پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,000,781 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,677,969 |
تبیین الگوی توسعۀ منطقه‌ای از طریق خوشه‌های فعالیتی در استان تهران با تأکید بر رقابت‌پذیری | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 2، مهر 1398، صفحه 235-262 اصل مقاله (861.56 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2019.291856.670034 | ||
| نویسندگان | ||
| سوده سادات طباطبائی1؛ زهرا سادات سعیده زرآبادی* 2؛ یوسفعلی زیاری3؛ حمید ماجدی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 4استاد گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| توسعۀ منطقه‌ای که همواره از اهمیت فراوانی در برنامهریزی کلان برخوردار بوده، امروزه با توجه به پیامدهای ناشی از جهانی‌شدن، نیازمند رویکردهای نوینی است که در برابر تغییرات مناطق انعطاف‌پذیر باشد. ازجملۀ این پیامدها، ظهور اقتصادهای منطقه‌ای قدرتمند با تولید ناخالص بالاست که کانون توجه بسیاری از برنامه‌ریزان به ایدۀ رقابت‌پذیری شده است. تحقیق حاضر با بهره‌گیری از رویکردهای متأخرِ مطرح‌شده و ابعاد حائز اهمیت در اقتصاد جهانی، به بررسی این مفهوم در سطح مناطق پرداخته است. هدف از این پژوهش، تحلیل جریان‌ها و روابط ساختاری‌عملکردی در راستای تبیین الگویی بوم‌آورد از خوشه‌های فعالیتی در استان تهران است. این تحقیق بر حسب نوع هدف، توسعه‌ای‌کاربردی و از لحاظ ماهیت روش، تحلیلی‌توصیفی است. گردآوری اطلاعات بر اساس مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای بوده و ابزار گردآوری نیز فیش‌برداری، آمارخوانی و مستند‌سازی است. تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از روش‌های تحلیل خوشهای و شاخص تخصصی صورت گرفته و نتایج آن پس از بررسی قابلیت طبیعی هر شهرستان، در شناخت خوشه‌های فعالیتی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان می‌دهد الگوی فعالیتی استان تهران به صورت خوشۀ در قلمرو کلان‌شهر بوده و شهرستان‌های واقع در آن در قالب پنج خوشۀ ناحیه‌ای‌محلی قابل تشخیص است. خوشه‌های فعالیتی فوق می‌تواند با برنامهریزی مشترک و هدفمند بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده در این مقاله، مقدمات توسعۀ منطقه‌ای در استان تهران را فراهم آورند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استان تهران؛ توسعۀ منطقه‌ای؛ رقابت‌پذیری؛ خوشه‌های فعالیتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the Pattern of Regional Development through Activity Clusters in Tehran Province with an Emphasis on Competitiveness | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Soudeh Sadat Tabatabaee1؛ Zahra Sadat Saeideh Zarabadi2؛ Yousef Ali Ziari3؛ Hamid Majedi4 | ||
| 1Ph.D. Student of Urban Planning, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Urban Planning, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of Geography, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 4Professor, Department of Urban Planning, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Due to the consequences of globalization, regional development, which has always been highly important in macro planning, requires new approaches that are flexible about regional change. Among these consequences is the emergence of powerful regional economies with high GDP that have drawn the attention of many planners to the concept of competitiveness. Using recently proposed approaches and the important aspects of the global economy, this study set out to explore this concept at the area level. The purpose of this study was to analyze movements and structural-functional relationships in order to develop a local pattern of clusters in Tehran province. This study was a developmental-applied research project in terms of purpose and an analytic-descriptive one in terms of methodology. The data collection was based on document analysis and library studies and the data was collected through note taking, available statistics, and documenting. Data analysis was carried out using cluster analysis and specialized index methods, and the results were used in identifying activity clusters after examining the natural capability of each county. The results of the analysis show that the pattern of activity in Tehran province is the metropolis-dominated cluster pattern, and the counties which are located in the province can be identified in the form of 5 regional-local clusters. The above mentioned clusters of activities can provide the basis for regional development in Tehran province by joint and purposeful planning based on the priorities offered in this article. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Regional development, Competitiveness, Activity clusters, Tehran province | ||
| مراجع | ||
|
آقازاده، هاشم؛ استیری، مهرداد و اصانلو، بهاره (1386). بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر رقابت‌پذیری بنگاه‌ها در ایران، فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی، 6 (3)، ۵۸-۳۷. پارسایی مقدم، حسنی (1393). تدوین الگوی راهبرد توسعۀ منطقه‌ای (RDS) شهرستان همدان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران. پورصفوی، سیدمسعود و جعفری، شاهین (1396). ارزیابی رقابت‌پذیری منطقه‌ای در مناطق شهری عملکردی استان مازندران با استفاده از تحلیل خوشهای، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49 (4)، 8۲۰-۸۰۷. حاجی محمد امینی، صمد؛ تولائی، سیمین و فرجام، رسول (1390). شناسایی و تحلیل خوشۀ گردشگری در شهر شیراز با استفاده از مدل بسط‌یافتۀ پورتر، فصلنامۀ برنامهریزی منطقه‌ای، 1 (3)، ۱۵-۱. حسین‌زاده، امید (1391). ارائۀ الگوی تصمیم‌سازی برای توسعة خوشه‌های صنعتی مبلمان (با تأکید بر مکان‌یابی خوشه‌های مبلمان ایران)، رسالۀ دکتری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 19. داداشپور، هـاشم و احمدی، فرانک (1389). رقابت‌پذیری منطقه‌ای به‌مثابه رویکردی نوین در توسعۀ منطقه‌ای، فصلنامۀ علمی‌ترویجی راهبرد یاس، 23 (22)، ۸۰-۵۱. رحمانی شمسی، جعفر؛ آسایش، فاطمه و دولتی، علی (1396). خوشه‌بندی کشورهای منطقۀ سند چشم‌انداز براساس روند سری زمانی تولید ناخالص داخلی سرانه طی سال‌های 2014- 1990 با استفاده از روش ICA ، فصلنامۀ برنامهریزی منطقه‌ای، 7 (28)، ۱۲-۱. طرح مجموعۀ شهری تهران و شهرهای اطراف آن (1382). مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، وزارت راه و شهرسازی. طرح کالبدی البرز جنوبی (1386). مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، وزارت راه و شهرسازی. طرح آمایش استان تهران (1388). مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، وزارت راه و شهرسازی. عندلیب، علیرضا (1390). روش تدوین پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد و دکتری، تهران: آذرخش. کلانتری، خلیل و عبداله‌زاده، غلامحسین (1394). تحلیلی از مفاهیم کلیدی برنامهریزی فضایی و آمایش سرزمین، تهران: فرهنگ صبا. مشکینی، ابوالفضل و خلیجی، محمدعلی (1395). ارزیابی وضعیت مسکن در محله‌های شهر بناب با استفاده از تحلیل خوشهای، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 48 (4)، 6۲۹-6۱۷. وثوقی، لیلا (1391). تحلیل فرایند توسعۀ گردشگری در مناطق روستایی، با تأکید بر مدل خوشۀ گردشگری، رسالۀ دکتری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران. References Aghazadeh, H., Estiri, M., Osanlou, B. (2007). Competitiveness of Iranian Enterprises.The Economic Research, 6 (3), 37-58. (in Persian) Andalib, A. (2012), Compilation Method of Masters & Doctoral Thesis. Tehran: Azarakhsh Publishing. (in Persian) Choe, K., Laquian, A. (2008). City cluster development: toward an urban-led development strategy for Asia. Asian Development Bank, Philippines. Choe, K., Roberts B. (2011). Competitive Cities in the 21st Century: Cluster-Based Local Economic Development. Asian Development Bank, Mandaluyong City, Philippines. Dadashpoor, H., Ahmadi, F. (2010).Regional competitiveness as a new approach to regional development. Yas Strategy, 23, (22), 51- 80. (in Persian) Doloreux, D., Shearmur, R., Figueiredo, D. (2016). Québec’ Coastal Maritime Cluster: Its Impact on Regional Economic Development 2001–2011.Marine Policy, 71, 201-209. Fester, E.j., Bergman, E.M. (2000). National Industry Cluster Templates: A Framwork for Applied Regional Cluster Analysis. Regional Studies. 34(1), 1-19. Haji Amini, S., Tavallayi, S., Farjam, R. (2011), Analyzing Tourism Cluster in Shiraz with Porter Proliferate bModel.Journal of Zonal Planning , 1(3), 1-15. (in Persian) Hall, P. (2003), The World’s Urban Systems: A European Perspective. Brussels: European Spatial Planning Observation Network Hosseinzadeh, O.(2012),Providing a Decision Making pattern for the Development of Industrial Furniture Clusters (with Emphasis on the Location of Iran Furniture Clusters),Ph.DThesis, College of Agriculture and Natural Resources, Tehran University, 19.(in Persian) Kalantari, Kh. Abdollahzadeh, Gh. (2015), Spatial and Land Use Planning. Tehran: Farhange Saba Publishing (in Persian) Khayrullina, M. (2014). Innovative Territorial Clusters as Instruments of Russian Regions Development in Global Economy, 21st International Economic Conference, Sibiu, Romania,16, 88-94. Laquian, A. (2008). The Planning and Governance of Asia’s Mega-Urban Regions.Department of Economic and Social Affairs, United Nations Secretariat, New York. McCall, T. (2010). What do we mean by Regional Development? , Institute for Regional Development, Cradle Coast campus, University of Tasmania. McGee, T.G. (1995). Metrofitting the Emerging Mega-urban regions in ASEAN: An Overview in the Mega-Urban Regions of Southeast Asia, edited by T.G. McGee and Ira M. Robinson. Institute of Asian Research, University of British Columbia, Vancouver, Canada. Meshkini, A. khaliji, M.A.(2017). Assessment of housing in Bonab Districts by Cluster Analysis.Human Geography Research Quarterly, 48 (4), 617-629. (in Persian) Najib, M., Kiminami, A., Yagi, H. (2011). Competitiveness of Indonesian Small and Medium Food Processing Industry: Dose the Location Matter?,International Journal of Business and Management, 6(9), 57-68. Parsai Moghaddam, H. (2014).Compilation Model of Regional Development Strategy (RDS) in Hamadan Province. Master Thesis, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modarres University. (in Persian) Poursafavi, S.M., Jafari, Sh. (2018). Assessment of Regional Competitiveness in Functional Urban Regions by Cluster Analysis, Mazandaran, Iran.Human Geography Research Quarterly,49(4), 807- 820. (in Persian) Rahmani Shamsi, J., Asayesh, F., Dolati, A.(2018), Clustering of regional countries in terms of GDP per capita time series trend over the period of 1990-2014 with ICA Technique.Journal of Zonal Planning, 7(28), 1-12. (in Persian) Sadyrtdinov, R., & Rodnyansk, D. (2014). Integration Processes as A Factor of Regional Development. IIth Global Conferece on Business, Economice, Managmentand Tourism, Prague, Czech Republic, 772 – 777. Saskia, S. (1991). The Global City: New York, London. Tokyo. Princeton University Press. Shukla, K.P. (2013). A Comparative Analysis of Regional Industrial Development: Pre and Post Economic Reforms with Special Reference to Gujarat. Doctor of Philosophy in Economics, Faculty of Arts, The Gujarat University, Ahmedabad. The Land Use Plan of Tehran Province. (2009). Studies and Research Center of Urban Planning and Architecture of Iran, The ministry of Roads & Urban Development. (in Persian) The Physical Plan of South Alborz.(2007). Studies and Research Center of Urban Planning and Architecture of Iran, The ministry of Roads & Urban Development, Iran. (in Persian) The plan of Tehran Conurbation and surrounding cities. (2003). Studies and Research Center of Urban Planning and Architecture of Iran, The ministry of Roads & Urban Development. (in Persian) Vossoughi, L. (2012).Analysis of Tourism Development Process in Rural Areas, with Emphasis on Tourism Cluster Model.Ph.D Thesis, Faculty of Geography, Tehran University.(in Persian) Yaman, A., Kara, M. (2008). Turkiye de Bolgesel Pollitikanin Donusumu Surecinde Kalkinma Ajanslarinin Kurulus Calismalari: Son Durum Ve degerlendirmeler, Istanbul Politikalar Merkezi, Bolgesel kalkinma Ajanslari Kitabi, Temmuz. Yelkikalan, N. Soylemezoglu, E. Kiray, A. Sonmez, R. Ezilmez, B. Altun, M. (2014). Clustering Approach as a Regional Development Tool. VIIIth International Strategic Management Conference, 503 – 513. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 675 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 331 |
||