تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,507,355 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,771,087 |
بررسی تأثیر کاشت تاغزارها بر منابع آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت جعفریۀ قم) | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقاله 4، دوره 72، شماره 1، خرداد 1398، صفحه 45-54 اصل مقاله (1.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2018.256951.1257 | ||
نویسندگان | ||
بهاره جبالبارزی1؛ غلامرضا زهتابیان* 2؛ علی طویلی3؛ حسن خسروی4 | ||
1دانشجوی دکترای مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران. | ||
2استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران. | ||
3دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
4دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران. | ||
چکیده | ||
ازجمله گیاهان سازگار با مناطق خشک و نیمهخشک، گونههای مختلف جنس تاغ هست که به دلیل برخورداری از شرایط مناسب ساختاری و سیستم ریشهای عمیق و مناسب، قادر به استفاده از منابع آب زیرزمینی هستند؛ لذا درک و پذیرش تأثیر تاغ بر منابع آبی محدود موجود در این مناطق به مدیریت بهتر منابع آبی و اکوسیستمهای طبیعی کمک خواهد کرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر جنگلهای دستکاشت تاغ بر منابع آب زیرزمینی در دشت جعفریۀ قم میباشد. بهمنظور دستیابی به این هدف، ابتدا با استفاده از تصاویر ماهوارهای و بهرهگیری از نرمافزار JMicroVision، تعداد پایههای تاغ موجود در این جنگلها مورد شمارش قرارگرفت. سپس با استفاده از حداقل نیاز آبی سالانۀ هر پایه تاغ که بر اساس مطالعات لایسیمتری بهدست آمده است، تعداد پایههای تاغ مازاد بر بارندگی منطقه و نیاز آبی آنها محاسبه گردید. سپس با استفاده از نرمافزار GMS 8.3 و کدMODFLOW ، وضعیت تراز سطح آب زیرزمینی دشت جعفریه مدلسازی گردید. بر اساس نتایج این پژوهش میتوان گفت که تعداد 3746291 تاغ در دشت جعفریه وجود دارد که میزان تخلیۀ آب زیرزمینی توسط تاغزارها برابر 194/56 میلیون مترمکعب برآورد گردید. نتایج حاصل از بررسی تراز آبخوان حاکی از آن بود که افت تراز آب زیرزمینی سالانه بهطور متوسط 46/0 متر در دورۀ اول مطالعاتی (1380-1371) و 93/0 متر در دورۀ دوم (1391-1381) مطالعاتی بوده است. به عبارتی افت تراز آب زیرزمینی در دورۀ دوم 02/2 برابر دورۀ اول میباشد که این امر نشاندهندۀ افت شدید تراز آب زیرزمینی در دهۀ اخیر که کاشت تاغ صورت گرفته است، میباشد. هر چند اثرات مثبت تاغکاریهای موجود در رابطه با کاهش خسارات طوفانهای گرد و غبار و ریزگردها در مقابل مصرف این حجم آبی را نباید نادیده گرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
تاغکاری؛ جعفریه؛ MODFLOW؛ آب زیرزمینی؛ JMicroVision | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigation of the effect of Haloxylon planted on groundwater resources (Case study: Jafarieh plain Qom) | ||
نویسندگان [English] | ||
Bahareh Jebalbarezi1؛ Gholamreza Zehtabian2؛ ِAli Tavili3؛ Hassan Khosravi4 | ||
1M.Sc. Expert in Desert Management Area, Faculty of Natural Resources, University of Tehran | ||
3University of tehran | ||
4Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Investigation of the effect of plant community on limited water resources of deserts is an important issue in water resources management. Different species of Haloxylon are compatible with desert condition and can use groundwater resources due to deep roots and proper structural condition. The purpose of this study was investigation of the effect of Haloxylon planted forests on groundwater resources in Jafarieh plain. For doing the study, at first the number of Haloxylon plants was determined in these forests using satellite images and JMicroVision software. Then using minimum water requirement of each plant, estimated with lysimeter, the number of surplus plants was determined based on their water requirement and rainfall of the region. Then groundwater level status was determined using GMS 8.3 software and MODFLOW model. The results showed that the number of Haloxylon plants in the study area was equal to 3746291 and the amount of groundwater evacuation by these plants was equal to 56.194 Mm3. The reduction of groundwater table was about 0.46 meter in the first study period (1992-2001) and 0.93 meter in the second study period (2002-2012) so that the reduction of groundwater level in the second study period was about 2 times bigger than the first study. This results showed that severe reduction of groundwater table has happened in recent decade because of planting Haloxylon. However the positive effects of these forests on reducing damages of dust storms should not be ignored. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Haloxylon planting, Jafarieh plain, MODFLOW, Groundwater, JMicroVision | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 507 |