامة نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال نهم، شمارة 3، صص 42-55. تاجدار، وحید، 1388، تحلیل و سنجش وضعیت سلامت با رویکرد برنامه‌ریزی شهری (مورد: کلان‌شهر مشهد)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشگاه تربیت‌مدرس تهران. حسینی شه‌پریان، نبی‌الله، 1394، تحلیلی بر عدالت فضایی با تأکید بر خدمات عمومی شهری در کلان‌شهر اهواز، پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه شهیدچمران اهواز. دماری، بهزاد، 1392، مدیریت شهری و سلامت، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، نشر تیسا، تهران. رفیعیان، مجتبی، تاجدار، وحید و تقوایی، علی‌اکبر، 1389، «سنجش مؤلفة سلامت در کلان‌شهر مشهد از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری»، نشریة هنرهای زیبا و معماری و شهرسازی، سال اول، شمارة 41، صص 101-110. رهنمایی، محمدتقی، 1369، مجموعه مباحث و روش‌های شهرسازی جغرافیا، وزارت مسکن و شهرسازی. زیاری، کرامت‌الله و همکاران، 1396، «بررسی و تحلیلی بر شاخص‌های محیطی اثرگذار بر سلامت زیست شهری در کلان‌شهر قم»، فصلنامة جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، سال هفتم، شمارة 25، صص 19-38. عبدی، بهمن، 1393، بررسی نقش عوامل اجتماعی در نابرابری‌های سطوح سلامت بین شهروندان تبریزی، رسالة دکتری رشته جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعة دانشگاه تبریز. عرب حلوایی، امیرمسعود، 1388، «کاربرد روش‌های پرامتی در تصمیم‌گیری‌های پلیس»، دوماهنامة توسعة انسانی پلیس، سال ششم، شمارة 48، صص 53-63. غلامیان، محمد، 1388، بررسی وضعیت جمعیتی اجتماعی شهر با رویکرد شهر سالم؛ نمونة موردی: شهر بابل، پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه پیام‌نور بابل. فرجی سبکبار، حسنعلی، 1395، «ارائة مدلی برای ارزیابی کیفیت محیط طبیعی نواحی روستایی به‌کمک سیستم‌های دانش‌بنیان»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، سال پنجم، شمارة 1، صص 1-18. فرجی سبکبار، حسنعلی و همکاران، 1390، «اولویت‌بندی توسعة کارآفرینی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک پرامیتی (مطالعة موردی: دهستان حومة بخش مرکزی شهرستان خدابنده استان زنجان)»، فصلنامة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارة 75، صص 53-68. فیروزی، محمدعلی، نعمتی، مرتضی و داری‌پور، نادیا، 1393، «سنجش و ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی در طرح مسکن شهر امیدیه»، فصلنامة جغرافیا و مطالعات محیطی، سال سوم، شمارة 11، صص 49-62. قدمی، مصطفی، 1392، «بررسی کیفیت زندگی در شهرهای کوچک با تأکید بر بعد سلامت فردی و اجتماعی»، فصلنامة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال بیست و چهار، شمارة 1، صص 23-50. کلروزی، زهره، 1395، سنجش تفاوت‌های فضایی مؤلفه‌های اجتماعی-اقتصادی و کالبدی سلامت شهری در کلان‌شهر تهران، پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه پیام‌نور تهران. کیانی، اکبر و همکاران، 1394، «کاربرد سیستم استنتاج فازی در زمینة سنجش توسعة انسانی؛ مورد شناسی: شهرستان پارس‌آباد»، فصلنامة جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای،سال ششم، شمارة 19، صص 1-16. مهدی، علی، 1390، بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی با شاخص‌های سلامت در محله‌های حاشیه‌نشین (مورد: محلة شاد قلی‌خان شهر قم)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه تهران. مهدی، علی، پوراحمد، احمد و حسین حاتمی‌نژاد، 1393، «بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخص‌های سلامت در محله‌های حاشیه‌نشین (مورد: محلة شاد قلی‌خان شهر قم)»، فصلنامة جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال هجدهم، شمارة 49، صص 259-293. میرساردو، طاهره، 1393، «سرمایة اجتماعی و سلامت شهری (مورد: شهر گرمسار)»، مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، سال ششم، شمارة 3، صص 88-95. نقدی، محمدرضا، 1393، تحلیلی بر نابرابری اجتماعی و عدالت فضایی در شهر، هفتمین کنگرة انجمت ژئوپلیتیک ایران-جغرافیای سیاسی شهر، دانشگاه خوارزمی تهران. Alyson, L., and Sarah, C., 2013, Place Shaping to Create Health and Wellbeing Using Health Impact Assessment: Health Geography Applied to Develop Evidence-Based Partice, Journal Health and Place, Vol. 24, No. 13,PP. 20-22. Attar, S., 2002, Fuzzy Logic in Knowledge Builder, A White Paper in: http:// Elsevier.Com. Barton, H., and Tsourou, C., 2000, Healthy Urban Planning, Spon Press, London and NewYork. Corvalan, C., Kjellstrom, T., and Briggs, D., 2002, Health and Environment Indicators in Relation to Sustainable Development, Environmental Heaith Perspectives. Vol. 10, No. 5 PP. 656-660. Flood., J., 1997, Urban and Housing Indicators, Urban Studies Journal, Vol. 34, No. 10, PP. 1635-1665. Hompson, S., 2007, Health Planning Forum, Presented by Premier’s Council for Active Living for PIA, UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) Institute for Statistics. Horton, R., 2009, Global Science and Social Movements: Towards a Rational Politics of Global Health, International Health, Vol. 1, No. 1, PP. 26-30. Kingdon, C., 2008, Sociology for Midwives, Quay Books Division, MA Health Ltd. Mcdade, T., Adair, W., and Linda, S., 2001, Defining the ‘‘Urban’’ in Urbanizaon and Health: A Factor Analysis Approach, Social Science and Medicine, USA. Ronald Mac, G. et al., 2015, Healthy Toronto by Design: Promoting a Healthier Built Environment, Public Health, Vol. 106, No. 1, PP. Es5-Es8. Uwe, D. et al., 2003, Improved Urban Management, World Bank Policy Research Working Paper, Washington. DC. Webster, P., and Mccarthy, P., 2002, Health Indicators, WHO Healthy Cities Technical Working Group on Health and Indicators, http:// Euro.Who.Int. WHO/CSDH., 2005, Towards a Conceptual Framework for Analysis and Action on the Social Determinants of Health, Draft Discussion Paper 1.7. (A Later Version from 2006 Exists), World Health Organization, Geneva. Abdi, B., 2014, Investigating the Role of Social Factors in Inequalities of Health Levels Among Citizens of Tabrizi, Ph.D. in Sociology of Economics and Development, Tabriz University. (In Persian) Amanpour, S., Hosseini Shahpariyan, N., and Maleki, S., 2017, Spatial Analysis of Enjoyment Level of Urban Services in Ahvaz Metropolitan Areas with an Emphasis on Social Justice, Quarterly Journal of Geographic Research of Urban Planning, Vol. 4, No. 3, PP. 495-517. (In Persian) Amini Foskhodi, A., 2005, Fuzzy Logic Inference in Regional Planning and Development Studies, Journal of Science and Development, Vol.2, No. 17, PP. 40-60. (In Persian) Amini, N., Yadollahi, H., and Inaloo, S., 2006, Health Ratings of the Provinces of the Country, Quarterly Journal of Social Welfare, Vol. 5, No. 20, PP. 27-48. (In Persian) Arab Halvaei, A. M., 2009, Application of Preemiate Methods in Police Decisions, Two Human Development Monthly Police, Vol.6, No. 48, PP. 53-63. (In Persian) Babaei, N., 2003, Social and Health Policy, Social Welfare Magazine, Vol. 3, No. 10, PP. 201- 232, (In Persian) Demari, B., 2013, Urban and Health Management, Social and Cultural Affairs Department of Tehran Municipality, Tisa Publishing, Tehran. (In Persian) Faraji Sabokbar, H. A., 2016, A Model for Assessing the Quality of the Natural Environment of Rural Areas Using Knowledge Based Systems, Rural Research and Planning, Vol. 5, No. 1, PP. 1-18. (In Persian) Faraji Sabokbar, H. A. et al., 2011, Prioritization of Entrepreneurship Development in Rural Areas Using Prometheistic Technique (Case Study: Suburb Districts of Central District of Khodabandeh County, Zanjan Province), Human Resource Research, Vol.43, No. 75, PP. 53-56. (In Persian) Firoozi, M. A., Nemati, M., and Daripour, N., 2014, Measurement and Evaluation of Quality of Life Indices in the Omidieh Housing Plan, Journal of Geography and Environmental Studies, Vol.3, No. 11, PP. 49-62. (In Persian) Ghadami, M., 2013, Quality of Life in Small Cities, Emphasizing on the Dimension of Individual and Social Health, Quarterly Geography and Environmental Planning, Vol.24, No. 1, PP. 33-55. (In Persian) Gholamian, M., 2009, Survey of the Social Demographic Situation of the City with the Healthy City Approach Case Study: Babol City, Msc Thesis, Geography and Urban Planning, Payame Noor University. (In Persian) Hompson, S., 2007, Health Planning Forum, Presented by Premier’s Council for Active Living for PIA, UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), Institute For Statistics. Hosseini Shahparian, N., 2015, An Analysis of Spatial Justice with an Emphasis on Urban Public Services in the Metropolitan Area of Chaharahuaz, Master Thesis, Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz. (In Persian) Kalroozi, Z., 2016, Measurement of Spatial Differences of Socio-Economic and Physical Components of Urban Health in Tehran Metropolis, Master's Thesis, Geography and Urban Planning, Payame Noor University of Tehran. (In Persian) Kiani, A. et al., 2015, Fuzzy Inference System Application in the Field of Human Development Assessment: Parsabad County, Geography and Urban Area, Vol. 6, No. 19, PP. 1-16. (In Persian) Marmot, M., 1999, Social Determinants of Health: From Observation to Policy, Medical Journal of Australia, Vol. 172, No. 8, PP. 379-382. Mehdi, A., Pourahmad, A., and Hataminejad, H., 2014, The Study and Analysis of Health-Life and Availability of Health Indicators in Slum Neighborhoods Case Study: District of Shadgholikhan in Qom City, Geography and Planning Quarterly, Vol. 18, No. 49, PP. 259-293. (In Persian) Mehdi, A., 2011, Surveying and Analyzing Health and Access to Health Indicators in Marginalized Neighborhoods (Case: Shadgoli Khan Neighborhood, Qom City), Master's Thesis, Faculty of Geography, Tehran University. (In Persian) Mirsardo, T., 2014, Social Capital and Urban Health (Case: Garmsar City), Journal of Social Development Studies, Vol. 6, No. 3, PP. 88-95. (In Persian) Naghdi, M. R., 2014, An Analysis of Social Inequality and Spatial Justice in the City, Seventh Iranian Geopolitical Union Congress- Political Geography, Kharazmi University of Tehran. (In Persian) Pesyan, V., Nami, M. H., and Tavakoli Naghmeh, M., 2017, Survey and Measurement of the Impact of Socioeconomic Factors on Urban Health (Holy Ghost City), Quarterly of New Attitudes in Human Geography, Vol. 9, No. 3, P. 42. (In Persian) Rahnamaee, M. T., 1990, Geography Department, Ministry of Housing and Urban Planning. (In Persian) Tajdar, V., 2009, Analysis and Measurement of Health Status with Urban Planning Approach (Case: Mashhad Metropolis), Master's Thesis for Urban Planning Urban and Regional Planning, Tarbiat Modares University of Tehran. (In Persian) Tajdar, V., Rafieian, M., and Taghvaee, A. A., 2010, Measurement of Health Component in Mashhad Metropolis from Urban Planning Perspectives, Journal of Fine Arts, Architecture and Urban Development, Vol. 4, No. 41, PP. 101-110. (In Persian) Ziari, K. et al., 2017, An Investigation and Analysis of Environmental Indicators Affecting Urban Ecological Health in Qom Metropolis, Journal of Geography and Urban and Regional Development, Vol. 7, No. 25, PP. 19 -38. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 896 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,136 |
||