سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,112,763
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,216,496
مطیعی, حسنعلی, محمد رضایی, محمد, اله‌بداشتی, علی. (1399). بررسی نظر نصر حامد ابوزید در تأویل و نقد آن بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی (ره). , 17(1), 1-22. doi: 10.22059/jpht.2019.261476.1005577
حسنعلی مطیعی; محمد محمد رضایی; علی اله‌بداشتی. "بررسی نظر نصر حامد ابوزید در تأویل و نقد آن بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی (ره)". , 17, 1, 1399, 1-22. doi: 10.22059/jpht.2019.261476.1005577
مطیعی, حسنعلی, محمد رضایی, محمد, اله‌بداشتی, علی. (1399). 'بررسی نظر نصر حامد ابوزید در تأویل و نقد آن بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی (ره)', , 17(1), pp. 1-22. doi: 10.22059/jpht.2019.261476.1005577
مطیعی, حسنعلی, محمد رضایی, محمد, اله‌بداشتی, علی. بررسی نظر نصر حامد ابوزید در تأویل و نقد آن بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی (ره). , 1399; 17(1): 1-22. doi: 10.22059/jpht.2019.261476.1005577

بررسی نظر نصر حامد ابوزید در تأویل و نقد آن بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

مجله علمی " فلسفه دین "
مقاله 2، دوره 17، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 1-22    اصل مقاله (896.35 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2019.261476.1005577
نویسندگان
حسنعلی مطیعی* 1؛ محمد محمد رضایی2؛ علی اله‌بداشتی3
1دانشجوی دکتری، گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران
2استاد گروه فلسفۀ دین، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
3استاد گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
تأویل از جملۀ مهم‌ترین واژه‌هایی است که شیعه و معتزله از ابتدا تاکنون، برای فهم آیات الهی به آن توجه کرده‌اند. اهل حدیث، همواره به تأویل نگاهی منفی داشته‌اند و گاهی آن را بدعت پنداشته‌اند و مفسران آنها از تأویل اجتناب کرده‌اند و دور بودن از آن را درست دانسته‌اند. در عصر کنونی ابوزید از متفکران معتزلی، راهکار فهم درست قرآن را تأویل می‌داند؛ وی بر این اعتقاد است که با تأویل می‌توان امروز با قرآن ارتباط برقرار کرد و زندگی قرآنی داشت و در جهان امروز به قرآن حیات مجددی داد. در این نوشته با روش توصیفی – تطبیقی دیدگاه ابوزید دربارۀ تأویل را بر اساس نظر علامه گزارش و نقد می‌کنیم. نتایج نشان داد آنچه او تأویل می‌خواند، با آنچه طباطبایی تأویل می‌داند به لحاظ معنا و مفهوم اختلاف شگرفی دارد. طباطبایی «تأویل» را تلاشی برای دستیابی به معارف عمیق قرآن می‌داند که الفاظ را یارای بیان آن نیست؛ ولی ابوزید تأویل را عصری کردن فهم قرآن می‌داند. البته شاید بتوان وجه جمعی برای آن دو پیدا کرد و آن اینکه با فهم عمیق قرآن، می‌توان مسائل امروز و فردای بشر را حل کرد.
کلیدواژه‌ها
تأویل؛ علامه طباطبایی؛ محکم؛ متشابه؛ نصر حامد ابوزید
عنوان مقاله [English]
An Examination of the Nasr Hamid Abu Zayd’s Stance toward the Esoteric Interpretation and Its Criticism based on the Viewpoint of Allama Tabataba’i
نویسندگان [English]
Hasan Ali Motiee1؛ Mohammad Mohammad Rezaei2؛ Ali Allahbedashti3
1Ph.D. Student, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran
2Professor, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
3Professor, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]
Ta’wil (esoteric interpretation) is one of the main concepts taken into consideration for long by the Shī‘a and Mu‘tazila for the understanding of the divine verses. The Traditionists have always had a negative view to esoteric interpretation and their exegetes have avoided this concept and have taken this avoidance to be the correct practice. In the modern times, Abu Zayd – a Mu‘tazila thinker – deems esoteric interpretation as the true understanding of the Qur’ān. He believes that today we can connect with the Qur’ān and have a qur’ānic life through esoteric interpretation. He also believes that this type of interpretation revives the Qur’ān in the modern time. The article at hand uses a descriptive-comparative method to report and criticize the viewpoint of Abu Zayd toward esoteric interpretation based on the viewpoints of Allama Tabataba’i. The findings reveal that what he labels as esoteric interpretation is semantically and conceptually different from what Allama Tabataba’i calls esoteric interpretation. Allama Tabataba’i takes esoteric interpretation an effort to attain the profound knowledge of the Qur’ān which cannot be expressed merely by the words, while Abu Zayd considers esoteric interpretation as era-bound understanding of the Qur’ān. Of course, there might be a common point between the two stances: the deep understanding of the Qur’ān can help solve the present-day and future problems of the human.
کلیدواژه‌ها [English]
Ta’wil, Allama Tabataba’i, Nasr Hamid Abu Zayd, Muhkam, Mutashabih
مراجع
  1. ابوزید، نصر حامد (بی‌تا). دوائر الخوف قرائه فی خطاب المراُه المضرب، الطبعه رابعه، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  2. ـــــــــــــــــ (1389). معنای متن‌پژوهشی در علوم قرآن، ترجمۀ مرتضی کریمی‌نیا، چ پنجم، تهران: انتشارات طرح نو.
  3. ـــــــــــــــــ (1391). رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن، ترجمۀ احسان موسوی، چ دوم، تهران: انتشارات نیلوفر.
  4. ــــــــــــــــ (1393). محمد(ص) و آیات خدا، ترجمۀ فریده فرنودفر، بی‌جا: نشر علم.
  5. ــــــــــــــــ (بی‌تا). نوآوری، تحریم و تأویل، ترجمۀ مهدی خلج، بی‌جا: بی‌نا.
https://tavaana.org/sites/default/files/Innovation%252C%2520Interdiction%252C%2520and%2520Hermeneutics.pdf

  1. ـــــــــــــــ (1392). رویکردی نو به قرآن، ترجمۀ محسن آرمین، بی‌جا: بی‌نا.  
  2. رویکردی نو به قرآن، مقاله‌ای از نصر حامد.
http://mohammadmojtahedshabestari.com/.

  1. ــــــــــــــــ (بی‌تا). مدرن کردن اسلام یا اسلامی کردن مدرنیته، ترجمۀ روح‌الله فرج‌زاده، بی‌جا: بی‌نا.
  2. جوادی آملی، عبدالله (1393). قرآن، میزان شناخت قرآن، چ هفتم: نشر اسراء.
  3. ـــــــــــــــــــــ (1391). نسبت دین و دنیا، تحقیق و تنظیم حجت‌الاسلام علیرضا روغنی موفق، چ هشتم، قم: نشر اسراء.
  4. ــــــــــــــــــــ (1391). انتظار بشر از دین، تحقیق و تنظیم حجت‌الاسلام علیرضا روغنی موفق، قم: نشر اسراء.
  5. ـــــــــــــــــــ (1396). همتایی قرآن و اهل بیت(ع)، تحقیق حجت‌الاسلام سید محمود صادقی، چ ششم، قم: نشر اسراء.
  6. ـــــــــــــــــــ (1389). وحی و نبوت، تحقیق حجت‌الاسلام مرتضی واعظ جوادی، چ دهم، قم: نشر اسراء.
  7. ــــــــــــــــــ (1394). حقیقت و تأثیر اعجاز، تحقیق عباس فتحیه و جعفر آریایی، چ اول، قم: نشر اسراء.
  8. ربانی گلپایگانی، علی (1376). قرآن و معرفت فطری، کیهان اندیشه، شمارۀ 72.
  9. ــــــــــــــــــــ (1385). کلام تطبیقی نبوت، امامت و معاد، چ اول، قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی.
  10. ـــــــــــــــ (1393). ضرورت و قلمرو دین، چ اول، تهران: کانون اندیشۀ جوان.
  11. سبحانی، جعفر (1426 ق). کتاب محاضرات فی الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، چ هشتم: مؤسسه الامام الصادق.
  12. ــــــــــــــ (1386). عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
  13. طباطبایی، محمد حسین (بی‌تا). المیزان، جلد 3، ترجمۀ موسوی همدانی: دفتر انتشارات اسلامی.
  14. ـــــــــــــــــــــــــ (1392). شیعه، مجموعه مذاکرات با پروفسور هانری کربن، چ پنجم، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
  15. ـــــــــــــــــــــــــــ (1392). مجموعه رسایل، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ دوم، قم: بوستان کتاب.
  16. ـــــــــــــــــــــــــــ (1387). بررسی‌های اسلامی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ اول، قم: بوستان کتاب.
  17. ــــــــــــــــــــــــــ (1396). قرآن در اسلام، به کوشش سید هادی خسروشاهی، پ هشتم، قم: بوستان کتاب.
  18. ــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). وحی یا شعور مرموز، مقدمه‌ای پاورقی از ناصر مکارم شیرازی، قم: انتشارات دارالفکر.
  19. ــــــــــــــــــــــــــ (1387). رسایل توحیدی، ترجمه و تحقیق دکتر علی شیروانی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ اول، قم: بوستان کتاب.
  20. گلی، جواد (1392). وحی قرآنی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهش امام خمینی.
  21. گلی، جواد؛ حسن یوسفیان (1389). جریان‌شناسی نومعتزله، معرفت کلامی، سال اول، پاییز، شمارۀ 3.
  22. عرب صالحی، محمد (1393). چالش با ابوزید، مجموعه مقالات جریان‌شناسی و نقد اعتزال نو.
  23. مکارم شیرازی، ناصر (1372). تفسیر نمونه، چ پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  24. معرفت، محمد هادی (1388). نقد شبهات پیرامون قرآن، ترجمۀ حسن حکیمباشی و دیگران، چ اول: مؤسسۀ فرهنگی تمهید.
  25. نصری، عبدالله (1394). انکار قرآن: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  26. وصفی، محمدرضا (1387). نومعتزلیان: گفت‌وگو با نصر حامد ابوزید، عابد الجابری، محمد آرکون و حسن حنفی، چ اول، تهران: نگاه معاصر.
    1. http://nasr-hamed-abuzajd.blogfa.com
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 700
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 484


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب