تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,124,843 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,233,408 |
تأملاتی در مفهوم ارته (اشه) ایران باستان در پرتو هستیشناسی و انسانشناسی فلسفۀ ایرانی | ||
فصلنامه سیاست | ||
مقاله 8، دوره 49، شماره 3، آذر 1398، صفحه 725-744 اصل مقاله (247.91 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2019.255499.1007242 | ||
نویسندگان | ||
حبیبالله فاضلی* 1؛ مجید سروند2 | ||
1استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
بهمنظور توصیف و فهم مفهوم «ارته»(arta) بهعنوان یکی از مبانی اساسی فلسفۀ سیاسی ایران باستان در کنار آرمانشهر و شاه آرمانی، بهنظر میرسد نظریههای جدید «علم سیاست» که مبتنی بر رویکردهای طبیعی و پوزیتیویستی و عینیتگرا هستند، چندان وافی به مقصود نباشند. به همین سبب در پژوهش حاضر بر آنیم که با ورود به ساحت «فلسفۀ سیاسی» و طرح مبانی هستیشناسی و انسانشناسی «فلسفۀ ایرانی»، به سیاست از چشماندازی هستیشناسانه، فیلسوفانه، ژرفاندیشانهو حقیقتجویانه نظر افکنیم. ضرورت کار در جایی برجستهتر میشود که توجه داشته باشیم که چهبسا بهطور مشخص و بیواسطه سخنی از مفاهیم اساسی اندیشۀ سیاسی ایران باستان مورد بحث نباشد، اما بیتردید همچنان در پس ذهن و ضمیر انسان و اندیشۀ ایرانی تداوم چنین موضوعاتی را شاهدیم؛ البته در شرایطی که گرد تحریفات و آداب و رسومات زمینهای و گردوغبار تاریخی شفافیت و حقیقت آنها را پوشانده است. بهطور خاص در پژوهش پیش رو در پی پاسخگویی به این پرسش هستیم که چه معنا، فهم و برداشتی از ایده و باوری تحت عنوان ارته یا اشه و بهتبع آن مفهوم «خویشکاری» در اندیشۀ سیاسی ایران باستان مطرح بوده است؟ مفروض ما در طول مقاله این است که معنای حقیقی اشه در چارچوب تفکر معنوی ایرانی و در ساحتی هستیشناختی و با توجه به مبانی انسانشناختی و فرجامشناختی فلسفۀ ایرانی قابل درک بوده و از تقلیل آن به ساحتی تاریخی، عینی و مادی که مؤید نوعی ساختار و سلسلهمراتب عینی و بیرونیِ متصلب و تغییرناپذیر اجتماعی و سیاسی است، باید برحذر بود. | ||
کلیدواژهها | ||
ارته؛ انسانشناسی؛ خویشکاری؛ خورنه؛ حق فلسفه (سیاسی) ایرانی؛ هستیشناسی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
arta | ||
نویسندگان [English] | ||
habib fazely1؛ majid sarvand2 | ||
1tehran | ||
2tehran university | ||
چکیده [English] | ||
aبه منظور توصیف و فهم مفهوم «ارته»(arta) به عنوان یکی از مبانی اساسی فلسفۀ سیاسی ایران باستان در کنار آرمانشهر و شاه آرمانی، به نظر می رسد نظریه های جدید «علم سیاست» که مبتنی بر رویکردهای طبیعی و پوزیتیویستی و عینیت گرا می باشند، چندان وافی به مقصود نباشند. به همین جهت در پژوهش حاضر برآنیم تا با ورود به ساحت «فلسفه سیاسی» و طرح مبانی هستی شناسی و انسان شناسی «فلسفه ایرانی»، به سیاست از چشم اندازی هستی شناسانه، فیلسوفانه، ژرف اندیشانه و حقیقت جویانه نظر افکنیم. ضرورت کار در جایی برجسته تر می گردد که توجه داشته باشیم که چه بسا به طور مشخص و بی واسطه سخنی از مفاهیم اساسی اندیشه سیاسی ایران باستان مورد بحث نباشد، اما بی تردید همچنان در پس ذهن و ضمیر انسان و اندیشه ایرانی تداوم چنین موضوعاتی را شاهد هستیم؛ البته در شرایطی که گرد تحریفات و آداب و رسومات زمینه ای و گرد و غبار تاریخی شفافیت و حقیقت آن ها را پوشانده است. به طور خاص در پژوهش پیش رو در پی پاسخ به این سوال هستیم که چه معنا، فهم و برداشتی از ایده و باوری تحت عنوان ارته یا اشه و به تبع آن مفهوم «خویشکاری» در اندیشه سیاسی ایران باستان مطرح بوده است؟ مفروض ما در طول مقاله این است که معنای حقیقی اشه در چارچوب تفکر معنوی ایرانی و در ساحتی هستی شناختی و با توجه به مبانی انسان شناختی و فرجام شناختی فلسفه ایرانی قابل درک بوده و از تقلیل آن به ساحتی تاریخی، عینی و مادّی که مؤید نوعی ساختار و سلسله مراتب عینی و بیرونیِ متصلّب و تغییر ناپذیر اجتماعی و سیاسی است، باید بر حذر بود. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
ارته, فلسفه(سیاسی) ایرانی, هستی شناسی, انسان شناسی, خویشکاری, خورنه, حق | ||
مراجع | ||
نهجالبلاغه، ترجمۀ شهیدی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 750 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 481 |