
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,619 |
تعداد مقالات | 71,525 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,848,784 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,888,480 |
تأملی بر نظام چینش آیات در قصص قرآنی با تأکید بر آیاتِ روایتگر طوفان نوح(ع) در سورۀ هود(ع) | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
مقاله 1، دوره 51، شماره 2، بهمن 1397، صفحه 155-174 اصل مقاله (313.41 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2019.271650.669194 | ||
نویسندگان | ||
منصور پهلوان1؛ فرهاد احمدی آشتیانی* 2 | ||
1استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
قرآنکریم از قالب روایتگری داستانها برای بیان معارف بهره برده است. علیرغم کوششهای تفسیری فراوان، در حوزۀ قصص قرآنی، بررسی شیوۀ روایتگری خداوند در این آیات، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. چینش آیاتِ روایتگرِ طوفان نوح(ع)، در سورۀ هود(ع) با فرض آنکه بر اساس سیر زمانی به توصیف حوادث واقع شده در طوفان میپردازد، با تعارضهایی روبرو است. این پژوهش با پیشنهاد الگوی «رگبرگی» برای این آیات، ضابطهای برای عدم رعایت توالی زمانی، در چینش این آیات بهدست میدهد. با تفکیک جملات مربوط به دو گروه مؤمنان و کافران از یکدیگر و قرار دادن آنها در الگوی رگبرگی، طرحی از کل وقایع ماجرای طوفان، به ترتیب زمان وقوع شکل خواهدگرفت. این نظامِ چینش آیات، ضمن آنکه میتواند در تفسیر برخی دیگر از روایتهای قرآن کریم مورد توجه قرار گیرد، نخست روشن میسازد که گفتگوی میان نوح(ع) و فرزندش در آستانۀ برپایی طوفان انجام گرفته است و نه بعد از به حرکت در آمدن کشتی و دوم آنکه دعای نوح(ع) برای نجات فرزندش نه بعد از پایان یافتن طوفان، آنچنان که ترتیب آیات سورۀ هود(ع) نشان میدهد، بلکه درست پس از ربوده شدن فرزند نوح(ع) توسط امواج صورت گرفته است. همچنین مطابق این نظام، جریان یافتن مقولۀ «سلام»، بعد از پایان یافتن صحنۀ پر خطر طوفان و ناآگاهی نوح(ع) از وضعیت اعتقادی فرزند خویش، به گونهای نو تفسیر مییابند. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوی رگبرگی؛ پیوستگی آیات؛ تفسیر ساختاری؛ ساختار سوره؛ هبوط | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Reflection on the Ordering System of the Verses in Qur’anic Stories, with emphasis on the Narrating Verses of the Flood of Noah in Surah Hood | ||
نویسندگان [English] | ||
Mansour Pahlevan1؛ Farhad Ahmadi Ashtiani2 | ||
1Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, University of Tehran, Iran | ||
2PhD candidate of Qur’an and Hadith Sciences, University of Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
In the Holy Qur’an the method of narrating stories is applied in order to express teachings. In spite of many exegetical attempts about Qur’anic stories, the study of God's narrating way in such verses has been less considered. The arrangement of the Flood of Noah verses in Surah Hood, in case it has been shown chronologically based on occurred events, is confronted with some contradictions. Suggesting the “vein” pattern for these verses, the present research provides a criterion for not observing the sequence of time in the arrangement of these verses. By distinguishing between the phrases of the two groups of believers and infidels and placing them in the pattern of vein, a plan of all events of the Flood story will be formed according to the chronological order. In addition to the possibility of applying such arrangement of the verses in interpreting some other narratives of the Qur’an, it is argued that firstly the conversation between Noah and his son was on the verge of the Flood, not after moving the ship, and secondly Noah's prayer for saving his son was not after the end of the Flood, as shown by the arrangement of the Surah Hood, but was just after taking Noah's son by the wave. According to this order, the events of “Salam” (peace) after the end of the Flood’s high-risk scene and Noah’s ignorance of his child’s belief are reinterpreted in new way, as well. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
The vein pattern, coherence of the verses, structural interpretation, structure of the surah, the descent | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم. [2]. آلوسی، سیدمحمود (1415). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت، دارالکتب العلمیه. [3]. ابناثیر، عزالدین علی (1374). الکامل فی التاریخ. مترجم: ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، نشر داد. [4]. ابناشعث، محمدبنمحمد (؟). الجعفریات. تهران، مکتبهالنینویالحدیثه. [5]. ابنعاشور، محمدبنطاهر (؟). التحریر و التنویر. بیجا، بینا. [6]. ابنعجیبه، احمدبنمحمد (1419). البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید. قاهره، ناشر دکتر حسن عباس زکی. [7]. ابوالفتوح رازی، حسینبنعلی(1408). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن. مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. [8]. اندلسی، ابوحیان محمدبنیوسف (1420). البحر المحیط فی التفسیر. بیروت، دارالفکر. [9]. بحرانی، سید هاشم (1416). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران، بنیاد بعثت. [10]. بیضاوی، عبداللهبنعمر (1418). أنوارالتنزیل و أسرارالتأویل. بیروت، دار احیاءالتراثالعربی. [11]. راوندی کاشانی، فضلاللهبنعلی (1376). النوادر. تهران، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور. [12]. زمخشری، محمود (1407). الکشاف عن حقائق غوامضالتنزیل. بیروت، دارالکتابالعربی. [13]. شبر، سید عبدالله (1412). تفسیرالقرآنالکریم. بیروت، دارالبلاغه للطباعه و النشر. [14]. شریف لاهیجی، محمدبنعلی (1373). تفسیر شریف لاهیجی. تهران، دفتر نشر داد. [15]. صادقی تهرانی، محمد (1365). الفرقان فی تفسیرالقرآن بالقرآن. قم، انتشارات فرهنگ اسلامی. [16]. صدوق، محمدبنعلی (1378). عیون أخبارالرضا(ع). تهران، نشر جهان. [17]. ـــــــــــــ (1413). من لا یحضرهالفقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی. [18]. صفار، محمدبنحسن (1404). بصائرالدرجات فی فضائل آل محمّد(ص). قم، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی. [19]. طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیرالقرآن. مترجم: سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه. [20]. طبرسی، فضلبنحسن (1372). مجمعالبیان فی تفسیرالقرآن. تهران، انتشارات ناصرخسرو. [21]. طبری، ابوجعفر محمدبنجریر (1412). جامع البیان فی تفسیرالقرآن. بیروت، دارالمعرفه. [22]. طنطاوی، سید محمد (؟). التفسیرالوسیط للقرآنالکریم. بیجا، بینا. [23]. طوسی، محمدبنحسن (؟). التبیان فی تفسیرالقرآن. بیروت، دار احیاء التراثالعربی. [24]. عیاشی، محمدبنمسعود (1380). تفسیرالعیّاشی. تهران، المطبعهالعلمیه. [25]. فخر رازی، محمدبنعمر (1420)، مفاتیحالغیب. بیروت، دار احیاء التراثالعربی. [26].کاشانی، ملا فتحالله (1423). زبدهالتفاسیر. قم، بنیاد معارف اسلامی. [27]. کلینی، محمدبنیعقوببناسحاق (1407). الکافی. تهران، دار الکتبالإسلامیه. [28]. گلدزیهر، ایگناس (1357). درسهایی دربارۀ اسلام. مترجم: علینقی منزوی، تهران، کمانگیر. [29]. مراغی، احمدبنمصطفی (بیتا). تفسیرالمراغی. بیروت، داراحیاء التراثالعربی. [30]. مصطفوی، حسن (1380). تفسیر روشن. تهران، مرکز نشر کتاب. [31]. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران، دار الکتبالإسلامیه. [32]. نخجوانی، نعمتاللهبنمحمود (1999). الفواتح الإلهیه و المفاتحالغیبیه. مصر، دار رکابی للنشر. [33]. نیلساز، نصرت (1387). بررسی و نقد دیدگاه ونزبرو دربارۀ تثبیت نهایی متن قرآن. مقالات و بررسیها، تهران، تابستان 1387، دفتر 88، صص 151ـ170. [34]. یعقوبی، احمد (1371). تاریخ یعقوبی. مترجم: محمدابراهیم آیتی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 794 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 719 |