پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,999,654 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,676,137 |
بررسی مبانی فقهی و حقوقی مالکیت انسان بر بدن | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 8، دوره 16، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 173-192 اصل مقاله (639.39 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.277219.1008358 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه مطلبی1؛ احمد مرادخانی* 2؛ سید محمد شفیعی مازندرانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران | ||
| 2استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| با گسترش دانش پزشکی، امکان پیوند اعضای بدن انسان محقق شد. پیوند اعضا به دو صورت امکان‌پذیر است. اینکه عضو مذکور از بدن انسان زنده‌ای جدا شود و در بدن نیازمند قرار گیرد؛ دیگر اینکه این اعضا از متوفی (افراد مبتلا به مرگ مغزی) برداشته می‌شود که وصیت یا اجازۀ اولیای متوفی مجوز این کار خواهد بود. رواج پیدا کردن عضو مورد نیاز برای رفع بیماری اشخاص نیازمند، به‌تدریج بحث خریدوفروش اعضای بدن را به‌دنبال داشته است، تا جایی‌که همه‌روزه شاهد اطلاعیه‌هایی با موضوع خریدوفروش اعضای بدن در معابر عمومی جامعه هستیم. این پدیدۀ نوظهور آثاری را در مباحث فقهی و حقوقی این‌گونه از معاملات به‌وجود آورده است و این مسئله مطرح می‌شود که آیا انسان دارای حق مالکیت بر اعضای خود است؟ انسان تا چه میزان حق مالکیت بر بدن خود را دارد؟ طرح این پرسش و جست‌وجوی پاسخ آن از منظر نصوص و ادلۀ شرعی امامیه و حقوق، بهانه‌ای برای نگارش این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی شد. در این مسئلۀ مستحدثه، تعدادی از فقهای امامیه، با استناد به آیات و روایات مالک نبودن بر بدن را پذیرفته‌ا‌ند. در مقابل، گروهی هم با استناد به آیات و روایات قائلند که مالکیت اعضای بدن از نوع ذاتی است و بر این اساس انسان حق تصرف بر اعضای خود را دارد و می‌تواند از تمام منافع آن استفاده کند. انتقال اعضای بدن نیز نوعی تصرف است و مادامی‌که موجب اضرار به نفس نشود، ازلحاظ فقهی و حقوقی بلامانع است. در این مقاله بدون توجه به مسائل پزشکی و برداشت اعضای بدن از انسان زنده (که درکتب و مقالات زیادی به آن پرداخته شده است) به بررسی چند مطلب پیرامون مالکیت، حدود مالکیت و دلایل معتقدان به وجود چنین مالکیتی از منظر فقه و حقوق پرداخته خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اعضای بدن؛ تصرف؛ حقوق؛ فقه؛ مالکیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Review of the Jurisprudential and Juridical Principles of Human's Possession of the Body | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ma'sumeh Motallebi1؛ Ahmad Moradkhani2؛ Seyyed Mohammad Shafi'i Mazandarani2 | ||
| 1Ph.D Student, Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Islamic Azad University (Qom Branch), Qom, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Islamic Azad University (Qom Branch), Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Today by the development of medical science, it is possible to transplant the human organ. Organs are transplanted in two ways. First, the organ is separated from the live human and is transplanted in the needed body. Second, the organ is separated from the dead body (people suffered from brain death); in this way, the will or the consent of the family of the dead person is needed. The increasing need to the organs to treat the patients in need of transplantation has gradually raised the issue of buying and selling the organs of the body such that everyday announcements with the subject of selling or buying the body organs are seen in public places in the society. This new phenomenon has some effects on the jurisprudential and juridical issues pertaining to such transactions. In another word, the issue is raised as to whether the human has the right of possession of his/her organ? To what extent does the human have the right of possession of his/her body? Raising of this question and seeking to answer it from the viewpoint of the religious texts and the Shi'ite jurisprudential reasoning led the author to write this study using a descriptive-analytical method. In this new issue, some of the Shi'ite jurisprudents, referring to the verses of the Quran and the traditions, have accepted that human does not have the right of possession of his/her body. On the contrary, another group, referring to the verses and the traditions, holds that the possession of the body organ is inherent; accordingly, the human has the right to have possession of his body and to use all of its benefits. Transplantation of the body organ is a type of occupation and as long as it does not harm the body, it is jurisprudentially and juridically permitted. This study, without referring to medical issues and the transplantation of body organ of a live human which have been studied widely in different books and articles, reviews and discusses a number of issues about possession, limits of possession, and the reasons of those who believe in such a possession from the viewpoint of law and jurisprudence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Possession, Body Organ, Occupation, Jurisprudence, Law | ||
| مراجع | ||
|
ـ قرآن کریم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 828 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 518 |
||