پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,971,332 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,629 |
تأملی بر مسئله شهر و شهرنشینی در دورة هخامنشی در فارس مرکزی | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 20، مهر 1398، صفحه 19-36 اصل مقاله (556.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2019.73097 | ||
| نویسندگان | ||
| علی بهادری* 1؛ حمیدرضا ولی پور2 | ||
| 1استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
| 2استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
| چکیده | ||
| مسئله شهر و شهرنشینی ازنظرگاه های گوناگون در هر یک از حوزه های انسان شناسی، جامعه شناسی و باستان شناسی قابل موشکافی است. این مقاله با تکیه‌بر یکی از این مبانی نظری مبنی بر ارتباط مستقیم نوع بافت سیاسی‌ـ‌اجتماعی جامعه با شهر و فرم آن بحث می‌کند که زمینه شکل‌گیری شهر و رشد شهرنشینی در فارس مرکزی در دورة هخامنشی علی‌رغم ظرفیت های زیست محیطی مناسب آن به دلیل ساختار اجتماعی فارس مرکزی، دستگاه سیاسی سیار هخامنشی و بافت جمعیتی دامدار منطقه فراهم نشده بود. مدارک موجود نشان می‌دهد رشد و شکوفایی منطقة فارس مرکزی متعاقب تأسیس شاهنشاهی هخامنشی به‌رغم عملیات ساختمانی بی‌سابقه در تخت جمشید اساساً در راستای ایجاد شهر و شکل‌گیری ساختار شهرنشینی نبوده است. نتایج تحقیقات میدانی یک دهة اخیر در دشت تخت‌جمشید نیز آشکار می‌سازد که برخلاف تصور کاوشگران این مکان، نه تنها اطلاق عنوان شهر بر این آثار هنوز زود است، بلکه وجود یک چشم‌انداز شهری را بیش‌ازپیش به چالش می‌کشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هخامنشی؛ فارس مرکزی؛ تخت‌جمشید؛ شهرنشینی؛ بافت سیاسی‌ـ‌اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Some Observations on the Question of Urbanism in the Central Fars in the Achaemenid Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Bahadori1؛ HamidReza Valipour2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Shahid Beheshti, Tehran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Shahid Beheshti, Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Urbanism as a comprehensive research subject could be explored from various anthropological, social and archaeological points of view. This paper, based on one of these theoretical approaches suggesting a direct relationship between the city form and socio-political structure, argues against recent discussions on the urbanization nature of Central Fars during the Achaemenid period. The cultural developments at this region have not been led to establishment of urbanization because of nomadic nature of Achaemenid king, his itinerant court and strong pastoral aspects of population. A survey of current evidence shows that the growth following the foundation of Achaemenid Empire and beginning of building operation at Persepolis was so ephemeral that soon stopped before reaching to the stage of urbanization. The results of recent archaeological investigations at the Persepolis plain reveal that the interpretation of newly discovered material as remains of a city, as excavators claim, is problematic and there is no clear indication of an urban landscape in the region during the Achaemenid period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Achaemenid, Central Fars, Persepolis, urbanization, Socio-Political Structure | ||
| مراجع | ||
|
تجویدی، علی اکبر، (۱۳۵۵)، دانستنی‌های نوین دربارة هنر و باستانشناسی عصر هخامنشی بر بنیاد کاوش‌های پنج سالة تخت‌جمشید. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. گریسون، مارک، روت، مارگارت، (1390)، اثرمهرهای هخامنشی برجای مانده بر گل‌نبشته‌های باروی تخت‌جمشید. ترجمة کمال‌الدین نیکنامی و علی بهادری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. عبدی، کامیار، عطایی، محمدتقی، (1385)، ”گمانه‌زنی در برزن جنوبی تخت‌جمشید،“ مجلةبباستان‌شناسی و تاریخ ۳۹: ۴۰-۳۲ عطایی، محمدتقی، توکلی، آریوبرزن، عزیزی، اکبر، کرمی، حمیدرضا، زارع، فرهاد، موسوی، محمد، قزلباش، ابراهیم، (1394)، ”بررسی باستان‌شناختی در تپة قصردشت، دشت کمین: گزارش یکم،“ مجلة جامعة باستانشناسی ایران ۱: ۱۳۱-۸۷. ولیپور، حمیدرضا (1381)، ”پایگاههای تجاری آغازعیلامی،“ مجلة باستانشناسی و تاریخ 31: 35-26. ولیپور، حمیدرضا (1383)، ”ماهیت مبادلات بازرگانی در پیش از تاریخ،“ مجلة تخصصی باستانشناسی 1: 19-6. Abdi, K. 2001. “Malyan 1999,” Iran 39: 73-98.
———, 2003. “From Ériture to Civilization: Changing Paradigms on Proto-Elamite Archaeology,” in: N. Miller and K. Abdi (eds.) Yeki bud yeki nabud: Essays on the Archaeology of Iran in Honor of William M. Sumner (Los Angeles): 140-51.
———, 2010. “The Passing of the Throne from Xerxes to Artaxerxes I or How an Archaeological Observation Can be a Political Contribution to Achaemenid Historiography,” in: J. Curtis and J. Simpson (eds.) The World of Achaemenid Persia (London): 275-284.
Abdi, K., and Atayi, M.T. 2014. “The Pre-imperial Persians at the Land of Anshan: Some Preliminary Observations,” in: T. Daryaee, K. Rezakhani and A. Mousavi (eds.) Excavating an Empire: Achaemenid Persia in Longue Durée (Costa Mesta): 73-87.
Adams, R.McC. 1965. Land behind Baghdad. Chicago.
———, 1966. The Evolution of Urban Society. Chicago.
———, 1981. Heartland of Cities. Chicago.
Algaze, G. 1993. The Uruk World System. Chicago.
Andrae, W. 1913. “Die Festungswerke von Assur,” Wissenschaftliche Veröffentlichungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 23.
Askari Chaverdi, A., Callieri, P., and Gondet, S. 2013. “Tol-e Ajori, a New Monumental Building in Parsa,” ARTA 006.
Askari Chaverdi, A., Callieri, P., and Matin, E. 2014. “Tol-e Ajori: A Monumental Gate of the Early Achaemenian Period in the Persepolis Area,” AMIT 46: 223-54.
Bahadori, A. 2015. “Persepolitan Ceremonies: The Case of Mehrgan,” Ancient West and East 14: 51-71.
———, 2017. “Achaemenid Empire, Tribal Confederations of Southwestern Persia and Seven Families,” Iranian Studies 50: 173-97.
Barnett, R.D. 1976. Sculptures from the North Palace of Ashurbanipal at Nineveh. London.
Benech, C., Boucharlat, R., and Gondet, S. 2012. “Organisation et aménagement de l’espace à Pasargades,” ARTA 003: 1-38.
Botta, P.E. 1850. Monument de Ninive V. Paris.
Boucharlat, R. 1997. “Susa under Achaemenid Rule,” in: J. Curtis (ed.) Mesopotamia and Iran in the Persian Period: Conquest and Imperialism (London): 54-67.
———, 2003. “The Persepolis Area in the Achaemenid Period: Some Reconsiderations,” in: N. Miller and K. Abdi (eds.) Yeki bud yeki nabud: Essays on the Archaeology of Iran in Honor of William M. Sumner (Los Angeles): 260-65.
Boucharlat, R., Gondet, S., and Schacht, T. 2012. “Surface Reconnaissance in the Persepolis Plain (2005-2008),” in: G. Basello and A. Rossi (eds.) Persepolis and Its Settlements: Territorial System and Ideology in the Achaemenid State (Napoli): 249-90.
Briant, P. 2002. From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire. Winona Lake.
Buccellati, G. 2005. “The Monumental Urban Complex at Urkesh,” in: D. Owen and G. Wilhelem (eds.) Studies on the Civilization and Culture of Nuzi and the Hurrians,” (Bethesda): 3-28.
Calmeyer, P. 2009. Die Reliefs der Gräber V und VI in Persepolis. Mainz.
Cameron, G.G. 1948. Persepolis treasury Tablets. Chicago.
Carter, E. 1994. “Bridging the Gap between the Elamites and the Persians in Southeastern Khuzistan,” Achaemenid History 7: 65-95.
———, 1996. Excavations at Anshan (Tal-e Malyan): The Middle Elamite Period. Philadelphia.
Chevalier, N. 2012. “Early Excavations (Pre-1914),” in: D.T. Potts (ed.) A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East (Chichester): 48-69.
Coulanges, F. 1864. La cité antique. Paris.
Frye, R.N. 1974. “Persepolis Again,” Journal of Near Eastern Studies 33: 383-86.
Genito, B. 2014. “Landscape, Sources and Architecture at the Archaeological Remains of Achaemenid Sistan (East Iran): Dahan-i Gholaman,” in: T. Daryaee, K. Rezakhani and A. Mousavi (eds.) Excavating an Empire: Achaemenid Persia in Longue Durée (Costa Mesta): 163-78.
Grayson, A.K., and Novotny, J. 2012. The Royal Inscriptions of Sennacherib King of Assyria. Winona Lake.
Hansen, M.H. 2006. Polis: An Introduction to the Ancient City-State. Oxford.
Hartnell, T.M. 2012. Persepolis in Context: A Landscape Study of Political Economy in Ancient Persia, PhD thesis, Department of Near Eastern Language and Civilizations, University of Chicago.
Henkelman, W. 2010. “Consumed before the King: The Table of Darius, that of Irdabama and Irtaštuna and that of his Satrap Karkiš,” in: B. Jacobs and R. Rollinger (eds.) Der Achämenidenhof (Wiesbaden): 667-775.
———, 2013. “Administrative Realities: The Persepolis Archives and the Archaeology of the Achaemenid Homeland,” in: D.T. Potts (ed.) The Oxford Handbook of Ancient Iran (Oxford): 528-46.
Herzfeld, E. 1929. “Rapport sur l’état actuel des ruines de Persépolis et proposition pour leur conservation,” AMI 1: 17-40.
———, 1941. Iran in the Ancient East. Oxford.
Jacobs, L.K. 1980. Darvazeh Tepe and the Iranian Highlands in the Second Millennium BC. PhD thesis, Department of Anthropology, University of Oregon.
Jones, C.E., and Stolper, M.W. 2008. “How Many Persepolis Fortification Tablets Are There,” in: P. Briant, W. Henkelman and M. Stolper (eds.) L’archive des Fortifications de Persepolis: État des questions et perspectives de recherches (Paris): 27-50.
Kohlmeyer, K. 1997. “Habuba Kabira,” in: E.M. Meyers (ed.) The Oxford Encyclopedia of the Archaeology in the Near East, (Oxford): 446-48.
Koldewey, R. 1913. Das wiederstehende Babylon. Leipzig.
Kuhrt, A. 2001. “The Palaces of Babylon,” in: I. Nielsen (ed.) The Royal Palace Institution in the First Millennium BC (Athens): 77-93.
———, 2007. The Persian Empire: A Corpus of Sources. London.
Kuklick, B. 1996. Puritans in Babylon: The Ancient Near East and American Intellectual Life, 1880-1930. Princeton.
Layard, A.H. 1849. Nineveh and Its Remains I-II. London.
———, 1853. Discoveries in the Ruins of Nineveh and Babylon. London.
Liverani, M. 1997. “Ancient Near Eastern Cities and Modern Ideologies,” in: G. Wilhelm (ed.) Die orientalische Stadt: Kontinuität, Wandel, Bruch (Saarbrücken): 85-107.
McCown, D., and Haines, R. 1967. Nippur I: Temple of Enlil, Scribal Quarter and Soundings. Chicago.
MacGinnis, J. 1986. “Herodotus’ Description of Babylon,” Bulletin of the Institute of Classical Studies 33: 67-86.
Marx, K. 1857. Formen die der kapitalistischen Produktion vorhergehen. Berlin.
Miller, M.C. 1997. Athens and Persia in the Fifth Century BC: A Study in Cultural Receptivity. Cambridge.
Mousavi, A. 1992. “Parsa a Stronghold for Darius: A Preliminary Study of the Defence System of Persepolis,” East and West 42: 203-26.
Nicholas, I.M. 1990. The Proto-Elamite Settlement at TUV. Philadelphia.
Nickerson, J.L. 1991. “Investigating Intrasite Variability at Tal-e Malyan (Anshan), Iran,” Iranica Antiqua 26: 1-38.
Nicol, M.B. 1970. “Excavations at Darvazeh Tepe: A Preliminary Report,” Bastanshenasi va honar-e Iran 5: 19-22.
———, 1971. “Darvazeh Tepe,” Iran 9: 168-69.
Oates, J. 1968. Babylon. London.
Pilipko, V.N. 1994. “Excavations of Staraia Nisa,” Bulletin of the Asia Institute 8: 101-15.
Pfälzner, P. 2008. “Das Tempeloval von Urkeš: Betrachtungen zur Typologie und Entwicklungsgeschichte der mesopotamischen Ziqqurrat im 3. Jt,” Zeitschrift für Orient-Archäologie 1: 396-433.
Polanyi, K. 1957. “Marketless Trading in Hammurabi’s Time,” in: K. Polanyi, C. Arensberg and H. Pearson (eds.) Trade and Market in the Early Empires (Chicago): 12-26.
Pollock, S. 1999. Ancient Mesopotamia: The Eden that Never Was. Cambridge.
Potts, D.T. 2013. “In the Shadow of Kurangun: Cultural Developments in the Highlands between Khuzestan and Anshan,” in: K. de Graef and J. Tavernier (eds.) Susa and Elam: Archaeological, Philological, Historical and Geographical Perspectives (Leiden): 129-37.
Renger, J. 2007. “Economy of Ancient Mesopotamia: A General Outline,” in: G. Leick (ed.) The Babylonian World (New York): 187-97.
Roaf, M. 1983. Sculptures and Sculptors at Persepolis. London.
Schmidt, E.F. 1953. Persepolis I. Chicago.
Schmitt, R. 2009. Die altpersischen Inschriften der Achaimeniden. Wiesbaden.
Shahbazi, A.S. 1976. Persepolis Illustrated. Tehran.
Stone, E.C. 2008. “A Tale of Two Cities: Lowland Mesopotamia and Highland Anatolia,” in: J. Marcus and J. Sabloff (eds.) The Ancient City: New Perspectives on Urbanism in the Old and New World (Santa Fe): 141-64.
Strommenger, E. 1980. Habuba Kabira: Eine Stadt vor 5000 Jahren. Mainz.
Stronach, D. 1997. “Anshan and Parsa: Early Achaemenid History, Art and Architecture on the Iranian Plateau,” in: J. Curtis (ed.) Mesopotamia and Iran in the Persian Period: Conquest and Imperialism (London): 35-53.
———, 2003. “The Tomb at Arjan and the History of Southwestern Iran in the Early Sixth Century BCE,” in: N. Miller and K. Abdi (eds.) Yeki bud yeki nabud: Essays on the Archaeology of Iran in Honor of William M. Sumner (Los Angeles): 249-59.
———, 2004. “Notes on a Fortified Building and a Yurt in Adjacent Registers of the Arjan Bowl,” in: A. Sagona (ed.) A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honor of Charles Burney (Leuven): 711-28.
———, 2013. “Cyrus and the Kingdom of Anshan: Further Perspectives,” Iran 51: 55-69.
Sumner, W.M. 1974. “Excavations at Tal-i Malyan 1971-72,” Iran 7: 155-80.
———, 1985. “The Proto-Elamite City Wall at Tal-e Malyan,” Iran 23: 153-61.
———, 1986. “Achaemenid Settlement in the Persepolis Plain,” American Journal of Archaeology 90: 3-31.
———, 1989. “Anshan in the Kaftari Phase: Patterns of Settlement and Land Use,” in: L. de Meyer and E. Haerinck (eds.) Archaeologia Iranica et Orientalis: Miscellanea in Honorem Louis Vanden Berghe (Gent): 135-61.
———, 1994. “Archaeological Measures of Cultural Continuity and the Arrival of the Persians in Fars,” Achaemenid History 7: 97-105.
———, 2003. Early Urban Life in the Land of Anshan: Excavations at Tal-e Malyan in the Highlands of Iran. Philadelphia.
Tilia, A.B. 1972. Studies and Restorations at Persepolis and Other Sites of Fars I. Rome.
———, 1978. Studies and Restorations at Persepolis and Other Sites of Fars II. Rome.
Trigger, B.G. 2003. Understanding Early Civilizations: A Comparative Study. Cambridge.
Tuplin. C. 1998. “The Seasonal Migrations of Achaemenid Kings: A Report on Old and New Evidence,” Achaemenid History 11: 63-114.
van de Mieroop, M. 1997. The Ancient Mesopotamian City. Oxford.
Weber, M. 1921. “Die Stadt,” Archiv für Sozialwissenschaft 47: 621-772.
Wiesehöfer, J. 2009. “Nouruz in Persepolis? Eine Rezidenz, das Neueahrsfest und eine Theorie,” Electrum 15: 11-25.
Wiseman, D.J. 1983. Nebuchadrezzar and Babylon. Oxford.
Wittfogel, K.A. 1957. Oriental Despotism. New Haven.
Woolley, L., and Mallowan, M. 1976. Ur Excavations VII: The Old Babylonian Period. London.
Young, T.C. 2003. “Parsua, Parsa and Potsherds,” in: N. Miller and K. Abdi (eds.) Yeki bud yeki nabud: Essays on the Archaeology of Iran in Honor of William M. Sumner (Los Angeles): 243-48.
Zettler, R.L. 1993. Nippur III: Kassite Buildings in Area WC-1. Chicago. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,098 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 919 |
||