پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,750 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,084,322 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,822,632 |
بررسی و نقد صورتگرایانه شعر خلیل مطران و سهراب سپهری از منظر هنجارگریزی و آشنایی زدایی | ||
| پژوهش ادبیات معاصر جهان | ||
| مقاله 8، دوره 24، شماره 2، بهمن 1398، صفحه 471-494 اصل مقاله (277.97 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jor.2019.206139.1381 | ||
| نویسندگان | ||
| علی صیادانی* 1؛ علی رسولی2؛ علی خالقی3 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبائی تهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، قزوین، ایران | ||
| چکیده | ||
| رویکردهای متن‌محور در بررسی متن ادبی اوایل قرن بیستم تحت تأثیر، دیدگاه‌های مبتنی بر زبانشناسی، شکل گرفتند. در این میان زبان‌شناسان روس و مکتب فرمالیسم روسی در تحول نقد ادبی قرن بیستم سهم بسزایی داشتند. به گونه‌ای که در تحلیل متن ادبی معتقد بودند که تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند شرایط تاریخی ایجاد یک اثر ادبی، یا هدف از آن و زندگی شاعر در درجات بعدیِ اهمیت، قرار دارد. از آنجا که «آشناییزدایی» ازمهم‌ترین اصطلاحات مکتب فرمالیسم است که مقصود از آن در حوزة ادبیات، کار بردن شگردهای مختلف هنری است که زبان ادبی را برای مخاطبان، بیگانه می‌سازد، عادت‌های زبانی آنان را به هم می‌ریزد، و از این طریق مدت زمان ارتباط با متن و فرایند ادراک آن را طولانی‌تر و لذت بخش‌تر می‌نماید. و در گام بعدی فرمالیست‌ها اصطلاح «هنجارگریزی» را مطرح ساختند و مدّعی شدند که «آشناییزدایی» در زبان شعر از طریق «هنجارگریزی»: یعنی عدول آگاهانه از زبان معیار و متعارف صورت می‌گیرد. پژوهش حاضر، سروده‌های دو شاعر معاصر عربی و فارسی یعنی خلیل مطران و سپهری را از نظرگاه نقد صورتگرایانه از منظر آشناییزدایی و هنجارگریزی که براساس مکتب فرانسوی ویلمن است مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد؛ و از آنرو که شاخصة اصلی شعر هر دو شاعر کاربستِ شگردهای یاد شده است، بررسی متن شعری این دو شاعر نشان از آن دارد که شعر سهراب؛ آب حیاتی در رگِ سنّت‌هاى تکرارى ادبیات بود و مبانى جدیدى براى علوم ادبى فارسی در پی داشت، امّا در مقایسه با سهراب، زبان شعری مطران، زبانی ورای زبان عادی و معمولی است، بلکه در کنار آشناییزدایی از زبان مأنوس، جانب رسانگی را نیز رعایت کرده است، یعنی خواننده بعد از تأمل، معنی مکتوم را کشف می‌کند. در این جستار نگارندگان با روش توصیفی تحلیلی به پردازش داده‌ها می‌پردازند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر معاصر فارسی و عربی؛ آشنایی زدایی؛ هنجار گریزی؛ مطران؛ سپهری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A formalistic approach to Matran and Sepehri’s poetry from the perspective of Deviation and Defamiliarization | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Sayadani1؛ Ali Rasouli2؛ Ali Khaleghi3 | ||
| 1Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran | ||
| 2M.A of Arabic Language and Literature, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran | ||
| 3PhD Student of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Text-based approaches in the study of literary texts of the early twentieth century emerged under the influence of linguistics-based approaches in which The Russian linguists and the school formalism had the most contribution in the changes in literary criticism of twentieth-century. In the way that in the analysis of literary texts they believed that all the valuable things of a literary work are hidden in itself and factors such as historical containers, construction of a literary work or the purpose of it and the importance of the poet's life are the later priorities. Formalism is manifested in the literature of different nations, especially in Russian literature with the advent of great figures such as Jakobson,Shklovsky etc. and in Arab literature owes to the term oriented efforts of great figures such as Jahez and Ghodame ebne Jafar and Abdul Ghaher Jurjani. And its signs in contemporary Arab literature are visible in the works of great figures such as Amin Nakhla, SalahAbdul Saboor etc | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| formalism, defamiliarization, deviation, Matran, Sepehri | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1387 ،(ساختار و تأویل متن: نشانهشناسی و سـاختارگرایـی، جلـد اول، چـاپ شـشم، تهران: نشر مرکز. جحا، میشل خلیل (1949 ،(الشعر العربی الحدیث، چاپ اول، بیروت: دارالعودة. جرجانی، عبدالقادر (1954 ،(أسرار البلاغة، مصر: دار المنار. خلیلی جهانتیغ، مریم، سیب باغ جان (1380 ،(جستاری در ترفندها و تمهیدات هنری غزل مولانا، چاپ اول، تهران: نشر سخن. راستگو، سید محمد (1376 ،(خلاف آمد، کیهان فرهنگی، سال ششم، شماره 9 . زرینکوب، عبدالحسین (1374 ،(آشنایی با نقد ادبی، چاپ سوم، تهران: انتشارات سخن. سپهری، سهراب (1385 ،(هشت کتاب (مجموعه اشعار سپهری)، تهران: انتشارات طهوری. شمیسا، سیروس (1374 ،(نگاهی تازه به بدیع، چاپ دوم، تهران: نشر میترا. شمیسا، سیروس (1382 ،(نگاهى به سپهرى، چاپ هشتم، تهران: نشر صداى معاصر. شافعی، خسرو (1380 ،(زندگی و شعر صد شاعر از کودکی تا امروز، چاپ اول، تهران: کتاب خورشید. شایگانفر، حمیدرضا (1380 ،(نقد ادبی و معرفی مکاتب نقد، چاپ اول، تهران: نشر دستان. شبانه، ناصر (2002 ،(المفارقة فی الشعر العربی الحدیث، دار الفارس. شفیعیکدکنی، محمدرضا (1358 ،(موسیقی شعر، تهران: نشر آگه. شفیعیکدکنی، محمدرضا (1359(؛ شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: نشر توس. صفوی، کوروش (1380 ،(از زبانشناسی به ادبیات؛ جلد اول (نظم)، تهران: نشر چشمه. طهرانی، نادر نظام و واعظ، سعید (1383 ،(شذرات من النظم و النثر فی العصر الحدیث، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی. عباسلو، احسان (1391 ،(نقد صورتگرایانه، برگرفته از کتاب ماه ادبیات، شماره 65) ،پیاپی 179 .( عبدالمطلب، محمد (1994 ،(البلاغة و الأسلوبیة، چاپ اول، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. علویمقدم، مهیار (1377 ،(نظریههای نقـد ادبـی معاصـر، صـورتگرایـی و سـاختارگرایی، تهـران: سمت. الفاخوری، حنّا (1986 ،(الجامع فی تاریخ الأدب العربی، چاپ اول، بیروت: دار الجیل. فاولر، راجر، ودیگران (1987 ،(زبانشناسی و نقد ادبی، ترجمة مریم خوزان وحسین پاینده، تهران: نی. لارنس، پرین (1383 ،(درباره شعر، ترجمة فاطمه راکعی، چاپ سوم، تهران: نشر اطلاعات. المسدی، عبدالسلام (2008 ،(الأسلوبیة و الأسلوب، چاپ پنجم، بیروت: دار الکتاب الجدید المتحدة. مطران، خلیل (1997 ،(دیوان الخلیل، چاپ اول، لبنان: دارمارون عبود .مقدادی، بهرام (1378 ،(تحلیل و گزیده شعر سهراب سپهری، چاپ اول، تهران: پایا. .موسى، خلیل (1999 ،(خلیل مطران شاعر العصر الحدیث، چاپ اول، دار ابن کثیر. .ولک، رنه (1388 ،(تاریخ نقد جدید، ترجمه سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر. .یونگ، گوستاو کارل (1377 ،(انسان و سمبولهایش، ترجمه محمـود سـلطانیه، تهـران: انتـشارات جامی. ب) فهرست مقالات رضایی، غلامعباس و همکاران (1392(؛ «آشناییزدایی و نقش آن در خلق شـعر»، نـشریه ادب عربـی، دانشگاه تهران، شماره 2 ،سال پنجم، ص69-88 . روحانی، مسعود و محمد فیاضی (1388(؛ «سهراب سپهری، اندیشه عادت ستیز، شـعری هنجـارگریز»، نشریه پژوهشهای ادبی، شماره 5 ،سال ششم، ص109-26 فولادی، علیرضا (1390(؛ «نقد گرانیگاهی روشی برای نقد فرمالیستی شعر»، نشریه نقد ادبی، دانـشگاه کاشان، شماره3 ،سال اول، ص137-163 . مرادی، مریم (1389(؛ «بررسی آشناییزدایی در اشعار سهراب سپهری»، نشریه تخصص زبان و ادبیـات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 5 ،ص69-93 . ممتحن، مهدی و همکاران (1391(؛ «بررسی عقاید شکلوفسکی در اشعار سـهراب سـپهری و تومـاس استرن الیوت»، نشریه مطالعات ادبیات تطبیقی، دانشگاه جیرفت، شماره 18 ،سال 5 ،ص153-169 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 555 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 440 |
||