پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,146,667 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,907,725 |
آموزش فیزیک در نخستین کتاب‌های درسی فیزیک در ایران: اصول علم فیزیکِ ناظم العلوم و جرالثقیلِ کریشیش | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 1، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 22، مرداد 1396، صفحه 1-19 اصل مقاله (1.44 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2019.288191.371512 | ||
| نویسنده | ||
| فاطمه اربابی فر* | ||
| گروه فیزیک، پردیس نسیبه، دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| فیزیک جدید اولین بار در قرن 13ق (19م) به ایران وارد شد. کتاب جرالثقیل و علم حکمت طبیعی از آگوست کریشیش اولین کتاب درسی فیزیک در ایران بود. این کتاب ترجمه‌ای از تدریس‌های شفاهی کریشیش در مدرسۀ دارالفنون است که توسط دستیار ایرانی وی میرزا زکی مازندرانی در سال 1274ق گردآوری شد. پس از این قبیل ترجمه‌ها تحصیل کردگان ایرانی در غرب پس از بازگشت به ایران مشغول به تدریس در دارالفنون شدند و کتاب‌های درسی فیزیک جدیدی تألیف کردند. کتاب حکمت طبیعی اصول علم فیزیک تألیف علی‌خان ناظم العلوم (1293ق) نمونه‌ای از این دست است. علی رغم اینکه کتاب‌های درسی فیزیک در آن دوره دارای اشتباهات اندکی هم بود، نقطۀ عطفی برای تغییر آموزش علوم قدیم به علوم جدید در قرن 19 میلادی در ایران بودند. مقایسۀ کتاب کرشیش و ناظم‌العلوم نشان دهندۀ دو نوع کتاب درسی در ایران است که به دو جنبه از آموزش فیزیک در ایران می‌پرداختند. اولی یک کتاب درسی بود که روابط ریاضی کاربردی در فیزیک و روش حل مسائل را آموزش می‌داد، ولی دومی به آموزش عمیق مفاهیم فیزیکی از طریق ذکر مثال‌هایی از کاربرد در صنعت و تاریخ فیزیک به زبان ساده توجه داشت. ناظم العلوم از چهار منبع فرانسوی استفاده کرده است که بخش‌هایی از متن فارسی او با بخش‌هایی از آن منابع فرانسوی مقایسه می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آموزش فیزیک؛ حکمت طبیعی ناظم العلوم؛ دارالفنون؛ فیزیک نمساوی؛ کتاب‌های درسی فیزیک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Teaching Physics in the First Iranian Physics Textbooks: Nāẓim al-ʿUlūm’s Usūl ʿIlm Fīzīk and Krziž’s Jarr al-Thaqīl | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Arbabifar | ||
| Physics Department, Nasibeh Campus, Farhangian University | ||
| چکیده [English] | ||
| Modern physics for the first time was introduced to Iran in the 19th century. August Karl Krziž’s Jarr al-Thaqīl as the first modern physics textbook in Iran was a translation of Krziž’s oral teachings in Dār al-Funūn by his assistance, Mīrzā Zakī Māzandarānī, published in 1857. Following this translation, among other similar translations of western textbooks, some of the west educated Iranian students came back to Iran and started teaching in Dār al-Funūn and writing textbooks. Nāẓim al-ʿUlūm’s Ḥikmat Tabīʿī Usūl ʿIlm Fīzīk (1876) is the first physics textbook written by an Iranian. Although this textbook was not without errors and was in fact a compilation of western textbooks, it was a turning point in pedagogy of physics in Iran. A comparison between Krziž’s and Nāẓim al-ʿUlūm’s books shows two forms of physics textbooks with two approaches. The first one is a textbook concentrating on mathematical formulas of physics and their solutions, while the second teaches physics through examples of experiments and industrial instruments, deepening the understanding of the physical concepts in simple words. Nāẓim al-ʿUlūm applies four French sources which will be compared with some phrases of the text. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dār al-Funūn, Krziž’s Jarr al-Thaqīl, Nāẓim al-ʿUlūm’s Ḥikmat Tabīʿī Usūl ʿIlm Fīzīk, physics teaching, physics textbooks | ||
| مراجع | ||
|
سلیمانی‌تبار، محمد. (پاییز و زمستان1393ش). «نخستین آثار نگاشته شده در فیزیک جدید در دوران قاجار تا سال 1300ق». تاریخ علم، دورۀ 12، شمارۀ 2، ص273-296. سرمد، غلامعلی. (1372ش). اعزام محصل به خارج از کشور در دورۀ قاجار. تهران: چاپ و نشر بنیاد. ناظم العلوم، علی خان. (1295ق). حکمت طبیعی اصول علم فیزیک. تهران: چاپ سنگی. شمارۀ 32833-6 کتابخانۀ ملی. کرشیش، اگوست. (1274ق). علم جرالثقیل و علم حکمت طبیعی. ترجمۀ میرزازکی مازندرانی، تهران: چاپ سنگی. شماره 12122 کتابخانه مجلس شورای اسلامی. Fabre, M. J.-H. (1867). Notions Préliminaires de Physique. Paris: C. Delagrave. Ganot, Adolph. (1859). Course de physique purement experimentale: a l’usage des personnes etrangeres aux connaissance mathematique. Paris. Jamin, Jules Célestin. (1859). Course de physique de l’Ecole polytechnique. Paris: Gauthier-Villars. ـــــــــــــــــ . (1870). Petit Traité de Physique. Paris: Gauthier-Villars. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 596 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 497 |
||