پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,479 |
| تعداد مقالات | 70,032 |
| تعداد مشاهده مقاله | 122,998,314 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,229,367 |
بازتاب باورهای عامیانه در دیوان متنبی | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 39-58 اصل مقاله (977.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.233517.611721 | ||
| نویسندگان | ||
| حدیث شیخ اسدی* 1؛ صادق سیاحی2؛ حسن دادخواه تهرانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 3استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| باورها یکی از مهم‌ترین عناصر تصویرسازی و مضمون‌آفرینی‌های شاعرانه است. ادبیات عامه چون آیینه‌ای است که از رهگذر ضرب المثل‌ها، قصه‌ها، اساطیر، ترانه‌ها و آداب و رسوم آن می‌توان ویژگی‌های روحی یک ملت و پیشینة آن‌ها را شناخت. گاه شاعران، این باورها را چنان زیبا و ظریف به تصویر می‌کشند تا بتوانند به یاری آن‌ها در هویت‌بخشی به شعرشان بهره جویند. در این میان شاعران عصر عباسی همچون متنبی، شریف رضی و مهیار دیلمی توانسته‌اند در پرتو دانش‌های رایج زمانه و آمیختگی آن‌ها با باورهای عامیانه شعر خویش را بارور و زیبا نمایند. احاطة شاعران عصر سوم عباسی به فرهنگ خود و کثرت اشارات آنان به امثال و لغات و اصطلاح عامیانه و بهره‌گیری از فرهنگ اساطیری کهن، باورها و اعتقادات، آداب و رسوم و... زمینه را برای ورود فرهنگ عامه در آثارشان مساعد ساخته است. وجود نمونه‌های بی‌شمار باورها در شعر شاعران عصر عباسی، نشانگر دید واقع‌گرایانة آنان به زندگی و بیانگر ارتباط تنگاتنگ شاعران با مخاطبینشان در حوزة مسائل اجتماعی است. این مقاله با تکیه بر شیوة وصفی-تحلیلی در صدد آن است که باورهای عامیانه‌ای چون اعتقاد به چشم زخم، اشک خونین، اعتقاد مفرط به بخت و سرنوشت و پرداخت فدیه و خون‌بها را دراشعار متنبی بررسی نماید. با درک صحیح باورها، فهم اشعار متنبی بسیار راحت می‌شود و به گوشه‌ای از باورها و اعتقادات مردمی عصر وی نزدیک می‌شویم. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که متنبی با به‌کارگیری بسیاری از این باورهای عامیانه، در غنابخشی به شعر خود موفق بوده است. همچنین، نشان می‌دهد که بهره‌گیری وی ازاین باورها نه تنها از شکوه شخصیت وی نکاسته بلکه زیبایی بلاغی اشعار او را دوچندان نموده است. افزون بر این، بازتاب این باورها در گسترة شعر او بعد جمع‌گرایی و توده‌اندیشی او را نیز نمایان می‌سازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عصر عباسی؛ متنبی؛ فرهنگ عامه؛ باورهای عامیانه؛ خرافات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Reflection of Folk Beliefs in the Poetry of Mutanabbi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hadis Sheikh Asadi1؛ Sadegh Sayyahi2؛ Hasan Dadkhah Tehrani3 | ||
| 1PhD Candidate in Arabic Language and Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz | ||
| 2Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz | ||
| 3Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz | ||
| چکیده [English] | ||
| Folk beliefs are among the most important elements of imagery in poetry. Folklore is like a mirror which reflects the spiritual characteristics of a nation and their background through proverbs, stories, myths, songs, and customs. Poets sometimes portray these beliefs so beautifully and delicately in order to elevate their poetry. The poets of the Abbasid era such as Mutanabbi, Sharif Razi, and Mahyar Deilami have been able to enrich and beautify their poetry through the common knowledge of that time and combining them with folk beliefs. The mastery of the poets of the Abbasid third era over their culture, their frequent use of proverbs and slang terms, and their use of ancient mythological culture, beliefs, and customs have let folklore culture into their works. The frequent use of beliefs in their poetry shows their realistic view towards life and their close relationship with their audience regarding social issues. Employing a descriptive-analytical method, an attempt has been made here to study folklore beliefs in the poetry of Mutanabbi. It will be easier to understand the poetry of Mutanabbi if we learn about the folk beliefs and the culture of his time. The results of this study show that Mutanabbi has been successful to enrich his poems by employing many of these folk beliefs. It also argues that his use of these beliefs not only did not diminish the value of his poetry, but also added to its rhetorical beauty. Moreover, the reflection of these beliefs in his poems reveals his collectivism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Abbasid era, Mutanabbi, Folklore, Folk beliefs, Superstitions | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیم، نبیلة (1974)، أشکال التعبیر فی الأدب الشعبی، مصر: دار نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزیع. احمد، جبار احمد (1945)، تقالید و عادات الشعبیة، لبنان: التراث الشعبی. اسماعیل، عزالدین (2009)، فی الادب العباسی، بیروت: دارالنهضة العربیة. ایمانپور، صغری (1393)، «بررسی تطبیقی عناصر فرهنگ عامه در آثار سعدی و دیوان متنبی»، کرمان: داشنگاه شهید باهنر. بیهقی، حسینعلی (1367)، پژوهشی دربارهی فرهنگ عامه ایران، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم. تهانوی، محمد علی (1996)، موسوعة اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت: مکتبة لبنان. حجار خرفان، طاهر (1981)، الاتجاه الشعبی فی العصر العباسی الاول، عربستان: جامعة القری. حسینی جرجانی، اسماعیل بن حسین (1384)، ذخیره‌ی خوارزمشاهی، ج 2، ترجمة محمد تقی دانش پژوه و ایرج افشار، تهران: المعی. خرمشاهی، بهاءالدین (1376)، چشم زخم، در خاطره شط، به کوشش روزبه صدرآرا، تهران: جاویدان. داستایفسکی، فئودور (1368)، همزاد، مترجم: نسرین مجیدی، تهران: نقره. دهخدا، علی اکبر (1360)، لغت نامه، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران: سازمان لغت نامه. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (1366)، «شعر عامه پسند در ادب عربی و شاعران پیشه ور و عامی»، کیهان فرهنگی، ش 46. ذهنی ، محمود (1992)، الأدب الشعبی مفهومه و مضمونه، مکتبة المصریة. رشدی صالح (2002)، أحمد، الأدبالشعبی، مصر: مکتبة الأسرة. روح الامینی، محمود (1368)، زمینه فرهنگ شناسی، ج 1، تهران: نقش جهان. سلحشور، مریم (1384)، «باورهای عامیانه در شعر صائب»، فصلنامه ادبیات فارسی، بهار، صص 123-135. سینا، ابوعلی (1364)، قانون در طب، ترجمة عبدالرحمن شرفکندی، تهران: سروش. شمیسا، سیروس (1377)، فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، تهران: فردوسی. شیخ صدوق (1413)، من لا یحضره الفقیه، مترجم: محمد باقر بهبودی، تهران: کویر. صادر، کارین (2007)، «ادب التحامق فی العصر العباسی»، مجلة المعرفة، 524. صادق الجمال،احـمد (1966)، الادب العامی فی مصرفی العصر المملوکی، قاهرة: دار القومیته للطباعة و النشر. ضیف، شوقی (2010)، تاریخ الادب العربی، قم: ذوی القربی. طاهری سروتمین، فاطمه (1390)، باورهای عامیانه در دیوان بیدل دهلوی، کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان. عطوی، علی نجیب (1993)، الشعر فی العصر العباسی، بیروت: موسسه عزالدین. عوفی، سدید الدین محمد (1374)، حواشی جوامع الحکایات و لوامع الروایات، ترجمة جعفر شعار، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ پنجم. فاخوری، حنّا (1986)، الجامع فی تاریخ الادب العربی، بیروت: دارالجیل. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410)، العین، ذیل ماده «ودی»، قم: هجرت. متنبی (1986)، دیوان متنبی، شرح: عبدالرحمن برقوقی، قاهره: موسسة هنداوی للتعلیم و الثقافه. محجوب، محمد جعفر (1382)، ادبیات عامه ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه. مرزوقی، محمد (1967)، الادب الشعبی فی تونس، تونس: طبع الدار التونسیة للنشر. مصطفی سعد الهادین (2013)، حاسی، الشعراء الشعبیون القدامی - دراسة تحلیلیة و شروح، مشهد: کتابخانه تخصصی آستان قدس رضوی. مطهری، مرتضی (1376)، مجموعه آثار ، ج 1، انتشارات صدرا. مظهری صفات (1389)، شیما، «بررسی عناصر و فرهنگ عامه در غزلیات صائب تبریزی» کرمان: باهنر. موسی، ابوزید (1984)، التعابیر الشعبیة الشائعة فی السودان، سودان. وارینگ، فلیپ (1371)، فرهنگ خرافات، ترجمه و گردآوری: احمد حجاران، تهران: مترجم. هدایت، صادق (1356)، فرهنگ عامیانه مردم ایران، تهران: چشمه. یاحقی، محمد جعفر (1386)، فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات فارسی، تهران: معاصر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 793 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 418 |
||