پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,513 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,129,845 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,236,507 |
تحدید مفهومی و امکان‌سنجی سلب حق از دیدگاه فقها | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 8، دوره 15، شماره 2، تیر 1398، صفحه 339-362 اصل مقاله (429.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.262483.1008133 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه افشاری1؛ حمید اسدی* 2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مفهوم حق یکی از مفاهیمی است که با وجود کاربرد فراوان، ابهام فراوانی در مفهوم آن وجود دارد و نمی‌توان تعریف واحدی از آن ارائه داد. در فقه اسلامی نیز مسئلۀ مفهوم حق و ویژگی‌ها و آثار آن، از جمله امکان سلب حق که به قابلیت اسقاط حق از آن تعبیر می‌شود، در کنار بررسی مصادیق و کاربردهای آن همواره مورد سؤال فقها بوده است و به مطالعۀ آن پرداخته‌اند. اکثریت فقها حق را معادل سلطنت می‌دانند، برخی نیز آن را ملک یا مرتبه‌ای ضعیف از آن می‌شمارند. با این تعریف، حق در برابر حکم قرار گرفته و یکی از ویژگی‌های اصلی و مقتضای طبع آن، قابلیت اسقاط است که موجب تمایز آن از حکم می‌شود؛ به این معنا که اگر امری اسقاط‌شدنی نباشد حق نیست. برخی دیگر از فقها حق را اعتباری مستقل دانسته‌اند و بر طبق آن در خصوص قابلیت اسقاط آن نیز، میان ایشان اختلاف وجود دارد. گرچه در هر صورت برای اسقاط حق، شروطی مانند ایجاد سبب حق و عدم مخالفت با کتاب و سنت وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسقاط حق؛ اعتبار مستقل؛ حق؛ سلب حق؛ سلطنت؛ فقها؛ ملک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Conceptual Limitation and Feasibility of Deprivation of Right from the Viewpoint of Jurisprudents | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Afshari1؛ Hamid Asadi2 | ||
| 1Ph.D, Allamah Tabatabaei University, Tehran, Iran | ||
| 2Ph.D Student, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Right is a concept that despite its wide usage has a lot of conceptual ambiguity and one cannot give a single definition of it. In Islamic jurisprudence, the issue of the concept of right, its features, and its effects including the possibility of deprivation of right, which is interpreted as the ability of waver of right, has always been studied by the jurisprudents along with its examples and applications. The majority of jurisprudents consider the right to be equal to sovereignty. Some also consider it as kingdom or a rank lower than that. By this definition, the right is posited against ruling one of the main features and requirements of which is the ability of waiver, which makes it distinct from the ruling; in that if it cannot be waived it is not right. Some other jurisprudents regard the right as an independent credit based on which there is a disagreement among them as to the possibility of waiver. However, in any case, there are conditions for deprivation of right such as creating the cause of right and the lack of opposition to the Holy Quran and the tradition. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Waiver of Right, Independent Credit, right, Deprivation of Right, Sovereignty, jurisprudents, Kingdom | ||
| مراجع | ||
4. الاسدی الحلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر (علامه حلی) (بی‌تا). تذکره الفقها (ط - الحدیثه)، محقق و مصحح گروه پژوهش مؤسسۀ آل‌البیت(ع)، چ اول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
6. الاصفهانی الکمپانی، محمد حسین (1419 الف). حاشیۀ کتاب المکاسب (ط - القدیمیه)، محقق و مصصح: عباس محمد آل‌سباع القطیفی، چ اول، قم: ذوی القربی.
9. الانصاری، مرتضی‌بن محمد امین (شیخ انصاری) (1415 ق). کتاب المکاسب، محقق و مصحح: گروه پژوهش کنگره، قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
12. جعفری‌تبار، حسن (1385). شرح حق پایان ندارد همچو حق: گفتاری در سیر تاریخی تقلیل مفهوم حق از عدالت به مالکیت، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 72، تابستان: 122 - 85.
18. الخراسانی، محمد کاظم‌بن حسین (آخوند خراسانی) (1406 ق). حاشیه المکاسب، محقق و مصحح: سید مهدی شمس‌الدین، چ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 19. الراغب الاصفهانی، حسین‌بن محمد (1412 ق). المفردات فی غریب القرآن، محقق و مصحح: صفوان عدنان الداودی، چ اول، بیروت: دارالعلم، الدارالشامیه.
34. العاملی الکرکی، علی‌بن حسین (محقق ثانی) (1414 ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، محقق و مصحح گروه پژوهش مؤسسۀ آل‌البیت(ع)، چ دوم، قم: مؤسسه آل‌البیت(ع).
36. العاملی، محمدبن مکی (شهید اول) (1417 ق). الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
39. الغروی النائینی، میرزا محمد حسین‌بن عبدالرحیم (میرزای نائینی) (1373 ق). منیه الطالب فی حاشیه المکاسب، مقرر: شیخ موسی‌بن محمد النجفی الخوانساری، چ اول، تهران: المکتبه المحمدیه. 40. فروغی، سید علیرضا (1391). بررسی فقهی - حقوقی مفهوم حق و ملک، آموزه‌های فقه مدنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شمارۀ 5، بهار و تابستان.
42. الکوهکمری، سید محمدبن علی حجت (1409 ق). کتاب البیع، تقریر شیخ ابوطالب التجلیل التبریزی، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
44. المروج الجزائری، سید محمد جعفر (1416 ق). نظره فی الحقوق، أحکامها و أقسامها، ضمن کتاب هدی الطالب فی شرح المکاسب، چ اول، قم: مؤسسه دارالکتاب.
50. الهمدانی، آقا رضا‌بن محمد هادی (1420 ق). حاشیۀ کتاب المکاسب (للهمدانی)، محقق و مصحح: شیخ محمد رضا الأنصاری القمی، چ اول، قم: همدانی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,341 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 581 |
||