پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,130 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,800 |
تفسیر «تمکن مالی» عاقله در قانون مجازات اسلامی با تأکید بر مبانی فقهی | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 8، دوره 15، شماره 4، دی 1398، صفحه 691-710 اصل مقاله (342.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.264017.1008162 | ||
| نویسنده | ||
| جواد ریاحی* | ||
| استادیار، گروه حقوق، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی (ره)، بروجرد، ایران | ||
| چکیده | ||
| بر اساس قانون مجازات اسلامی، عاقله مکلف است دیۀ جنایات خطای محض و جنایات صغیر و مجنون را در موارد مقتضی در حق مجنی‌ٌعلیه یا اولیای او بپردازد. مسئولیت عاقله در مواد 469 و 470 قانون مجازات اسلامی، به تمکن مالی او مشروط شده؛ لکن مقررات از این حیث که مقصود از «تمکن مالی»، تمکن بالفعل بوده یا اعم از آن، مجمل است. با توجه به اینکه بر پذیرش هر کدام از این دو تفسیر، هم از حیث سرنوشت طرف‌های پرونده و هم از حیث وظایف و اختیارات محاکم و مراجع مجری حکم، آثار مهمی مترتب است، در مقالۀ حاضر با اتخاذ روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این موضوع پرداخته و به این نتیجه رسیده‌ایم که مقصود از «تمکن مالی» در مادۀ 469 قانون مجازات اسلامی، صرفاً تمکن بالفعل بوده و لذا منصرف از توانایی پرداخت دیه به‌نحو اقساط است. از این‌رو، عدم تمکن مالی در مادۀ 470 آن قانون نیز، باید بر ناتوانی از پرداخت یکجای محکوم‌ٌبه در مواعد مقرر برای پرداخت دیه حمل شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تقسیط؛ تمکن مالی؛ دیه؛ عاقله؛ مسئولیت کیفری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Interpretation of “Financial Affordability” of a Reasonable Woman Focusing on Jurisprudential Principles | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Javad Riahi | ||
| Assistant Professor, Department of Law, University of Ayatollah Boroujerdi, Boroujerd, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| According to the Islamic Punishment Act, in cases of the crimes of absolute fault, the crimes committed by the minor and insane, the reasonable woman is responsible for paying the blood money of the victim in due situations to his/her avengers of the blood. The reasonable woman is considered responsible under the Articles 469 & 470 of Islamic Punishment Act provided that she can afford to pay the blood money. However, the regulations have very briefly explained that whether it is meant actual affordability by “financial affordability” or else. Considering the fact that the acceptance of each of the interpretations has important effects both on the fate of the parties and the duties and authorities of the courts and the executing authorities, therefore this article using a descriptive-analytical method, has examined this subject and concluded that by “financial affordability” in the Article 469 of Islamic Punishment Act it is only meant actual affordability and therefore it does not contain the gradual payment of blood money. For the same reason, unaffordability under the Article 470 of that Act should also be regarded as unaffordability to pay the debt of record in one payment. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Reasonable Woman, Criminal Responsibility, Blood Money, Financial Affordability, Gradual Payment | ||
| مراجع | ||
کتابنامهـ قرآن کریم.
10. مرعشی شوشتری، سید محمد حسن (1376). دیدگاه‌های نو در حقوق کیفری اسلامی، تهران: میزان. 11. ابن‌ادریس حلی، محمدبن منصوربن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 12. ابن‌براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز (1406 ق). المهذب، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه. 13. ترحینی عاملی، سید محمد حسین (1427 ق). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، قم: دارالفقه للطباعة و النشر. 14. حر العاملی، محمدبن الحسن (1409 ق). وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسة آل‌البیت(ع). 15. حسینی شیرازی، سید صادق (1425 ق). التعلیقات علی شرائع الإسلام، قم: انتشارات استقلال. 16. حسینی حلبی، ابن‌زهره حمزة‌بن علی (1417 ق). غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). 17. حسینی عمیدی، سید عمیدالدین‌بن محمد اعرج (1416 ق). کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 18. حلی، یحیی‌بن سعید (1405 ق). الجامع للشرائع، قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة. 19. راوندی، قطب‌الدین سعیدبن عبداللّه (1405 ق). فقه القرآن، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی. 20. سبزواری، سید عبدالأعلی (1413 ق). مهذّب الأحکام، قم: مؤسسۀ المنار. 21. سلار دیلمی، حمزه‌بن عبدالعزیز (1404 ق). المراسم العلویه، قم: منشورات الحرمین. 22. شهید اول، محمدبن مکی عاملی (1378). لمعه دمشقیه، ترجمۀ علی شیروانی، قم: دارالفکر. 23. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی عاملی (1410 ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: کتابفروشی داوری. 24. صدر، سید محمد (1420 ق). ماوراء الفقه، بیروت: دارالأضواء للطباعة و النشر و التوزیع. 25. طوسی، محمدبن حسن (1407 ق). الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 26. ـــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی. 27. ــــــــــــــــــــــ (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. 28. طوسی، محمدبن علی‌بن حمزه (1408 ق). الوسیلة إلی نیل الفضیلة، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی. 29. علامه حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدی (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). 30. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 31. عوده، عبدالقادر (1378). التشریع الجنایی الاسلامی، قاهره: دارالعربی. 32. فاضل مقداد، مقدادبن عبدالله (1404 ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی. 33. فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1418 ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة-الدیات، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(ع). 34. کیدری، قطب‌الدین محمدبن حسین (1416 ق). إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). 35. محقق حلی، نجم‌الدین جعفربن حسن (1412 ق). نکت النهایة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 36. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مؤسسه اسماعیلیان. 37. مؤمن قمی سبزواری، علی (1421 ق). جامع الخلاف و الوفاق، قم: زمینه‌سازان ظهور امام عصر(ع). 38. مفید، محمدبن محمد (1413 ق). المقنعه، قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید. 39. موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1396). مبانی تکمله المنهاج، قم: لطفی و دارالهادی. 40. نجفی، محمد حسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 328 |
||