پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,438,531 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,207,408 |
تحلیل سفره‌های نذری زنانه بر‌اساس نظریه آیین‌های گذار | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 5، دوره 11، شماره 3، مهر 1398، صفحه 369-390 اصل مقاله (539.66 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2020.284811.1308 | ||
| نویسندگان | ||
| سمانه سالک* 1؛ فریده طالب پور2؛ بهار مختاریان3 | ||
| 1دکتری گروه پژوهش هنر، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا(س) | ||
| 2استاد گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا(س) | ||
| 3دانشیار گروه دروس عمومی و معارف، دانشگاه هنر اصفهان | ||
| چکیده | ||
| آیینها مجموعه‌ای از کنشها و سخنانی هستند که در یک کیش و جامعة باورمند به حضور مؤثر موجودات فوق طبیعت برای تأثیر‌گذاردن بر آنها و به شیوه‌های خاص انجام می‌شوند. دستهای از آنها آیین‌های جمعی‌اند که برخی در سطح اجتماع و برخی در فضای شخصی زندگی ادا می‌شوند. سفره‌های نذری از دستة دوم‌اند که بخش درخور توجهی از آنها فقط از سوی زنان و در حضور زنان انجام می‌شوند. در این مقاله، کوشیده شده به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه می‌توان سفره‌های نذری در ایران را نوعی آیین گذار دانست و بر این اساس تحلیل کرد؟ آنگونه که نتایج بررسی نشان می‌دهد، این جمع‌های کوچک جماعتوارهگون هرچند با تعریف آرنولد ونجنپ گویای مراحل گذار نیستند، با دیدگاه تکامل‌یافته‌تر ترنر در این مفهوم قرار می‌گیرند و اجزای این مناسک منطبق بر مراحل مورد نظر است. پژوهش حاضر بر‌اساس شناخت بخشی از آیین‌های زنانة ایران شکل گرفته است که تاکنون کمتر از منظر علمی بررسی شده‌اند و معمولاًً فقط با عنوان رسوم عامیانه معرفی شده‌اند. لذا تعدادی از سفره‌های نذر در پنج منطقة ایران با روش مردم‌نگاری مطالعه شده‌اند. گردآوری اطلاعات نیز به شیوة مشاهدة مشارکتی و مصاحبه انجام شده است. همانگونه که انتظار میرفت، این سفرهها پس از تجزیه به اجزای آیینیشان با بهرهگیری از نظریة آیین گذار ونجنپ (به روایت ترنر) در مراحل گذار جای گرفتند. پیش از آن، مصداقهای جنبههای جماعتوارگی و آستانگی و نیز شکلهای انتقال امر مقدس هم در این آیینها یافت شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیین گذار؛ آیین‌های ایران؛ جماعتواره؛ سفرة نذری؛ ونجنپ؛ ویکتور ترنر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Feminine Votive Charity based on Rites de Passage Theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Samaneh Salek1؛ Farideh Talebpour2؛ Bahar Mokhtarian3 | ||
| 1PhD Student Art Research Department, Faculty of Art, Al-Zahra University | ||
| 2Professor, Department of Textile Design, Faculty of Art, Al-Zahra University | ||
| 3Associate Professor of Art Research Department, Faculty of Higher Art Research, Art University | ||
| چکیده [English] | ||
| Rites are a collection of actions and speeches held in a culture and community and believe that existence of the effective presence of supernatural beings can influence them in particular ways. A number of them are collective rituals, which votive charities are from this group. A significant portion of them are performed only by women and only in the presence of women. In this article, we have attempted to answer the question of how can the votive charities in Iran be regarded as a rites de passage? According to the results of the survey, these small communities, though not defined by Arnold Van Gennep, are not fully indicative of rites de passage stages; but with the more developed Turner's perspective, the components of these rituals can show Turner's stages. The present research is based on recognition of a part of Iranian women rituals that have been so far less scientifically explored, and are usually only referred to as folk customs. Therefore, a number of votive charity in five regions, have been studied by qualitative method using rites de passage theory based on the analysis of ritual components according to the nature of the passage stages. It can be said that there have been examples of communities and liminality, as well as the forms of the sacrament transmission. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| rites de passage, communities, votive charity, Arnold Van Gennep, Victor Turner | ||
| مراجع | ||
|
[1] اسدیان، محمد (1384). آیین‌های گذر در ایران و بررسی تطبیقی آیین‌های ایرانی در حوزه‌های فرهنگی و جغرافیایی، تهران: پژوهشکدة مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی. [2] انگروزینو، مایکل (1397). درآمدی بر مردم‌نگاری، ترجمة جبار رحمانی و محمد رسولی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [3] رحمانی، جبار؛ فرحزاد، یاسمن (1394). «سفره‌های نذری در تهران: عاملیت زنانه در جماعت آیینی»، پژوهش‌‌‌های انسان‌شناسی ایران، دورة 5. ش 2، ص 183ـ200. [4] رودنبولر، اریک (1387). ارتباطات آیینی از گفت‌وگوهای روزمره تا جشن‌های رسانه‌ای‌شده، ترجمة عبدالله گیویان و ابراهیم حقیقی، ناشر: دانشگاه امام صادق. [5] سپهر، محمد‌همایون (1387). «زنان میراثدار سفره‌های هفت‌سین و نذری»، فصل‌نامة نجوای فرهنگ، ش7، ص 3ـ12. [6] سجادی، مهدی (1393). «تحلیل نظری ویکتور ترنر در باب آیین زیارت»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة دینشناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب. [7] سگال، رابرت آلن (1389). اسطوره، ترجمة فریده فرنودفر، تهران: بصیرت. [8] شکورزاده بلوری، ابراهیم (1346). عقاید و رسوم عامة مردم خراسان، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. [9] شهری، جعفر، (1371). طهران قدیم، ج 4، تهران: معین. [10] فرحزاد، یاسمن (1392). «آیین‌های زنانه با تمرکز بر آیین زن شاهی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة هنر اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان. [11] فکوهی، ناصر (1388). تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، تهران: نی. [12] کاسیرر، ارنست (1378). فلسفة صورت‌های سمبلیک، ج 2: اندیشه اسطوره‌ای، ترجمة یدالله موقن، تهران: هرمس. [13] مختاریان، بهار (1384). «الگوی پیشنهادی رده‌بندی داستان‌های پریان بر بنیاد اسطوره‌ها»، نامة انسان‌شناسی، ش 8. [14] مزداپور، فرنگیس (1376). «درآمدی بر سفره‌های مقدس زردشتی»، یاد بهار (مجموعه مقالات یادنامة دکتر مهرداد بهار)، تهران: آگه، صص383ـ387. [15] موریس، برایان (1383). مطالعات مردم‌شناختی دین، ترجمة سید حسین شرف‌الدین و محمد فولادی، قم: زلال کوثر. [16] میشل پائوف؛ میشل پرن (1368). فرهنگ مردم‌شناسی، ترجمة اصغر عسکری خانقاه، تهران: ویس. [17] همیلتون، ملکم (1390). جامعه‌شناسی دین، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: ثالث. [18] Turner, Victor (1964). “Betwixt and between: the liminal period in rites de passage”, In Symposium on New Approaches to the Study of Religion: Proceedings of the Annual Spring Meeting of the American Ethnological Society (ed.) 3. Helm. PP 4-20. Seattle: American Ethnological Society distributed by The University of Washington Press. [19] Turner, Victor (1966). The Ritual Process: Structure and Anti-Structure. Chicago Aldine Publishing Company; London: Routledge & Kegan Paul. [20] Turner, Victor (1967). The Forest of Symbols: Aspects of Ndembu Ritual. Ithaca: Cornell University Press. [21] Turner, Victor (1985). On the edge of the bush, anthropology as experience. The university of Arizona Press. [22] فرح زاد، یاسمن (14/3/ 97)، سفره نذری حضرت خضر (ع)، وبلاگ آیین‌های زنانه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 476 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 565 |
||